ΣτΕ 545/2023 Τμ.Γ - Πλήρες κείμενο

Πρόεδρος: Γεώργιος Τσιμέκας, Αντιπρόεδρος, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Πρόεδρου του Τμήματος
Εισηγητής: Ευάγγελος Αργυρός, Πάρεδρος
Δικηγόροι: Φώτης Χατζηφώτης, Θωμάς Καζάκος (Πάρεδρος ΝΣΚ)

Με την κρινόμενη αίτηση, η οποία εισήχθη στην επταμελή σύνθεση του Γ΄ Τμήματος λόγω σπουδαιότητας, οι αιτούντες ζήτησαν, ως ασκούντες τη γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου τους Χ... Ζ..., την ακύρωση α) της Φ. 251/22973/Α5/26.2.2021 απόφασης της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων με θέμα «Ορισμός της ελάχιστης και μέγιστης τιμής του συντελεστή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής ως προϋπόθεση εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση για το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022 και εφεξής», β) της Φ.253.1/53195/Α5/13.5.2021 απόφασης της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων με θέμα «Καθορισμός αριθμού εισακτέων σπουδαστών στις Σχολές, τα Τμήματα και τις Εισαγωγικές Κατευθύνσεις Τμημάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης για το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022», γ) της Φ.251/53234/Α5/13.5.2021 απόφασης της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων με θέμα «Συντελεστές Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (Ε.Β.Ε.) σχολών, τμημάτων ή εισαγωγικών κατευθύνσεων, καθώς και Συντελεστές Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (Ε.Β.Ε.) ειδικών μαθημάτων και πρακτικών δοκιμασιών για την συμμετοχή των υποψηφίων των πανελλαδικών εξετάσεων στη διαδικασία επιλογής για εισαγωγή στα Α.Ε.Ι., στις Α.Ε.Α., στις σχολές των Α.Σ.Ε.Ι. και Α.Σ.Σ.Υ., στη Σ.Σ.Α.Σ., στις σχολές της Αστυνομικής και Πυροσβεστικής Ακαδημίας, στις Α.Ε.Ν., στις σχολές Δοκίμων Σημαιοφόρων Λιμενικού Σώματος και Λιμενοφυλάκων και στις Α.Σ.Τ.Ε. του Υπουργείου Τουρισμού», δ) της Φ.251/61361/Α5/28.5.2021 απόφασης της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων με θέμα «Τροποποίηση της υπό στοιχεία Φ.251/25089/Α5/2020 απόφασης της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων «Πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, διαδικασίες και όργανα σχετικά με τις πανελλαδικές εξετάσεις Γενικού Λυκείου από το 2020 και εφεξής, με το «νέο» σύστημα του ν. 4186/2013 (Α´ 193)», όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 100 του ν. 4610/2019 (Α´ 70) και με το άρθρο 165 του ν.4635/2019 (Α´ 167)» και ε) της Φ.253/104327/Α5/27.8.2021 απόφασης της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων με θέμα: «Κύρωση πινάκων εισαγομένων στα Τμήματα/Εισαγωγικές Κατευθύνσεις και στις Σχολές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, για το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022 των υποψηφίων οι οποίοι συμμετείχαν στις πανελλαδικές εξετάσεις των Γενικών Λυκείων 2021 με το σύστημα εισαγωγής του Ν. 4186/2013 (Α΄ 193), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει». Με την υπό στοιχ. δ΄ προσβαλλόμενη από 28.5.2021, απόφαση της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων επαναλαμβάνονται, κατ’ ουσίαν, οι ρυθμίσεις που θεσπίστηκαν με τις διατάξεις των άρθρων 1 και 2 του ν. 4777/2021, με τις οποίες ορίσθηκε ότι προϋπόθεση για την εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση είναι να επιτύχει ο υποψήφιος στις πανελλαδικές εξετάσεις βαθμολογική επίδοση ίση ή μεγαλύτερη της Ε.Β.Ε. ανά σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση. Συνεπώς, η απόφαση αυτή κατά το αμφισβητούμενο μέρος της, ως αποδίδουσα ισχύον δίκαιο, κρίθηκε ότι στερείται εκτελεστότητας και, επομένως, ως απαραδέκτως προσβαλλόμενη. Ομοίως, ως απορρίφθηκε η αίτηση κατά το μέρος που προσέβαλλε την υπό στοιχ. β΄ προσβαλλόμενη από 13.5.2021 απόφαση της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, καθόσον δεν προβλήθηκαν κατά της πράξης αυτής αυτοτελείς λόγοι ακυρώσεως. Περαιτέρω, οι υπό στοιχ. α΄ και γ΄ προσβαλλόμενες αποφάσεις είναι κανονιστικές και, ως εκ τούτου, παραδεκτώς προσβάλλονται ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Όμως, κατόπιν της έκδοσης της 27.8.2021 απόφασης της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων (υπό ε΄) περί κυρώσεως των πινάκων εισαγομένων στα τμήματα και τις σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι ως άνω προσβαλλόμενες αποφάσεις έχουν εξαντλήσει το ρυθμιστικό τους περιεχόμενο. Και κρίθηκε ότι ναι μεν η κρινόμενη αίτηση ακύρωσης, κατά το μέρος που στρέφεται κατά της υπουργικής απόφασης με την οποία κυρώθηκε ο πίνακας εισαγομένων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, για τους υποψηφίους οι οποίοι συμμετείχαν στις πανελλαδικές εξετάσεις των Γενικών Λυκείων 2021 ανήκει στην αρμοδιότητα του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, ως στρεφόμενη κατά πράξης που αφορά στην εφαρμογή της εκπαιδευτικής νομοθεσίας για τους μαθητές, σπουδαστές, φοιτητές, υποτρόφους και μετεκπαιδευόμενους· δεδομένου, όμως, ότι η υπό κρίση αίτηση περιορίζεται στην αμφισβήτηση της νομιμότητας των υπό στοιχ. α΄ και γ΄ κανονιστικών αποφάσεων που αποτελούν έρεισμα της τελευταίας προσβαλλόμενης απόφασης, το Δικαστήριο έκρινε ότι, εν προκειμένω, συνέτρεχε νόμιμος λόγος, συνιστάμενος στη σπουδαιότητα των τιθέμενων προς επίλυση με την κρινόμενη αίτηση ζητημάτων, που αφορούν στην εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και στη συνταγματικότητα του ν. 4777/2021 που μετέβαλε το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με την θέσπιση της Ε.Β.Ε., να κρατήσει και να δικάσει την υπόθεση. Η επίμαχη ρύθμιση του άρθρου 4Β του ν. 4186/2013 με την οποία ορίζεται ως επιπλέον προϋπόθεση για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (πέραν του συνόλου των μορίων που συγκεντρώνει ο υποψήφιος στα τέσσερα πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα του οικείου επιστημονικού πεδίου), η επίτευξη βαθμολογικής επίδοσης ίσης ή μεγαλύτερης της Ε.Β.Ε. ανά σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση, δεν αντίκειται στα άρθρα 4 παρ. 1, 5 παρ. 1 και 16 του Συντάγματος ούτε στις απορρέουσες από τις διατάξεις αυτές αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας κατά την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τούτο διότι, η Ε.Β.Ε. διαμορφώνεται κατ’ αρχήν με κριτήρια ακαδημαϊκά, αντικειμενικά και συναφή με τις πανελλαδικές εξετάσεις, καθόσον ορίζεται ενιαία, προκύπτει δε από τον μέσο όρο των μέσων όρων των βαθμολογικών επιδόσεων των υποψηφίων στα τέσσερα πανελλαδικά μαθήματα ανά επιστημονικό πεδίο, ο οποίος πολλαπλασιάζεται με συντελεστή που καθορίζεται από τα ιδρύματα εισαγωγής με απόφαση της Συγκλήτου κατόπιν πρότασης της σχολής, του τμήματος ή της κατεύθυνσης, εντός του πλαισίου ελάχιστης και μέγιστης τιμής, οι οποίες καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων. Δεν υφίσταται δε αντίθεση στις ως άνω συνταγματικές διατάξεις, και αν ακόμη με το επίδικο σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μειώνονται οι πιθανότητες επιτυχίας των υποψηφίων σε σχέση με το σύστημα εισαγωγής που ίσχυε τα προηγούμενα έτη. Συναφώς, απορριπτέος κρίθηκε ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι παραβιάζει την αρχή της αξιοκρατίας η διαμόρφωση της Ε.Β.Ε. με βάση το μέσο όρο των επιδόσεων όλων των υποψηφίων, χωρίς να γίνεται διάκριση μεταξύ των υποψηφίων που στοχεύουν σε σχολές όπου συνήθως απαιτείται υψηλή βαθμολογία και αυτών που στοχεύουν σε σχολές με χαμηλή βάση. Τούτο διότι, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 4Γ του ν. 4186/2013, οι υποψήφιοι που συμμετέχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις συμπληρώνουν το μηχανογραφικό δελτίο «πρώτης φάσης», στο οποίο επιλέγουν ορισμένο αριθμό σχολών, τμημάτων ή εισαγωγικών κατευθύνσεων από συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο, μετά την ολοκλήρωση των εξετάσεων και τη γνωστοποίηση των βαθμών της τελικής τους επίδοσης στα πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα. Επομένως, οι υποψήφιοι με τη συμμετοχή τους στις πανελλαδικές εξετάσεις αποβλέπουν στην επίτευξη της μεγαλύτερης δυνατής βαθμολογίας, η οποία, ακολούθως, τους εξασφαλίζει την εισαγωγή στη σχολή ή στο τμήμα της επιλογής τους. Εξάλλου, οι διατάξεις του άρθρου 16 του Συντάγματος και η συνταγματικώς κατοχυρωμένη αρχή της αξιοκρατίας επιβάλλουν στο νομοθέτη να οργανώσει σύστημα εισαγωγής στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα με επιλογή των υποψηφίων εκείνων οι οποίοι έχουν τα αναγκαία εφόδια για την ενεργό παρακολούθηση της διδασκαλίας που παρέχεται στα ιδρύματα αυτά, η εύρυθμη λειτουργία των οποίων μόνο υπό τον όρο αυτόν είναι δυνατή. Ενόψει των σκοπών της εισαγωγής της Ε.Β.Ε., κρίθηκαν απορριπτέοι οι ισχυρισμοί του αιτούντος ότι η επίδικη ρύθμιση επιδιώκει να εμποδίσει τους υποψήφιους κατά την πρόσβαση στο δημόσιο πανεπιστήμιο παραβιάζοντας τη συνταγματικώς κατοχυρωμένη υποχρέωση της Πολιτείας για παροχή δωρεάν παιδείας σε όλες της βαθμίδες της, καθώς και οι ισχυρισμοί ότι η θέσπιση της Ε.Β.Ε. δεν παρίσταται πρόσφορο ή συναφές με τον σκοπό που επιδιώκεται μέτρο, καθώς αποκλείει μεγάλο μέρος των μαθητών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από τα ΑΕΙ. Περαιτέρω, απορριπτέος κρίθηκε ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι με το άρθρο 34 του ν. 4777/2021 θεσπίστηκε η μέγιστη διάρκεια φοίτησης για τους φοιτητές, μετά το πέρας της οποίας αυτοί διαγράφονται, και, συνεπώς, ο επίμαχος περιορισμός δεν είναι αναγκαίος. Τούτο, αφενός διότι, κατ’ αρχάς, η θέσπιση της Ε.Β.Ε. ως προϋπόθεσης για την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και, στη συνέχεια, η θέσπιση μέγιστης διάρκειας φοίτησης αποβλέπουν από κοινού στην ποιοτική αναβάθμιση των σχολών και στη μείωση του ποσοστού των φοιτητών που δεν ολοκληρώνουν τις σπουδές τους, αφετέρου δε η Ε.Β.Ε. διασφαλίζει, επιπλέον, ότι οι υποψήφιοι για την πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση επιλέγουν συνειδητά και όχι τυχαία τμήμα, σχολή ή εισαγωγική κατεύθυνση με αποτέλεσμα να ολοκληρώνουν τις σπουδές τους. Εξάλλου, κρίθηκε απορριπτέος, προεχόντως ως αναπόδεικτος, ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι η θέσπιση Ε.Β.Ε. αποτελεί προδήλως μη αναγκαίο μέτρο, λαμβανομένων υπόψη των συνθηκών στο πλαίσιο των οποίων θεσπίστηκε, ειδικότερα δε λόγω της πανδημίας και της αναστολής λειτουργίας των εκπαιδευτικών δομών για ικανό χρονικό διάστημα, της διενέργειας τηλεκπαίδευσης με ανεπαρκείς υποδομές, ιδίως σε περιοχές, όπως στο ... Θηβών Βοιωτίας, όπου διέμενε ο αιτών.

Νομικές διατάξεις: Άρθρα 1, 2, 34 Ν. 4777/2021, 1 § 1δ, 3 § 1 Ν. 702/1977, 4 § 1, 5 § 1, 16 §§ 2, 4, 5, 25 § 1 Συντ., 4Β, 4Γ Ν. 4186/2013

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Γ΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 2 Δεκεμβρίου 2021, με την εξής σύνθεση:

Γεώργιος Τσιμέκας, Αντιπρόεδρος, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Πρόεδρου του Τμήματος, που είχε κώλυμα, Μαρλένα Τριπολιτσιώτη, Σταυρούλα Κτιστάκη, Αικατερίνη Ρωξάνα, Ελένη Γεωργούτσου, Σύμβουλοι, Ευάγγελος Αργυρός, Βασίλειος Γκέρτσος, Πάρεδροι. Γραμματέας ο Νικόλαος Βασιλόπουλος.

Για να δικάσει την από 22 Σεπτεμβρίου 2021 αίτηση:

των: 1. Ι... Ζ... του Χ... και 2. Μ... Χ... του Κ..., κατοίκων Αλιάρτου Θεσπιών – Βοιωτίας (οικισμός ...), ως ασκούντων τη γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου τους Χ... Ζ... του Ι..., οι οποίοι παρέστησαν με τον δικηγόρο Φώτη Χατζηφώτη (Α.Μ. …), που τον διόρισαν με πληρεξούσιο,

κατά της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, η οποία παρέστη με τον Θωμά Καζάκο, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθούν οι υπ’ αριθμ.: α) Φ.251/22973/Α5/26.2.2021 (ΦΕΚ Β΄ 774/26.2.2021), β) Φ.253.1/53195/Α5/13.5.2021 (ΦΕΚ Β΄ 1929/13.5.2021), γ) Φ.251/53234/ Α5/13.5.2021 (ΦΕΚ Β΄ 1930/13.5.2021), δ) Φ.251/61361/Α5/28.5.2021 (ΦΕΚ Β΄ 2278/31.5.2021) και ε) Φ.253/104327/Α5/27.8.2021 αποφάσεις της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Παρέδρου Ευάγγελου Αργυρού.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο των αιτούντων, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον αντιπρόσωπο της Υπουργού, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο ν Ν ό μ ο

1. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση, για την οποία καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (ηλεκτρονικό παράβολο με κωδικό πληρωμής …/2021) και η οποία εισήχθη στην επταμελή σύνθεση του Γ΄ Τμήματος με την από 19.11.2021 πράξη του Προέδρου του λόγω σπουδαιότητας, οι αιτούντες ζητούν, ως ασκούντες τη γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου τους Χ... Ζ..., την ακύρωση α) της Φ. 251/22973/Α5/26.2.2021 απόφασης της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων με θέμα «Ορισμός της ελάχιστης και μέγιστης τιμής του συντελεστή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής ως προϋπόθεση εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση για το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022 και εφεξής» (Β´ 774/26.2.2021), β) της Φ.253.1/53195/Α5/13.5.2021 απόφασης της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων με θέμα «Καθορισμός αριθμού εισακτέων σπουδαστών στις Σχολές, τα Τμήματα και τις Εισαγωγικές Κατευθύνσεις Τμημάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης για το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022» (Β´ 1929/13.5.2021), γ) της Φ.251/53234/Α5/13.5.2021 απόφασης της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων με θέμα «Συντελεστές Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (Ε.Β.Ε.) σχολών, τμημάτων ή εισαγωγικών κατευθύνσεων, καθώς και Συντελεστές Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (Ε.Β.Ε.) ειδικών μαθημάτων και πρακτικών δοκιμασιών για την συμμετοχή των υποψηφίων των πανελλαδικών εξετάσεων στη διαδικασία επιλογής για εισαγωγή στα Α.Ε.Ι., στις Α.Ε.Α., στις σχολές των Α.Σ.Ε.Ι. και Α.Σ.Σ.Υ., στη Σ.Σ.Α.Σ., στις σχολές της Αστυνομικής και Πυροσβεστικής Ακαδημίας, στις Α.Ε.Ν., στις σχολές Δοκίμων Σημαιοφόρων Λιμενικού Σώματος και Λιμενοφυλάκων και στις Α.Σ.Τ.Ε. του Υπουργείου Τουρισμού» (Β´ 1930/13.5.2021), δ) της Φ.251/61361/Α5/28.5.2021 απόφασης της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων με θέμα «Τροποποίηση της υπό στοιχεία Φ.251/25089/Α5/2020 απόφασης της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων «Πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, διαδικασίες και όργανα σχετικά με τις πανελλαδικές εξετάσεις Γενικού Λυκείου από το 2020 και εφεξής, με το «νέο» σύστημα του ν. 4186/2013 (Α´ 193)» (Β´ 643), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 100 του ν. 4610/2019 (Α´ 70) και με το άρθρο 165 του ν.4635/2019 (Α´ 167)» (Β´ 2278/31.5.2021) και ε) της Φ.253/104327/Α5/27.8.2021 απόφασης της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων με θέμα: «Κύρωση πινάκων εισαγομένων στα Τμήματα/Εισαγωγικές Κατευθύνσεις και στις Σχολές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, για το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022 των υποψηφίων οι οποίοι συμμετείχαν στις πανελλαδικές εξετάσεις των Γενικών Λυκείων 2021 με το σύστημα εισαγωγής του Ν. 4186/2013 (Α΄ 193), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει».

2. Επειδή, με το κατατεθέν εντός της ταχθείσης κατά τη συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο προθεσμίας, …/3.12.2021 πληρεξούσιο της συμβολαιογράφου Αλιάρτου Α… Γ… Κ… (αρ. κατάθ. ΣτΕ Π7625/7.12.2021), ο ανωτέρω υιός των αιτούντων, Χ... Ζ..., ο οποίος γεννήθηκε στις 29.11.2003, και, ως εκ τούτου ενηλικιώθηκε κατά τον χρόνο της συζήτησης της υπόθεσης, παρέχει ειδική πληρεξουσιότητα στον δικηγόρο που υπογράφει το δικόγραφο και παρέστη στο ακροατήριο να παραστεί κατά τη συζήτηση της υπόθεσης και να τον εκπροσωπήσει ενώπιον του Δικαστηρίου. Ενόψει τούτου, ο ανωτέρω συνεχίζει τη δίκη αντί των γονέων του, οι οποίοι, κατά τα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη, είχαν ασκήσει την κρινόμενη αίτηση ως ασκούντες τη γονική μέριμνα του ανήλικου υιού τους (ΣτΕ 218/2013).

3. Επειδή, ως εκ του χρόνου δημοσίευσης των υπό στοιχ. α΄ έως δ΄ προσβαλλόμενων Υπουργικών Αποφάσεων στις 26.2.2021, 13.5.2021 και 31.5.2021, η κρινόμενη αίτηση ασκήθηκε εμπροθέσμως στις 22.9.2021 ενόψει της αναστολής των δικαστικών προθεσμιών λόγω της πανδημίας από 11.2.2021 έως και 24.5.2021 (Β΄ 534/10.2.2021, Β´ 793/27.2.2021, Β´ 843/3.3.2021, Β´ 895 /6.3.2021, Β´ 996/13.3.2021, Β΄ 1076/20.3.2021, Β´ 1194/27.3.2021, Β´ 1308/3.4.2021, Β´ 1441/ 10.4.2021, Β΄ 1558/17.4.2021, Β΄ 682/24.4.2021, Β΄ 1814/29.4.2021, Β΄ 1872/8.5.2021, Β΄ 1944/13.5.2021) και, στη συνέχεια, κατά το χρονικό διάστημα των δικαστικών διακοπών, από την 1η Ιουλίου έως και την 15η Σεπτεμβρίου.

4. Επειδή, με την υπό στοιχ. δ΄ προσβαλλόμενη, Φ.251/61361/Α5/28.5.2021, απόφαση της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων επαναλαμβάνονται, κατ’ ουσίαν, οι ρυθμίσεις που θεσπίστηκαν με τις διατάξεις των άρθρων 1 και 2 και του ν. 4777/2021 (Α΄ 25/17.2.2021), με τις οποίες ορίσθηκε ότι προϋπόθεση για την εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση είναι να επιτύχει ο υποψήφιος στις πανελλαδικές εξετάσεις βαθμολογική επίδοση ίση ή μεγαλύτερη της Ε.Β.Ε. ανά σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση. Συνεπώς, η απόφαση αυτή κατά το αμφισβητούμενο μέρος της, ως αποδίδουσα ισχύον δίκαιο, στερείται εκτελεστότητας και, επομένως, προσβάλλεται απαραδέκτως με την κρινόμενη αίτηση (πρβλ. ΣτΕ 3317/2014 Ολ., 297/2021, 2530/2018, 260/2017, 2967/2002). Περαιτέρω, απαραδέκτως προσβάλλεται η υπό στοιχ. β΄, Φ.253/53195/Α5/13.5.2021, απόφαση της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων με θέμα «Καθορισμός αριθμού εισακτέων σπουδαστών στις Σχολές, τα Τμήματα και τις Εισαγωγικές Κατευθύνσεις Τμημάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης για το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022» καθόσον δεν προβάλλονται κατά της πράξης αυτής αυτοτελείς λόγοι ακυρώσεως (ΣτΕ 3197/2013, 464/2018).

5. Επειδή, οι υπό στοιχ. α΄ και γ΄ προσβαλλόμενες αποφάσεις είναι κανονιστικές και, ως εκ τούτου, παραδεκτώς προσβάλλονται ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Όμως, κατόπιν της έκδοσης της Φ.253/104327/Α5/27.8.2021 απόφασης της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων (υπό ε΄) περί κυρώσεως των πινάκων εισαγομένων στα τμήματα και τις σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι ως άνω προσβαλλόμενες αποφάσεις έχουν εξαντλήσει το ρυθμιστικό τους περιεχόμενο (ΣτΕ 2770/2020, 3317/2014 Ολομ., 2106/2014 7μ., 615/2020 επτ.). Και ναι μεν η κρινόμενη αίτηση ακύρωσης, κατά το μέρος που στρέφεται κατά της υπουργικής απόφασης με την οποία κυρώθηκε ο πίνακας εισαγομένων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, για τους υποψηφίους οι οποίοι συμμετείχαν στις πανελλαδικές εξετάσεις των Γενικών Λυκείων 2021 ανήκει στην αρμοδιότητα του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, ως στρεφόμενη κατά πράξης που αφορά στην εφαρμογή της εκπαιδευτικής νομοθεσίας για τους μαθητές, σπουδαστές, φοιτητές, υποτρόφους και μετεκπαιδευόμενους (άρθρο 1 παρ. 1δ και 3 παρ. 1 του ν. 702/1977, ΦΕΚ Α΄ 268)· δεδομένου, όμως, ότι η υπό κρίση αίτηση περιορίζεται στην αμφισβήτηση της νομιμότητας των υπό στοιχ. α΄ και γ΄ κανονιστικών αποφάσεων που αποτελούν έρεισμα της τελευταίας προσβαλλόμενης απόφασης, το Δικαστήριο κρίνει ότι, εν προκειμένω, συντρέχει νόμιμος λόγος, συνιστάμενος στη σπουδαιότητα των τιθέμενων προς επίλυση με την κρινόμενη αίτηση ζητημάτων, που αφορούν στην εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και στη συνταγματικότητα του ν. 4777/2021 που μετέβαλε το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με την θέσπιση της Ε.Β.Ε., να κρατήσει και να δικάσει την υπόθεση, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 34 παρ. 1 του ν. 1968/1991, Α΄ 150 (πρβλ. ΣτΕ Ολομέλεια 2770/2020).

6. Επειδή, στο άρθρο 4 του ν. 4186/2013 (Α΄ 193) ορίζονται τα εξής: «1. (όπως η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 165 παρ. 1 του ν. 4635/2019 (Α΄ 167)) Οι απόφοιτοι του ημερήσιου Γενικού Λυκείου (ΓΕ.Λ.) εισάγονται στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση κατά το αμέσως επόμενο ακαδημαϊκό έτος από το σχολικό έτος αποφοίτησης ως εξής: α) Στις Σχολές, τα Τμήματα και τις Εισαγωγικές Κατευθύνσεις Τμημάτων των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.), των Ανώτατων Εκκλησιαστικών Ακαδημιών (Α.Ε.Α.), των Ανώτερων Σχολών Τουριστικής Εκπαίδευσης (Α.Σ.Τ.Ε.) του Υπουργείου Τουρισμού: μέσω εισαγωγικών εξετάσεων που διεξάγονται σε πανελλαδικό επίπεδο με θέματα από την εξεταστέα ύλη της Γ΄ τάξης ημερησίου ΓΕ.Λ., που προκύπτουν αποκλειστικά από Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων (Κ.Ε.Ε.) (εφεξής «πανελλαδικές εξετάσεις»). β) ... 2 ... 3. (όπως η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 7 παρ. 4 του ν. 4692/2020, Α΄ 111) Οι μαθητές της Γ΄ Τάξης Ημερήσιου και Εσπερινού ΓΕ.Λ. με την έναρξη του σχολικού έτους και όχι αργότερα από την ημέρα έναρξης των μαθημάτων επιβεβαιώνουν οριστικά την Αρχική Δήλωση Ομάδας Προσανατολισμού που έχουν υποβάλει στη σχολική τους μονάδα προ της λήξης του προηγούμενου διδακτικού έτους. Κάθε μαθητής επιλέγει υποχρεωτικά μία (1) Ομάδα Προσανατολισμού και ένα (1) Επιστημονικό Πεδίο. Ειδικά οι μαθητές που επιλέγουν την Ομάδα Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών και Σπουδών Υγείας επιλέγουν επιπλέον είτε το μάθημα των Μαθηματικών είτε το μάθημα της Βιολογίας. Οι Ομάδες Προσανατολισμού επιτρέπουν την πρόσβαση σε συγκεκριμένα Επιστημονικά Πεδία σύμφωνα με το άρθρο 4Α. Κάθε υποψήφιος επιλέγει ένα μόνο Επιστημονικό Πεδίο. 4. ... 5. (όπως η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 παρ. 2 του ν. 4777/2021) Για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση λαμβάνονται υπόψη κατά σειρά: α) η ανά σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (Ε.Β.Ε.), σύμφωνα με το άρθρο 4Β και β) το σύνολο των μορίων που συγκεντρώνει ο υποψήφιος στα τέσσερα (4) πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα του οικείου επιστημονικού πεδίου, σύμφωνα με το άρθρο 4Α. Για τον προσδιορισμό του συνόλου των μορίων κάθε υποψηφίου υπολογίζονται τα μαθήματα και οι οικείοι συντελεστές βαρύτητας ... Εάν με το σύνολο της βαθμολογίας που επιτυγχάνει ο υποψήφιος, εισάγεται σε περισσότερες από μία σχολές, τμήματα ή εισαγωγικές κατευθύνσεις, τελικά εισάγεται σε εκείνη τη σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση που προσδιορίζει στο μηχανογραφικό του δελτίο με σειρά προτίμησης υψηλότερη σε σχέση με τις άλλες σχολές, τμήματα ή εισαγωγικές κατευθύνσεις που έχει δηλώσει». Περαιτέρω, στο άρθρο 4Α του ν. 4186/2013, το οποίο προστέθηκε με την παρ. 5 του άρθρου 100 του ν. 4610/2019 (Α΄70), ορίζεται ότι 1 α) Τα Τμήματα των Ιδρυμάτων των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 4 κατατάσσονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων σε τέσσερα επιστημονικά πεδία που ορίζονται ως εξής: ... 3ο επιστημονικό πεδίο: επιστήμες υγείας και ζωής ... β) (όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 6 του άρθρου 7 του ν. 4692/2020) Η πρόσβαση σε συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο γίνεται ανάλογα με την Ομάδα προσανατολισμού που έχει επιλέξει ο μαθητής ως εξής: ... ββ Οι υποψήφιοι της Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών και Σπουδών Υγείας έχουν πρόσβαση στις Σχολές και στα Τμήματα είτε του δεύτερου είτε τρίτου Επιστημονικού Πεδίου ... ως εξής: ... οι υποψήφιοι που έχουν επιλέξει το τρίτο Επιστημονικό Πεδίο εξετάζονται υποχρεωτικά στα μαθήματα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, της Φυσικής, της Χημείας και της Βιολογίας ...». Περαιτέρω, στο άρθρο 4Β του ίδιου νόμου (4186/2013), το οποίο προστέθηκε με το άρθρο 2 του ν. 4777/2021, ορίζεται ότι: «1. Προϋπόθεση συμμετοχής των υποψηφίων των πανελλαδικών εξετάσεων στη διαδικασία επιλογής για εισαγωγή στα Α.Ε.Ι., στις Α.Ε.Α., στις Α.Σ.Τ.Ε. του Υπουργείου Τουρισμού, στις σχολές των Α.Σ.Ε.Ι. και Α.Σ.Σ.Υ., στη Σ.Σ.Α.Σ., στις σχολές της Αστυνομικής και Πυροσβεστικής Ακαδημίας, στις Α.Ε.Ν., καθώς και τις Σχολές Δοκίμων Σημαιοφόρων Λιμενικού Σώματος και Λιμενοφυλάκων, αποτελεί η επίτευξη στις πανελλαδικές εξετάσεις βαθμολογικής επίδοσης ίσης ή μεγαλύτερης της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής ανά σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση (Ε.Β.Ε. σχολής, τμήματος ή εισαγωγικής κατεύθυνσης). Η επίτευξη της Ε.Β.Ε. ανά σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση απαιτείται για τους υποψηφίους των πανελλαδικών εξετάσεων της γενικής κατηγορίας, καθώς και των, κατά περίπτωση, προβλεπόμενων ειδικών κατηγοριών ... Για τη διαπίστωση της συνδρομής της προϋπόθεσης αυτής, συγκρίνεται η ανά σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση Ε.Β.Ε., όπως διαμορφώνεται σύμφωνα με το παρόν, με τον μέσο όρο που συγκέντρωσε ο υποψήφιος στα πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη και κατά το στάδιο αυτό οι συντελεστές βαρύτητας των μαθημάτων. 2. Η εξεταστέα ύλη και τα θέματα των εξετάσεων είναι κοινά για τους υποψηφίους από τα ημερήσια και εσπερινά Γενικά Λύκεια (ΓΕ.Λ.) Στα ημερήσια και εσπερινά ΓΕ.Λ. η Ε.Β.Ε. διαμορφώνεται ενιαία από τον μέσο όρο των μέσων όρων των βαθμολογικών επιδόσεων των υποψηφίων στα τέσσερα (4) πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα ανά επιστημονικό πεδίο, ο οποίος πολλαπλασιάζεται με συντελεστή που καθορίζεται από τα ιδρύματα εισαγωγής για κάθε σχολή, τμήμα ή εισαγωγικής κατεύθυνση και στρογγυλοποιείται στο δεύτερο δεκαδικό ψηφίο. Ο συντελεστής βρίσκεται εντός του διαστήματος ελάχιστης και μέγιστης τιμής, το οποίο διαμορφώνεται σύμφωνα με την παρ. 4. 3. Στις σχολές, τμήματα ή εισαγωγικές κατευθύνσεις, που εντάσσονται περισσότερα του ενός επιστημονικά πεδία, για τον υπολογισμό της Ε.Β.Ε. λαμβάνεται υπόψη ο μικρότερος μέσος όρων των μέσων όρων των βαθμολογικών επιδόσεων των υποψηφίων στα πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα των επιστημονικών πεδίων, στα οποία εντάσσονται οι συγκεκριμένες σχολές, τμήματα ή εισαγωγικές κατευθύνσεις. 4. Η ελάχιστη και μέγιστη τιμή του συντελεστή της Ε.Β.Ε., των σχολών, τμημάτων και εισαγωγικών κατευθύνσεων ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, η οποία εκδίδεται έως τις 30 Ιουνίου και αφορά στις προϋποθέσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση του επόμενου σχολικού έτους. 5. Ο συντελεστής της Ε.Β.Ε. για κάθε σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση καθορίζεται με απόφαση της συγκλήτου έπειτα από πρόταση της σχολής, του τμήματος ή της εισαγωγικής κατεύθυνσης, η οποία εκδίδεται εντός της τασσόμενης από τον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων προθεσμίας και πάντως εντός δύο (2) μηνών από τον καθορισμό της ελάχιστης και μέγιστης τιμής της παρ. 4 και κοινοποιείται στον Υπουργό. Στις περιπτώσεις των εισαγωγικών κατευθύνσεων η πρόταση υποβάλλεται από το τμήμα, στο οποίο αυτές υπάγονται. Για τις σχολές συναρμοδιότητας άλλων υπουργείων, ο συντελεστής της Ε.Β.Ε. καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, η οποία εκδίδεται έπειτα από πρόταση του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού. Το σύνολο των συντελεστών των σχολών, τμημάτων και εισαγωγικών κατευθύνσεων, οι οποίες αποφασίζονται σύμφωνα με την παρούσα, καθώς και με την παρ. 6, συγκεντρώνεται σε μία απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων. 6. Σε περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο, κάποιο ίδρυμα εισαγωγής δεν καθορίζει τον συντελεστή της παρ. 5, ο καθορισμός του γίνεται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων. 7. Ο συντελεστής της Ε.Β.Ε. δύναται να τροποποιείται με απόφαση του κατά περίπτωση αρμόδιου οργάνου, η οποία εκδίδεται έως τις 31 Αυγούστου εκάστου έτους. 8. ... ». Ακολούθως, στο άρθρο 4Γ του ν. 4186/2013 (Διαδικασία υποβολής μηχανογραφικού δελτίου), το οποίο προστέθηκε με το άρθρο 3 του ν. 4777/2021, ορίζεται ότι «1. Οι υποψήφιοι ημερήσιων και εσπερινών ΓΕ.Λ. που συμμετέχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις, μετά από την ολοκλήρωση των εξετάσεων και τη γνωστοποίηση των βαθμών της τελικής τους επίδοσης στα πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα, τα ειδικά μαθήματα και τις πρακτικές δοκιμασίες, καθώς και τη γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων των ικανοτήτων συμπληρώνουν μηχανογραφικό δελτίο (μηχανογραφικό δελτίο πρώτης φάσης). Σε αυτό επιλέγουν καθορισμένο αριθμό σχολών, τμημάτων ή εισαγωγικών κατευθύνσεων από το επιστημονικό πεδίο, στο οποίο έχουν πρόσβαση, σύμφωνα με το άρθρο 4Α. Ο αριθμός των επιλογών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10% του συνόλου των σχολών, τμημάτων ή εισαγωγικών κατευθύνσεων του οικείου επιστημονικού πεδίου ... 2. Μετά την ανακοίνωση των επιτυχόντων, οι υποψήφιοι που δεν έχουν εισαχθεί σε καμία από τις δηλωθείσες επιλογές τους, σύμφωνα με την παρ. 1, μπορούν να συμπληρώσουν εκ νέου μηχανογραφικό δελτίο υποψηφίου (μηχανογραφικό δελτίο δεύτερης φάσης), επιλέγοντας, χωρίς περιορισμό επιλογών, όσες σχολές, τμήματα ή εισαγωγικές κατευθύνσεις επιθυμούν από το επιστημονικό πεδίο στο οποίο έχουν πρόσβαση με βάση την Ε.Β.Ε. ή τις Ε.Β.Ε. του ειδικού μαθήματος ή των ειδικών μαθημάτων ή πρακτικών δοκιμασιών της οικείας σχολής, τμήματος ή εισαγωγικής κατεύθυνσης, αν συντρέχει τέτοια περίπτωση, την Ε.Β.Ε. ανά σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση και τη βαθμολογική τους επίδοση ...». Περαιτέρω στο άρθρο 4Δ του αυτού νόμου, το οποίο προστέθηκε με το άρθρο 4 του Ν 4777/2021, ορίζεται ότι «1. Οι τελειόφοιτοι και οι υποψήφιοι, που συμμετέχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις του εκάστοτε σχολικού έτους, δύνανται να εκδηλώσουν ενδιαφέρον προς κάλυψη θέσης καταρτιζόμενου σε δημόσιο Ι.Ε.Κ. με την υποβολή παράλληλου μηχανογραφικού δελτίου. Για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου διατίθεται συγκεκριμένος αριθμός θέσεων των δημόσιων Ι.Ε.Κ., ο οποίος προσδιορίζεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 13Δ, προς κάλυψη από τους τελειόφοιτους και υποψήφιους των πανελλαδικών εξετάσεων του οικείου σχολικού έτους ...». Περαιτέρω, στο άρθρο 13Δ (Τελικές και εξουσιοδοτικές διατάξεις), το οποίο προστέθηκε με την περ. 8 του άρθρου 100 του ν. 4610/2019, ορίζεται ότι «1. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται: α) ο χρόνος, ο τόπος και ο τρόπος υποβολής της αίτησης δήλωσης των υποψηφίων λυκείων για συμμετοχή στις πανελλαδικές εξετάσεις και στις εξετάσεις ειδικών μαθημάτων, μουσικών μαθημάτων και πρακτικών δοκιμασιών καθώς και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται. β) Η ελάχιστη και μέγιστη τιμή του συντελεστή της Ε.Β.Ε. των σχολών, τμημάτων ή εισαγωγικών κατευθύνσεων, καθώς και η ελάχιστη και μέγιστη τιμή του συντελεστή της Ε.Β.Ε. των ειδικών μαθημάτων ή πρακτικών δοκιμασιών, σύμφωνα με την παρ. 4 και την περ. στ’ της παρ. 9 του άρθρου 4Β, αντίστοιχα, καθώς και ο αριθμός των πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων, στα οποία απαιτείται να έχει εξεταστεί ο υποψήφιος, προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι βαθμολογίες του για τον υπολογισμό της Ε.Β.Ε. των σχολών, τμημάτων ή εισαγωγικών κατευθύνσεων και της Ε.Β.Ε. των ειδικών μαθημάτων ή πρακτικών δοκιμασιών. γ) Ο συντελεστής της Ε.Β.Ε. για τις σχολές συναρμοδιότητας άλλων υπουργείων, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 4Β. Το σύνολο των συντελεστών των σχολών, τμημάτων και εισαγωγικών κατευθύνσεων συγκεντρώνεται σε μία απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, σύμφωνα με την ίδια παράγραφο. δ) Ο αριθμός των πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων, στα οποία απαιτείται να εξεταστεί ο υποψήφιος, προκειμένου να συμμετάσχει στη διαδικασία επιλογής για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς και ο τρόπος υπολογισμού του συνολικού αριθμού μορίων εισαγωγής με βάση τους γραπτούς βαθμούς των πανελλαδικών εξετάσεων και τον βαθμό των πρακτικών δοκιμασιών. ε) Το ποσοστό των δυνατών επιλογών σχολών, τμημάτων ή εισαγωγικών κατευθύνσεων που μπορούν να δηλώσουν οι υποψήφιοι, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 45 και την παρ. 5 του άρθρου 13, ο χρόνος, τόπος και τρόπος υποβολής σύμφωνα με το άρθρο 4Γ, της δήλωσης ή των δηλώσεων προτίμησης (μηχανογραφικού) των υποψηφίων, μαθητών και αποφοίτων, που συμμετείχαν στις πανελλαδικές εξετάσεις, καθώς και των αποφοίτων της περ. α´ της παρ. 1 του άρθρου 13Γ, καθώς και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Η απόφαση καθορισμού του ποσοστού των δυνατών επιλογών δύναται να εκδίδεται ή να τροποποιείται έως τις 31 Αυγούστου εκάστου έτους και αφορά στις προϋποθέσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση του επόμενου σχολικού έτους. στ) ... η) Η ακριβής κατάταξη των τμημάτων των παρ. 1 και 2 του άρθρου 4 στα επιστημονικά πεδία. Η απόφαση του πρώτου εδαφίου εκδίδεται έως τις 15 Μαΐου του κάθε σχολικού έτους και ισχύει για τις πανελλαδικές εξετάσεις του επόμενου σχολικού έτους. θ) Ο καθορισμός του αριθμού εισακτέων ανά σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση των Α.Ε.Ι., των Α.Ε.Α. και των Α.Σ.Τ.Ε.. Η απόφαση του πρώτου εδαφίου εκδίδεται έως τις 15 Μαΐου κάθε έτους, ύστερα από γνώμη των σχολών, τμημάτων ή εισαγωγικών κατευθύνσεων και ισχύει για τις πανελλαδικές εξετάσεις του ίδιου σχολικού έτους. Στις περιπτώσεις των εισαγωγικών κατευθύνσεων, η γνώμη υποβάλλεται από το τμήμα, στο οποίο αυτές υπάγονται (όπως η λέξη «Μαΐου» τέθηκε σε αντικατάσταση της λέξης «Απριλίου» με το άρθρο 239 του Ν 4798/2021). ι) ... ια) ... (όπως η παρ. 1 αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 11 του ν. 4777/2021) 2. ... 5. (όπως οι παρ. 5 και 6 προστέθηκαν με την παρ. 3 του άρθρου 11 του ν. 4777/2021) Με απόφαση της συγκλήτου του οικείου Α.Ε.Ι. καθορίζεται ο συντελεστής της Ε.Β.Ε. για κάθε σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση, σύμφωνα με τις παρ. 2 και 5 του άρθρου 4Β, καθώς και ο συντελεστής της Ε.Β.Ε. ειδικών μαθημάτων ή πρακτικών δοκιμασιών ανά σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση, σύμφωνα με την περ. στ´ της παρ. 9 του άρθρου 4Β. Εάν κάποιο ίδρυμα εισαγωγής δεν καθορίσει τον ανωτέρω συντελεστή, ο καθορισμός του γίνεται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 4Β. 6. Οι συντελεστές βαρύτητας που αποδίδονται στα πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα, καθορίζονται με απόφαση της συγκλήτου του οικείου Α.Ε.Ι., η οποία εκδίδεται έπειτα από πρόταση κάθε σχολής, τμήματος ή εισαγωγικής κατεύθυνσης και αφορά στην εισαγωγή στην οικεία σχολή, το τμήμα ή την εισαγωγική κατεύθυνση. Στην περίπτωση των εισαγωγικών κατευθύνσεων η πρόταση υποβάλλεται από το τμήμα, στο οποίο υπάγονται. Ο συντελεστή βαρύτητας που αποδίδεται σε κάθε ένα από τα τέσσερα (4) πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα εκφράζεται σε ποσοστό επί τοις εκατό (%) και δεν μπορεί να είναι μικρότερος του 20% ... Για τον καθορισμό των συντελεστών βαρύτητας των πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων, με απόφαση του Υπουργού παιδείας και Θρησκευμάτων ισχύουν οι ίδιοι περιορισμοί που εφαρμόζονται κατά τον καθορισμό των συντελεστών βαρύτητας με απόφαση της συγκλήτου. Οι αποφάσεις της παρούσας εκδίδονται ή τροποποιούνται έως τις 31 Μαΐου εκάστου έτους και αφορούν στις προϋποθέσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση του επόμενου σχολικού έτους. Το σύνολο των συντελεστών βαρύτητας των πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων που ορίζουν οι σχολές, τα τμήματα και οι εισαγωγικές κατευθύνσεις, σύμφωνα με την παρούσα συγκεντρώνεται σε μία απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων. Κάθε θέμα σχετικό με την εφαρμογή της παρούσας καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων. 7 ...». Εξάλλου, στο άρθρο 54 του ν. 4777/2021 ορίστηκε ότι 1. Για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022, υποβάλλεται μόνο το μηχανογραφικό δελτίο της παρ. 1 του άρθρου 4Γ του ν. 4186/2013 (Α´ 193) (μηχανογραφικό δελτίο πρώτης φάσης), όπως το άρθρο αυτό προστίθεται με το άρθρο 3 του παρόντος. Το μηχανογραφικό δελτίο του προηγούμενου εδαφίου υποβάλλεται χωρίς τον περιορισμό των επιλογών που προβλέπεται στα εδάφια δεύτερο και τρίτο της παρ. 1 του άρθρου 4Γ και την παρ. 5 του άρθρου 13 του ν. 4186/2013, όπως αντικαθίσταται με το άρθρο 5 του παρόντος. 2. Η διαδικασία υποβολής του μηχανογραφικού δελτίου πρώτης φάσης κατά το σχολικό έτος 2020-2021, σύμφωνα με την παρ. 1, εκκινεί χωρίς να αναμένεται η έκδοση των αποτελεσμάτων των ικανοτήτων. 3. Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος, οι αποφάσεις της παρ. 4 και της περ. στ΄ της παρ. 9 του άρθρου 4Β του ν. 4186/2013, όπως το άρθρο αυτό προστίθεται με το άρθρο 2 του παρόντος σχετικά με τον καθορισμό της ελάχιστης και μέγιστης τιμής του συντελεστή της Ε.Β.Ε. των σχολών, τμημάτων ή εισαγωγικών κατευθύνσεων και της ελάχιστης και μέγιστης τιμής του συντελεστή της Ε.Β.Ε. των ειδικών μαθημάτων ή πρακτικών δοκιμασιών εκδίδονται ως τις 28 Φεβρουαρίου 2021 και αφορούν και τις προϋποθέσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση του σχολικού έτους 2020-2021. 4. Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος, οι αποφάσεις της παρ. 5 και της περ. στ´ της παρ. 9 του άρθρου 4Β του ν. 4186/2013, όπως το άρθρο αυτό προστίθεται με το άρθρο 2 του παρόντος σχετικά με τον καθορισμό του συντελεστή της Ε.Β.Ε. ανά σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση, εκδίδονται έως τις 31 Μαρτίου 2021 και αφορούν και τις προϋποθέσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση του σχολικού έτους 2020-2021. Στις περιπτώσεις που προβλέπεται κοινοποίηση των αποφάσεων του προηγούμενου εδαφίου στον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, η κοινοποίηση γίνεται ομοίως έως τις 31 Μαρτίου 2021. 5. ... ».

7. Επειδή, κατ’ επίκληση μεταξύ άλλων των ανωτέρω διατάξεων της παρ. 4 του άρθρου 4Β του ν. 4186/2013 και της παρ. 3 του άρθρου 54 του ν. 4777/2021, εξεδόθη η πρώτη, Φ.251/22973/Α5/26.2.2021, προσβαλλόμενη απόφαση της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων. Στο άρθρο μόνο της υπουργικής απόφασης ορίζεται ότι «1. Ως ελάχιστη και μέγιστη τιμή του συντελεστή της Ε.Β.Ε. των σχολών, τμημάτων ή εισαγωγικών κατευθύνσεων για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση κατά το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022 και εφεξής ορίζονται οι τιμές 0,80 (μηδέν κόμμα ογδόντα) και 1,20 (ένα κόμμα είκοσι) αντιστοίχως. Ως συντελεστής της Ε.Β.Ε. μπορεί να οριστεί αριθμός με έως δύο δεκαδικά ψηφία, ο οποίος βρίσκεται εντός του ανωτέρω διαστήματος ελάχιστης και μέγιστης τιμής.2. Ως ελάχιστη και μέγιστη τιμή του συντελεστή της Ε.Β.Ε. των ειδικών μαθημάτων ή πρακτικών δοκιμασιών για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση κατά το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022 και εφεξής ορίζονται οι τιμές 0,70 (μηδέν κόμμα εβδομήντα) και 1,10 (ένα κόμμα δέκα) αντιστοίχως. Ως συντελεστής Ε.Β.Ε. μπορεί να οριστεί αριθμός με έως δύο δεκαδικά ψηφία, ο οποίος βρίσκεται εντός του ανωτέρω διαστήματος ελάχιστης και μέγιστης τιμής». Περαιτέρω, με την Φ.251/53234/Α5/13.5.2021, προσβαλλόμενη απόφαση της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, η οποία εκδόθηκε, μεταξύ άλλων, κατ’ εξουσιοδότηση των ανωτέρω διατάξεων των παρ. 1, 5, 6 του άρθρου 4Β του ν. 4186/ 2013 και της παρ. 4 του άρθρου 54 του ν. 4777/2021, καθορίσθηκαν οι συντελεστές Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (Ε.Β.Ε.) σχολών, τμημάτων ή εισαγωγικών κατευθύνσεων, καθώς και οι συντελεστές Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (Ε.Β.Ε.) ειδικών μαθημάτων και πρακτικών δοκιμασιών, ως προϋπόθεση συμμετοχής των υποψηφίων των πανελλαδικών εξετάσεων στη διαδικασία επιλογής για εισαγωγή στα Α.Ε.Ι., στις σχολές των Α.Σ.Ε.Ι. και Α.Σ.Σ.Υ., στη Σ.Σ.Α.Σ., στις σχολές της Αστυνομικής και Πυροσβεστικής Ακαδημίας, στις Α.Ε.Ν., στις σχολές Δοκίμων Σημαιοφόρων Λιμενικού Σώματος και Λιμενοφυλάκων, καθώς και στις Α.Σ.Τ.Ε. του Υπουργείου Τουρισμού.

8. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, ο αιτών απόφοιτος ημερήσιου Γενικού Λυκείου έτους 2021, συμμετείχε στις πανελλαδικές εξετάσεις ημερήσιων Γενικών Λυκείων (ΓΕΛ) 2021 για την εισαγωγή του στα Τμήματα/Εισαγωγικές Κατευθύνσεις και στις Σχολές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης υπέβαλε δε την 4.12.2020 σχετική αίτηση-δήλωση συμμετοχής. Ο αιτών εξετάστηκε στα μαθήματα της Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών και Σπουδών Υγείας στις πανελλαδικές εξετάσεις και έλαβε την ακόλουθη βαθμολογία: 1. Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία Γενικής Παιδείας 4/20, 2. Φυσική Ομάδας Προσανατολισμού 2/20, 3. Χημεία Ομάδας Προσανατολισμού 3/20, 4. Βιολογία Ομάδας Προσανατολισμού 1,9/20, διεκδικώντας την εισαγωγή του σε Σχολές και Τμήματα του 3ου Επιστημονικού Πεδίου/Επιστημών Υγείας και Ζωής, στο οποίο συγκέντρωσε 2.637 μόρια και μέσο όρο στα πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα 2,73. Με βάση την ως άνω βαθμολογία δεν δόθηκε στον αιτούντα η δυνατότητα να υποβάλει ηλεκτρονικά μηχανογραφικό δελτίο ενόψει των οριζομένων στο ανωτέρω άρθρο 4Γ του ν. 4186/2013 και εν τέλει δεν συμπεριελήφθη στους πίνακες εισαγομένων στα Τμήματα/Εισαγωγικές Κατευθύνσεις και Σχολές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, οι οποίοι κυρώθηκαν με την ως άνω πέμπτη προσβαλλόμενη. Με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι σύμφωνα με τις βάσεις εισαγωγής του προηγούμενου έτους, ο αιτών θα είχε εισαχθεί σε τουλάχιστον πέντε Τμήματα/Σχολές, η καθεμιά από τις οποίες είχε βάση εισαγωγής το προηγούμενο έτος κάτω του 2,550, ήδη δε η Ε.Β.Ε. ορίζεται σε 9,58, με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό του αιτούντος. Με τα δεδομένα αυτά η κρινόμενη αίτηση ασκείται με έννομο συμφέρον από τον αιτούντα.

9. Επειδή, το Σύνταγμα ορίζει στο μεν άρθρο 4 παρ. 1 ότι «οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου», στο δε άρθρο 5 παρ. 1 ότι «Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας, εφ’ όσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη». Περαιτέρω, στο άρθρο 16 του Συντάγματος ορίζεται ότι: «1. ... 2. Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους … 3. … 4. Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια. Το Κράτος ενισχύει τους σπουδαστές που διακρίνονται, καθώς και αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια ή ειδική προστασία, ανάλογα με τις ικανότητές τους. 5. Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση …». Τέλος, στο άρθρο 25 του Συντάγματος ορίζεται ότι: «1. Τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και η αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου τελούν υπό την εγγύηση του Κράτους. Όλα τα κρατικά όργανα υποχρεούνται να διασφαλίζουν την ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκησή τους. Τα δικαιώματα αυτά ισχύουν και στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών στις οποίες προσιδιάζουν. Οι κάθε είδους περιορισμοί που μπορούν κατά το Σύνταγμα να επιβληθούν στα δικαιώματα αυτά πρέπει να προβλέπονται είτε απευθείας από το Σύνταγμα είτε από το νόμο, εφόσον υπάρχει επιφύλαξη υπέρ αυτού, και να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας. 2. ...».

10. Επειδή, η καθιερούμενη με το άρθρο 4 παρ. 1 του Συντάγματος αρχή της ισότητας αποτελεί νομικό κανόνα, ο οποίος επιβάλλει την ομοιόμορφη μεταχείριση προσώπων που τελούν υπό τις αυτές ή παρόμοιες συνθήκες και αποκλείει τόσο την έκδηλα άνιση μεταχείριση, είτε με τη μορφή της εισαγωγής χαριστικού μέτρου ή προνομίου μη συνδεόμενου προς αξιολογικά κριτήρια είτε με την μορφή της επιβολής αδικαιολόγητης επιβάρυνσης, όσο και την αυθαίρετη εξομοίωση διαφορετικών καταστάσεων ή την ενιαία μεταχείριση προσώπων που τελούν υπό διαφορετικές συνθήκες με βάση όλως τυπικά ή συμπωματικά ή άσχετα μεταξύ τους κριτήρια. Περαιτέρω, το άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος κατοχυρώνει το δικαίωμα κάθε προσώπου να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας κατά λόγο της προσωπικής του αξίας (βλ. ΣτΕ 986/2014 Ολ). Τέλος, οι προστατευτικές της παιδείας διατάξεις του άρθρου 16 του Συντάγματος ανάγουν την παιδεία σε αποστολή του κράτους και κατοχυρώνουν, μεταξύ άλλων, αφ’ ενός μεν τη θεσμική εγγύηση της παροχής ανώτατης εκπαίδευσης από πλήρως αυτοδιοικούμενα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα (βλ. ΣτΕ 986/ 2014 Ολ., 982/2012 Ολ., 4009/2000, 411/2008), αφ’ ετέρου δε το δικαίωμα στην παιδεία (ΣτΕ 1582/1992) που περιλαμβάνει και το δικαίωμα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση των αποφοίτων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, εφ’ όσον συγκεντρώνουν τις νόμιμες προϋποθέσεις. Από τον συνδυασμό αυτών των συνταγματικών διατάξεων συνάγεται ότι ο κοινός νομοθέτης οφείλει να εξασφαλίζει την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση προσώπων κεκτημένων τα αναγκαία εφόδια για την ενεργό παρακολούθηση της θεωρητικής και πρακτικής διδασκαλίας μέσω συστήματος εισαγωγής, το οποίο στηρίζεται σε γενικά, αντικειμενικά και πρόσφορα κριτήρια και είναι σύμφωνο με τις αρχές της ισότητας, της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας και της σταδιοδρομίας εκάστου ανάλογα με την προσωπική αξία και ικανότητά του (βλ. ΣτΕ 3351/2000 Ολ., ΣτΕ 2411/2012 Ολ.,686/2018 Ολ. 1969/ 1994, 673/1987), δεδομένου, άλλωστε, και ότι μόνο υπό αυτούς τους όρους είναι δυνατή η επίτευξη της αποστολής των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ΣτΕ 3328/2000 Ολ., 2467/2001) και η εύρυθμη λειτουργία τους (ΣτΕ ΣτΕ 686/2018 Ολ., 673/1987, 4137/1990). Η τήρηση των αρχών αυτών ελέγχεται από τα δικαστήρια μέσα στον κύκλο της δικαιοδοσίας τους, κατά τον έλεγχο δε αυτόν, που είναι έλεγχος ορίων και όχι των επιλογών ή του ουσιαστικού περιεχομένου των νομικών κανόνων, ο κοινός νομοθέτης ή η Διοίκηση, όταν εκδίδει κανονιστικές πράξεις με νομοθετική εξουσιοδότηση, δεν κωλύονται να εισαγάγουν ρυθμίσεις διαφορετικές από αυτές που ίσχυαν στο παρελθόν και στις οποίες είχαν προσαρμοσθεί ή αποβλέψει οι διοικούμενοι, έστω και αν θίγονται υφιστάμενα δικαιώματα ή συμφέροντα, αρκεί η επιχειρούμενη ρύθμιση να χωρεί κατά τρόπο γενικό, απρόσωπο και αντικειμενικό. Ειδικότερα, στο χώρο της Ανώτατης Παιδείας, η ως άνω διάταξη του άρθρου 16 παρ. 4 του Συντάγματος που κατοχυρώνει το δικαίωμα των Ελλήνων να τύχουν δωρεάν παιδείας σε όλες τις βαθμίδες της στα κρατικά εκπαιδευτήρια, δεν αποκλείει στο νομοθέτη ή την κατ’ εξουσιοδότηση θεσμοθετούσα διοίκηση να καθορίζουν τους ειδικότερους όρους και τις προϋποθέσεις εισαγωγής στις σχολές του Κράτους ή τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΣτΕ 686/2018 Ολ., 1832/1998, 2214/1991, 3140/1980 κ.ά.). Περαιτέρω, ο κοινός νομοθέτης, κατά την μέριμνά του γενικά για την προαγωγή αυτής και την διασφάλιση ίσων ευκαιριών εισόδου σ΄ αυτήν οποιουδήποτε ενδιαφερομένου, μπορεί να θεσπίζει, να τροποποιεί και να μεταρρυθμίζει το σύστημα επιλογής των υποψηφίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, δυνάμενος να καθιστά και αυστηρότερες τις προϋποθέσεις προσβάσεως σε αυτήν, εφόσον σε κάθε περίπτωση διασφαλίζονται η ισότητα των ευκαιριών και ο αξιοκρατικός τρόπος επιλογής των υποψηφίων. Στην περίπτωση, εξάλλου, που θεσπίζεται νέο σύστημα για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, είναι συνταγματικώς επιτρεπτό, κατ’ ενάσκηση ευρείας διακριτικής ευχέρειας του νομοθέτη, να διατηρείται παράλληλα και για ορισμένο χρονικό διάστημα το καταργούμενο σύστημα εισαγωγής (βλ. ΣτΕ 2770/2022 Ολ. 2811-2827/2002 Ολ.., 988/2014 Ολ. , ΣτΕ 681/2008 7μ, ΣτΕ 1024/2018).

11. Επειδή, ενόψει όσων έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η επίμαχη ρύθμιση του άρθρου 4Β του ν. 4186/2013 με την οποία ορίζεται ως επιπλέον προϋπόθεση για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (πέραν του συνόλου των μορίων που συγκεντρώνει ο υποψήφιος στα τέσσερα πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα του οικείου επιστημονικού πεδίου), η επίτευξη βαθμολογικής επίδοσης ίσης ή μεγαλύτερης της Ε.Β.Ε. ανά σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση, δεν αντίκειται στα άρθρα 4 παρ. 1, 5 παρ. 1 και 16 του Συντάγματος ούτε στις απορρέουσες από τις διατάξεις αυτές αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας κατά την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τούτο διότι, η Ε.Β.Ε. διαμορφώνεται κατ’ αρχήν με κριτήρια ακαδημαϊκά, αντικειμενικά και συναφή με τις πανελλαδικές εξετάσεις, καθόσον ορίζεται ενιαία, προκύπτει δε από τον μέσο όρο των μέσων όρων των βαθμολογικών επιδόσεων των υποψηφίων στα τέσσερα πανελλαδικά μαθήματα ανά επιστημονικό πεδίο, ο οποίος πολλαπλασιάζεται με συντελεστή που καθορίζεται από τα ιδρύματα εισαγωγής με απόφαση της Συγκλήτου κατόπιν πρότασης της σχολής, του τμήματος ή της κατεύθυνσης, εντός του πλαισίου ελάχιστης και μέγιστης τιμής, οι οποίες καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων. Δεν υφίσταται δε αντίθεση στις ως άνω συνταγματικές διατάξεις, και αν ακόμη με το επίδικο σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μειώνονται οι πιθανότητες επιτυχίας των υποψηφίων σε σχέση με το σύστημα εισαγωγής που ίσχυε τα προηγούμενα έτη (πρβλ ΣτΕ 2811/2002 σκ.6). Κατόπιν τούτου οι περί του αντιθέτου προβαλλόμενοι λόγοι ακυρώσεως είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Συναφώς, απορριπτέος είναι ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι παραβιάζει την αρχή της αξιοκρατίας η διαμόρφωση της Ε.Β.Ε. με βάση το μέσο όρο των επιδόσεων όλων των υποψηφίων, χωρίς να γίνεται διάκριση μεταξύ των υποψηφίων που στοχεύουν σε σχολές όπου συνήθως απαιτείται υψηλή βαθμολογία και αυτών που στοχεύουν σε σχολές με χαμηλή βάση. Τούτο διότι, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 4Γ του ν. 4186/2013, οι υποψήφιοι που συμμετέχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις συμπληρώνουν το μηχανογραφικό δελτίο «πρώτης φάσης», στο οποίο επιλέγουν ορισμένο αριθμό σχολών, τμημάτων ή εισαγωγικών κατευθύνσεων από συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο, μετά την ολοκλήρωση των εξετάσεων και τη γνωστοποίηση των βαθμών της τελικής τους επίδοσης στα πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα. Επομένως, οι υποψήφιοι με τη συμμετοχή τους στις πανελλαδικές εξετάσεις αποβλέπουν στην επίτευξη της μεγαλύτερης δυνατής βαθμολογίας, η οποία, ακολούθως, τους εξασφαλίζει την εισαγωγή στη σχολή ή στο τμήμα της επιλογής τους. Εξάλλου, ενόψει έγιναν δεκτά ανωτέρω, οι διατάξεις του άρθρου 16 του Συντάγματος και η συνταγματικώς κατοχυρωμένη αρχή της αξιοκρατίας επιβάλλουν στο νομοθέτη να οργανώσει σύστημα εισαγωγής στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα με επιλογή των υποψηφίων εκείνων οι οποίοι έχουν τα αναγκαία εφόδια για την ενεργό παρακολούθηση της διδασκαλίας που παρέχεται στα ιδρύματα αυτά, η εύρυθμη λειτουργία των οποίων μόνο υπό τον όρο αυτόν είναι δυνατή (Σ.τ.Ε. 4137/1990, 2214/1991, 1214/1992, 268/1993, 1969/1994, 1932/2018 επτ.).

12. Επειδή, περαιτέρω, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του ν. 4777/2021 η θεσμοθέτηση της Ε.Β.Ε. αποσκοπεί στη διασφάλιση των ακαδημαϊκών προϋποθέσεων της επιτυχούς φοίτησης και της έγκαιρης ολοκλήρωσης των σπουδών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, στην ποιοτική αναβάθμιση των σπουδών, καθώς και στη μείωση του ποσοστού των φοιτητών οι οποίοι δεν ολοκληρώνουν τις σπουδές τους· αντιμετωπίζεται δε ιδίως το πρόβλημα της εισαγωγής υποψηφίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με εξαιρετικά χαμηλές βάσεις εισαγωγής, χωρίς η εισαγωγή του υποψηφίου σε σχολή ή τμήμα να αποτελεί πολλές φορές επιλογή κατά τη βούλησή του, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο συγκριτικά ποσοστό των εγγεγραμμένων φοιτητών να μην ολοκληρώνει τις σπουδές του. Βραχυπρόθεσμος στόχος της αξιολογούμενης ρύθμισης αναφορικά με την καθιέρωση της Ε.Β.Ε. για την πρόσβαση των υποψηφίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι, σύμφωνα με την ως άνω αιτιολογική έκθεση, η διασφάλιση ότι οι υποψήφιοι επιλέγουν τμήμα, σχολή ή εισαγωγική κατεύθυνση συνειδητά και όχι τυχαία και ότι πληρούνται οι ακαδημαϊκές προϋποθέσεις για την επιτυχή ολοκλήρωση των σπουδών τους. Ενόψει των σκοπών αυτών και κατόπιν όσων έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, είναι απορριπτέοι οι ισχυρισμοί του αιτούντος ότι η επίδικη ρύθμιση επιδιώκει να εμποδίσει τους υποψήφιους κατά την πρόσβαση στο δημόσιο πανεπιστήμιο παραβιάζοντας τη συνταγματικώς κατοχυρωμένη υποχρέωση της Πολιτείας για παροχή δωρεάν παιδείας σε όλες της βαθμίδες της, καθώς και οι ισχυρισμοί ότι η θέσπιση της Ε.Β.Ε. δεν παρίσταται πρόσφορο ή συναφές με τον σκοπό που επιδιώκεται μέτρο, καθώς αποκλείει μεγάλο μέρος των μαθητών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από τα ΑΕΙ. Περαιτέρω, απορριπτέος είναι ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι με το άρθρο 34 του ν. 4777/2021 θεσπίστηκε η μέγιστη διάρκεια φοίτησης για τους φοιτητές, μετά το πέρας της οποίας αυτοί διαγράφονται, και, συνεπώς, ο επίμαχος περιορισμός δεν είναι αναγκαίος. Τούτο, αφενός διότι, κατ’ αρχάς, η θέσπιση της Ε.Β.Ε. ως προϋπόθεσης για την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και, στη συνέχεια, η θέσπιση μέγιστης διάρκειας φοίτησης αποβλέπουν από κοινού στην ποιοτική αναβάθμιση των σχολών και στη μείωση του ποσοστού των φοιτητών που δεν ολοκληρώνουν τις σπουδές τους, αφετέρου δε η Ε.Β.Ε. διασφαλίζει, επιπλέον, ότι οι υποψήφιοι για την πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση επιλέγουν συνειδητά και όχι τυχαία τμήμα, σχολή ή εισαγωγική κατεύθυνση με αποτέλεσμα να ολοκληρώνουν τις σπουδές τους. Εξάλλου, είναι απορριπτέος, προεχόντως ως αναπόδεικτος, ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι η θέσπιση Ε.Β.Ε. αποτελεί προδήλως μη αναγκαίο μέτρο, λαμβανομένων υπόψη των συνθηκών στο πλαίσιο των οποίων θεσπίστηκε, ειδικότερα δε λόγω της πανδημίας και της αναστολής λειτουργίας των εκπαιδευτικών δομών για ικανό χρονικό διάστημα, της διενέργειας τηλεκπαίδευσης με ανεπαρκείς υποδομές, ιδίως σε περιοχές, όπως στο ... Θηβών Βοιωτίας, όπου διέμενε ο αιτών.

13. Επειδή, χωρίς έννομο συμφέρον προβάλλεται από τον αιτούντα ότι με τη θέσπιση της ΕΒΕ διαταράσσεται η εύρυθμη λειτουργία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, καθόσον εισήχθησαν σε πολλές από τις σχολές και τα τμήματα των Πανεπιστημίων ελάχιστοι υποψήφιοι συγκριτικά με τον αριθμό των εισακτέων που είχαν καθορισθεί, με αποτέλεσμα να τίθεται ζήτημα εύρυθμης λειτουργίας τους. Τούτο δε, ενόψει και του ότι πάντως, σύμφωνα με τις ως άνω διατάξεις, ο καθορισμός της ΕΒΕ για κάθε σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση καθορίζεται με απόφαση της Συγκλήτου κατόπιν πρότασης της σχολής, του τμήματος ή της εισαγωγικής κατεύθυνσης.

14. Επειδή, προβάλλεται ότι η θέσπιση του επίδικου συστήματος εν μέσω του σχολικού έτους, μετά την υποβολή δηλώσεων συμμετοχής στις πανελλαδικές εξετάσεις 2021, με άμεση εφαρμογή στις εξετάσεις αυτές παραβιάζει τη συνταγματική αρχή της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης λόγω της έλλειψης μεταβατικών ρυθμίσεων για τους υποψηφίους, με αποτέλεσμα ο αιτών να στερηθεί της δυνατότητας να προσαρμόσει εγκαίρως την προετοιμασία του, δεδομένου ότι, εφόσον γνώριζε την θέσπιση της Ε.Β.Ε., θα είχε επιλέξει τη φοίτησή του σε ΕΠΑΛ, και όχι σε ΓΕΛ.

15. Επειδή, η τροποποίηση του συστήματος των πανελλαδικών εξετάσεων με τη θέσπιση της Ε.Β.Ε., ως προϋπόθεσης για την εισαγωγή των υποψηφίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, δεν αφορούσε την εξεταστέα ύλη ή τη διαδικασία διεξαγωγής των πανελλαδικών εξετάσεων και, συνεπώς, κατ’ αρχήν δεν μπορούσε να επηρεάσει τον τρόπο προπαρασκευής του αιτούντος, αορίστως δε αυτός ισχυρίζεται ότι δεν είχε τη δυνατότητα να προσαρμόσει την προετοιμασία του για τις επικείμενες εξετάσεις, καθόσον δεν επικαλείται σε τι συνίσταται η δυσχέρεια προσαρμογής του. Περαιτέρω, είναι απορριπτέος ο ισχυρισμός ότι εφόσον ο αιτών γνώριζε τη θέσπιση της Ε.Β.Ε. θα είχε επιλέξει τη φοίτησή του σε ΕΠΑΛ και όχι σε ΓΕΛ, καθόσον αυτός, κατά το χρόνο θέσπισης της Ε.Β.Ε., ήταν μαθητής του ΓΕΛ, δεδομένου, εξάλλου, ότι πάντως με το άρθρο 54 του ν. 4777/2021 ορίσθηκαν μεταβατικές διατάξεις, σύμφωνα με τις οποίες για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, κατά το πρώτο έτος ισχύος του νέου συστήματος (2020 - 2021), οι υποψήφιοι ήταν υποχρεωμένοι να υποβάλουν μηχανογραφικό δελτίο πρώτης φάσης χωρίς τους περιορισμούς όσον αφορά τον αριθμό των σχολών ή των τμημάτων που θα μπορούσαν να επιλέξουν οι υποψήφιοι.

16. Επειδή, τέλος, ο λόγος ακύρωσης ότι στόχος του νομοθέτη από την εισαγωγή του επίδικου συστήματος εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ήταν η ενίσχυση των ιδιωτικών δομών εκπαίδευσης (ΙΕΚ και Κολλέγια) είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος καθόσον προβάλλεται με το υπόμνημα μετά τη συζήτηση· τούτο δε ανεξαρτήτως ότι δεν αποδεικνύεται από τον αιτούντα, δεδομένου, μάλιστα, ότι στο άρθρο 4Δ του ν. 4186/ 2013 ορίζεται ότι οι υποψήφιοι δύνανται να εκδηλώσουν ενδιαφέρον για την κάλυψη θέσης καταρτιζόμενου σε δημόσιο ΙΕΚ.

17. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω η υπό κρίση αίτηση θα πρέπει να απορριφθεί.

Δ ι ά τ α ύ τ α

Απορρίπτει την αίτηση.

Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου.

Επιβάλλει στους αιτούντες τη δικαστική δαπάνη του Δημοσίου η οποία ανέρχεται σε τετρακόσια εξήντα (460) ευρώ.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 23 Φεβρουαρίου 2022

Ο Προεδρεύων Αντιπρόεδρος

Γεώργιος Τσιμέκας

Ο Γραμματέας

Νικόλαος Βασιλόπουλος

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 30ής Μαρτίου 2023.

Η Προεδρεύουσα Σύμβουλος

Αναστασία-Μαρία Παπαδημητρίου

Ο Γραμματέας

Νικόλαος Βασιλόπουλος