Πρόσφατη νομολογία
18 Μαΐ 2022
ΟλΣτΕ 996/2022: Αντισυνταγματικότητα στέρησης συνταξιοδοτικού δικαιώματος υπαλλήλου της ΔΕΗ λόγω ποινικής καταδίκης του
Με την κρινόμενη αίτηση ζητήθηκε η αναίρεση της 178/2009 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, με την οποία απορρίφθηκε έφεση του αναιρεσείοντος Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων – Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης Μισθωτών (Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ.) κατά της 6247/2008 απόφασης του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών. Με την πρωτόδικη απόφαση έγινε δεκτή προσφυγή του αναιρεσιβλήτου, εργαζομένου στη Δ.Ε.Η. και ασφαλισμένου στον οικείο φορέα, ακυρώθηκε η .../.../7.6.2006 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού Ασφάλισης Προσωπικού Δ.Ε.Η. (Ο.Α.Π.-Δ.Ε.Η.) και αναπέμφθηκε η υπόθεση στο αρμόδιο όργανο, προκειμένου να κριθεί εκ νέου το αίτημά του να λάβει κύρια σύνταξη, επικουρικό μέρισμα και εφ’ άπαξ βοήθημα. Με την ως άνω απόφαση του Ο.Α.Π.-Δ.Ε.Η. απορρίφθηκε ένσταση του ανωτέρω κατά της .../18.11.2004 απόφασης του Διευθυντή Ασφάλισης, Συντάξεων και Πρόνοιας του Οργανισμού αυτού, με την οποία, λόγω της καταδίκης του για υπεξαίρεση σε βάρος της Δ.Ε.Η., είχε απορριφθεί, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 13 παρ. 4 του ν. 4491/1966, αίτησή του για χορήγηση των ως άνω παροχών κοινωνικής ασφάλισης. Με τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 13 του ν. 4491/1966 προβλέφθηκαν δυσμενέστεροι όροι για τη χορήγηση παροχών κοινωνικής ασφάλισης σε περίπτωση ποινικής καταδίκης για συγκεκριμένα αδικήματα εργαζομένου στη δημόσια επιχείρηση της Δ.Ε.Η. εν σχέσει προς τα γενικώς ισχύοντα για τους λοιπούς ασφαλισμένους, με σκοπό την αποτροπή τέλεσής τους σε βάρος της δημόσιας επιχείρησης ή του Δημοσίου, χάριν προστασίας της περιουσίας και της εν γένει εύρυθμης λειτουργίας αυτών. Κατά την έννοια, όμως, ιδίως του άρθρου 22 παρ. 5 του Συντάγματος, ερμηνευομένου εν όψει και της αρχής της ισότητας, δεν δύναται, κατ’ αρχήν, η κατά τα ανωτέρω ποινική καταδίκη εργαζομένου της Δ.Ε.Η. να αποτελέσει πρόσφορο κριτήριο για τη στέρηση ή τον περιορισμό δικαιώματος κοινωνικής ασφάλισης, δυνάμενο να δικαιολογήσει τη διαφορετική μεταχείριση αυτού ως προς τη χορήγηση συνταξιοδοτικών παροχών. Τούτο δε διότι η σχετική ρύθμιση δεν τελεί σε άμεση συνάφεια με τη λειτουργία της ίδιας της ασφαλιστικής σχέσης, η οποία έχει ως αποστολή κατά το Σύνταγμα την προστασία του ασφαλισμένου από την επέλευση κινδύνων που αναιρούν την ικανότητά του να εργάζεται με τη χορήγηση παροχών αναλόγων προς τις καταβληθείσες εισφορές και το συνολικό χρόνο ασφάλισης με παράλληλη μέριμνα για την προστασία του ασφαλιστικού κεφαλαίου. Πέραν τούτου, σχετική νομοθετική πρόβλεψη, στέρησης ή περιορισμού των παροχών κοινωνικής ασφάλισης σε περίπτωση κατά τα ανωτέρω ποινικής καταδίκης, δεν παρίσταται αναγκαία για την επίτευξη του σκοπού τον οποίο επιδιώκει, για την πραγμάτωση του οποίου κατάλληλα και επαρκή μέτρα προβλέπονται ήδη στη νομοθεσία (πέραν των κανόνων του ποινικού δικαίου, ιδίως, στο πειθαρχικό δίκαιο), με αποτέλεσμα να υπερακοντίζει τον σκοπό αυτό. Με τα δεδομένα αυτά, η ρύθμιση της παρ. 4 του άρθρου 13 του ν. 4491/1966 αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 22 παρ. 5 και 25 παρ. 1 εδ. δ΄ του Συντάγματος. Τέλος, η ρύθμιση της παρ. 4 του άρθρου 13 του ν. 4491/1966 αντίκειται στην διάταξη του άρθρου 25 παρ. 1 του Συντάγματος, που κατοχυρώνει την αρχή της αναλογικότητας, διότι, παρόλον ότι τελεί σε συνάφεια προς τον επιδιωκόμενο σκοπό δημοσίου συμφέροντος, αφού αποβλέπει στην προστασία της περιουσίας της Δ.Ε.Η., προβλέπει την με αυτόματο τρόπο πλήρη στέρηση της συνταξιοδοτικής παροχής για αόριστο χρονικό διάστημα, μέτρο το οποίο λόγω της έκτασης και της διάρκειας των συνεπειών του υπερβαίνει το αναγκαίο μέτρο εν όψει του σκοπού τον οποίο επιδιώκει, καταλήγει δε να θίγει τον πυρήνα του δικαιώματος στην κοινωνική ασφάλιση και να θέτει σε διακινδύνευση κατά το χρόνο επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου το δικαίωμα του ασφαλισμένου να διαβιώνει με αξιοπρέπεια.
Σύνδεσμος
ΟλΣτΕ 996/2022 - Πλήρες κείμενο
