Πρόσφατη νομολογία
16 Οκτ 2020
ΣτΕ 1992/2020 Τμ.Δ: Αμιγώς κυκλοφοριακές & άσχετες με την αντιμετώπιση της COVID-19 οι ΥΑ δυνάμει των οποίων ο Δήμος Αθηναίων ενέκρινε τον «Μεγάλο Περίπατο»
Με την προσβαλλόμενη Δ1α/ΓΠ.οικ.31688/21.5.2020 κοινή υπουργική απόφαση, η ισχύς της οποίας παρατάθηκε με την συμπροσβαλλόμενη 179/21.8.2020 απόφαση, θεσπίζονται, κατά τη ρητή διατύπωσή της, αφενός μέτρα προσωρινού περιορισμού της κυκλοφορίας των οχημάτων, αφετέρου ρυθμίσεις αύξησης του χώρου για την εξυπηρέτηση των πεζών και των μετακινήσεων με ήπια μέσα μετακίνησης στο Κέντρο της Αθήνας, για επιτακτικούς λόγους δημόσιας υγείας, εγκειμένους, όπως αναφέρεται στην απόφαση αυτή, στη μείωση του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID-19. Πλην, όμως, ούτε από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει, ούτε άλλωστε και κατά κοινή πείρα μπορεί να συναχθεί, ότι το εν λόγω περιοριστικό της κυκλοφορίας των οχημάτων μέτρο που επιβάλλεται στην επίμαχη περιοχή, τελεί σε αιτιώδη συνάφεια με την εξυπηρέτηση των επιτακτικών σκοπών προστασίας της δημόσιας υγείας, για τους οποίους παρέχεται, σύμφωνα με την περ. (η) της παρ. 2 του άρθρου πρώτου της από 25.2.2020 ΠΝΠ, εξουσιοδότηση προς έκδοση υπουργικών αποφάσεων σχετικών με τη λήψη μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας των οχημάτων, δηλαδή για την αποφυγή του συγχρωτισμού προς αντιμετώπιση του κινδύνου διάδοσης του κορωνοϊού (λ.χ για την αντιμετώπιση επιδημιολογικού φορτίου) στην περιοχή που αφορά ο επιβαλλόμενος περιορισμός. Τουναντίον, στην 250/11.5.2020 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του παρεμβαίνοντος Δήμου, με την οποία ενεκρίθη η πρόταση για τη λήψη των ένδικων κυκλοφοριακών μέτρων και ρυθμίσεων, και η οποία (απόφαση) ελήφθη υπόψη για την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης, αναφέρεται, πλην άλλων, ότι πρόκειται για μια “πρόταση πιλοτικών επεμβάσεων κινητικότητας στην κεντρική περιοχή της Αθήνας”, ότι “στις παρούσες συνθήκες η δοκιμαστική εφαρμογή των κυκλοφοριακών μέτρων θα επιτρέψει στους δημότες να επιστρέψουν σε μια νέα Αθήνα, με νέες ευκαιρίες για τους μόνιμους κατοίκους, τους εργαζόμενους, τους επισκέπτες”, ότι “οι προτεινόμενες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις εντάσσονται στη νέα πολιτική αναβάθμισης του δημόσιου χώρου στην Αθήνα, με κατ' αρχήν δύο μείζονες κυκλοφοριακές και πολεοδομικές παρεμβάσεις. Η πρώτη αφορά στην ολοκλήρωση και ανάδειξη του Μεγάλου Περιπάτου. Η δεύτερη αφορά στις περιοχές Εμπορικό Τρίγωνο και Πλάκα, ελεύθερες από Ι.Χ.”. Εξ ετέρου, με την προσβαλλόμενη κοινή υπουργική απόφαση (παρ. 5) θεσπίζονται και ρυθμίσεις συνιστάμενες απλώς στη μετατροπή τμημάτων των αναφερομένων σε αυτήν οδών του Κέντρου της Αθήνας σε χώρους προοριζόμενους αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση των πεζών και των μετακινούμενων με ήπια μέσα μετακίνησης, χωρίς όμως η μετατροπή αυτή να συνεπάγεται οποιονδήποτε περιορισμό της κυκλοφορίας προσώπων και μέσων μεταφοράς σε σχέση είτε με ορισμένες δραστηριότητες είτε με ορισμένες περιοχές, ώστε να δύναται να θεωρηθεί ότι οι ρυθμίσεις αυτές συνιστούν μέτρο εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης προς αποφυγή του συγχρωτισμού, προκειμένου να αντιμετωπισθεί ο κίνδυνος διασποράς του κορωνοϊού COVID -19. Ενόψει τούτων, τα θεσπιζόμενα με την προσβαλλόμενη απόφαση μέτρα, μολονότι ρητώς αναφέρεται σε αυτήν ότι ελήφθησαν κατ' επίκληση επιτακτικών λόγων δημόσιας υγείας που συνίστανται στη μείωση του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού, δεν συνιστούν πράγματι μέτρα περιορισμού της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων και μέσων μεταφοράς, κατά την έννοια των επίμαχων εξουσιοδοτικών διατάξεων, δηλαδή επί σκοπώ άμεσης και επιτακτικής ανάγκης αποφυγής του κινδύνου εμφάνισης της νόσου και περιορισμού της διάδοσής της, αλλά αποτελούν αμιγώς κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, κατά την έννοια του άρθρου 52 ΚΟΚ. Εξ άλλου, το γεγονός ότι η εγκριθείσα με την ανωτέρω 250/11.5.2020 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων πρόταση για την υλοποίηση του σχεδίου κυκλοφοριακών ρυθμίσεων και μέτρων στο Κέντρο της Αθήνας παρουσιάσθηκε από τον Δήμαρχο Αθηναίων στην Εθνική Επιτροπή Προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι του κορωνοϊού COVID-19 και εγκρίθηκε από αυτήν, δεν αίρει τον χαρακτήρα των προσβαλλόμενων ρυθμίσεων ως αμιγώς κυκλοφοριακών, ούτε τις καθιστά μέτρα επιβαλλόμενα λόγω επείγουσας ανάγκης για την αντιμετώπιση του COVID-19, δυνάμενα να εύρουν έρεισμα στις προαναφερθείσες εξουσιοδοτικές διατάξεις. Κατόπιν τούτων, οι προσβαλλόμενες υπουργικές αποφάσεις δεν ευρίσκουν εξουσιοδοτικό έρεισμα στις εξουσιοδοτικές διατάξεις της περιπτώσεως (η) της παρ. 2 του άρθρου πρώτου της ΠΝΠ τής 25.2.2020 και της παρ. 3 του άρθρου εξηκοστού ογδόου της ΠΝΠ τής 20.3.2020, κατ' επίκληση των οποίων εξεδόθησαν. Ούτε, εξ άλλου, θα μπορούσε να αποτελέσει εξουσιοδοτικό έρεισμα της προσβαλλόμενης κοινής υπουργικής αποφάσεως η μνημονευόμενη στο ΕΠ 2891/6.8.2020 έγγραφο με τις απόψεις της Διοικήσεως προς το Δικαστήριο διάταξη της παρ. 7 του άρθρου 65 του ν. 4688/2020 («Ειδικές μορφές τουρισμού, διατάξεις για την τουριστική ανάπτυξη και άλλες διατάξεις», Α΄ 101/24.5.2020), εφόσον ο νόμος αυτός δημοσιεύθηκε μετά την έκδοση της προσβαλλόμενης κ.υ.α..
Σύνδεσμος
ΣτΕ 1992/2020 Τμ.Δ - Πλήρες κείμενο
