Πρόσφατη νομολογία
8 Δεκ 2021
ΟλΣτΕ 1944/2021: Οι διαφορές από την αναπροσαρμογή τιμής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ανήκουν στην αρμοδιότητα των πολιτικών δικαστηρίων
Με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η ακύρωση τεσσάρων ενημερωτικών σημειωμάτων της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία ΛΑΓΗΕ ΑΕ, με τα οποία προσδιορίσθηκε το πληρωτέο στην αιτούσα εταιρεία ποσό για την ηλεκτρική ενέργεια που διοχετεύθηκε στο Σύστημα ή στο Διασυνδεδεμένο Δίκτυο, κατά τις περιόδους Απριλίου και Μαΐου 2014, από δύο φωτοβολταϊκούς σταθμούς της εν λόγω εταιρείας, στις θέσεις «…» … . Η ακύρωση των εν λόγω ενημερωτικών σημειωμάτων ζητείται καθ’ ό μέρος το ανωτέρω πληρωτέο ποσό προσδιορίσθηκε, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου πρώτου, παράγραφος ΙΓ, υποπαράγραφος ΙΓ.1, του ν. 4254/2014, με μειωμένη σε σχέση με την μέχρι τότε ισχύουσα τιμή αναφοράς, ανά μονάδα παραγόμενης ενέργειας (ήτοι, από 0,45973 ευρώ/kWh, όπως αναφέρεται στο δικόγραφο, σε 0,365 ευρώ). Με την ένταξη των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ στο Σύστημα Μεταφοράς ή στο Δίκτυο Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας επιδιώκονται σκοποί δημοσίου συμφέροντος, αναγόμενοι, μεταξύ άλλων, στην προστασία του περιβάλλοντος, την ενίσχυση της οικονομίας και την συμβολή στην βιώσιμη ανάπτυξη. Περαιτέρω, ως εργαλείο για την κατά τα ανωτέρω ένταξη των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ στο Σύστημα ή το Δίκτυο ο νομοθέτης δεν επέλεξε την μονομερή εξουσιαστική πράξη διοικητικής αρχής (ή διφυούς νομικού προσώπου, ενεργούντος ως φορέας δημόσιας εξουσίας), αλλά -όπως προσήκει μάλιστα σε καθεστώς μερικής έστω απελευθέρωσης της αγοράς- την σύμβαση που καταρτίζεται μεταξύ του κατόχου της οικείας άδειας παραγωγής και της ΛΑΓΗΕ ΑΕ (ή της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ, στην περίπτωση που οι εγκαταστάσεις παραγωγής συνδέονται με το Δίκτυο των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών), η οποία ρητώς χαρακτηρίζεται από τον νόμο ως “σύμβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας” (άρθρο 12 παρ. 1 ν. 3468/2006). Εξάλλου, το γεγονός ότι ουσιώδη στοιχεία της συναπτόμενης σχέσης, μεταξύ των οποίων και το τίμημα της ηλεκτρικής ενέργειας που εγχέεται στην “δεξαμενή” της χονδρεμπορικής αγοράς, καθορίζονται, και πάλι για λόγους δημοσίου συμφέροντος, από τον νομοθέτη, με αποτέλεσμα την αντίστοιχη περιστολή της συμβατικής ελευθερίας των εμπλεκομένων μερών, δεν αναιρεί τον χαρακτήρα της ως συμβατικής σχέσης, ενόψει των κρατούντων στην νομολογία και την θεωρία περί των αναγκαστικών συμβάσεων και των συμβάσεων προσχωρήσεως. Ανεξαρτήτως δε του αν πράγματι πρόκειται για “σύμβαση πώλησης”, όπως την αντιλαμβάνονται και την ρυθμίζουν τα άρθρα 513 επ. του Αστικού Κώδικα, ή για άλλο συμβατικό μόρφωμα (και τούτο ενόψει των χαρακτηριστικών της, και ιδίως της ιδιάζουσας θέσης της ΛΑΓΗΕ ΑΕ, η οποία ενεργεί μάλλον ως λειτουργός της αγοράς και όχι ως πραγματικός αγοραστής, δεν είναι ο πραγματικός χρήστης του προϊόντος ούτε καταβάλλει την αμοιβή στον παραγωγό από ιδίους πόρους, αλλά την αποδίδει μέσω του Ειδικού Λογαριασμού), η συναπτόμενη μεταξύ του παραγωγού ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ και της ΛΑΓΗΕ ΑΕ σχέση αποτελεί σύμβαση του ιδιωτικού δικαίου κατά το κρατούν οργανικό κριτήριο (εφόσον δεν συμβάλλεται το Δημόσιο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου). Κατά συνέπεια, οι πράξεις της ΛΑΓΗΕ ΑΕ, με τις οποίες, κατ’ εφαρμογή των εκάστοτε ισχυουσών διατάξεων νόμου, προσδιορίζεται το οφειλόμενο στον παραγωγό τίμημα για την ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ, εκδίδονται στο πλαίσιο της κατά τα ανωτέρω συμβατικής σχέσης και προκαλούν, ως εκ τούτου, στην περίπτωση ένδικης αμφισβήτησής τους, διαφορές του ιδιωτικού δικαίου. Στοιχούμενος, άλλωστε, προς την αντίληψη αυτήν, ο κανονιστικός νομοθέτης όρισε, στο άρθρο εικοστό πρώτο της απόφασης ΑΥ/Φ1/οικ.17149/30.8.2010 της Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ότι αρμόδια για την επίλυση των διαφορών που ανακύπτουν κατά την εκτέλεση ή την ερμηνεία των ως άνω συμβάσεων πώλησης (και επομένως και των διαφορών από τον προσδιορισμό του οφειλομένου τιμήματος) είναι τα “πολιτικά Δικαστήρια των Αθηνών”. Την ως άνω συμβατική σχέση αφορούν, εξάλλου, και οι πράξεις της ΛΑΓΗΕ ΑΕ, με τις οποίες διαπιστώνεται η συνδρομή των προϋποθέσεων που τάσσονται με την παράγραφο ΙΓ του άρθρου πρώτου του ν. 4254/2014 και είτε αναπροσαρμόζεται (μειώνεται) το οφειλόμενο για την ενέργεια από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ τίμημα για το χρονικό διάστημα από 1 Απριλίου 2014 και εφεξής (υποπαράγραφος ΙΓ.1) είτε προσδιορίζεται το ποσό της παρεχόμενης υποχρεωτικώς από τους παραγωγούς έκπτωσης επί της συνολικής αξίας της ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ που εγχύθηκε στο Σύστημα ή το Διασυνδεδεμένο Δίκτυο κατά το έτος 2013 και μειώνεται, με αυτόν τον τρόπο, αναδρομικώς το οφειλόμενο τίμημα για την πωληθείσα ενέργεια (υποπαράγραφος ΙΓ.3). Και τούτο διότι και στις περιπτώσεις αυτές ο νομοθέτης προέβη στον καθορισμό του τιμήματος που οφείλεται για την ενέργεια που προέρχεται από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ και εγχέεται στην “δεξαμενή” της χονδρεμπορικής αγοράς -τίμημα, το οποίο, ούτως ή άλλως, όριζε παγίως ο ίδιος και όχι τα συμβαλλόμενα μέρη- χωρίς μάλιστα να θεσπίσει σχετική ειδική διοικητική διαδικασία. Ως εκ τούτου, και από τις ανωτέρω πράξεις της ΛΑΓΗΕ ΑΕ, η οποία δρα κατά την έκδοσή τους ως αντισυμβαλλόμενος σε σύμβαση του ιδιωτικού δικαίου (και όχι ως φορέας δημόσιας εξουσίας, όπως αντιθέτως ενεργεί κατά την επιβολή της έκτακτης ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα), γεννώνται διαφορές ιδιωτικού δικαίου, αρμοδιότητας των πολιτικών δικαστηρίων. Δεν ασκούν δε επιρροή, από την άποψη που ενδιαφέρει εν προκειμένω, οι σκοποί που θάλπονται με τις ως άνω διατάξεις της παραγράφου ΙΓ του άρθρου πρώτου του ν. 4254/2014 και συνδέονται με την ομαλή λειτουργία του Ειδικού Λογαριασμού των άρθρων 40 του ν. 2773/1999 και 143 του ν. 4001/2011, εφόσον η εξυπηρέτηση σκοπών δημοσίου συμφέροντος εκ μέρους νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου, το οποίο, όπως στην προκειμένη περίπτωση η ΛΑΓΗΕ ΑΕ, δεν ασκεί δημόσια εξουσία, αλλά ενεργεί εντός των πλαισίων της συναλλακτικής δράσης του, δύναται να επιτευχθεί και με μέσα του ιδιωτικού δικαίου. (Μειοψ.).
Σύνδεσμος
ΟλΣτΕ 1944/2021 - Πλήρες κείμενο
