ΣτΕ 1736/2023 Τμ.Ε - Πλήρες κείμενο

Πρόεδρος: Μαργαρίτα Γκορτζολίδου, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Ε΄ Τμήματος
Εισηγήτρια: Μαρία Μπαμπίλη, Πάρεδρος
Δικηγόροι: Βασίλειος Παπαδημητρίου, Μαγδαληνή Καραγεώργου (Πάρεδρος ΝΣΚ)

Με την κρινόμενη έφεση ζητήθηκε η εξαφάνιση της 60/2018 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση ακυρώσεως του ήδη εκκαλούντος κατά της υπ’ αριθ. …/31.10.2016 αποφάσεως του Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) της Περιφερειακής Ενότητας (Π.Ε.) Θεσπρωτίας. Κατά την έννοια του άρθρου 34 παρ. 2 του ν. 4315/2014, ερμηνευόμενου υπό το πρίσμα των άρθρων 17 και 24 του Συντάγματος, για την υπαγωγή στις διατάξεις του ν. 4178/2013 κατασκευών επί ακινήτου στο οποίο υφίσταται εξ αδιαιρέτου συγκυριότητα, πέραν των προβλεπομένων σε αυτό προϋποθέσεων, εξακολουθεί, σε κάθε περίπτωση, να απαιτείται συμφωνία όλων των συγκυρίων ή έστω ανοχή τους, η οποία, ωστόσο, αρκεί να συνάγεται από τα υποβαλλόμενα έγγραφα και στοιχεία, ενώ, αντιθέτως, αποκλείεται η υπαγωγή στις ως άνω διατάξεις όταν από τα ως άνω στοιχεία προκύπτει εκπεφρασμένη αντίθετη βούληση κάποιου εκ των συνιδιοκτητών. Αντίθετη εκδοχή θα συνιστούσε παραβίαση τόσο του συνταγματικού δικαιώματος της ιδιοκτησίας και των εξ αυτού εκπορευόμενων εξουσιών του συγκυρίου που δεν επιθυμεί την υπαγωγή του αυθαιρέτου στις διατάξεις του ν. 4178/2013, όσο και της συνταγματικής επιταγής για πολεοδομική διαμόρφωση της χώρας με βάση ορθολογικό σχεδιασμό, υπαγορευόμενο από πολεοδομικά κριτήρια, η οποία επιβάλλει την στενή ερμηνεία των διατάξεων που επιτρέπουν, κατ’ εξαίρεση, την διατήρηση κατασκευών ανεγερθεισών χωρίς νόμιμη άδεια. Η κρίση της εκκαλουμένης, σύμφωνα με την οποία «το άρθρο 34 παρ. 2 του ν. 4315/2014 … παρείχε πλέον τη δυνατότητα σε συγκυρίους ακινήτου, εκτός σχεδίου, επιφανείας άνω των 4.000 τ.μ. οποιουδήποτε ποσοστού δικαιώματος κυριότητας, να υπαχθούν υπό προϋποθέσεις στις διατάξεις του ν. 4178/2013, χωρίς τη συναίνεση των λοιπών συνιδιοκτητών» δεν είναι νόμιμη. Τούτο δε διότι από τα προσκομισθέντα στοιχεία όχι μόνο δεν προέκυπτε, εν προκειμένω, ανοχή του εκκαλούντος, αλλά αντιθέτως, ήταν σαφής η αντίθεσή του στις επίμαχες πράξεις του αντιδίκου του. Εν προκειμένω, υπήρχαν έγγραφα και στοιχεία που αποδείκνυαν την εκπεφρασμένη αντίθεση του αιτούντος/εκκαλούντος σχετικά με την υπαγωγή των επίμαχων αυθαίρετων κατασκευών του εφεσιβλήτου στις διατάξεις του ν. 4178/2013. Συγκεκριμένα, την περίοδο 2010-2014 ο αιτών/εκκαλών με εξώδικες προσκλήσεις είχε ζητήσει την απομάκρυνση των επίμαχων κατασκευών. Στη συνέχεια, με αγωγή είχε ζητήσει να του επιτραπεί η κατεδάφιση του αυθαιρέτου κτίσματος και να του καταβληθεί σχετική αποζημίωση, ενώ με καταγγελία του στον Δήμο Ηγουμενίτσας είχε ζητήσει την ανάκληση προηγούμενης (από 25.2.2014) δήλωσης εντάξεως του αυθαιρέτου στον ν. 4178/2013. Συνεπώς, δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή των επίμαχων αυθαιρέτων κατασκευών εντός του κοινού ακινήτου στις διατάξεις του ν. 4178/2013, η δε προσβαλλόμενη …/31.10.2016 απόφαση του ΣΥΠΟΘΑ Π.Ε. Θεσπρωτίας κρίθηκε από το ΣτΕ -κατ’ αποδοχή της κρινόμενης έφεσης - ακυρωτέα.

Νομικές διατάξεις: Άρθρα 34 § 2 Ν. 4315/2014, 17, 24 Συντ., 785, 787, 788, 791, 792, 793, 795, 798, 799, 805, 974 ΑΚ, Ν. 4178/2013

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Ε΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του την 1η Μαρτίου 2023, με την εξής σύνθεση: Μαργαρίτα Γκορτζολίδου, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Ε΄ Τμήματος, Χρήστος Ντουχάνης, Αγγελική Μίντζια, Δημήτριος Βασιλειάδης, Χριστιάνα Μπολόφη, Σύμβουλοι, Χρήστος Παπανικολάου, Μαρία Μπαμπίλη, Πάρεδροι. Γραμματέας η Μαρία Μάσσια.

Για να δικάσει την από 29 Αυγούστου 2018 έφεση:

του ... του …, κατοίκου Ιωαννίνων, ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Βασίλειο Παπαδημητρίου (Α.Μ. …), που τον διόρισε με πληρεξούσιο,

κατά του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο οποίος παρέστη με τη Μαγδαληνή Καραγεώργου, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους,

και κατά της υπ’ αριθ. 60/2018 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Μαρίας Μπαμπίλη.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο του εκκαλούντος, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους εφέσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η έφεση και την αντιπρόσωπο του Υπουργού, η οποία ζήτησε την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και

Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα

Σκέφθηκε κατά τον Νόμο

1. Επειδή, για την άσκηση της υπό κρίση εφέσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (αριθμοί ηλεκτρονικού παραβόλου … και …/2018).

2. Επειδή, με την κρινόμενη έφεση, η οποία εισάγεται προς συζήτηση στην επταμελή σύνθεση του Τμήματος μετά την έκδοση της 2634/2022 αποφάσεως του Τμήματος, ζητείται η εξαφάνιση της 60/2018 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση ακυρώσεως του ήδη εκκαλούντος κατά της υπ’ αριθ. …/31.10.2016 (πρακτικό 5ης Συνεδρίασης 2016/6ο θέμα) αποφάσεως του Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) της Περιφερειακής Ενότητας (Π.Ε.) Θεσπρωτίας.

3. Επειδή, με την 2634/2022 παραπεμπτική απόφαση έγινε δεκτό ότι η κρινόμενη έφεση ασκείται παραδεκτώς και είναι εξεταστέα ως προς τη βασιμότητα του με αυτήν μόνου παραδεκτώς προβαλλόμενου λόγου και του τιθέμενου με αυτόν νομικού ζητήματος, εάν, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 34 παρ. 2 του ν. 4315/2014 (Α΄ 269), είναι επιτρεπτή, έστω και υπό τις προβλεπόμενες σε αυτό προϋποθέσεις, η υπαγωγή αυθαιρέτων κατασκευών στις διατάξεις του ν. 4178/2013, χωρίς τη συναίνεση, ρητή ή συναγόμενη, όλων των συνιδιοκτητών, ή ακόμη και παρά την ρητώς εκπεφρασμένη βούλησή κάποιου/κάποιων εξ αυτών.

4. Επειδή, στο άρθρο 1 του ν.δ. 1024/1971 «Περί διηρημένης ιδιοκτησίας επί οικοδομημάτων ανεγειρόμενων επί ενιαίου οικοπέδου» (Α΄ 232), όπως αυτό ισχύει μετά την αντικατάσταση της παραγράφου 2 με το άρθρο 6 παρ. 2 εδάφιο α΄ του ν. 2052/1992 (Α΄ 94), προβλέπονται τα εξής: «1. Εν τη εννοία του άρθρου 1 του Ν. 3741/1929» (Περί της ιδιοκτησίας κατ’ ορόφους) «και των άρθρων 1002» (Ιδιοκτησία ορόφου) «και 1117» (Αναγκαία Συγκυριότητα σε περίπτωση ιδιοκτησίας ορόφου) του Αστικού Κώδικος δύναται να συσταθή διηρημένη ιδιοκτησία και επί πλειόνων αυτοτελών οικοδομημάτων ανεγειρόμενων επί ενιαίου οικοπέδου ανήκοντος εις ένα ή πλείονας ως και επί ορόφων ή μερών των οικοδομημάτων τούτων, επιφυλασσόμενων των πολεοδομικών διατάξεων. 2. Η προηγούμενη παράγραφος 1 εφαρμόζεται μόνο επί οικοπέδων κειμένων εντός σχεδίων πόλεων, εντός ορίων οικισμών προ του 1923, καθώς και εντός ορίων οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, που καθορίζονται βάσει του από 24.4.1985 π.δ. (ΦΕΚ 181 Δ΄), όπως ισχύει. ...». Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 5 του ν. 4178/2013 (Α΄ 174), όπως αυτό ίσχυε πριν την τροποποίησή του με το άρθρο 34 του ν. 4315/2014 (Α΄ 269) «Ρυθμίσεις του ν.δ. 1024/1971 (Α΄ 232) «1. Οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν.δ. 1024/1971 (Α΄ 232) εφαρμόζονται και επί γηπέδων, κειμένων εκτός σχεδίου πόλεως και εκτός ορίων οικισμών, επί των οποίων έχουν ανεγερθεί οικοδομήματα μέχρι την 28.7.2011, υπό την επιφύλαξη των οριζομένων στις διατάξεις του άρθρου 1 του παρόντος νόμου. Η ανέγερση των οικοδομών μέχρι την 28.7.2011 αποδεικνύεται από αεροφωτογραφίες λήψεως μέχρι την ημερομηνία αυτή και βεβαιώνεται από τον μηχανικό κατά τις διατάξεις του παρόντος. 2. Στην περίπτωση της ανωτέρω παραγράφου επί πλειόνων συνιδιοκτητών του γηπέδου την υπαγωγή στις διατάξεις του παρόντος μπορεί να ζητήσει και ένας εκ των συνιδιοκτητών για τα αυθαίρετα κτίσματα που έχει ανεγείρει, εφόσον μαζί με τα λοιπά δικαιολογητικά υποβάλλει και συμβολαιογραφικό προσύμφωνο συστάσεως διηρημένων ιδιοκτησιών και διανομής, στο οποίο περιγράφεται ότι θα περιέλθει ή θα περιέλθουν στην κυριότητα του τα αυθαίρετα κτίσματα που έχει ανεγείρει. Στο προσύμφωνο αυτό προσαρτάται αεροφωτογραφία λήψεως προ της 28.7.2011 και το τοπογραφικό διάγραμμα, στο οποίο αποτυπώνονται οι κατασκευές, καθώς και το περίγραμμα αυτών. Η οριστική σύσταση διηρημένων ιδιοκτησιών και ο ορισμός των τμημάτων αποκλειστικής χρήσης καταρτίζεται μετά την ολοσχερή εξόφληση του ενιαίου ειδικού προστίμου ή την καταβολή ποσοστού 30% του συνολικού ποσού του ενιαίου ειδικού προστίμου, στην περίπτωση των αυθαιρέτων κατασκευών, κατά τις διατάξεις του παρόντος. 3. Συνιδιοκτήτες τουλάχιστο κατά 65% του γηπέδου, επί του οποίου έχουν ανεγερθεί αυτοτελή οικοδομήματα, με την επιφύλαξη της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου δύνανται να ζητήσουν με αγωγή την σύσταση διηρημένων ιδιοκτησιών κατά την έννοια του άρθρου 1 της παραγράφου 1 του ν.δ. 1024/1971 (Α΄ 232). ...». Ακολούθως, με το άρθρο 34 παρ. 1 του ν. 4315/2014 και έως την κατάργησή του με το άρθρο 125 παρ. 6 του ν. 4495/2017 (Α΄ 167), προβλέφθηκαν τα εξής «Το πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 4178/2013 αντικαθίσταται ως εξής: «Οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν.δ. 1024/1971 (Α΄ 232) εφαρμόζονται και επί γηπέδων, κειμένων εκτός σχεδίου πόλεως και εκτός ορίων οικισμών, ανηκόντων σε έναν ή πλείονες ιδιοκτήτες, επί των οποίων έχουν ανεγερθεί μέχρι τις 28.7.2011 οικοδομήματα, νομίμως ανεγερθέντα ή αυθαίρετα υπαγόμενα στις διατάξεις του παρόντος, υπό την επιφύλαξη των οριζομένων στις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 4178/2013. Υπό τις ανωτέρω προϋποθέσεις, επιτρέπεται η σύνταξη και υπογραφή συμβολαιογραφικών πράξεων συστάσεως διηρημένων ιδιοκτησιών επί των ανωτέρω γηπέδων και η μεταγραφή αυτών στα βιβλία μεταγραφών ή η καταχώρηση στα κτηματολογικά γραφεία. Υπό τις ίδιες ανωτέρω προϋποθέσεις θεωρούνται εξ υπαρχής έγκυρες και ισχυρές συστάσεις διαιρεμένων ιδιοκτησιών, οι οποίες έχουν συσταθεί μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος και δεν έχουν κηρυχθεί άκυρες με αμετάκλητη δικαστική απόφαση». Με τη παρ. 2 του ίδιου άρθρου του νόμου αυτού, όπως, επίσης, αυτή ίσχυε πριν την κατάργησή της με το ως άνω άρθρο 125 παρ. 6 του ν. 4495/2017, προβλέφθηκε ότι «2. Σε περιπτώσεις ακινήτων, εκτός σχεδίου, επιφανείας άνω των 4.000 τ.μ. οι συγκύριοι ποσοστού δικαιώματος κυριότητας δύναται να υπαχθούν στις διατάξεις του ν. 4178/2013 χωρίς τη συναίνεση των λοιπών συνιδιοκτητών υπό την προϋπόθεση ότι ασκούν πέραν της δεκαετίας αδιαλείπτως πράξεις νομής και κατοχής στην αποκλειστική χρήση τμήματος του ακινήτου στο οποίο δεν έχει συσταθεί διηρημένη ιδιοκτησία. Με την υπαγωγή στις ρυθμίσεις του ν. 4178/2014 δεν αναγνωρίζονται ούτε επηρεάζονται εμπράγματα ή ενοχικά δικαιώματα, δεν θίγονται ζητήματα της κοινωνίας δικαιώματος των συνιδιοκτητών, που απορρέουν από τον Αστικό Κώδικα. Πέραν των λοιπών δικαιολογητικών υποβάλλονται υποχρεωτικώς έγγραφα βέβαιης χρονολογίας που αποδεικνύουν την αποκλειστική νομή και κατοχή του τμήματος της αποκλειστικής χρήσης πέραν της δεκαετίας όπως ιδιωτικά συμφωνητικά, αποδείξεις καταβολής τελών σύνδεσης αποχέτευσης κ.λπ., τοπογραφικά διαγράμματα που τυχόν προσαρτώνται στον τίτλο κτήσεως». Περαιτέρω, στο Βιβλίο Δεύτερο «Ενοχικό Δίκαιο» Κεφάλαιο Εικοστό Πέμπτο του Αστικού Κώδικα (π.δ. 456/1984, Α΄ 164) προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Κοινωνία Άρθρο 785 Έννοια Αν ένα δικαίωμα ανήκει σε περισσότερους από κοινού, εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, υπάρχει ανάμεσά τους κοινωνία κατ’ ιδανικά μέρη. Σε περίπτωση αμφιβολίας λογίζεται ότι τα μέρη είναι ίσα. Άρθρο 786 Δικαιώματα του κοινωνού Κάθε κοινωνός έχει ανάλογη μερίδα στους καρπούς του κοινού αντικειμένου. Άρθρο 787 Κάθε κοινωνός έχει δικαίωμα να κάνει χρήση του κοινού αντικειμένου, εφόσον αυτή δεν εμποδίζει τη σύγχρηση των λοιπών. Άρθρο 788 Διοίκηση του κοινού Η διοίκηση του κοινού ανήκει σε όλους μαζί τους κοινωνούς. Στις μεταξύ τους σχέσεις ευθύνονται για κάθε πταίσμα. Αν επίκειται κίνδυνος, καθένας από αυτούς έχει δικαίωμα, και χωρίς τη Συναίνεση των λοιπών, να λάβει τα μέτρα που απαιτούνται για τη συντήρηση του πράγματος. … Άρθρο 791 Ενέργεια υπέρ και κατά των διαδόχων Στις περιπτώσεις των δύο προηγούμενων άρθρων η απόφαση των κοινωνών ή του δικαστηρίου ισχύει υπέρ και κατά των ειδικών διαδόχων τους. Άρθρο 792 Ουσιώδεις μεταβολές και προσθήκες Ουσιώδης μεταβολή του κοινού αντικειμένου ή δυσανάλογα δαπανηρή προσθήκη σ’ αυτό δεν μπορεί να αποφασιστεί από την πλειοψηφία ούτε να απαιτηθεί με αγωγή. Το δικαίωμα κάθε κοινωνού για την αναλογία του στα ωφελήματα από το κοινό αντικείμενο δεν υπόκειται σε καμία μείωση χωρίς τη συναίνεσή του. Άρθρο 793 Διάθεση της μερίδας Κάθε κοινωνός έχει δικαίωμα να διαθέσει το μερίδιό του. Για τη διάθεση ολόκληρου του κοινού αντικειμένου απαιτείται να συμπράξουν όλοι. … Άρθρο 795 Δικαίωμα για λύση της κοινωνίας Κάθε κοινωνός έχει δικαίωμα να απαιτήσει οποτεδήποτε τη λύση της κοινωνίας, εφόσον το δικαίωμα αυτό δεν αποκλείεται από δικαιοπραξία ή από τον προορισμό του κοινού πράγματος για κάποιο διαρκή σκοπό. Με δικαιοπραξία μπορεί να αποκλειστεί η λύση της κοινωνίας το πολύ για δέκα χρόνια. ... Άρθρο 798 Διανομή Η λύση της κοινωνίας επέρχεται με διανομή. Άρθρο 799 Αν δεν συμφωνούν για τη διανομή όλοι οι κοινωνοί, κάθε κοινωνός μπορεί να απαιτήσει δικαστική διανομή κατά τις διατάξεις της πολιτικής δικονομίας. ... Άρθρο 805 Η αξίωση για τη λύση της κοινωνίας δεν παραγράφεται». Επίσης, στο Βιβλίο Τρίτο «Εμπράγματο Δίκαιο» Κεφάλαιο Δεύτερο του Αστικού Κώδικα ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Νομή Άρθρο 974 Έννοια νομής και κατοχής Όποιος απέκτησε τη φυσική εξουσία πάνω στο πράγμα (κατοχή) είναι νομέας του, αν ασκεί την εξουσία αυτή με διάνοια κυρίου», ενώ σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 1113 του Έκτου Κεφαλαίου με τίτλο «Συγκυριότητα» «Κοινό Πράγμα Αν η κυριότητα του πράγματος ανήκει σε περισσότερους εξ αδιαιρέτου κατ’ ιδανικά μέρη, εφαρμόζονται οι διατάξεις για την κοινωνία».

5. Επειδή, από το συνδυασμό των ως άνω διατάξεων προκύπτει ότι, κατά την έννοια του άρθρου 34 παρ. 2 του ν. 4315/2014, ερμηνευόμενου υπό το πρίσμα των άρθρων 17 και 24 του Συντάγματος, για την υπαγωγή στις διατάξεις του ν. 4178/2013 κατασκευών επί ακινήτου στο οποίο υφίσταται εξ αδιαιρέτου συγκυριότητα, πέραν των προβλεπομένων σε αυτό προϋποθέσεων, εξακολουθεί, σε κάθε περίπτωση, να απαιτείται συμφωνία όλων των συγκυρίων ή έστω ανοχή τους, η οποία, ωστόσο, αρκεί να συνάγεται από τα υποβαλλόμενα έγγραφα και στοιχεία, ενώ, αντιθέτως, αποκλείεται η υπαγωγή στις ως άνω διατάξεις όταν από τα ως άνω στοιχεία προκύπτει εκπεφρασμένη αντίθετη βούληση κάποιου εκ των συνιδιοκτητών. Αντίθετη εκδοχή θα συνιστούσε παραβίαση τόσο του συνταγματικού δικαιώματος της ιδιοκτησίας και των εξ αυτού εκπορευόμενων εξουσιών του συγκυρίου που δεν επιθυμεί την υπαγωγή του αυθαιρέτου στις διατάξεις του ν. 4178/ 2013, όσο και της συνταγματικής επιταγής για πολεοδομική διαμόρφωση της χώρας με βάση ορθολογικό σχεδιασμό, υπαγορευόμενο από πολεοδομικά κριτήρια, η οποία επιβάλλει την στενή ερμηνεία των διατάξεων που επιτρέπουν, κατ’ εξαίρεση, την διατήρηση κατασκευών ανεγερθεισών χωρίς νόμιμη άδεια.

6. Επειδή, εν προκειμένω, από την εκκαλουμένη και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Ο ήδη εκκαλών ... φέρεται, βάσει συμβολαίου αγοραπωλησίας (υπ’ αριθ. …/19.5.2000), ως συγκύριος κατά ποσοστό 75% εξ αδιαιρέτου ενός αγροτεμαχίου εκτός σχεδίου πόλεως, στη θέση «…» της Δημοτικής Κοινότητας Συβότων του Δήμου Ηγουμενίτσας, εκτός σχεδίου πόλεως, εκτάσεως 4.003,50 τ.μ. Με εξώδικες προσκλήσεις (από 31.8.2010 και 29.4.2013) ο εκκαλών ζήτησε από τον έτερο συγκύριο Β.Π. να απομακρύνει αυθαίρετες κατασκευές που φέρεται να ανήγειρε ο τελευταίος στο ως άνω αγροτεμάχιο και τον κάλεσε να προβούν στη σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας ενώπιον συμβολαιογράφου. Με την από 17.12.2013 απάντηση του προς τα ως άνω εξώδικα ο Β.Π. συμφώνησε στη σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, υπό τον όρο να του παραχωρηθεί το τμήμα επί του οποίου ανήγειρε κτίσμα βάσει -κατά τους ισχυρισμούς του- προφορικής συμφωνίας προ 12ετίας και να του επιτραπεί η υπαγωγή του κτίσματος στις διατάξεις του ν. 4178/2013. Κατόπιν καταγγελίας του Β.Π. για αυθαίρετες κατασκευές από τον εκκαλούντα εντός του επίμαχου ακινήτου, ο εκκαλών, με νεότερο (από 5.2.2014) εξώδικο, ζήτησε την απομάκρυνση των αυθαίρετων κατασκευών και ενημέρωσε τον Β.Π. ότι θα ασκήσει εναντίον του αγωγή και θα ζητήσει την αυτόφωρη σύλληψή του, σε περίπτωση που εμποδίσει την υλοποίηση της .../2012 οικοδομικής άδειας για την ανέγερση κτιριακού συγκροτήματος στο εν λόγω αγροτεμάχιο. Με την .../25.2.2014 δήλωση ο Β.Π. ζήτησε, ως ιδιοκτήτης, την υπαγωγή στις διατάξεις του ν. 4178/2013 της επίμαχης ισόγειας κατοικίας, ανεγερθείσας στο ως άνω αγροτεμάχιο, κατά δήλωσή του, το 2001 χωρίς οικοδομική άδεια, εκτός της οποίας έγιναν επίσης εργασίες διαμόρφωσης του χώρου και κατασκευής στεγάστρου εμβαδού 5,89 τ.μ. Στις 11.3.2014 ο εκκαλών κατέθεσε κατά του Β.Π. αγωγή, ζητώντας να του επιτραπεί η κατεδάφιση του επίμαχου αυθαιρέτου κτίσματος και να του καταβληθεί σχετική αποζημίωση (επί της αγωγής βλ. κατωτέρω την 31/2015 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσπρωτίας). Εν τω μεταξύ, κατόπιν σχετικής αυτοψίας συντάχθηκε η υπ’ αριθ. …/5.6.2014 έκθεση, με την οποία διαπιστώθηκε η ύπαρξη εντός του επίμαχου αγροτεμαχίου τόσο αυθαίρετων κατασκευών όσο και επιχώσεων και επιβλήθηκε στους συνιδιοκτήτες του αγροτεμαχίου συνολικό πρόστιμο ύψους 10.771,11 ευρώ. Με την από 17.6.2014 καταγγελία του στον Δήμο Ηγουμενίτσας ο εκκαλών ζήτησε την ανάκληση της ως άνω από 25.2.2014 δήλωσης ένταξης στο ν. 4178/2013. Περαιτέρω, στις 30.6.2014 άσκησαν ο Β.Π. «ένσταση» ενώπιον της Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου Ηγουμενίτσας ο δε εκκαλών προσφυγή ενώπιον του Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων Περιφερειακής Ενότητας (ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. Π.Ε.) Θεσπρωτίας κατά της ως άνω …/2014 εκθέσεως αυτοψίας. Με την υπ’ αριθ. …/11.11.2014 απόφαση του ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. Π.Ε. Θεσπρωτίας έγινε εν μέρει δεκτή η προσφυγή του εκκαλούντος ως προς την ανέγερση των αυθαίρετων κατασκευών και του καταλογίσθηκαν μόνο οι αυθαίρετες επιχώσεις και η μη αποτύπωση των αυθαίρετων κατασκευών στην σχετική .../2012 οικοδομική άδεια, ενώ με την … απόφασή του έγινε εν μέρει δεκτή η προσφυγή του Β.Π. ως προς τις αυθαίρετες επιχώσεις, του καταλογίσθηκε συνυπευθυνότητα για την μη αποτύπωσή τους και έγινε δεκτό το αίτημα του περί απορρίψεως της δήλωσης ένταξης των αυθαίρετων κτισμάτων στον ν. 4178/2013, λόγω μη συναίνεσης του εκκαλούντος. Μετά τη μεταβολή της νομοθεσίας με το άρθρο 34 παρ. 2 του ν. 4315/2014, ως προς τη δυνατότητα υπαγωγής στις διατάξεις του ν. 4178/2013 ακινήτου εκτός σχεδίου, επιφανείας άνω των 4.000 τ.μ., κατόπιν αιτήματος συνιδιοκτήτη οποιουδήποτε ποσοστού δικαιώματος κυριότητας, ο Β.Π. με την …/18.6.2015 δήλωσή του υπήγαγε, εκ νέου, το ως άνω κτίσμα στις διατάξεις του ν. 4178/2013. Η προαναφερθείσα δήλωση ένταξης ανακλήθηκε με την υπ’ αριθ. πρωτ. οικ. …/12.8.2015 απόφαση της Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου Ηγουμενίτσας, λόγω μη αποδείξεως από τον Β.Π. αποκλειστικής νομής και κατοχής του επίμαχου τμήματος του ακινήτου. Προσφυγή (από 9.11.2015) του Β.Π. κατά της αποφάσεως αυτής της Υπηρεσίας Δόμησης έγινε δεκτή με την υπ’ αριθ. …/31.10.2016 (πρακτικό 5ης Συνεδρίασης 2016/6ο θέμα) απόφαση του ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. Π.Ε. Θεσπρωτίας, ακυρώθηκε η οικ. …/12.8.2015 απόφαση περί ανάκλησης της …/18.6.2015 δήλωσης ένταξης στο ν. 4178/13 και «επανεντάχθηκε» αυτή κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 34 παρ. 2 του ν. 4315/2014. Για την έκδοση της ως άνω αποφάσεως του ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. λήφθηκαν υπόψη τα στοιχεία που είχε προσκομίσει ο προσφεύγων Β.Π., ήτοι τιμολόγια αγοράς υλικών έτους 2002, υπεύθυνη δήλωση όμορου ιδιοκτήτη για το χρόνο κατασκευής, αεροφωτογραφία της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού για την επίμαχη περιοχή έτους 2003, βεβαίωση του Δημάρχου Ηγουμενίτσας σχετική με αίτημα παροχής ύδρευσης στο επίμαχο ακίνητο το 2004, λογαριασμοί ύδρευσης και ηλεκτρικού, αντίγραφο του Ε9 έτους 2016 (στο οποίο αναφέρεται ως έτος κατασκευής του επίμαχου κτίσματος το 2001) και η 31/2015 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσπρωτίας, με την οποία, όμως, έγινε εν μέρει δεκτή η προαναφερθείσα από 11.3.2014 αγωγή του εκκαλούντος και υποχρεώθηκε ο Β.Π. να απομακρύνει τις αυθαίρετες κατασκευές. Αίτηση ακυρώσεως του εκκαλούντος κατά της τελευταίας αυτής αποφάσεως του ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. Π.Ε. Θεσπρωτίας απορρίφθηκε με την ήδη εκκαλουμένη 60/2018 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων.

7. Επειδή, ειδικότερα, με την εκκαλουμένη κρίθηκαν, μεταξύ άλλων, τα εξής: «... υποστηρίζει ο αιτών ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι μη νόμιμη και ακυρωτέα, διότι, παρόλο που το ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. έχει θεσμική υποχρέωση να αιτιολογεί με πληρότητα και εμπεριστατωμένα τις αποφάσεις του, σ’ αυτήν δεν διαλαμβάνεται καμία αιτιολογία, παρά μόνον η φράση «γίνεται δεκτή η προσφυγή Β.Π.» και αποφασίζεται η ακύρωση των εκεί αναφερομένων πράξεων, ενώ, επιπλέον, είναι αντίθετη προς τις σχετικές διατάξεις του άρθρου 34 παρ. 2 του ν. 4315/2014. Και τούτο διότι, κατά τις προαναφερθείσες διατάξεις, προαπαιτούμενο για την αιτηθείσα υπαγωγή στις διατάξεις του ν. 4178/2013 είναι η προσκόμιση εγγράφου βέβαιης χρονολογίας, το οποίο να έχει συνταχθεί πριν από μια δεκαετία και από το οποίο να προκύπτει ότι ο αιτών συγκύριος είναι αποκλειστικός νομέας και κάτοχος του εδαφικού τμήματος, όπου ανήγειρε το αυθαίρετο κτίσμα. Τέτοιο έγγραφο, όμως, όπως, περαιτέρω, εκθέτει ο αιτών, όχι μόνο δεν συντάχθηκε, αλλά τουναντίον, ανταλλάσσονταν μεταξύ του ιδίου και του Β.Π. εξώδικα από τα οποία προέκυπτε ότι ποτέ δεν έγινε διανομή της χρήσης ή της νομής του εξ αδιαιρέτου ακινήτου τους. Άλλωστε, με την 31/2015 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσπρωτίας, κατόπιν ασκήσεως αγωγής εκ μέρους του, απορρίφθηκαν οι ισχυρισμοί του εναγομένου Β.Π. περί αποκλειστικής χρήσης του συγκεκριμένου τμήματος του επίκοινου ακινήτου ιδία, δε, δια της αυθαιρέτου δομήσεώς του και διατάχθηκε η απομάκρυνση λυόμενης οικίας». Περαιτέρω, με την εκκαλουμένη κρίθηκε ότι «σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 34 παρ. 2 του ν. 4315/2014, προκειμένου για ένταξη αυθαίρετης κατασκευής στο ρυθμιστικό πεδίο του ν. 4178/2013, η αίτηση δύναται να υποβληθεί από τον συγκύριο ποσοστού δικαιώματος κυριότητας επί του ακινήτου, χωρίς τη συναίνεση των λοιπών συνιδιοκτητών, υπό την προϋπόθεση ότι ασκεί πέραν της δεκαετίας αδιαλείπτως πράξεις νομής και κατοχής στην αποκλειστική χρήση τμήματος του ακινήτου, στο οποίο δεν έχει συσταθεί διηρημένη ιδιοκτησία, αποδεικνυομένης από έγγραφα βέβαιης χρονολογίας. Ενόψει των ανωτέρω, το ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. εξετάζοντας τα αποδεικτικά στοιχεία που προσκόμισε ο Β.Π. (τιμολόγια αγοράς υλικών από το έτος 2002, υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/86 άρθρ. 8 του όμορου … για το χρόνο κατασκευής, αεροφωτογραφία Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού (Γ.Υ.Σ.) της περιοχής το έτος 2003, βεβαίωση Δημάρχου Ηγουμενίτσας για αίτημα παροχής ύδρευσης το 2004, λογαριασμούς ύδρευσης και ηλεκτρικού, αντίγραφο του Ε9 του 2016 (αναφέρεται ως έτος κατασκευής το 2001) και την 31/2015 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσπρωτίας), δέχθηκε ότι αποδεικνύεται η αποκλειστική νομή και κατοχή αυτού στο συγκεκριμένο τμήμα του ακινήτου πλέον της δεκαετίας και αποδέχθηκε ότι δύνανται να υπαχθούν οι αυθαίρετες κατασκευές στις διατάξεις του ν. 4178/2013, χωρίς τη συναίνεση του αιτούντος. Με τα δεδομένα αυτά, η προσβαλλόμενη απόφαση, η οποία παραθέτει τα πραγματικά στοιχεία και δεδομένα τα οποία προκύπτουν από τα προσκομισθέντα αποδεικτικά στοιχεία και στηρίζεται σε έγγραφα βέβαιης χρονολογίας που αναφέρονται στο νόμο, αιτιολογείται νομίμως και επαρκώς, οι δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενοι λόγοι ακυρώσεως είναι απορριπτέοι στο σύνολό τους».

8. Επειδή, ωστόσο, ενόψει των προεκτεθέντων στην σκέψη 5 η ως άνω κρίση της εκκαλουμένης, σύμφωνα με την οποία «το άρθρο 34 παρ. 2 του ν. 4315/2014 … παρείχε πλέον τη δυνατότητα σε συγκυρίους ακινήτου, εκτός σχεδίου, επιφανείας άνω των 4.000 τ.μ. οποιουδήποτε ποσοστού δικαιώματος κυριότητας, να υπαχθούν υπό προϋποθέσεις στις διατάξεις του ν. 4178/2013, χωρίς τη συναίνεση των λοιπών συνιδιοκτητών» δεν είναι νόμιμη. Τούτο δε διότι από τα προσκομισθέντα στοιχεία όχι μόνο δεν προέκυπτε, εν προκειμένω, ανοχή του εκκαλούντος, αλλά αντιθέτως, κατά τα εκτιθέμενα στη σκέψη 6, ήταν σαφής η αντίθεσή του στις επίμαχες πράξεις του αντιδίκου του. Συνεπώς, για το λόγο αυτό, βασίμως προβαλλόμενο, η κρινόμενη έφεση πρέπει να γίνει δεκτή, να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη απόφαση ως προς την αντίστοιχη κρίση της και να εξεταστεί κατά το μέρος αυτό η σχετική αίτηση ακυρώσεως.

9. Επειδή, όπως προκύπτει από τα προαναφερθέντα στην σκέψη 6 στοιχεία του φακέλου, εν προκειμένω, υπήρχαν έγγραφα και στοιχεία που αποδείκνυαν την εκπεφρασμένη αντίθεση του αιτούντος/εκκαλούντος σχετικά με την υπαγωγή των επίμαχων αυθαίρετων κατασκευών του εφεσιβλήτου στις διατάξεις του ν. 4178/2013. Συγκεκριμένα, την περίοδο 2010-2014 ο αιτών/εκκαλών με εξώδικες προσκλήσεις (από 31.8.2010, 29.4.2013 και 5.2.2014) είχε ζητήσει την απομάκρυνση των επίμαχων κατασκευών. Στη συνέχεια, με αγωγή (από 11.3.2014) είχε ζητήσει να του επιτραπεί η κατεδάφιση του αυθαιρέτου κτίσματος και να του καταβληθεί σχετική αποζημίωση, ενώ με καταγγελία του (από 17.6.2014) στον Δήμο Ηγουμενίτσας είχε ζητήσει την ανάκληση προηγούμενης (από 25.2.2014) δήλωσης εντάξεως του αυθαιρέτου στον ν. 4178/2013. Συνεπώς, ενόψει και των προεκτεθέντων στην σκέψη 5 περί της εννοίας των διατάξεων του άρθρου 34 παρ. 1 του ν. 4315/2014, όπως αυτό ίσχυε, εν προκειμένω δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή των επίμαχων αυθαιρέτων κατασκευών εντός του κοινού ακινήτου στις διατάξεις του ν. 4178/2013, η δε προσβαλλόμενη .../31.10.2016 απόφαση (πρακτικό 5ης Συνεδρίασης/6ο θέμα) απόφαση του ΣΥΠΟΘΑ Π.Ε. Θεσπρωτίας, με την οποία κρίθηκαν τα αντίθετα, είναι, για το λόγο αυτό, ακυρωτέα, όπως βασίμως προβάλλεται από τον αιτούντα, παρελκούσης ως αλυσιτελούς της εξετάσεως των λοιπών προβαλλόμενων λόγων ακυρώσεως.

10. Επειδή, το Δικαστήριο, εκτιμώντας τις περιστάσεις, κρίνει ότι δεν πρέπει να επιβληθεί δικαστική δαπάνη και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας.

Διά ταύτα

Δέχεται την κρινόμενη έφεση.

Εξαφανίζει την 60/2018 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων κατά το πληττόμενο μέρος της, σύμφωνα με το σκεπτικό, και κρατεί προς εκδίκαση κατά το μέρος αυτό την αίτηση ακυρώσεως.

Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου που καταβλήθηκε για την άσκηση της έφεσης.

Δέχεται την αίτηση ακυρώσεως.

Ακυρώνει την υπ’ αριθ. .../31.10.2016 απόφαση του ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. Π.Ε. Θεσπρωτίας κατά το σκεπτικό.

Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου που καταβλήθηκε για την άσκηση της αιτήσεως ακυρώσεως.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 20 Απριλίου 2023.

Η Πρόεδρος του Ε΄ Τμήματος

Μαργαρίτα Γκορτζολίδου

Η Γραμματέας

Μαρία Μάσσια

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 11ης Οκτωβρίου 2023.

Ο Προεδρεύων Αντιπρόεδρος

Χρήστος Ντουχάνης

Η Γραμματέας

Γεωργία Σιμάτη