ΣυμβΠλημΠειρ 482/2024 - Πλήρες κείμενο

Σύνθεση: Ειρήνη Πουλιδάκη, Πρόεδρος, Αναστασία Οικονόμου, Ευαγγελία Γόγολου, Εισηγήτρια
Εισαγγελέας: Γεώργιος Καλούδης

Προσφυγή κρατουμένων για τις συνθήκες κράτησης και δίκαιη ικανοποίηση (άρ. 6Α ΣωφρΚ). Προληπτικός και αποκαταστατικός χαρακτήρας του ενδίκου βοηθήματος του άρ. 6Α ΣωφρΚ το οποίο ερμηνεύεται υπό το φως του άρ. 3 ΕΣΔΑ. Το Δικαστήριο έχει διακριτική ευχέρεια να επιδικάσει χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης και να προχωρήσει σε ευεργετικό υπολογισμό, σωρευτικά ή διαζευκτικά, χωρίς να δεσμεύεται από το είδος της αποκατάστασης που αιτήθηκε ο προσφεύγων. Επιπλέον, το Δικαστήριο διατάσσει κυριαρχικά, ακόμα και χωρίς την υποβολή σχετικού αιτήματος, «κάθε πρόσφορο κατά την κρίση του μέτρο» για τη διασφάλιση της τήρησης των κανόνων αξιοπρεπούς διαβίωσης του προσφεύγοντος. Για την επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, δεν λαμβάνονται υπόψη τα άρ. 105 ΕισΝΑΚ, 914, 926 και 932 ΑΚ, αλλά απαιτείται α) παραβίαση των κανόνων διαβίωσης των κρατουμένων (συνθήκες κράτησης) β) προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Ως προσβολή ανθρώπινης αξιοπρέπειας νοείται η ταλαιπωρία και η ταπείνωση που υπερβαίνουν σε ένταση τον αναπόφευκτο βαθμό ταλαιπωρίας που είναι εγγενής και σύμφυτος με τον εγκλεισμό, χωρίς να απαιτείται υπαιτιότητα ή παρανομία των αρχών. Απαγόρευση απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης κατά την κράτηση. Λαμβάνεται υπόψη η πρόβλεψη της εθνικής νομοθεσίας για 6 τ.μ. διαθέσιμου προσωπικού χώρου σε κοινό θάλαμο. Προσωπικός χώρος μικρότερος των τριών τ.μ. δημιουργεί ισχυρό αλλά όχι αμάχητο τεκμήριο παραβίασης του άρ. 3 ΕΣΔΑ. Για την αξιολόγηση των συνθηκών κράτησης λαμβάνονται υπόψη σωρευτικά οι επιπτώσεις των συνθηκών στον κρατούμενο. Συνθήκες διαβίωσης στο Σωφρονιστικό Κατάστημα (Σ.Κ.) Κορυδαλλού Ι. Ο προσωπικός χώρος που διετίθετο στους κρατουμένους (6 ή 3 τ.μ.) ήταν μικρότερος του προβλεπομένου οπότε διαπιστώνεται παραβίαση του άρ. 3 ΕΣΔΑ. Οι γενικότερες συνθήκες κράτησης στο Σ.Κ. Κορυδαλλού Ι δεν προέκυψε ότι παραβιάζουν τις συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης. Διατάσσεται η μεταγωγή κρατουμένων σε άλλο Σ.Κ. καθώς, λόγω της υπερπλήρωσης, δεν υπάρχει δυνατότητα εσωτερικής μετακίνησης ώστε να εξασφαλίζεται διαθέσιμος χώρος άνω των 3 τ.μ., επιδικάζεται ευεργετικός υπολογισμός μας επιπλέον ημέρας έκτισης ανά δέκα ημέρες κράτησης υπό δυσμενείς συνθήκες και, τέλος, επιδικάζεται χρηματική ικανοποίηση 5,00 Ευρώ αν ημέρα κράτησης. Αντίθετη εισαγγελική πρόταση.

Νομικές διατάξεις: Άρθρα 2, 7 Συντ., 3 ΕΣΔΑ, 7, 10 ΔΣΑΠΔ, 4 ΧΘΔ, 6Α , 20, 21, 25, 27, 30, 32, 36, 86 ΣωφρΚ

ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΤΜΗΜΑ ΒΟΥΛΕΥΜΑΤΩΝ

Αριθμός Βουλεύματος 482/2024

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΛΗΜΜΕΛΕΙΟΔΙΚΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές, Ειρήνη Πουλιδάκη, Πρόεδρο Πρωτοδικών, Αναστασία Οικονόμου Πλημμελειοδίκη, Ευαγγελία Γόγολου, Πλημμελειοδίκη- Εισηγήτρια, με την παρουσία της Γραμματέως Σταυριανής Παβέλη.

Συνεδρίασε, μυστικά, στο γραφείο της Προέδρου, στις 29.5.2024 προκειμένου να αποφανθεί για την παρακάτω υπόθεση:

Οι: 1) ... ... του …, 2) ... … του …, 3) … … του …, 4) … … του …, 5) … … του …, 6) … … του …, 7) … … του …, 8) … … του ... και 9) … … του …, άσκησαν την από 19.2.2024 προσφυγή κατ’ άρθρο 6 Α ν. 2776/1999 (που κατατέθηκε στη γραμματεία του Δικαστηρίου τούτου την 19.2.2024, συνταχθείσας προς τούτο της με αριθ. …/2024 έκθεσης προσφυγής), κατά το χρόνο που άπαντες ήσαν κρατούμενοι στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I, παραπονούμενοι για τις συνθήκες κράτησης.

Ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Πειραιώς Καλούδης Γεώργιος εισήγαγε προς το Συμβούλιο αυτό τη δικογραφία που σχηματίσθηκε για την ανωτέρω προσφυγή, με την υπ’ αρ. 275/2024 πρότασή του, η οποία έχει ως εξής: «

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑ ΠΡΩΤΟΔΙΚΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ

Αριθμός Πρότασης:

ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΛΗΜΜΕΛΕΙΟΔΙΚΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ

Εισάγω, ενώπιον του Συμβουλίου Σας, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 30 §§ 2, 4, 138 § 1 εδ. β και 6Α Ν. 2776/1999, την προκείμενη υπ’ αριθμ. πρωτ: …/2024 προσφυγή των: 1) ... ... του …, 2) ... … του …, 3) … … του …, 4) … … του …, 5) … … του …, 6) … … του …, 7) … … του …, 8) … … του ... και 9) … … του …, απάντων κρατουμένων στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού, και επάγομαι τα ακόλουθα:

Το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ ορίζει ότι: «Κανένας δεν επιτρέπεται να υποβάλλεται σε βασανιστήρια ή σε απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση». Το δικαίωμα να μην υποβάλλεται κάποιος σε βασανιστήρια ή σε απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση καθιερώνεται ως απόλυτο δικαίωμα υπό την έννοια ότι το δημόσιο συμφέρον, τα δικαιώματα άλλων ή οι πράξεις του θύματος, όσο επικίνδυνες ή εγκληματικές και αν είναι, δε μπορούν να δικαιολογήσουν μεταχείριση που απαγορεύεται από το άρθρο αυτό (Απόφαση ΕΔΔΑ Derman κατά Τουρκίας, 31 Μαΐου 2011). Αναφορικά με την υποχρέωση που κατοχυρώνει το άρθρο 3 πρέπει να επισημανθεί ότι είναι διττής φύσεως: τόσο ουσιαστική όσο και διαδικαστική (Α. Μαγγανάς και άλλοι, Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Νομολογία & Ερμηνευτικά Σχόλια 3η έκδοση, ΝΟΜΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ 2011 σελ. 137): α) Η ουσιαστική περιλαμβάνει αρνητικές και θετικές υποχρεώσεις των συμβαλλόμενων κρατών. Οι αρνητικές υποχρεώσεις επιβάλλουν στα συμβαλλόμενα κράτη να μην υποβάλλουν τα άτομα που υπόκεινται στην δικαιοδοσία τους σε βασανιστήρια και άλλους απαγορευμένους τρόπους κακομεταχείρισης, ενώ οι θετικές υποχρεώσεις επιβάλλουν αφενός την προστασία της ακεραιότητας των προσώπων που βρίσκονται στην ευάλωτη θέση της στέρησης της ελευθερίας τους και αφετέρου τη λήψη των αναγκαίων μέτρων αποτροπής της τέλεσης βασανιστηρίων και άλλων συμπεριφορών παραβίασης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας σε βάρος των προσώπων που υπάγονται στη δικαιοδοσία τους. Σύμφωνα με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), τα συμβαλλόμενα Κράτη έχουν μία θετική υποχρέωση να θεσπίσουν μία επαρκή αποτρεπτική προστασία κατά των παραβιάσεων του δικαιώματος του καθιερώνεται στο άρθρο 3 (Απόφαση ΕΔΔΑ Pretty κατά Ηνωμένου Βασιλείου, 29 Απριλίου 2002), β) η διαδικαστική προϋπόθεση ενέχει την υποχρέωση διεξαγωγής αυτεπάγγελτης έρευνας σε περιπτώσεις που κάποιος ιδιώτης ισχυρίζεται ότι υπέστη μεταχείριση κατά παράβαση του άρθρου αυτού, από αστυνομικά ή άλλα κρατικά όργανα (Απόφαση ΕΔΔΑ Assenov κ.ά. κατά Βουλγαρίας, 28 Οκτωβρίου). Σύμφωνα με πάγια νομολογία του ΕΔΔΑ, προκειμένου να διαπιστωθεί το κατά πόσο μια συμπεριφορά αποτελεί κακομεταχείριση και εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 3 της Σύμβασης, θα πρέπει αυτή να παρουσιάζει τουλάχιστον έναν ελάχιστο βαθμό βαρύτητας (severity), χωρίς να απαιτείται να είναι ακραία ή υπερβολική (Απόφαση ΕΔΔΑ Tyrer κατά Ηνωμένου Βασιλείου, 25 Απριλίου 1978). Η διαπίστωση ύπαρξης του ανωτέρω στοιχείου εξαρτάται από το σύνολο των περιστάσεων της υπόθεσης, όπως από τον τρόπο της μεταχείρισης, το πόσο διήρκησε, από τις συνέπειες που είχε τόσο σε σωματικό όσο και σε πνευματικό επίπεδο στον παραπονούμενο αλλά και από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του παραπονούμενου όπως η ηλικία, το φύλο, η κατάσταση της υγείας του (Απόφαση ΕΔΔΑ Assenov κ.ά. κατά Βουλγαρίας, 28 Οκτωβρίου 1998, Απόφαση ΕΔΔΑ Ιρλανδία κατά Ηνωμένου Βασιλείου, 18 Ιανουάριου 1978). Το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ ενέχει τέλος έμμεση οριζόντια ισχύ, υπό την έννοια ότι επενεργεί όχι μόνο κάθετα δημιουργώντας υποχρεώσεις στο κράτος αλλά και οριζόντια δημιουργώντας υποχρεώσεις στους ιδιώτες, τουλάχιστον έμμεσα υπό το καθεστώς της τριτενέργειας (Α. Σισιλιάνος, Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Ερμηνεία κατ’ άρθρο, Νομική Βιβλιοθήκη 2013 σελ. 45). Αναφορικά με το χαρακτηρισμό μιας συμπεριφοράς ως «εξευτελιστικής» ή και «απάνθρωπης» κατά την έννοια του άρθρου 3, το ΕΔΔΑ έχει κρίνει ότι οι ισχυρισμοί για κακομεταχείριση θα πρέπει να στηρίζονται στα κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία (Απόφαση ΕΔΔΑ Klaas κατά Γερμανίας, 06 Σεπτεμβρίου 1978). Το Δικαστήριο υιοθετεί το κριτήριο της απόδειξης «πέρα από κάθε εύλογη αμφιβολία» για την εκτίμηση των αποδεικτικών στοιχείων, επισημαίνει ωστόσο ότι η απόδειξη μπορεί να προκύψει από το σύνολο ισχυρών και σαφών ενδείξεων ή παρόμοιων αμάχητων τεκμηρίων (Απόφαση ΕΔΔΑ Labita κατά Ιταλίας, 06 Απριλίου 2000). Στην ΕΣΔΑ δεν υπάρχουν ειδικότερες ρυθμίσεις για την μεταχείριση των κρατουμένων και συγκεκριμένα ως προς τις συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων και οι νόμιμες κυρώσεις εκπίπτουν από το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι καθόσον η κράτηση μετά από καταδίκη αποτελεί νόμιμο λόγο για τον περιορισμό των δικαιωμάτων του κρατουμένου, έχει διατυπωθεί η θέση ότι εφόσον η σύλληψη κι η κράτηση συμπλέουν με τους όρους της Σύμβασης, οι συνθήκες κράτησης δεν μπορούν να ελεγχθούν από τα όργανα της. Επομένως η στέρηση της ελευθερίας αποτελεί ένα αναπόφευκτο γεγονός, το οποίο από μόνο του δεν επιφέρει παραβίαση του άρθρου 3 (Σισιλιάνος Α., ό.π., σελ 130). Ωστόσο το ΕΔΔΑ έχει κρίνει ότι η διάταξη αυτή επιβάλλει στα συμβαλλόμενα κράτη-μέλη «την υποχρέωση να οργανώνουν το σωφρονιστικό σύστημα έτσι ώστε να μην παραβιάζεται ο σεβασμός στην αξιοπρέπεια των κρατουμένων, ανεξάρτητα από την υπερφόρτωση των φυλακών ή τυχόν οικονομικές-λογιστικές, διαχειριστικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν» (Απόφαση ΕΔΔΑ Andrei Frolov κατά Ρωσίας, 29 Μαρτίου 2007, Απόφαση ΕΔΔΑ Mamedova κατά Ρωσίας, 1 Ιουνίου 2006). Το ΕΔΔΑ διατυπώνει τη γενική αρχή ότι «Το κράτος πρέπει να διασφαλίζει ότι ένα άτομο κρατείται υπό συνθήκες συμβατές με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ότι ο τρόπος και ο τρόπος εκτέλεσης του μέτρου δεν τον θέτουν σε δυσφορία ή οδύνη έντασης που υπερβαίνει το αναπόφευκτο επίπεδο πόνου που είναι εγγενές με την κράτηση και ότι, λαμβάνοντας υπόψη τις πρακτικές απαιτήσεις της φυλάκισης, η υγεία και η ευημερία του κατοχυρώνονται επαρκώς» (Απόφαση ΕΔΔΑ Ananyev κ.ά. κατά Ρωσίας, 10 Δεκεμβρίου 2020, Απόφαση ΕΔΔΑ, Popov κατά Ρωσίας, 13 Ιουλίου 2006 και Απόφαση ΕΔΔΑ Kudla κατά Πολωνίας, 26 Οκτωβρίου 2000). Αν και κατά τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου δεν πρέπει να παραβλέπεται ότι τα στερητικά της ελευθερίας του ατόμου μέτρα συχνά εμπεριέχουν ένα στοιχείο πόνου και ταπείνωσης που συνδέεται με συγκεκριμένες μορφές νόμιμης τιμωρίας, το κράτος θα πρέπει να διασφαλίζει ότι τα άτομα που κρατούνται βρίσκονται σε συνθήκες συμβατές με το σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ότι ο τρόπος και η μέθοδος εκτέλεσης των μέτρων δεν υποβάλλει τα άτομα αυτά σε τέτοια εξάντληση ή κακουχία που να υπερβαίνουν το αναπόφευκτο επίπεδο κακουχιών που είναι σύμφυτο με την κράτηση, καθώς και ότι, με δεδομένες τις απαιτήσεις που προκύπτουν στην πράξη κατά τη διάρκεια της κράτησης, η υγεία και η ευημερία των ατόμων αυτών εξασφαλίζεται επαρκώς. Απαιτείται εν τέλει οι τρόποι εκτέλεσης του μέτρου να μην υποβάλλουν τον ενδιαφερόμενο σε αγωνία ή δοκιμασία της οποίας η ένταση υπερβαίνει το επίπεδο οδύνης που είναι αναγκαστικά συνυφασμένο με την κράτηση, (βλ. Σισιλιάνος Α., ό.π., σελ. 130). Σε κάθε περίπτωση, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη τις σωρευτικές επιπτώσεις των συνθηκών κράτησης (Απόφαση ΕΔΔΑ Alver κατά Εσθονίας, 8 Νοεμβρίου 2005, Απόφαση ΕΔΔΑ Kehayov κατά Βουλγαρίας, 18 Ιανουάριου 2005, Αποφάση ΕΔΔΑ Kalashnikov κατά Ρωσίας, 15 Ιουλίου 2002 και Απόφαση ΕΔΔΑ Dougoz κατά Ελλάδας 6 Μαρτίου 2001). Ειδικότερα και όσον αφορά το ζήτημα του υπερπληθυσμού, το ΕΔΔΑ επισημαίνει ότι οι Γενικές Εκθέσεις που δημοσιεύονται από την Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (European Committee for the Prevention of Torture) δεν περιορίζουν ρητά το δέον μέγεθος του ζωτικού χώρου ανά κρατούμενο που θα πρέπει να θεωρείται το ελάχιστο πρότυπο για ένα κελί φυλακής που χρησιμοποιείται από πολλούς κρατούμενους, αναφέροντας ότι το επιθυμητό πρότυπο και ο στόχος που πρέπει να επιτυγχάνεται από τις αρμόδιες κρατικές αρχές είναι χώρος τεσσάρων τετραγωνικών μέτρων ανά άτομο. Το ΕΔΔΑ, ωστόσο, προέβη σε περαιτέρω μείωση του ελάχιστου (minimum) του ζωτικού χώρου των κρατουμένων, διαπιστώνοντας ότι όταν οι προσφεύγοντες έχουν στη διάθεσή τους επιφάνεια δαπέδου κάτω των τριών τετραγωνικών μέτρων, ο υπερπληθυσμός πρέπει να θεωρείται τόσο σοβαρός, ώστε δικαιολογήσει από μόνος του την διαπίστωση παραβίασης του άρθρου 3 (Απόφαση ΕΛΛΑ Trepashkin κατά Ρωσίας, 16 Δεκεμβρίου 2010, Απόφαση ΕΔΔΑ Kozhokar κατά Ρωσίας, 16 Δεκεμβρίου 2010, Απόφαση ΕΔΔΑ Karalevicius κατά Λιθουανίας, 7 Απριλίου 2005). Κατά γενικό κανόνα, παραβίαση του άρθρου 3 της Σύμβασης διαπιστώνεται από το Δικαστήριο σε περιπτώσεις όπου ο καθαρός προσωπικός χώρος που παραχωρήθηκε σε έναν προσφεύγοντα ήταν μικρότερος των 3 τετραγωνικών μέτρων (Απόφαση ΕΔΔΑ Torreggiani και λοιποί κατά Ιταλίας, 8 Ιανουάριου 2013, Απόφαση Sulejmanovic κατά Ιταλίας, 16 Ιουλίου 2009, Απόφαση ΕΔΔΑ Kantyrev κατά Ρωσίας, 21 Ιουνίου 2007, Απόφαση ΕΔΔΑ Andrei Frolov κατά Ρωσίας, 29 Μαρτίου 2007, Απόφαση Kadikis κατά Λετονίας, 4 Μαΐου 2006). Ωστόσο, και πάλι σύμφωνα πάντα με τη νομολογία του ΕΔΔΑ, αν και η επιφάνεια εδάφους τριών τετραγωνικών μέτρων ανά κρατούμενο (περιλαμβανομένου του χώρου που καταλαμβάνεται από τα έπιπλα, άλλα όχι αυτού της τουαλέτας) σε ένα συλλογικό κελί πρέπει να παραμείνει ο ελάχιστος σχετικός κανόνας κατά την έννοια του άρθρου 3 της Σύμβασης (Απόφαση ΕΔΔΑ Mursid κατά Κροατίας, 20 Οκτωβρίου 2016), το Δικαστήριο διευκρινίζει ότι ένας προσωπικός χώρος μικρότερος των 3 τ.μ. σε ένα ομαδικό κελί δημιουργεί ισχυρό αλλά όχι αμάχητο τεκμήριο παραβίασης της ανωτέρω διάταξης. Το εν λόγω τεκμήριο μπορεί να αντικρουστεί από τα σωρευτικά αποτελέσματα άλλων στοιχείων της κράτησης, ικανών να αντισταθμίσουν κατάλληλα την έλλειψη προσωπικού χώρου. Το ΕΔΔΑ σημείωσε ότι η εκτίμηση σχετικά με την ύπαρξη παραβίασης του άρθρου 3 δεν μπορεί να περιοριστεί στον αριθμητικό υπολογισμό τετραγωνικών μέτρων που διατίθεται σε κρατούμενο, επισημαίνοντας ότι μια τέτοια προσέγγιση θα αγνοούσε το γεγονός ότι, από πρακτική άποψη, μόνο μια συνολική προσέγγιση των ιδιαίτερων συνθηκών κράτησης μπορεί να παράσχει μια ακριβή εικόνα της πραγματικότητας. Υπό αυτήν την έννοια, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη παράγοντες, όπως τη διάρκεια και την έκταση του περιορισμού, το βαθμό ελευθερίας κυκλοφορίας και την προσφορά δραστηριοτήτων εκτός των κελιών ή τον γενικώς αξιοπρεπή χαρακτήρα ή μη των συνθηκών κράτησης (Απόφαση ΕΔΔΑ Muršić κατά Κροατίας, 20 Οκτωβρίου 2016, Απόφαση Khlaifia 12 και λοιποί κατά Ιταλίας, 15 Δεκεμβρίου 2016).

Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 6Α του Σωφρονιστικού Κώδικα (Ν.2776/1999), όπως προστέθηκε με το άρθρο 8 Ν. 4985/2022 (ΦΕΚ A 203/27.10.2022): «1. Αν η μη τήρηση κανόνων διαβίωσης των κρατουμένων, υποδίκων ή μη, σε Σωφρονιστικά Καταστήματα ή αστυνομικά κρατητήρια, όπως αυτοί καθορίζονται, ιδίως, στα άρθρα 21, 25, 27, 32 και στην παρ. 1 του άρθρου 36, στο άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και σε άλλους κανόνες του διεθνούς δικαίου για τη μεταχείριση των κρατουμένων, προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ο κρατούμενος μπορεί να προσφύγει στο Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών του άρθρου 86. 2. Η προσφυγή ασκείται εγγράφως στη γραμματεία του Δικαστηρίου Εκτέλεσης Ποινών ή στον Διευθυντή του οικείου Σωφρονιστικού Καταστήματος, και αν, πρόκειται για κρατητήριο της αστυνομίας, στον διοικητή της υπηρεσίας, όπου κρατείται, ο οποίος υποχρεούται να την υποβάλει άμεσα στον Διευθυντή της οικείας Διεύθυνσης Αστυνομίας ή άλλης υπηρεσίας που εξομοιώνεται με αυτή. Αν η προσφυγή ασκηθεί ενώπιον του Διευθυντή του Σωφρονιστικού Καταστήματος ή της Διεύθυνσης Αστυνομίας ή άλλης υπηρεσίας που εξομοιώνεται με αυτή, ο τελευταίος υποχρεούται, εντός επτά (7) ημερών, να υποβάλει στο Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών την ασκηθείσα προσφυγή μαζί με τις έγγραφες απόψεις του και κάθε άλλο σχετικό στοιχείο. Αν η προσφυγή κατατεθεί στη γραμματεία του Δικαστηρίου Εκτέλεσης Ποινών, ο γραμματέας υποχρεούται να τη διαβιβάσει ηλεκτρονικά ή με οποιονδήποτε άλλον πρόσφορο τρόπο στον Διευθυντή του Σωφρονιστικού Καταστήματος, και αν πρόκειται για κρατητήριο της Αστυνομίας, στον Διευθυντή της οικείας Διεύθυνσης Αστυνομίας ή άλλης υπηρεσίας που εξομοιώνεται με αυτή, προκειμένου ο τελευταίος να διαβιβάσει τις έγγραφες απόψεις του και να παράσχει κάθε σχετικό στοιχείο εντός επτά (7) ημερών από την ημερομηνία που έλαβε γνώση της προσφυγής. Το Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών δύναται, μετά από αίτημα του προσφεύγοντος, εφόσον συντρέχουν ειδικοί λόγοι που μνημονεύονται στην απόφαση, να ζητήσει τη μεταγωγή και αυτοπρόσωπη εμφάνισή του για να εκθέσει τις απόψεις του. Το Δικαστήριο αποφασίζει σχετικά με την προσφυγή το αργότερο μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την άσκησή της και η απόφασή του εκτελείται αμέσως. 3. Σε περίπτωση αποδοχής της προσφυγής, το Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών διατάσσει κάθε πρόσφορο κατά την κρίση του μέτρο, για τη διασφάλιση της τήρησης των κανόνων διαβίωσης του προσφεύγοντος εντός του ίδιου Σωφρονιστικού Καταστήματος ή του κρατητηρίου της Αστυνομίας, σύμφωνα με την παρ. 1, όπως την αλλαγή χώρου κράτησης και αν η εφαρμογή τέτοιων μέτρων δεν είναι εφικτή, διατάσσει τη μεταφορά του στο νοσοκομείο των φυλακών ή άλλο δημόσιο νοσοκομείο ή την κατά προτεραιότητα μεταγωγή του προσφεύγοντος σε άλλο κατάστημα κράτησης σύμφωνα με την περ. ε) του άρθρου 72. Οι Διευθυντές των Σωφρονιστικών ή άλλων καταστημάτων και των δημόσιων νοσοκομείων συμμορφώνονται αμελλητί στις αποφάσεις του Δικαστηρίου Εκτέλεσης Ποινών. 4. Σε κάθε περίπτωση το Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών μπορεί να επιδικάσει, εφόσον υποβληθεί σχετικό αίτημα από τον προσφεύγοντα, χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπέστη, το χρηματικό ποσό της οποίας ορίζεται από πέντε (5) έως τριάντα (30) ευρώ ανά ημέρα παραβίασης ανάλογα με τη βαρύτητα της προσβολής και ευεργετικό υπολογισμό της ποινής, ο οποίος υπολογίζεται σε μία (1) επιπλέον ημέρα έκτισης ανά δέκα (10) ημέρες κράτησης υπό δυσμενείς συνθήκες. Το ίδιο δικαστήριο είναι αρμόδιο και για την εκδίκαση των προσφυγών πρώην κρατουμένων, οι οποίες ασκούνται σε αποκλειστική προθεσμία τεσσάρων (4) μηνών από την απόλυσή τους. Η απόφαση που εκδίδεται επί της προσφυγής δεν υπόκειται σε ένδικα μέσα και εκτελείται αμέσως. 5. Για την κάλυψη της δαπάνης για χρηματική ικανοποίηση σύμφωνα με το παρόν, εγγράφεται κάθε έτος ειδική πίστωση στον κρατικό προϋπολογισμό. Αν δεν έχει εγγραφεί η πίστωση αυτή στον προϋπολογισμό ή η εγγεγραμμένη πίστωση είναι ανεπαρκής ή έχει εξαντληθεί, τηρείται κατά τις οικείες διατάξεις, η διαδικασία εγγραφής ή μεταφοράς πίστωσης. 6. Οι αποφάσεις για τις προσφυγές του παρόντος άρθρου κοινοποιούνται, με επιμέλεια του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, στον Συνήγορο του Πολίτη». Η causa και η ratio της παραπάνω νομοθετικής προσθήκης δηλώνεται ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του σχ. Ν. 4985/2022: «...προκειμένου να καλυφθεί ένα κενό στην ελληνική νομοθεσία, το οποίο οδηγούσε το ΕΔΔΑ στη διαπίστωση της παραβίασης του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ, εξαιτίας των συνθηκών κράτησης σε πολλά σωφρονιστικά καταστήματα ... πρόκειται να μειωθούν οι ανεκτέλεστες αποφάσεις του ΕΔΔΑ και οι προσφυγές κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας που αφορούν στις συνθήκες κράτησης εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων...» (βλ. Αιτιολογική έκθεση σχεδίου Ν. 4985/2022, υπό το άρθρο 8). Η νέα αυτή ρύθμιση στην ελληνική έννομη τάξη φαίνεται να επιβεβαιώνει την ορθότητα άποψης ότι η θέση του ατόμου - κρατουμένου καθορίζεται, όλο και περισσότερο, από το διεθνές δίκαιο, ιδίως δε την ΕΣΔΑ. Το φάσμα των πιθανών αιτιάσεων, που είναι δυνατόν να αποτελέσουν αντικείμενο της προσφυγής του άρθρου 6Α είναι ευρύ, αφού αφορούν τη μη τήρηση των κανόνων διαβίωσης των κρατουμένων, όπως αυτοί καθορίζονται στα άρθρα του Σωφρονιστικού Κώδικα 21 (χώρος διαβίωσης των κρατουμένων), 25 (υγιεινή και καθαριότητα), 27 (υγειονομική περίθαλψη), 32 (διατροφή) και 36§1 (σωματική άσκηση και άθληση), στο άρθρο 3 της ΕΣΔΑ και σε άλλους κανόνες του διεθνούς δικαίου για τη μεταχείριση των κρατουμένων (ΕγκΕισΑΠ 3/2022, www.areiospagos.gr). Τα άρθρα του νέου Σωφρονιστικού στα οποία παρατίθενται οι επιμέρους παράγοντες που καθορίζουν τις δέουσες συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων προβλέπουν ότι οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς πρέπει να διασφαλίζουν τους όρους υγιεινής και καθαριότητας στο κατάστημα, να παρέχονται στους κρατουμένους τα μέσα για την ατομική υγιεινή και καθαριότητα τους με αντίστοιχη υποχρέωσή τους να τηρούν τους όρους ατομικής υγιεινής και καθαριότητας των κοινόχρηστων χώρων, όπως αυτοί καθορίζονται από τον εσωτερικό κανονισμό και σύμφωνα με τις οδηγίες των αρμόδιων υπαλλήλων (άρθρο 25), να εξασφαλίζεται η ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψή τους επιπέδου ανάλογου με αυτό του λοιπού πληθυσμού (άρθρο 27), η κατάλληλη διατροφή τους (άρθρο 32), καθώς και οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη σωματική άσκηση και άθληση τους (άρθρο 36). Ειδικότερα και αναφορικά με το ζωτικό χώρο των κρατουμένων, το άρθρο 21 Ν. 2776/1999, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 23 Ν. 4985/2022 ορίζει ότι: «Κάθε Σωφρονιστικό Κατάστημα ή τμήμα μπορεί να διαθέτει πτέρυγες, χωρίς δυνατότητα επικοινωνίας ανάμεσα στους κρατουμένους σε αυτές. Οι πτέρυγες περιλαμβάνουν κελιά και κατ' εξαίρεση θαλάμους δυναμικότητας κατά προτίμηση μέχρι έξι (6) ατόμων. 2..., 3..., 4. Οι θάλαμοι πρέπει να διαθέτουν εμβαδόν τουλάχιστον έξι (6) τετραγωνικών μέτρων για κάθε κρατούμενο και να είναι εξοπλισμένοι με αντίστοιχα κρεβάτια, ντουλάπες, καθώς και ανάλογης επιφάνειας τραπέζι ή τραπέζια με ισάριθμα καθίσματα. 5. Τα ατομικά κελιά και οι θάλαμοι έχουν δικές τους εγκαταστάσεις θέρμανσης και υγιεινής (νιπτήρα, αποχωρητήριο). Κάθε εγκατάσταση υγιεινής των θαλάμων δεν πρέπει να εξυπηρετεί περισσότερους από τρεις κρατουμένους. Η ύπαρξη λουτρού στα κελιά και τους θαλάμους δεν είναι αναγκαία, αν υπάρχει ικανός αριθμός ιδιαίτερων κοινών εγκαταστάσεων λουτρών, με θερμό και κρύο νερό, για την ατομική υγιεινή και καθαριότητα κάθε κρατουμένου. 6. Κάθε Σωφρονιστικό Κατάστημα πρέπει να διαθέτει, εκτός των χώρων διοίκησης, επαρκείς χώρους και εγκαταστάσεις για ιατρικές εξετάσεις, αναρρωτήριο, εργαστήριο, βιβλιοθήκη, εκκλησιασμό, αίθουσα εκδηλώσεων και διαλέξεων και επαρκείς ανοικτούς χώρους αυλισμού και αθλοπαιδιών των κρατουμένων …». Από τη συγκριτική και συνδυαστική θεώρηση του άρθρου 21 του νέου Σωφρονιστικού Κώδικα με τη νομολογιακή προσέγγιση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ από το ΕΔΔΑ, διαπιστώνεται ότι ο εθνικός νομοθέτης ορίζει ως ελάχιστο πρότυπο του ζωτικού χώρου του κρατουμένου επιφάνεια έξι τετραγωνικών μέτρων, ήτοι αυξημένη και μάλιστα εις διπλούν από τον αντίστοιχο ελάχιστο ζωτικό χώρο των τριών τετραγωνικών μέτρων, (όπως έχει αναγνωρισθεί νομολογιακά από το ΕΔΔΑ κατά τα ανωτέρω). Σε εναρμόνιση με την προαναφερόμενη νομολογιακή προσέγγιση του ΕΔΔΑ για το άρθρο 3 ΕΣΔΑ το ανωτέρω όριο τίθεται εξίσου στον εθνικό νόμο ως ισχυρό, αλλά όχι αμάχητο τεκμήριο θεμελίωσης για τον κρατούμενο των δικαιωμάτων που προβλέπονται στο άρθρο 6Α λόγω των συνθηκών διαβίωσης εντός σωφρονιστικού καταστήματος. Η προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας του κρατουμένου διαπιστώνεται σύμφωνα το άρθρο 6Α «...ιδίως...» με την παραβίαση των συγκεκριμένων προαναφερόμενων άρθρων 21, 25, 27, 32 και 36 του Σωφρονιστικού Κώδικα ή του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ ή έτερων κανόνων του διεθνούς δικαίου, που καθορίζουν όπως προαναφέρθηκε τις συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης. Εναπόκειται στον εθνικό δικαστή, ο οποίος κρίνει και ελέγχει ad hoc τις συνθήκες διαβίωσης του κρατουμένου, διαπιστώνοντας κατά περίπτωση εάν συντρέχει περίπτωση παραβίασης. Αυτή η παραβίαση ενός ή περισσοτέρων εκ των επιμέρους κανόνων διαβίωσης, δέον όπως αξιολογείται κάθε φορά από τον εθνικό δικαστή εάν μπορεί από μόνη της να θεμελιώσει αξίωση του κρατουμένου εκ των προβλεπόμενων στο άρθρο 6Α ή αν εν τέλει μπορεί να αντισταθμιστεί από τη συνδρομή των λοιπών προϋποθέσεων συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης, όπως αυτές καθορίζονται στα ανωτέρω άρθρα. Η κάθε φορά αξιολόγηση σε συνάρτηση και με τις λοιπές συνθήκες διαβίωσης τελείται όχι μόνο για τη διαπίστωση της παραβίασης, αλλά και για τη σημαντικότητα και την έκταση της παραβίασης αυτής, προκειμένου να κριθεί ποια και τί είδους μέτρα πρέπει να επιβληθούν για την αντιμετώπισή της, έτσι όπως αυτά διαβαθμίζονται στο άρθρο 6Α, θεμελιώνοντας ακόμη και αξίωση αποζημίωσης για τον κρατούμενο. Η έννοια της αποζημίωσης που προβλέπεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 6Α του νέου Σωφρονιστικού Κώδικα προσδιορίζεται και καθορίζεται από τις διατάξεις των άρθρων 298, 299, 330, 914, 926 και 932 Α.Κ., δυνάμει των οποίων η αδικοπρακτική ευθύνη προς αποζημίωση ή (και) προς ικανοποίηση της ηθικής βλάβης προϋποθέτει: 1) Συμπεριφορά παράνομη και υπαίτια, από την οποία προσβάλλεται ιδιωτικό, δικαίωμα ή βλάπτεται άλλο ατομικό συμφέρον του προσώπου, που δεν αποτελεί περιεχόμενο ιδιωτικού δικαιώματος, 2) επέλευση περιουσιακής ζημίας ή (και) ηθικής βλάβης και 3) ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της συμπεριφοράς του δράστη και της περιουσιακού ή μη χαρακτήρα, ζημίας. Αναφορικά με την τελευταία ως άνω προϋπόθεση, δέον επισημανθεί ότι ανεξαρτήτως της υπαιτιότητας του δράστη, εφόσον προκύπτει ότι το γεγονός της διακινδύνευσης της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας οφείλεται σε ηθελημένη ενέργεια του ίδιου του παθόντος, ο οποίος συνειδητά εκτίθεται σε κατάσταση αυτοδιακινδύνευσης, αναλαμβάνει ο ίδιος εκούσια την ευθύνη και την πρωτοβουλία να θέσει τον εαυτό του στην επικίνδυνη κατάσταση (κίνδυνο) και αντιλαμβανόμενος πλήρως την ύπαρξη και την έκταση του κινδύνου, προβαίνει αυτοβούλως στην ανωτέρω πράξη, δίχως να έχει υποχρέωση προς τούτο, εφόσον κρίνεται ότι ο ίδιος ευθύνεται αποκλειστικά για την επέλευση της διακινδύνευσης της σωματικής του ακεραιότητας ή της ζωής του, διακόπτεται πλήρως ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της συμπεριφοράς του δράστη και της επέλευσης του κινδύνου της σωματικής ακεραιότητας ή ζωής του παθόντος (βλ. ενδ. ΠΠοΡοδου67/2017 Ηλεκτρονική Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών NOMOS). Τέλος, κατά το άρθρο 86 του Σωφρονιστικού Κώδικα (Ν. 2776/1999), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 73 Ν.4985/2022: «1. Το Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών ως ειδικό τμήμα του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου στις έδρες των Πρωτοδικείων, Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Πειραιά, Πατρών, Λαρίσης και Ηρακλείου και ως το αρμόδιο Τριμελές Πλημμελειοδικείο στις έδρες των λοιπών Πρωτοδικείων δικάζει, συνεδριάζοντας ως δικαστικό συμβούλιο, αφού ακούσει τον Εισαγγελέα και αποφαίνεται σε κάθε περίπτωση που ασκείται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον παρόντα Κώδικα, προσφυγή κατά απόφασης: α) του Συμβουλίου Φυλακών, β) του αρμόδιου δικαστικού λειτουργού κατά το προηγούμενο άρθρο και γ) του Συμβουλίου Αδειών και Πειθαρχικού Ελέγχου. Το παραπάνω δικαστήριο αποφαίνεται, επίσης, για τις προσφυγές που ασκούνται σύμφωνα με το άρθρο 6Α§2. Κάθε Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών είναι τοπικά αρμόδιο για την εκδίκαση των υποθέσεων που αφορούν κρατουμένους σε κατάστημα που βρίσκεται στην περιφέρειά του. Το αρχικό αρμόδιο Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών παραμένει αρμόδιο και σε περίπτωση μετακίνησης τού κρατουμένου σε άλλο κατάστημα. 3. Σε περίπτωση προσφυγής από τον κρατούμενο δέκα (10) τουλάχιστον ημέρες πριν τη συνεδρίαση του δικαστηρίου ειδοποιείται με οποιοδήποτε μέσο (έγγραφο, τηλεγράφημα, τηλετύπημα, ηλεκτρονική αλληλογραφία) ο προσφεύγων, ο οποίος μπορεί να εκθέσει τις απόψεις του με υπόμνημα, που διαβιβάζεται αμέσως στο δικαστήριο με επιμέλεια της διεύθυνσης του καταστήματος. Το δικαστήριο μπορεί να καλέσει με τον ίδιο τρόπο τον προσφεύγοντα να εμφανισθεί για να αναπτύξει προφορικά τις απόψεις του, είτε αυτοπροσώπως, είτε με συνήγορο, που διορίζεται με απλό έγγραφο θεωρημένο από τον διευθυντή του καταστήματος κράτησης, σε περίπτωση που αυτός εκπροσωπεί μόνος τον προσφεύγοντα. 4. Η ρύθμιση του άρθρου 142 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ισχύει αναλόγως και για τις παραπάνω υποθέσεις. 5. Αν ο κρατούμενος εργάζεται έξω από το κατάστημα, η επίδοση γίνεται στον διευθυντή του καταστήματος ή τον αναπληρωτή του, ο οποίος υποχρεούται να επιδώσει το δικόγραφο στον κρατούμενο χωρίς χρονοτριβή. 6. Αν ο κρατούμενος λείπει από το κατάστημα σε άδεια ή έχει απολυθεί υπό όρο, η επίδοση γίνεται στον τόπο της κατοικίας που έχει δηλώσει ο κρατούμενος. Αν ο κρατούμενος λόγω ψυχικής ασθένειας ή άλλης αιτίας δεν έχει διαρκώς συνείδηση των πραττομένων, η επίδοση γίνεται στα πρόσωπα του άρθρου 157 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας».

Στην προκείμενη περίπτωση, οι προσφεύγοντες-κρατούμενοι: 1) ... ... του …, 2) ... … του …, 3) … … του …, 4) … … του …, 5) … … του …, 6) … … του …, 7) … … του …, 8) … … του ... και 9) … … του …, εισήλθαν στο Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I: Ο πρώτος στις 3.10.2022 σε εκτέλεση του υπ’ αριθμ.526/2022 συγχωνευτικής απόφασης του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Γυθείου, με την οποία του καθορίστηκε συνολική ποινή φυλάκισης 30 μηνών και συνολική χρηματική ποινή 4.100 ευρώ, ο δεύτερος στις 8.11.2022 σε εκτέλεση του υπ’ αριθ. …/2022 εντάλματος προσωρινής κράτησης του 6ου Ανακριτή Πλημ/κών Αθηνών, ο τρίτος στις 22.6.2023 σε εκτέλεση του υπ’ αριθ. …/2023 εντάλματος προσωρινής κράτησης του Ανακριτή Πλημ/κών Ιωαννίνων, ο τέταρτος στις 27.10.2021 σε εκτέλεση του υπ’ αριθ. …/2021 εντάλματος προσωρινής κράτησης του 2ου Ανακριτή Ναρκωτικών Αθηνών, ο πέμπτος στις 10.1.2023 σε εκτέλεση του υπ’ αριθ. 1/2023 εντάλματος προσωρινής κράτησης του 4ου Ανακριτή Πλημ/κών Θεσσαλονίκης, ο έκτος στις 12.4.2022 δυνάμει της υπ’ αριθ. 1508/2022 απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης με την οποία του επιβλήθηκε συνολική ποινή καθείρξεως 9 ετών και 3 μηνών και συνολική χρηματική ποινή 1.600 ευρώ, ο έβδομος στις 5.7.2023 σε εκτέλεση του υπ' αριθ. …/2023 εντάλματος προσωρινής κράτησης του 9ου Ανακριτή Πλημ/κών Αθηνών, ο όγδοος στις 30.5.2023 σε εκτέλεση του υπ' αριθ. …/2023 εντάλματος προσωρινής κράτησης του 21ου Ανακριτή Πλημ/κών Αθηνών και ο ένατος στις 12.4.2023 σε εκτέλεση του υπ’ αριθ. ../2023 εντάλματος προσωρινής κράτησης του 34ου Ανακριτή Πλημ/κών Αθηνών. Η υπό εξέταση προσφυγή των ανωτέρω κατατέθηκε, δια του πληρεξουσίου δικηγόρου τους, αφενός κατά τη διάρκεια της κράτησής τους, αφετέρου στη γραμματεία του Δικαστηρίου Εκτέλεσης Ποινών και συνεπώς είναι τυπικά δεκτή και πρέπει να εξετασθεί περαιτέρω στην ουσία της.

Οι προσφεύγοντες με την υπό κρίση προσφυγή τους ισχυρίζονται τα εξής: Ότι κατά τη διάρκεια της κράτησής του στο Κ.Κ. Κορυδαλλού, πέραν του υπερπληθυσμού ολόκληρου του καταστήματος, διέμεναν στη Ε’ Πτέρυγα και οι πρώτος, δεύτερος, τρίτος, έκτος, όγδοος και ένατος εξ αυτών κρατούνται στον θάλαμο Β4, ο οποίος έχει εμβαδόν περί τα 30 τ.μ., διαθέτει 7 κουκέτες με 14 κρεβάτια, 1 τραπεζάκι, αντί για κανονικό μπάνιο έχει ένα λάστιχο πάνω από ένα σιφόνι, 2 τούρκικες τουαλέτες που χωρίζονται από το υπόλοιπο κελί με ένα μικρό τοιχάκι και από πάω ένα αυτοσχέδιο κουρτινάκι. Στον θάλαμο Β4 φιλοξενούνται συνήθως 20 κρατούμενοι, εκ των οποίων οι 6 κοιμούνται σε στρώματα στο πάτωμα. Ο τέταρτος προσφεύγων κρατείται στον θάλαμο Β2, ενώ ο πέμπτος και έβδομος στον θάλαμο Β1, οποίοι διαθέτουν ομοίως 7 κουκέτες με 14 κρεβάτια, 1 τραπεζάκι, 2 τούρκικες τουαλέτες που χωρίζονται από το υπόλοιπο κελί με ένα μικρό τοιχάκι και κουρτίνα, μπάνιο με λάστιχο με τη μόνη διαφορά ότι είναι λίγο μεγαλύτερο με εμβαδόν περί τα 33 τ.μ. χωρίς ωστόσο να χωράει άλλη κουκέτα, με αποτέλεσμα και σ’ αυτούς να κοιμούνται συνήθως έως 6 κρατούμενοι σε στρώματα και στο πάτωμα. Επομένως, αφαιρώντας από το εμβαδόν του κελιού το εμβαδόν των κουκετών, της τουαλέτας και των επίπλων, τα τετραγωνικά μέτρα προσωπικού χώρου ανά κρατούμενο υπολείπονται κατά πολύ των 2 τ.μ. και σίγουρα των 6 τ.μ. ανά κρατούμενο που προβλέπει ο Σωφρονιστικός Κώδικας. Οι δε βρώμικες τουαλέτες και τα αυτοσχέδια ντουζ χωρίς ζεστό νερό, που βρίσκονται δίπλα στα κρεβάτια, στερούν από τους κρατούμενους, αφενός την προστασία της ιδιωτικής τους ζωής, αφετέρου τις ελάχιστες συνθήκες υγιεινής. Ότι ο χώρος ανάμεσα στις κουκέτες είναι ελάχιστος και στερείται καθ’ όλο το διάστημα της κράτησής τους η οποιαδήποτε ιδιωτικότητα, στους θαλάμους δεν υπάρχουν θυρίδες για τα ρούχα και τα προσωπικά αντικείμενα των κρατουμένων και αυτοί δεν μπορούν να κάνουν τίποτε άλλο από το να παραμένουν στα κρεβάτια τους, καθώς δεν υπάρχει χώρος για να κινηθούν. Επιπλέον, οι θάλαμοι είναι πολύ θορυβώδεις λόγω των ραδιοφώνων και των τηλεοράσεων των κρατουμένων, ενώ δεν υπάρχει καμιά πρόβλεψη για τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία. Ο μεγάλος συνωστισμός έχει εξαιρετικά αρνητικές επιπτώσεις στις συνθήκες κράτησης, καθώς υπάρχει πολύ μικρός ζωτικός χώρος, ανεπαρκής εξαερισμός και έλλειψη καθαριότητας και υγιεινής. Το πρόβλημα του υπερπληθυσμού γίνεται σοβαρότερο κατά τους χειμερινούς μήνες, όταν κρύος αέρας καθιστά αδύνατο το άνοιγμα των παραθύρων και ο καπνός των τσιγάρων, το κάπνισμα των οποίων δεν απαγορεύεται εντός των κελιών, καθιστά την ατμόσφαιρα αποπνικτική. Έτσι, το καλοκαίρι, οι θάλαμοι έχουν πάντα αφόρητη ζέστη, ενώ το χειμώνα, οι κοιτώνες είναι πολύ κρύοι, επειδή δεν υπάρχει θέρμανση, πέραν από ένα σώμα καλοριφέρ, με αποτέλεσμα οι κρατούμενοι να αναγκάζονται να παραμένουν σκεπασμένοι στις κλίνες τους καθόλη τη διάρκεια της ημέρας. Εξάλλου, λόγω ελλείψεως επαρκούς τεχνητού φωτισμού, καθίσταται αδύνατη η ανάγνωση βιβλίων τη νύχτα. Ο προαύλιος χώρος άσκησης, στον οποίο οι κρατούμενοι επιτρέπεται να παραμένουν μόνο 3 ώρες το πρωί (8:00-11:00) και 2,5 ώρες το απόγευμα (14:30-17:00) είναι σχεδόν ανύπαρκτος, καθώς περιλαμβάνει μόνο 150 τ.μ. (50 μ. X 30 μ.) για όλους τους κρατούμενους της πτέρυγας Ε’, δηλαδή περί τα 300 άτομα. Επιπλέον, η αυλή διαθέτει μόνο ένα μικρό στέγαστρο για την προστασία των κρατουμένων από τις καιρικές συνθήκες, κάτω από το οποίο μπορούν να καθίσουν λιγότερα από 20 άτομα, το ένα δίπλα στο άλλο. Η έλλειψη χώρου στο προαύλιο, σε συνδυασμό με τις ελάχιστες ώρες που είναι δυνατή η μετακίνηση στη μικρή αυλή της πτέρυγας, επιτείνουν την αίσθηση του εγκλεισμού. Επιπλέον, στη συγκεκριμένη φυλακή δεν υπάρχουν αρκετές θέσεις εργασίας, ούτε και προγράμματα ή δραστηριότητες αναψυχής ή κατάρτισης. Δεν προσφέρεται εκπαίδευση και δεν υπάρχουν αίθουσες άθλησης ή οργανωμένες αθλητικές δραστηριότητες, παρά μόνο ελάχιστες θέσεις για συμμετοχή στα πολιτιστικά προγράμματα. Η έλλειψη χώρου, σε συνδυασμό με τον ελάχιστο χρόνο προαυλισμού, επιτείνουν την αίσθηση του εγκλεισμού. Τέλος, η διατροφή που τους παρέχεται είναι φτωχή, χωρίς να έχει προσαρμοστεί στις προσωπικές ανάγκες (λόγοι υγείας, χορτοφαγική διατροφή κ.λ.π.) του κάθε κρατούμενου. Κατ’ ακολουθίαν, παραβιάζονται τα άρθρα 20 παρ. 2, 21, 25 και 32 του Σωφρονιστικού Κώδικα.

Προς επίρρωση των ισχυρισμών τους, αναφέρονται στη νομολογία του ΕΔΔΑ, καθώς και στις εκθέσεις CPT της 20.12.1993, 9.12.1997,17.3.2000,17.4.2002, 22.3.2006, 13.7.2007, 31.3.2010, 25.7.2013, 15.7.2015 και 19.7.2019, που επισκέφθηκε το ΚΚ Κορυδαλλού I, σε χρόνο προγενέστερο της έναρξης της κράτησης των προσφευγόντων και διαπιστώνει τις ως άνω αναφερόμενες δυσμενείς συνθήκες κράτησης, για όλους αυτούς δε τους λόγους και εξαιτίας της βάναυσης, απάνθρωπης και εξευτελιστικής συμπεριφοράς, υπέστη βλάβη η τιμή και η υπόληψή τους, ζητούν να τους επιδικαστεί αποζημίωση για την ηθική τους βλάβη, ποσού 30 ευρώ για κάθε μέρα κράτησής τους.

Σε σχέση με την ανωτέρω προσφυγή, ζητήθηκε από το Κ.Κ.Κ. I να διατυπώσει τις έγγραφες απόψεις του σχετικά με τις αιτιάσεις των αιτούντων κρατουμένων, και η Διεύθυνση του καταστήματος απέστειλε το με αριθμό πρωτοκόλλου …/13.3.2024 έγγραφό της, με το οποίο τέθηκαν υπόψη μας τα ακόλουθα: Το Σωφρονιστικό Κατάστημα Κορυδαλλού I έχει χωρητικότητα 1.222 κρατουμένων, Κατά την περίοδο 2020-2021 στο ανωτέρω κατάστημα, ο αριθμός των κρατουμένων κατά την πρωινή αναφορά κυμάνθηκε από 1.171 έως 1.906 άτομα. Η υπερπλήρωση ορισμένων πτερύγων, όπως η Ε’ πτέρυγα, όπου κρατήθηκαν οι προσφεύγοντες, δικαιολογείται από το γεγονός ότι για την τοποθέτηση στην πτέρυγα αυτή λαμβάνεται υπόψη πλήθος κριτηρίων (όπως θέματα ασφαλείας, δυνατότητα ομαλής συμβίωσης και γλωσσικής επικοινωνίας, αποφυγή εντάσεων μεταξύ εθνοπολιτισμικών κοινοτήτων κτλ). Λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω στοιχείων, η κατανομή των κρατουμένων σε πτέρυγες γίνεται, ει δυνατόν, σύμφωνα με την επιθυμία των ίδιων να τοποθετηθούν σε κελί με συγκρατουμένους τους που ανήκουν στην ίδια εθνοπολιτισμική ομάδα. Επιπλέον, κατά την τοποθέτηση των κρατουμένων σε κελιά λαμβάνεται υπόψη η διαφορετική χωρητικότητα κάθε πτέρυγας, καθώς οι πτέρυγες Α και Δ διαθέτουν μικρότερο αριθμό κλινών (δεδομένου του ότι έχουν αφαιρεθεί οι διπλές κουκέτες από το 2015). Από την άλλη μεριά, οι αλλαγές των κελιών λόγω των προβλημάτων συγκατοίκησης μεταξύ των κρατουμένων είναι συχνές, με αποτέλεσμα η πληρότητα κάθε κελιού να μεταβάλλεται από μέρα σε μέρα. Το πληροφοριακό σύστημα του καταστήματος δίνει στοιχεία για το ιστορικό των τοποθετήσεων κάθε κρατουμένου στα κελιά, δεν δίνει όμως πληροφορίες για την ημερήσια πληρότητα όλων των κελιών, στα οποία έχει τοποθετηθεί ένας κρατούμενος καθ’ όλη τη διάρκεια της κράτησής του στο κατάστημα.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, αναφορικά με τους προσφεύγοντες, από το πληροφοριακό σύστημα του Κ.Κ.Κ. I προέκυψαν τα εξής στοιχεία: Ο ... ... του …, εισήλθε στο Σ.Κ.Κ. I στις 19.04.2021 και αποφυλακίστηκε στις 17.02.2022 (ανασταλτικό αποτέλεσμα εφέσεως). Στη συνέχεια, φυλακίστηκε και πάλι στις 03.10.2022 και παραμένει μέχρι σήμερα κρατούμενος στο Σ.Κ.Κ. I. Ο ... ... του … εισήλθε στο Σ.Κ.Κ. I στις 15.11.2022 και κρατείται σε αυτό μέχρι σήμερα. Ο ... …. του … εισήλθε στο Σ.Κ.Κ. I στις 29.06.2023 και παραμένει μέχρι σήμερα κρατούμενος. Ο ... ... του …. εισήλθε στο Σ.Κ.Κ. I στις 27.10.2021 και παραμένει κρατούμενος (με εξαίρεση το χρονικό διάστημα της νοσηλείας του στο Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού μεταξύ 28.07.2022 και 06.09.2022). Ο ... ... του … εισήλθε, για τελευταία φορά, στις 10.01.2023 και παραμένει κρατούμενος μέχρι σήμερα. Έχει επίσης κρατηθεί στο Σ.Κ.Κ. I, κατ’ επανάληψη την περίοδο 2015 (έναρξη λειτουργίας του πληροφορικού συστήματος) έως το 2017). Ο ... ... του … εισήλθε στο Σ.Κ.Κ. I στις 12.04.2022 και παραμένει κρατούμενος μέχρι σήμερα. Ο ... ... του … εισήλθε στο Σ.Κ.Κ. I στις 05.07.2023 και στις 29.02.2024 μετήχθη στο Σ.Κ. Λάρισας. Ο ... ... του … κρατείται στο Σ.Κ.Κ. I από τις 30.05.2023 έως σήμερα. Έχει επίσης κρατηθεί στο παρελθόν από 21.08.2020 έως 05.10.2020 και από 12.10.2020 έως 20.04.2021 όταν και αποφυλακίστηκε και ο ... ... του … κρατείται στο Σ.Κ.Κ. I από 12.04.2023 έως σήμερα. Έχει επίσης κρατηθεί για σύντομα διαστήματα το 2016 ως προσωρινά μεταγόμενος για δικονομικούς λόγους.

Ο επίδικος θάλαμος της Ε' πτέρυγας ΕΒΘ4 (αναφέρεται στην προσφυγή ως Β4) έχει στην πραγματικότητα διαστάσεις 36 τ.μ. (όχι 30 τ.μ. όπως αναφέρεται στην προσφυγή) και ξεχωριστό WC διαστάσεων 11,1 τ.μ. Το ντους με το λάστιχο που αναφέρεται είναι αυτοσχέδιο ντους που χρησιμοποιούν ορισμένοι κρατούμενοι στο χώρο του WC, αντί να κάνουν χρήση των κοινόχρηστων λουτρών της Ε' πτέρυγας. Επίσης, το WC όλων των θαλάμων της Ε' είναι διαχωρισμένο με πόρτα και τοίχο από τον θάλαμο. Τα κελιά των πτερύγων A', Β', Γ', Δ' έχουν εμβαδόν 9,5 τ.μ., συμπεριλαμβανομένου του χώρου του νιπτήρα και της τουαλέτας (περίπου 1 τ.μ., διαχωρισμένη με παραβάν), δηλαδή “καθαρό” εμβαδόν 8,5 τ.μ.. Όλα τα κελιά έχουν απολύτως επαρκή φυσικό και τεχνητό φωτισμό (μεγάλες λάμπες φθορίου), με διακόπτη στο εσωτερικό του κελιού. Διαθέτουν κρεβάτια, πλαστικά τραπέζια, πλαστικές καρέκλες και ράφια. Ένα κελί μπορεί να βρεθεί «χωρίς τραπέζι, καρέκλα ή σκαμπό» μόνο ένα από αυτά έχουν καταστραφεί πρόσφατα από τους κρατουμένους. Όλοι έχουν τη δυνατότητα να έχουν ατομική τηλεόραση (με ακουστικά), ραδιόφωνο, mp3 στο κελί τους, ακόμη και δορυφορική τηλεόραση (κατόπιν άδειας Συμβούλιο Φυλακής). Η θέρμανση των θαλάμων εξασφαλίζεται από κεντρικό καλοριφέρ το οποίο λειτουργεί κατά τους χειμερινούς μήνες καθημερινά, συνήθως για 1,5 ώρα το πρωί και 1,5 ώρα το βράδυ. Σε ορισμένα κελιά υπάρχουν και ηλεκτρικά θερμαντικά σώματα ή φορητά κλιματιστικά που έχουν αγοραστεί με δαπάνη των κρατουμένων, με άδεια του Συμβουλίου Φυλακής, όταν συντρέχουν λόγοι υγείας, κατόπιν γνωμάτευσης του ιατρού του Σωφρονιστικού Καταστήματος. Η παροχή νερού είναι εξασφαλισμένη σε όλα τα κελιά και το νερό είναι πόσιμο, δηλαδή δεν είναι απαραίτητη η αγορά εμφιαλωμένου νερού από τους κρατουμένους. Στα κοινόχρηστα λουτρά στις πτέρυγες Α, Β, Γ, Δ, Ε παρέχεται ζεστό νερό καθημερινά από το boiler της πτέρυγας, πρωινές και απογευματινές ώρες.

Καθαριότητα και υγιεινή

Στους κρατουμένους χορηγούνται κατά την εισαγωγή καθαρές κουβέρτες, σεντόνια, μπολ, πιρούνι και κουτάλι. Για τη γενική καθαριότητα και την απολύμανση των χώρων μεριμνούν συνεργεία εργαζόμενων, με ευεργετικό υπολογισμό ποινής, πρωί και απόγευμα. Δοχεία απορριμμάτων υπάρχουν σε κοινόχρηστους χώρους και στους διαδρόμους έξω από τα κελιά. Απολυμάνσεις, μυοκτονίες και απεντομώσεις γίνονται τακτικά από εξωτερικά συνεργεία και από συνεργεία του Σ.Κ.Κ. I. Επιπλέον, οι πτέρυγες διαθέτουν κοινόχρηστα πλυντήρια στη διάθεση των κρατουμένων. Ξεχωριστά πλυντήρια διαθέτει και η Θεραπευτική Κοινότητα του ΚΕΘΕΑ. Για την καθαριότητα του κελιού υπεύθυνοι είναι οι ίδιοι οι κρατούμενοι που διαμένουν σε αυτό. Η κοινωνική υπηρεσία παρέχει είδη καθαριότητας στους απόρους, όπως σαπούνια, σκόνες καθαρισμού ρούχων, απολυμαντικά χώρου, οδοντόκρεμες και οδοντόβουρτσες, κ.ά. Μετά την πρώτη συνάντηση του νεοεισερχομένου με τον κοινωνικό λειτουργό της πτέρυγας γίνεται εκτίμηση των αναγκών του για είδη υγιεινής, ρούχα κλπ., λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική του κατάσταση και την υποστήριξη από το οικογενειακό του περιβάλλον. Όταν είναι άπορος, του χορηγούνται είδη πρώτης ανάγκης (χαρτί υγείας, σαπούνι, σαμπουάν, ξυραφάκια, κλπ.) σε μηνιαία βάση, καθώς και ρουχισμός, κουβέρτες, σεντόνια. Τη δυνατότητα αυτή είχαν όλοι οι προσφεύγοντες. Η συχνότητα της χορήγησης εξαρτάται και από τη διαθεσιμότητα των υλικών στην αποθήκη απόρων. Οι υπόλοιποι τα αγοράζουν από την καντίνα. Όσοι κρατούμενοι πάσχουν από μολυσματικές ασθένειες (COVID κ.ά.) διαχωρίζονται από τον γενικό πληθυσμό ή μετάγονται στο Ειδικό Κέντρο Υγείας Κρατουμένων Κορυδαλλού και σε εξωτερικά δημόσια νοσοκομεία. Οι μη-καπνιστές μπορούν να ζητήσουν να κρατηθούν στα ίδια κελιά. Δεν είναι δηλαδή υποχρεωμένοι να συγκατοικούν με καπνιστές συγκρατουμένους. Για την προστασία των κρατουμένων στο πλαίσιο της υγειονομικής κρίσης του COVID-19 εφαρμόστηκαν πιστά όλες οι εγκύκλιοι του Υπουργείου Εσωτερικών (αναρτημένες στην ιστοσελίδα ypes.gr/eguklioi), καθώς και οι ειδικότερες εγκύκλιοι της Γ.Γ.Α.Π. που προέβλεπαν, μεταξύ άλλων: μάσκες, γάντια, στολές για το προσωπικό, τούνελ απολύμανσης, αυξημένες ποσότητες καθοριστικών, έκτακτες απολυμάνσεις, θερμομέτρηση κατά την είσοδο των επισκεπτών και του προσωπικού, τακτικά Rapid τεστ, αναστολή εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων σε περιόδους έξαρσης της πανδημίας, μέτρα διαχωρισμού όσων νόσησαν από τους υπόλοιπους κρατουμένους, κ.ά.

Συσσίτιο και συμπληρωματική διατροφή

Το συσσίτιο ακολουθεί εναλλασσόμενα προγράμματα διατροφής, απολύτως ικανοποιητικής ποιότητας και επαρκούς ποσότητας. Τα προγράμματα αυτά ελέγχονται από τον ιατρό του καταστήματος κράτησης και η ποιότητα των γευμάτων ελέγχεται καθημερινώς από τη Διεύθυνση. Κρατούμενοι με ιδιαίτερες διατροφικές συνήθειες, για λόγους υγείας ή θρησκευτικούς λόγους, έχουν τη δυνατότητα να παρασκευάζουν συμπληρωματικά γεύματα στις κοινόχρηστες κουζίνες που υπάρχουν σε κάθε όροφο στις πτέρυγες. Η διανομή του συσσιτίου γίνεται στο ισόγειο κάθε πτέρυγας (όχι «στο πάτωμα» προφανώς) και οι κρατούμενοι τρώνε στα τραπέζια που έχουν στα κελιά τους. Επισυνάπτονται ενδεικτικά εβδομαδιαία προγράμματα διατροφής.

Σωματική άσκηση

Οι κρατούμενοι έχουν καθημερινά δυνατότητα σωματικής άσκησης στο προαύλιο της πτέρυγας και τη δυνατότητα να παραμένουν στους κοινόχρηστους χώρους, γεγονός που μετριάζει τις δυσμενείς συνέπειες της υπερπλήρωσης. Κάθε προαύλιο είναι περίπου 2 στρέμματα. Ειδικότερα, στη Γ’ πτέρυγα υπάρχουν γήπεδα μπάσκετ και βόλεϊ. Τα προαύλια διαθέτουν μονόζυγα. Οι κρατούμενοι έχουν πρόσβαση στο προαύλιο για πολλές ώρες καθημερινά, πρωί και απόγευμα, σύμφωνα με το παρακάτω πρόγραμμα (άρθρο 8 του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας, αριθμ. Υ.Α. 58819/7.4.2003, Φ.Ε.Κ. Β' 463/17.4.2003) και είναι το εξής:

07.30 Εγερτήριο - άνοιγμα κελιών και θαλάμων - καταμέτρηση κρατουμένων

07.45 Διανομή προγεύματος

08.00-12.00 Άθληση, εργασία, εκπαίδευση, συμμετοχή σε προγράμματα, ελεύθερος χρόνος

12.00 Ολοκλήρωση της διανομής γεύματος

12.15 Μεσημβρινό κλείσιμο κελιών και θαλάμων - Καταμέτρηση κρατουμένων

12.30-15.00 Μεσημβρινή ανάπαυση

15.00 Απογευματινό άνοιγμα καταστήματος

15.00 έως μισή ώρα πριν από τη δύση του ηλίου: Άθληση, εργασία, εκπαίδευση, συμμετοχή σε προγράμματα, ελεύθερος χρόνος.

Μισή ώρα πριν από τη δύση του ηλίου: Βραδινό κλείσιμο καταστήματος - διανομή δείπνου - τελική καταμέτρηση.

Επιτρέπεται η παραμονή κρατουμένων στις πτέρυγες με κλειστές τις κιγκλίδες (εξωτερικές καγκελόπορτες της πτέρυγας) κατά τη χειμερινή περίοδο έως τις 20.30 και κατά τη θερινή περίοδο έως τις 21.00. Μετά τις ώρες αυτές οι κρατούμενοι εγκλείονται στα κελιά ή στους θαλάμους τους έως το επόμενο πρωί. Κατ’ εξαίρεση οι κρατούμενοι παραμένουν εκτός κελιών και θαλάμων στις πτέρυγες με κλειστές τις κιγκλίδες: την 31η Δεκεμβρίου έως τη 00.30 της 1ης Ιανουάριου, κατά τις καθιερωμένες θρησκευτικές, εθνικές και τοπικές αργίες κατά τις μεσημβρινές ώρες, κατά τις μεσημβρινές ώρες και επί 1-2 ώρες πέραν του καθορισμένου νυκτερινού κλεισίματος όταν λαμβάνονται από την Πολιτεία ειδικά μέτρα για την αντιμετώπιση καύσωνα. Ειδικότερα, στην Ε’ πτέρυγα, ώρες 08-11.00 π.μ. και 14.30-1700 σε μεγάλο προαύλιο, διαστάσεως γηπέδου ποδοσφαίρου.

Ψυχαγωγία

Στο Σ.Κ.Κ. I διοργανώνονται πλήθος ψυχαγωγικές εκδηλώσεις, όπως θεατρικές παραστάσεις από επαγγελματικούς θιάσους ή από τα θεατρικά εργαστήρια των κρατουμένων, συναυλίες από γνωστούς τραγουδιστές και μουσικούς, κ.ά. σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους. Ψυχαγωγικές εκδηλώσεις πραγματοποιούνται και στον χώρο του παιδικού επισκεπτηρίου, στον κεντρικό κήπο του Σ.Κ.Κ. I. Συνημμένη παρουσίαση των σχετικών δράσεων από τις αρχές του 2022 και φωτογραφίες του νέου Θεάτρου από την οποία τεκμηριώνεται ότι ο ισχυρισμός των προσφευγόντων ότι «δεν παρέχονται ψυχαγωγικές ή εκπαιδευτικές δραστηριότητες» είναι εντελώς αναληθής. Οι κρατούμενοι παρακολουθούν στα κελιά τους τηλεόραση από ατομικούς δέκτες και έχουν τη δυνατότητα να αγοράζουν εφημερίδες.

Επικοινωνία με τους οικείους

Όλοι οι κρατούμενοι δέχονται επισκέψεις από συγγενικά και φιλικά πρόσωπα, τουλάχιστον μία φορά τη εβδομάδα, και από τους συνηγόρους τους απεριόριστα. Όσοι έχουν ανήλικα παιδιά έχουν, επιπλέον, τη δυνατότητα να πραγματοποιούν μία φορά τον μήνα ελεύθερο, επισκεπτήριο τις Κυριακές, σε ειδικά διακοσμημένο κλιματιζόμενο κτίριο ή στον παρακείμενο κήπο, και να παίζουν με τα παιδιά τους σε γήπεδο ποδοσφαίρου (διαστάσεων τύπου 5 χ 5, βλ. φωτογραφίες στη συνημμένη παρουσίαση).

Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη

Οι κρατούμενοι έχουν πρόσβαση στο ιατρείο. Το ιατρείο είναι ανοικτό σε 24ωρη βάση, κάθε ημέρα της εβδομάδας. Μπορούν να κλείσουν ραντεβού με ιατρό. Στο ιατρείο απασχολούνται: ένας (1) μόνιμος ιατρός/καρδιολόγος, έντεκα (11) κατ’ επίσκεψη ιατροί διαφόρων ειδικοτήτων, τέσσερις (4) μόνιμοι νοσηλευτές, καθώς και έξι (6) βοηθοί νοσοκόμοι. Οι ιατροί εξετάζουν, συνταγογραφούν φάρμακα ή παραπέμπουν τους ασθενείς για περαιτέρω εξέταση και αντιμετώπιση στο Ειδικό Κέντρο Υγείας Κρατουμένων Κορυδαλλού ή σε εξωτερικά νοσοκομεία, όταν είναι απαραίτητο. Οι μεταγωγές αυτές εκτελούνται άμεσα όταν πρόκειται για έκτακτα περιστατικά.

Προγράμματα απεξάρτησης

Οι προσφεύγοντες έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν μεταξύ τριών προγραμμάτων απεξάρτησης: (α) ΟΚΑΝΑ, με χορήγηση μεθαδόνης, (β) ΚΕΘΕΑ, Συμβουλευτικός Σταθμός και Θεραπευτική Κοινότητα, με άριστες συνθήκες διαβίωσης και θεραπείας, (γ) 18 Άνω, πρόγραμμα απεξάρτησης του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής.

Προγράμματα εκπαίδευσης και πολιτισμού

Ο ισχυρισμός των προσφευγόντων ότι «Δεν προσφέρεται εκπαίδευση...» στο Σ.Κ.Κ. I είναι παντελώς αναληθής. Στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κορυδαλλού I προσφέρονται στους κρατουμένους ποικίλες ευκαιρίες εκπαίδευσης, και δημιουργικής απασχόλησης. Συγκεκριμένα, λειτουργούν:

(α) 2° Δημοτικό Σχολείο Κορυδαλλού, το οποίο χορηγεί απολυτήριο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης,

(β) 2° Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Κορυδαλλού, το οποίο χορηγεί απολυτήριο ισότιμο του τριταξίου Γυμνασίου,

(δ) παρέχεται σε αποφοίτους Γυμνασίου δυνατότητα φοίτησης ως κατ’ ιδίαν διδασκομένων μαθητών Γενικού Λυκείου, αλλά και σε τελειόφοιτους του Γυμνασίου δυνατότητα να πάρουν απολυτήριο αφού εξεταστούν ως κατ’ ιδίαν διδασκόμενοι μαθητές τριταξίου Γυμνασίου.

(ε) Δημόσιο Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης (πλέον Δημόσιο ΣΑΕΚ), με τρεις ειδικότητες (Μαγειρική Τέχνη, Τέχνη σκίτσου και γραφικών, Επιμέλεια ηλεκτρονικών και έντυπων κειμένων) που χορηγεί αναγνωρισμένους κρατικούς τίτλους μετα-δευτεροβάθμιας επαγγελματικής κατάρτισης,

(στ) οι φοιτητές Α.Ε.Ι. που συνεχίζουν τις σπουδές τους με εξ αποστάσεως φοίτηση, σε ΑΕΙ όλης της χώρας, μέσω 10 Η/Υ με σύνδεση στο διαδίκτυο, σε ειδική αίθουσα ανοικτή όλες τις καθημερινές ή μέσω εκπαιδευτικών αδειών με ηλεκτρονική επιτήρηση.

Επίσης, κατά το διάστημα κράτησης του ανωτέρω υλοποιήθηκαν εκπαιδευτικά προγράμματα:

(α) ελληνικού αλφαβητισμού,

(β) αγγλικής γλώσσας (σε συνεργασία με την ΕΠΑΝΟΔΟ),

(γ) κατασκευών (σε συνεργασία με την ΕΠΑΝΟΔΟ),

(δ) παραγωγής κινηματογραφικών έργων (σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και την ΑΜΚΕ “Κινούμενη Εικόνα”),

(ε) θεατρικής αγωγής (με την υποστήριξη του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά) και μία δεύτερη θεατρική ομάδα (με την εθελοντική υποστήριξη της Μη- Κερδοσκοπικής Εταιρείας “Τεχνοδρομώ”) κ.ά. προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης.

(στ) επαγγελματικής κατάρτισης (Εκπαίδευση και Πιστοποίηση Κρατουμένων, προσωρινά σε αναβολή), κ.ά.

Εργασία με ευεργετικό υπολογισμό ποινής

Στο Σ.Κ.Κ. I προσφέρονται 624 θέσεις εργασίας, σε πλήθος ειδικότητες, με ευεργετικό υπολογισμό ποινής.

Αξιολογώντας τα ανωτέρω, προκύπτουν τα ακόλουθα: Ως προς το ζωτικό χώρο που αναλογεί σε κάθε κρατούμενο, αυτός είναι μεν λίγο κατώτερος των κατ’ αρχήν ορίων που τίθενται τόσο από τη νομολογία του ΕΔΔΑ, όσο και από το νέο Σωφρονιστικό Κώδικα, η συγκεκριμένη, όμως, αριθμητική απόκλιση από το minimum των 3 τ.μ. αξιολογείται κατά τα προαναφερόμενα ως ισχυρό, αλλά όχι αμάχητο τεκμήριο παραβίασης, ώστε από μόνη της και χωρίς την αξιολόγηση και εκτίμηση των λοιπών συνθηκών κράτησης να εγείρει ζήτημα αποζημίωσης. Με δεδομένο ότι το ανωτέρω ΚΚ έχει χωρητικότητα 1.222 κρατουμένων και κατά το ακριβώς προγενέστερο χρονικό διάστημα της κράτησης του προσφεύγοντα παρόντες ήταν συνολικά από 1.171 μέχρι και 1.906 κρατούμενοι, διαπιστώνεται πληθυσμιακή υπέρβαση, όπως αναφέρεται και στην Αναφορά της Επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (CPT) με αριθμ. πρωτ. CPT/AM/2022/ 03/10.03.2022. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραβλεφθεί το γεγονός ότι το συγκεκριμένο Σωφρονιστικό Κατάστημα είναι το κεντρικό κατάστημα κράτησης υπόδικων της χώρας, γεγονός που σημαίνει ότι μεγάλο πλήθος κρατουμένων μετάγεται από έτερα σωφρονιστικά καταστήματα για μεγαλύτερο ή μικρότερο χρονικό διάστημα, ακόμη και αυθημερόν για εκδίκαση των ποινικών τους υποθέσεων. Το ανωτέρω δεδομένο, αλλά και το δεδομένο της συχνής αλλαγής λόγω προβλημάτων συγκατοίκησης μεταξύ των κρατουμένων (όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται και στην ανωτέρω αναφορά, αλλά και προκύπτει από τις μετακινήσεις των ίδιων των προσφευγόντων κατόπιν αιτήσεών τους ή για ιατρικούς λόγους), έχουν ως αποτέλεσμα η πληρότητα των κελιών να μεταβάλλεται από μέρα σε μέρα και καθιστούν, σε πολλές περιπτώσεις μη μεγάλης διάρκειας, και ευμετάβλητο το συνολικό αριθμό των συγκρατουμένων ανά κελί. Υπό αυτά τα δεδομένα, δεν μπορεί να διακριβωθεί εάν η εκάστοτε αριθμητική υπέρβαση κρατουμένων ανά κελί λαμβάνει χώρα για μεγάλη ή μικρή χρονική διάρκεια, κριτήριο εξίσου σημαντικό (και βάσει της νομολογίας του ΕΔΔΑ κατά τα προαναφερόμενα) για την αιτιώδη συνάφεια αυτής της αριθμητικής υπέρβασης των κρατουμένων με τη διαπίστωση αναξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης τους. Συγκεκριμένα, λόγω των συχνών μεταγωγών για δικονομικούς λόγους, η δυναμικότητα των κελιών της Ε’ πτέρυγας (συμπεριλαμβανομένων και αυτών στα οποία τοποθετήθηκαν οι προσφεύγοντες), μεταβάλλονταν από μέρα σε μέρα και από ώρα σε ώρα, ώστε να είναι πολύ δυσχερές να εξακριβωθεί, αν τελικά ο χώρος που τους αναλογούσε ήταν όντως λίγο παραπάνω από 2 τετραγωνικά μέτρα και για πόσο χρονικό διάστημα του αναλογούσε ο χώρος αυτός.

Εκ των ανωτέρω προκύπτει ότι: α) η Αναφορά του Σωφρονιστικού Καταστήματος με τα συνημμένα αυτής έγγραφα, σε αντιπαραβολή με τους αόριστους, χωρίς συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά και αναπόδεικτους, χωρίς συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία ή μέσα, ισχυρισμούς των προσφευγόντων-κρατουμένων για τις συνθήκες υγιεινής, διατροφής, και λοιπών συνθηκών συμβίωσης, β) η προαναφερόμενη ευμεταβλητότητα του πληθυσμού των κελιών, ο υπερπληθυσμός της φυλακής, καθώς και η ύπαρξη στο συγκεκριμένο σωφρονιστικό κατάστημα έτερων κελιών που διασφαλίζεται επαρκής ζωτικός χώρος για τους κρατούμενους, γ) οι προσπάθειες της Δ/νσης και του προσωπικού του Κ.Κ.Κ. I να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να μην προσβάλλεται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια των κρατουμένων ανεξαρτήτως εθνικής, θρησκευτικής, φυλετικής ή άλλης ταυτότητας και δ) η προσφορά πολλών και ποικίλων ευκαιριών εκπαίδευσης, θεραπείας, εργασίας και άλλης δημιουργικής απασχόλησης, δεν μπορεί να οδηγήσει στην αποδοχή της συνδρομής των όρων για την αξίωση αποζημίωσής τους.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΩ

Να γίνει τυπικά δεκτή και να απορριφθεί ως ουσία αβάσιμη η υπ’ αριθμ. πρωτ: …/2024 προσφυγή των: 1) ... ... του …, 2) ... … του …, 3) … … του …, 4) … … του …, 5) … … του …, 6) … … του …, 7) … … του …, 8) … … του ... και 9) … … του …, απάντων κρατουμένων στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού.

ΠΕΙΡΑΙΑΣ, 19.3.2024. Ο ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΜΜ. ΚΑΛΟΥΔΗΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΩΝ».

ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Κατά το άρθρο 86 του Σωφρονιστικού Κώδικα (Ν. 2776/1999), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 73 Ν.4985/2022: «1. Το Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών ως ειδικό τμήμα του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου στις έδρες των Πρωτοδικείων, Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Πειραιά, Πατρών, Λαρίσης και Ηρακλείου και ως το αρμόδιό Τριμελές Πλημμελειοδικείο στις έδρες των λοιπών Πρωτοδικείων δικάζει, συνεδριάζοντας ως δικαστικό συμβούλιο, αφού ακούσει τον Εισαγγελέα και αποφαίνεται σε κάθε περίπτωση που ασκείται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον παρόντα Κώδικα, προσφυγή κατά απόφασης: α) του Συμβουλίου Φυλακών, β) του αρμόδιου δικαστικού λειτουργού κατά το προηγούμενο άρθρο και γ) του Συμβουλίου Αδειών και Πειθαρχικού Ελέγχου. Το ανωτέρω δικαστήριο αποφαίνεται, επίσης, για τις προσφυγές που ασκούνται σύμφωνα με το άρθρο 6Α, 2. Κάθε Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών είναι τοπικό αρμόδιο για την εκδίκαση των υποθέσεων που αφορούν κρατουμένους σε κατάστημα που βρίσκεται στην περιφέρειά του. Το αρχικό αρμόδιο Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών παραμένει αρμόδιο και σε περίπτωση μετακίνησης τού κρατουμένου σε άλλο κατάστημα. 3. Σε περίπτωση προσφυγής από τον κρατούμενο δέκα (10) τουλάχιστον ημέρες πριν τη συνεδρίαση του δικαστηρίου ειδοποιείται με οποιοδήποτε μέσο (έγγραφο, τηλεγράφημα, τηλετύπημα, ηλεκτρονική αλληλογραφία) ο προσφεύγων, ο οποίος μπορεί να εκθέσει τις απόψεις του με υπόμνημα, που διαβιβάζεται αμέσως στο δικαστήριο με επιμέλεια της διεύθυνσης του καταστήματος. Το δικαστήριο μπορεί να καλέσει με τον ίδιο τρόπο τον προσφεύγοντα να εμφανισθεί για να αναπτύξει προφορικά τις απόψεις του, είτε αυτοπροσώπως, είτε με συνήγορο, που διορίζεται με απλό έγγραφο θεωρημένο από τον διευθυντή του καταστήματος κράτησης, σε περίπτωση που αυτός εκπροσωπεί μόνος τον προσφεύγοντα. 4. Η ρύθμιση του άρθρου 142 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ισχύει αναλόγως και για τις ανωτέρω υποθέσεις. 5. Αν ο κρατούμενος εργάζεται έξω από το κατάστημα, η επίδοση γίνεται στον διευθυντή του καταστήματος ή τον αναπληρωτή του, ο οποίος υποχρεούται να επιδώσει το δικόγραφο στον κρατούμενο χωρίς χρονοτριβή. 6. Αν ο κρατούμενος λείπει από το κατάστημα σε άδεια ή έχει απολυθεί υπό όρο, η επίδοση γίνεται στον τόπο της κατοικίας που έχει δηλώσει ο κρατούμενος. Αν ο κρατούμενος λόγω ψυχικής ασθένειας ή άλλης αιτίας δεν έχει διαρκώς συνείδηση των πραττομένων, η επίδοση γίνεται στα πρόσωπα του άρθρου 157 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας», ενώ κατά το άρθρο 87 παρ. 1 του ίδιου νόμου: «Όπου στον παρόντα νόμο αναφέρεται Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών, τις αντίστοιχες αρμοδιότητες ασκεί μέχρι τη νομοθετική θέσπιση του οργάνου αυτού, το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών του τόπου έκτισης της ποινής». Από τις ανωτέρω διατάξεις, συνάγεται, μεταξύ άλλων ότι αρμόδιο κατά τόπο να επιληφθεί της προσφυγής του 6Α είναι το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών, στην περιφέρεια του οποίου υπάγεται το κατάστημα κράτησης για τις συνθήκες κράτησης εντός του οποίου, κατά το χρονικό διάστημα που εξέτιε σε αυτό την ποινή, παραπονείται ο κρατούμενος. Η αρμοδιότητα του Συμβουλίου αυτού δεν αναιρείται από το ότι ο κρατούμενος, είτε κατά το χρόνο άσκησης της προσφυγής, είτε κατά το χρόνο εκδίκασής της, μετακινήθηκε σε άλλο σωφρονιστικό κατάστημα, (πρβλ. ΣυμβΑΠ 1364/2017, ΣυμβΑΠ 1656/2017, ΣυμβΑΠ 372/2018).

Στην προκειμένη περίπτωση, οι προσφεύγοντες: 1) ... ... του …, 2) ... … του …, 3) … … του …, 4) … … του …, 5) … … του …, 6) … … του …, 7) … … του …, 8) … … του ... και 9) … … του …, άπαντες κρατούμενοι στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I, με την από 19.2.2024 προσφυγής τους, που κατατέθηκε στη γραμματεία του Δικαστηρίου τούτου την 19.2.2024, συνταχθείσας προς τούτο της με αριθ. …/2024 έκθεσης προσφυγής, παραπονούνται για τις συνθήκες κράτησής τους στο ως άνω Σωφρονιστικό Κατάστημα, κατά τα ειδικότερα εκτιθέμενα σε αυτή, και ζητούν να τους επιδικαστεί χρηματική ικανοποίηση ύψους 30,00 ευρώ για κάθε ημέρα κράτησης για την ηθική βλάβη που υπέστησαν από τις κακές συνθήκες κράτησής τους, που συνιστούν προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Με αυτό το περιεχόμενο και αίτημα η κρινόμενη προσφυγή παραδεκτά εισάγεται, με την προπαρατεθείσα εισαγγελική πρόταση, ενώπιον του Συμβουλίου αυτού, ως Δικαστηρίου Εκτέλεσης Ποινών, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 30 παρ. 2 και 4, 138 παρ.1 ΚΠΔ, 6Α, 86 παρ. 1 έως 3 και 87 παρ. 1 του Ν. 2776/1999, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Έχει δε ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα, καθώς η διάταξη του άρθρου 6Α του Ν. 2776/1999 δεν προβλέπει προθεσμία άσκησης για προσφεύγοντες που, όπως συμβαίνει στην προκειμένη, παραμένουν κρατούμενοι σε σωφρονιστικό κατάστημα, χωρίς εισέτι να έχει λάβει χώρα απόλυσή τους, και είναι νόμιμη, στηριζόμενη στη διάταξη των άρθρων 6Α και 86 παρ. 1 και 2 του Σωφρονιστικού Κώδικα. Πρέπει, επομένως, να γίνει τυπικά δεκτή και να εξεταστεί περαιτέρω και ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα. Σημειώνεται ότι οι άνω προσφεύγοντες κλήθηκαν νόμιμα και εμπρόθεσμα για να εκθέσουν τις απόψεις τους με έγγραφο υπόμνημα ενώπιον του παρόντος Συμβουλίου μέχρι τις 15.4.2024 (βλ. άρθρο 86 παρ. 3 του Ν. 2776/1999), με επίδοση σε αυτούς των με αριθ. πρωτ. …, …, …, …, …, …, …, … και …/1.4.2024 ειδοποιήσεων της Προέδρου του ως άνω Συμβουλίου (βλ. τα από 2.4.2024 αποδεικτικά επίδοσης του γραμματέα του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού I … … προς τους πρώτο, δεύτερο, τρίτο, τέταρτο, πέμπτο, έκτο, όγδοο και ένατο των προσφευγόντων και το από 2.4.2024 αποδεικτικό επίδοσης του γραμματέα του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Λάρισας προς τον έβδομο προσφεύγοντα) και προέβη ο έβδομος εξ αυτών, … … στην κατάθεση του από 13.4.2024 υπομνήματος μετά των συνημμένων σε αυτό εγγράφων, ενώ οι λοιποί δεν αξιοποίησαν τη δυνατότητα αυτή και δεν υπέβαλαν συμπληρωματικό υπόμνημα, αίτημα ή άλλα στοιχεία, με αποτέλεσμα να συνάγεται αναμφίβολα από τη συμπεριφορά τους η σιωπηρή τους παραίτηση από το δικαίωμα αυτό. Εξάλλου, ο πληρεξούσιος δικηγόρος των προσφευγόντων (διορισθείς δυνάμει των από 9.2.2024, 9.2.2024, 16.2.2024, 9.2.2024, 24.10.2023, 24.10.2023, 9.2.2024, 10.11.2023, 9.2.2024 εξουσιοδοτήσεων αυτών, με βεβαίωση ως προς τη γνησιότητα της υπογραφής τους από τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης του άνω Καταστήματος Κράτησης) ενημερώθηκε για την κατάρτιση της άνω εισαγγελικής πρότασης, κατ’ άρθρο 308 παρ. ε ΚΠΔ (βλ. την από 20.3.2024 βεβαίωση της δικαστικής γραμματέως του Τμήματος Βουλευμάτων της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Πειραιά).

Με το άρθρο 6Α του Ν. 2776/1999 που έχει τίτλο «Προσφυγή κρατουμένων για τις συνθήκες κράτησης και δίκαιη ικανοποίηση» και προστέθηκε με το άρθρο 8 του ν. 4985/2022 (ΦΕΚ A 203) με ισχύ από τις 27.10.2022, ορίζεται ότι: «1. Αν η μη τήρηση κανόνων διαβίωσης των κρατουμένων, υποδίκων ή μη, σε Σωφρονιστικά Καταστήματα ή αστυνομικά κρατητήρια, όπως αυτοί καθορίζονται, ιδίως, στα άρθρα 21, 25, 27, 32 και στην παρ. 1 του άρθρου 36, στο άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και σε άλλους κανόνες του διεθνούς δικαίου για τη μεταχείριση των κρατουμένων, προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ο κρατούμενος μπορεί να προσφύγει στο Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών του άρθρου 86. 2. Η προσφυγή ασκείται εγγράφως στη γραμματεία του Δικαστηρίου Εκτέλεσης Ποινών ή στον Διευθυντή του οικείου Σωφρονιστικού Καταστήματος, και αν πρόκειται για κρατητήριο της αστυνομίας, στον διοικητή της υπηρεσίας, όπου κρατείται, ο οποίος υποχρεούται να την υποβάλει άμεσα στον Διευθυντή της οικείας Διεύθυνσης Αστυνομίας ή άλλης υπηρεσίας που εξομοιώνεται με αυτή. Αν η προσφυγή ασκηθεί ενώπιον του Διευθυντή του Σωφρονιστικού Καταστήματος ή της Διεύθυνσης Αστυνομίας ή άλλης υπηρεσίας που εξομοιώνεται με αυτή, ο τελευταίος υποχρεούται, εντός επτά (7) ημερών, να υποβάλει στο Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών την ασκηθείσα προσφυγή μαζί με τις έγγραφες απόψεις του και κάθε άλλο σχετικό στοιχείο. Αν η προσφυγή κατατεθεί στη γραμματεία του Δικαστηρίου Εκτέλεσης Ποινών, ο γραμματέας υποχρεούται να τη διαβιβάσει ηλεκτρονικά ή με οποιονδήποτε άλλον πρόσφορο τρόπο στον Διευθυντή του Σωφρονιστικού Καταστήματος, και αν πρόκειται για κρατητήριο της Αστυνομίας, στον Διευθυντή της οικείας Διεύθυνσης Αστυνομίας ή άλλης υπηρεσίας που εξομοιώνεται με αυτή προκειμένου ο τελευταίος να διαβιβάσει τις έγγραφες απόψεις του και να παράσχει κάθε σχετικό στοιχείο εντός επτά (7) ημερών από την ημερομηνία που έλαβε γνώση της προσφυγής. Το Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών δύναται, μετά από αίτημα του προσφεύγοντος, εφόσον συντρέχουν ειδικοί λόγοι που μνημονεύονται στην απόφαση, να ζητήσει τη μεταγωγή και αυτοπρόσωπη εμφάνισή του για να εκθέσει τις απόψεις του. Το Δικαστήριο αποφασίζει σχετικά με την προσφυγή το αργότερο μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την άσκησή της και η απόφασή του εκτελείται αμέσως. 3. Σε περίπτωση αποδοχής της προσφυγής, το Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών διατάσσει κάθε πρόσφορο κατά την κρίση του μέτρο, για τη διασφάλιση της τήρησης των κανόνων διαβίωσης του προσφεύγοντος εντός του ίδιου Σωφρονιστικού Καταστήματος ή του κρατητηρίου της Αστυνομίας, σύμφωνα με την παρ. 1, όπως την αλλαγή χώρου κράτησης και αν η εφαρμογή τέτοιων μέτρων δεν είναι εφικτή, διατάσσει τη μεταφορά του στο νοσοκομείο των φυλακών ή άλλο δημόσιο νοσοκομείο ή την κατά προτεραιότητα μεταγωγή του προσφεύγοντος σε άλλο κατάστημα κράτησης σύμφωνα με την περ. ε) του άρθρου 72. Οι Διευθυντές των Σωφρονιστικών ή άλλων καταστημάτων και των δημόσιων νοσοκομείων συμμορφώνονται αμελλητί στις αποφάσεις του Δικαστηρίου Εκτέλεσης Ποινών. 4. Σε κάθε περίπτωση το Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών μπορεί να επιδικάσει, εφόσον υποβληθεί σχετικό αίτημα από τον προσφεύγοντα, χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπέστη, το χρηματικό ποσό της οποίας ορίζεται από πέντε (5) έως τριάντα (30) ευρώ ανά ημέρα παραβίασης ανάλογα με τη βαρύτητα της προσβολής και ευεργετικό υπολογισμό της ποινής, ο οποίος υπολογίζεται σε μία (1) επιπλέον ημέρα έκτισης ανά δέκα (10) ημέρες κράτησης υπό δυσμενείς συνθήκες. Το ίδιο δικαστήριο είναι αρμόδιο και για την εκδίκαση των προσφυγών πρώην κρατουμένων, οι οποίες ασκούνται σε αποκλειστική προθεσμία τεσσάρων (4) μηνών από την απόλυσή τους. Η απόφαση που εκδίδεται επί της προσφυγής δεν υπόκειται σε ένδικα μέσα και εκτελείται αμέσως. 5. Για την κάλυψη της δαπάνης για χρηματική ικανοποίηση σύμφωνα με το παρόν, εγγράφεται κάθε έτος ειδική πίστωση στον κρατικό προϋπολογισμό. Αν δεν έχει εγγραφεί η πίστωση αυτή στον προϋπολογισμό ή η εγγεγραμμένη πίστωση είναι ανεπαρκής ή έχει εξαντληθεί, τηρείται κατά τις οικείες διατάξεις, η διαδικασία εγγραφής ή μεταφοράς πίστωσης. 6. Οι αποφάσεις για τις προσφυγές του παρόντος άρθρου κοινοποιούνται, με επιμέλεια του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, στον Συνήγορο του Πολίτη». Με την ανωτέρω ρύθμιση του άρθρου 6Α του Ν. 2776/1999, όπως ισχύει, θεσπίστηκε «ειδικό ένδικο βοήθημα για τις συνθήκες κράτησης στα σωφρονιστικά καταστήματα προκειμένου να καλυφθεί ένα κενό στην ελληνική νομοθεσία, το οποίο οδηγούσε το Ε.Δ.Δ.Α. στη διαπίστωση της παραβίασης του άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Σ.Δ.Α.), εξαιτίας των συνθηκών κράτησης σε πολλά σωφρονιστικά καταστήματα (...). Με την προτεινόμενη ρύθμιση πρόκειται να μειωθούν οι ανεκτέλεστες αποφάσεις του Ε.Δ.Δ.Α. και οι προσφυγές κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας που αφορούν στις συνθήκες κράτησης εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων, ενώ η θέσπιση του ειδικού ενδίκου βοηθήματος διασφαλίζει την αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων των κρατουμένων και επιβεβαιώνει τον δικαιοκρατικό και φιλελεύθερο χαρακτήρα της Ελληνικής Δημοκρατίας.» (βλ. Αιτιολογική Έκθεση & Λοιπές Συνοδευτικές Εκθέσεις στο σχέδιο νόμου «Αναμόρφωση και εκσυγχρονισμός Σωφρονιστικού Κώδικα - Τροποποιήσεις στον ν. 2776/1999», στην ιστοσελίδα της Βουλής των Ελλήνων). Οι διατάξεις του ανωτέρω άρθρου 6Α, επομένως, τέθηκαν προς συμμόρφωση των θετικών υποχρεώσεων που πηγάζουν από το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ, και πρέπει να ερμηνεύονται, υπό το φως του. Το άρθρο 3 ΕΣΔΑ κατοχυρώνει μια από τις πιο θεμελιώδεις αξίες της δημοκρατικής κοινωνίας. Απαγορεύει με απόλυτους όρους τα βασανιστήρια ή την απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, ανεξάρτητα από τις περιστάσεις και τη συμπεριφορά του θύματος (Ε.Δ.Δ.Α., Muršić κατά Κροατίας [μετζ. συνθ], αρ. προσφ. 7334/13, 20 Οκτωβρίου 2016, σκ. 96, Svinarenko and Slyadnev ν. Russia [μειζ. συνθ], προσφ. αρ. 32541/08 και 43441/082014, 17 Ιουλίου 2014, ECHR 2014, σκ. 113). Για να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 3 ΕΣΔΑ, η κακομεταχείριση πρέπει να φθάνει σε ένα ελάχιστο επίπεδο βαρύτητας, το οποίο αξιολογείται βάσει όλων των περιστάσεων της υπόθεσης, όπως η διάρκεια της μεταχείρισης, οι σωματικές και ψυχικές επιπτώσεις της και, σε ορισμένες περιπτώσεις, το φύλο, η ηλικία και η κατάσταση της υγείας του θύματος (Ε.Δ.Δ.Α., Muršić κατά Κροατίας, 2016, ό.π., σκ. 97). Σύμφωνα με το άρθρο 3 ΕΣΔΑ, κάθε πρόσωπο πρέπει να κρατείται σε συνθήκες που συνάδουν με το σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ενώ ο τρόπος και η μέθοδος εκτέλεσης της κράτησης ως μέτρου στέρησης της ελευθερίας, δεν πρέπει να υποβάλλουν τους κρατούμενους σε στενοχώρια ή ταλαιπωρία τέτοιου βαθμού και έντασης που υπερβαίνει το αναπόφευκτο επίπεδο ταλαιπωρίας που είναι σύμφυτο με την κράτηση και ότι, δεδομένων των πρακτικών απαιτήσεων της φυλάκισης, η υγεία και η ευημερία των κρατουμένων διασφαλίζονται επαρκώς (Ε.Δ.Δ.Α., Muršić κατά Κροατίας, 2016, ό.π., σκ. 99, Idalov ν. Russia [μειζ. συνθ], αρ. προσφ. 5826/03, 22 Μάϊου 2012, σκ. 93, Kudła ν. Poland [μειζ. συνθ], αρ. προσφ. 30210/96, 26 Οκτωβρίου 2000, σκ. 92-94). Για την αξιολόγηση των συνθηκών κράτησης ειδικότερα, λαμβάνονται υπόψη σωρευτικά οι επιπτώσεις τους στον κρατούμενο, όπως η διάρκεια της περιόδου εγκλεισμού υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Muršić κατά Κροατίας, 2016, ό.π., σκ. 101, όπου και περαιτέρω νομολογία). Συγκεκριμένα, συνάγεται ισχυρό τεκμήριο παράβασης του άρθρου 3 ΕΣΔΑ όταν ο προσωπικός χώρος που διαθέτει ο κρατούμενος είναι κάτω από 3 τ.μ. σε κελί με περισσότερους κρατούμενους, εκτός κι αν τα στοιχεία που παραθέσει το σωφρονιστικό κατάστημα κράτησης, αποδεικνύουν πειστικά ότι υπήρχαν παράγοντες ικανοί να αντισταθμίσουν επαρκώς τη κατανομή προσωπικού χώρου, το οποίο είναι δύσκολο να λάβει χώρα στο πλαίσιο κατάφωρης ή παρατεταμένης έλλειψης προσωπικού χώρου κάτω των 3 τ.μ. (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Muršić κατά Κροατίας, 2016, ό.π., σκ. 124-126, όπου και περαιτέρω νομολογία). Σύμφωνα όμως, με την ημεδαπή νομοθεσία (άρθρο 21 παρ. 4 Ν. 2776/1999, όπως ισχύει), ο απαραίτητος προσωπικός χώρος σε κοινό θάλαμο περισσότερων προσώπων είναι αυτός των 6 τ.μ., και επομένως, είναι αυτός που πρέπει να ληφθεί, κατά κανόνα, για την εκτίμηση των συνθηκών διαβίωσης μέσα στα σωφρονιστικά καταστήματα. Ακολούθως, τα υπόλοιπα κριτήρια που σωρευτικά λαμβάνονται υπόψη είναι το χρονικό διάστημα στέρησης της ελευθερίας, καθώς περιστασιακές και μικρές μειώσεις των απαιτήσεων προσωπικού χώρου που συνδυάζονται, με επαρκή ελευθερία κινήσεων έξω από το κελί και επαρκείς δραστηριότητες εκτός κελιού δεν αποτελούν προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, εκτός κι αν συντρέχουν άλλα στοιχεία που συνιστούν παραβίαση των όρων των συνθηκών διαβίωσης κατά τον Ν. 2776/1999, ή 3 ΕΣΔΑ, και των γενικών πτυχών της κράτησης, δηλαδή η καταλληλόλητα του καταστήματος κράτησης (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Muršić κατά Κροατίας, 2016, ό.π., σκ. 124-126, 131-133, όπου και περαιτέρω νομολογία). Επομένως, το ισχυρό τεκμήριο παραβίασης των κανόνων διαβίωσης των κρατουμένων δύναται να ανατραπεί μόνο εάν πληρούνται σωρευτικά τα εξής: (1) οι μειώσεις στον απαιτούμενο ελάχιστο προσωπικό χώρο των 6 τ.μ. (ή κατ’ ελάχιστο 3 τ.μ.) είναι σύντομες, περιστασιακές και για τον ελάχιστο δυνατό χρόνο, (2) συνοδεύονται από επαρκή ελευθερία κινήσεων έξω από το κελί και επαρκείς δραστηριότητες εκτός κελιού, (3) το κατάστημα κράτησης είναι «κατάλληλο» και δεν υπάρχουν άλλες επιβαρυντικές περιστάσεις των συνθηκών κράτησης. Για την αξιολόγηση των τελευταίων λαμβάνονται υπόψη, η πρόσβαση σε υπαίθρια σωματική άσκηση και άθληση (λ.χ. ο προαυλισμός σε χώρο που προστατεύεται από τις καιρικές μεταβολές και η πρόσβαση σε εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους άθλησης) και σε φυσικό φως ή αέρα, ο επαρκής αερισμός, η διατήρηση κατάλληλης θερμοκρασίας δωματίου, η δυνατότητα ιδιωτικής χρήσης της τουαλέτας και η συμμόρφωση με βασικές απαιτήσεις υγιεινής και καθαριότητας (π.χ. παροχή μέσων ατομικής υγιεινής, γενική καθαριότητα, κ.λ.π.) (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Muršić κατά Κροατίας, 2016, ό.π., σκ.138). Σε περίπτωση που ο παρεχόμενος προσωπικός χώρος είναι οριακός βάσει των ελάχιστων επιτρεπόμενων ορίων (δηλαδή μεταξύ 3 έως 4 τ.μ. κατά το 3 ΕΣΔΑ, ή κάτω των 6 έως 5 τ.μ. βάσει του Ν. 2776/1999), τότε βαρύνοντα λόγο για την εκτίμηση των συνθηκών κράτησης διαδραματίζουν οι λοιπές πτυχές της κράτησης που αναφέρθηκαν (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Muršić κατά Κροατίας, 2016, ό.π., σκ. 139, όπου και περαιτέρω νομολογία). Στην περίπτωση που ο προσωπικός χώρος των κρατουμένων σε κοινό θάλαμο είναι μεγαλύτερος του απαιτούμενου, τότε για τη διαπίστωση παραβίασης του άρθρου 6Α Ν. 2776/1999 λαμβάνονται υπόψη σωρευτικά με τις ανωτέρω πτυχές και λοιπές συνθήκες κράτησης, όπως ο ρουχισμός και η ένδυση των κρατουμένων, η κατάλληλη σίτιση (ιδίως βάσει διατροφικών απαιτήσεων), η παροχή απαραίτητης ιατρικής φροντίδας και υγειονομικής περίθαλψης, η παροχή δυνατότητας εργασίας εντός των φυλακών και η πρόσβαση σε εκπαιδευτικά προγράμματα, ο διαχωρισμός των κρατούμενων βάσει υποδίκων και καταδικασθέντων, η επικοινωνία με τον έξω κόσμο (π.χ. η πρόσβαση στον τύπο και η επικοινωνία με συγγενείς κ.λ.π.), αλλά και η γένει προστασία των κρατουμένων από περιστατικά βίας εντός των φυλακών, ο γενικότερος υπερπληθυσμός του καταστήματος κράτησης κ.λ.π. (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Muršić κατά Κροατίας, 2016, ό.π., σκ.140, επίσης βλ. FRA, ό.π., 2019). Ειδικά, η ελεύθερη πρόσβαση σε κατάλληλες τουαλέτες και τη διατήρηση καλών συνθηκών υγιεινής αποτελούν βασικά στοιχεία του ανθρώπινου περιβάλλοντος, ενώ οι κρατούμενοι πρέπει να απολαμβάνουν εύκολη πρόσβαση σε αυτόν τον τύπο εγκαταστάσεων κατά τρόπο που να διασφαλίζει την προστασία της ιδιωτικότητάς του (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Ananyev και Λοιποί κατά Ρωσίας, αρ. προσφ. 42525/07 και 60800/08, 10 Ιανουάριου 2012, σκ. 156-157 και, Peers κατά Ελλάδας, αρ. προσφ. 28524/95, 19 Απριλίου 2001, σκ. 73). Σε αυτό το πλαίσιο έχει κριθεί ότι υγειονομικό προσάρτημα, το οποίο απομονώνεται μόνο εν μέρει με διαχωριστικό, δεν είναι αποδεκτό σε κελί όπου διαμένουν περισσότεροι από ένας κρατούμενοι (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Canali κατά Γαλλίας, αρ. προσφυγής 40119/09, 25 Απριλίου 2013, σκ. 52), ότι δύναται να διαπιστωθεί παραβίαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ λόγω των κακών συνθήκων υγιεινής στο κελί (Ε.Δ.Δ.Α. Vasilescu κατα Βελγίου, αρ. προσφυγής 64682/12, 25 Νοεμβρίου 2014, σκ. 103) και ότι οι αρχές των κέντρων κράτησης οφείλουν να καταπολεμούν την παρουσία κατσαρίδων, αρουραίων, ψειρών, κοριών ή άλλων παρασίτων με αποτελεσματικά μέσα απολύμανσης, προϊόντα καθαρισμού, απολύμανση με κάπνισμά και τακτικούς ελέγχους των κελιών, ιδίως ελέγχοντας την κατάσταση των σεντονιών και μέρη που προορίζονται για την αποθήκευση τροφίμων (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Lautaru και Seed κατά Ελλάδας, αρ. προσφ. 29760/15, 23 Ιουλίου 2020, σκ. 53). Η ιατρική φροντίδα ειδικότερα, εντός των σωφρονιστικών εγκαταστάσεων πρέπει να είναι συγκρίσιμη με τη μέση ποιότητα των ιατρικών υπηρεσιών που παρέχονται στον πληθυσμό. Η διάγνωση και η φροντίδα πρέπει είναι άμεση και ακριβής, και εφόσον απαιτείται από την ιατρική κατάσταση του κρατούμενου, πρέπει να συνοδεύεται από τακπκή εποπτεία που περιλαμβάνει την απαραίτητη θεραπευτική αγωγή (βλ. για τα ανωτέρω, Ε.Δ.Δ.Α., Topekhin κατά Ρωσίας, αρ. προσφ. 78774/13, 10 Μαΐου 2016, σκ. 69 όπου και περαιτέρω νομολογία). Επιπλέον, το άρθρο 4 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που προβλέπει ότι: «Κανείς δεν μπορεί να υποβληθεί σε βασανιστήρια ούτε σε απάνθρωπες ή εξευτελιστικές ποινές ή μεταχείριση» και εφαρμόζεται, κατά το άρθρο 52 παρ. 1 του ίδιου, εντός του πλαισίου εφαρμογής του Ενωσιακού δικαίου, έχει, σύμφωνα με το άρθρο 52 παρ. 3 του , ίδιου, την ίδια έννοια και εμβέλεια με το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ (Δ.Ε.Ε., υπ. C-128/18 [μειζ. συνθ.], Dorobantu, 15 Οκτωβρίου 2019, σκ. 58) Ακολούθως, ελλείψει σαφών κανόνων του Ενωσιακού δικαίου για τις ελάχιστες προδιαγραφές των συνθηκών κράτησης, αυτές αντιστοιχούν στις απαιτήσεις του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ κατά τη νομολογία του Ε.Δ.Δ.Α. (βλ. Δ.Ε.Ε., υπ. C-128/18, Dorobantu, 15 Οκτωβρίου 2019, σκ. 59 επ., και υπ. C-220/18 PPU, ML κατά Generalstaatsanwaltschaft Bremen, 25 Ιουλίου 2018, σκ. 90 επ.). Ομοίως, και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, που κυρώθηκε με το Ν. 2462/1997 και επίσης έχει υπερνομοθετική ισχύ κατά το άρθρο 28 παρ. 1 του Συντάγματος, προβλέπει, στο άρθρο 7 εδ. α' ότι: «Κανείς δεν υποβάλλεται σε βασανιστήρια ούτε σε ποινές ή μεταχειρίσεις σκληρές, απάνθρωπες ή εξευτελιστικές» και στο άρθρο 10 παρ. 1 ότι «Κάθε πρόσωπο που στερείται της ελευθερίας του αντιμετωπίζεται με ανθρωπισμό και σεβασμό της εγγενούς ανθρώπινης αξιοπρέπειας». Επιπλέον των ανωτέρω, η προστασία της αξιοπρέπειας των κρατουμένων στις ελληνικές φυλακές εμπίπτει και στο άρθρο 2 παρ. 1 του Συντάγματος που προβλέπει ότι: «Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας», ενώ το άρθρο 7 παρ. 2 ορίζει ότι: «Τα βασανιστήρια, οποιαδήποτε σωματική κάκωση, βλάβη υγείας, η άσκηση ψυχολογικής βίας, καθώς και κάθε άλλη προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, απαγορεύονται και τιμωρούνται, όπως ο νόμος ορίζει».

Σε συμφωνία με τις ανωτέρω αρχές του διεθνούς δικαίου, ιδίως της ΕΣΔΑ και της Συνταγματικής επιταγής, τα άρθρα 20, 21, 25, 27, 30, 32 και 36 του ισχύοντος Σωφρονιστικού Κώδικα προσδιορίζουν τους αναγκαίους όρους κράτησης στα επιμέρους σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας. Το φάσμα των αιτιάσεων, που είναι δυνατόν να αποτελέσουν αντικείμενο της προσφυγής του άρθρου 6Α είναι ευρύ, καθώς αφορούν τη μη τήρηση των κανόνων διαβίωσης των κρατουμένων, όπως αυτοί καθορίζονται στα ανωτέρω άρθρα του Σωφρονιστικού Κώδικα, στο άρθρο 3 της ΕΣΔΑ και σε άλλους κανόνες του διεθνούς δικαίου για τη μεταχείριση των κρατουμένων (αναλυτικά για τους κανόνες διαβίωσης των κρατουμένων βάσει του Ευρωπαϊκού και Διεθνούς Δικαίου, βλ. European Union Agency for Fundamental Rights (FRA), Criminal detention conditions in the European Union: rules and reality, Luxembourg, Publications Office of the European Union, 2019, ιδίως 52 επ. για τη συγκριτική αντιπαραβολή τους). Τα άρθρα του νέου Σωφρονιστικού στα οποία παρατίθενται οι επιμέρους παράγοντες που καθορίζουν τις δέουσες συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων προβλέπουν ότι οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς πρέπει να διασφαλίζουν τους όρους υγιεινής και καθαριότητας στο κατάστημα να παρέχονται στους κρατουμένους τα μέσα για την ατομική υγιεινή και καθαριότητα τους με αντίστοιχη υποχρέωσή τους να τηρούν τους όρους ατομικής υγιεινής και καθαριότητας των κοινόχρηστων χώρων, όπως αυτοί καθορίζονται από τον εσωτερικό κανονισμό και σύμφωνα με τις οδηγίες των αρμόδιων υπαλλήλων (άρθρο 25), να εξασφαλίζεται η ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψή τους επιπέδου αντίλογου με αυτό του λοιπού πληθυσμού (άρθρο 27), η κατάλληλη διατροφή τους (άρθρο 32), καθώς και οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη σωματική άσκηση και άθληση τους (άρθρο 36). Ειδικότερα και αναφορικά με το ζωτικό χώρο των κρατουμένων, το άρθρο 21 Ν.2776/1999, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 23 Ν. 4985/2022 ορίζει ότι: «Κάθε Σωφρονιστικό Κατάστημα ή τμήμα μπορεί να διαθέτει πτέρυγες, χωρίς δυνατότητα επικοινωνίας ανάμεσα στους κρατουμένους σε αυτές. Οι πτέρυγες περιλαμβάνουν κελιά και κατ’ εξαίρεση θαλάμους δυναμικότητας κατά προτίμηση μέχρι έξι (6) ατόμων. 4. Οι θάλαμοι πρέπει να διαθέτουν εμβαδόν τουλάχιστον έξι (6) τετραγωνικών μέτρων για κάθε κρατούμενο και να είναι εξοπλισμένοι με αντίστοιχα κρεβάτια, ντουλάπες, καθώς και ανάλογης επιφάνειας τραπέζι ή τραπέζια με ισάριθμα καθίσματα. 5. Τα ατομικά κελιά και οι θάλαμοι έχουν δικές τους εγκαταστάσεις θέρμανσης και υγιεινής (νιπτήρα, αποχωρητήριο). Κάθε εγκατάσταση υγιεινής των θαλάμων δεν πρέπει να εξυπηρετεί περισσότερους από τρεις κρατουμένους. Η ύπαρξη λουτρού στα κελιά και τους θαλάμους δεν είναι αναγκαία, αν υπάρχει ικανός αριθμός ιδιαίτερων κοινών εγκαταστάσεων λουτρών, με θερμό και κρύο νερό, για την ατομική υγιεινή και καθαριότητα κάθε κρατουμένου. 6. Κάθε Σωφρονιστικό Κατάστημα πρέπει να διαθέτει, εκτός των χώρων διοίκησης, επαρκείς χώρους και εγκαταστάσεις για ιατρικές εξετάσεις, αναρρωτήριο, εργαστήριο, βιβλιοθήκη, εκκλησιασμό, αίθουσα εκδηλώσεων και διαλέξεων και επαρκείς ανοικτούς χώρους αυλισμού και αθλοπαιδιών των κρατουμένων». Κατά την παράγραφο 3 του άρθρου 6Α του ν. 2776/1999, όπως ισχύει, εφόσον διαπιστωθεί παραβίαση των κανόνων διαβίωσης των κρατουμένου (συνθηκών κράτησης), το Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών διατάσσει κάθε πρόσφορο κατά την κρίση του μέτρο, όπως την αλλαγή χώρου κράτησης, τη μεταφορά στο νοσοκομείο των φυλακών ή άλλο δημόσιο νοσοκομείο ή την κατά προτεραιότητα μεταγωγή του προσφεύγοντος σε άλλο κατάστημα κράτησης. Περαιτέρω, κατά την παράγραφο 4 του άρθρου 6Α του Ν. 2776/1999, όπως ισχύει, το Δικαστήριο, μετά από αίτημα, επιδικάζει χρηματική ικανοποίηση, το ύψος της οποίας ορίζεται από πέντε (5) έως τριάντα (30) ευρώ ανά ημέρα παραβίασης, ανάλογα με τη βαρύτητα της προσβολής, και προβαίνει σε ευεργετικό υπολογισμό της ποινής, ο οποίος υπολογίζεται σε μία (1) επιπλέον ημέρα έκτισης ανά δέκα (10) ημέρες κράτησης υπό δυσμενείς συνθήκες. Έτσι λοιπόν, σύμφωνα και με τις απαιτήσεις της νομολογίας του Ε.Δ.Δ.Α. το ένδικο βοήθημα του ανωτέρω άρθρου 6Α του Ν. 2776/1999 έχει διττό χαρακτήρα: α) προληπτικό και β) αποκαταστατικό, που λειτουργούν συμπληρωματικά (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Ananyev και Λοιποί κατά Ρωσίας, αρ. προσφ. 42525/07 και 60800/08, 10 Ιανουάριου 2012, σκ. 98). Ειδικότερα, ο προληπτικός χαρακτήρας του ένδικου βοηθήματος του άρθρου 6Α του Ν. 2776/1999 αναφέρεται στη δυνατότητα λήψης των ενδεικτικών μέτρων, κατά την παράγραφο 3, και αφορά στην αντιμετώπιση μιας τρέχουσας κατάστασης παραβίασης των κανόνων διαβίωσης των κρατουμένων, ο οποίος ουσιαστικά, επενεργεί στο παρόν και για το μέλλον (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Neshkov και λοιποί κατά Βουλγαρίας, αρ. προσφ. 36925/10, 21487/12, 72893/12, 73196/12, 77718/12 and 9717/13, 27 Ιανουάριου, 2015, σκ. 181, 183, 281-284). Αντίθετα, ο αποκαταστατικός χαρακτήρας, αντιστοιχεί στον ευεργετικό υπολογισμό της ποινής ή την επιδίκαση αποζημίωσης (χρηματικής ικανοποίησης) κατά την παράγραφο 3 του άρθρου 6Α του Ν. 2776/1999, και αφορά στις παραβιάσεις των συνθηκών κράτησης που έχουν ήδη συντελεστεί (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Neshkov και Λοιποί κατά Βουλγαρίας, 2015, ό.π., σκ. 181, 285-286). Όσον αφορά συγκεκριμένα, τη λήψη των αποκαταστατικών μέτρων της επιδίκασης αποζημίωσης ή μείωσης της εκτιτέας ποινής, το Ε.Δ.Δ.Α. δεν απαιτεί τη σωρευτική εφαρμογή τους, σε κάθε περίπτωση παραβίασης των κανόνων διαβίωσης των κρατουμένων. Τα δυο αυτά μέτρα δύναται να ληφθούν εναλλακτικά για την αποκατάσταση της παραβίασης των κανόνων διαβίωσης των κρατουμένων. Βάσει της νομολογίας του Ε.Δ.Δ.Α., η επιδίκαση της χρηματικής ικανοποίησης είναι το μόνο αποκαταστατικό μέτρο που δύναται να εφαρμοστεί σε περίπτωση που η κράτηση υπό δυσμενείς συνθήκες κατά παραβίαση των κανόνων διαβίωσης έχει ήδη λήξει. Αντίθετα, η μείωση της εκτιτέας ποινής, σε αναλογία με το χρονικό διάστημα κατά το οποίο ένας κρατούμενος κρατήθηκε υπό δυσμενείς συνθήκες, δύναται αφ’ εαυτή να αποτελέσει μία επαρκή μορφή αποκατάστασης της βλάβης, που αυτός έχει υποστεί, υπό την προϋπόθεση όμως ότι η κράτησή του συνεχίζεται, και σε κάθε περίπτωση, η απολειπόμενη είναι αρκετή για να χωρέσει ευεργετικός υπολογισμός που να αποκαθιστά τη βλάβη (βλ. για Ε.Δ.Δ.Α., Neshkov και λοιποί κατά Βουλγαρίας, 2015, ό.π., σκ. 181, 287-288). Ακολούθως, γίνεται δεκτό πως το ένδικο βοήθημα με το οποίο απονέμεται αποζημίωση μόνο για παραβιάσεις των συνθηκών κράτησης που ανάγονται στο παρελθόν, συνιστά κατ’ αρχήν ένα αποτελεσματικό ένδικο βοήθημα κατά την έννοια της Ε.Σ.Δ.Α. (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Barbotin κατά Γαλλίας, αρ. προσφ. 25338/16, 19 Νοεμβρίου 2020, σκ. 54-55). Επομένως, με βάση τη γραμματική διατύπωση της διάταξης του άρθρου 6Α Ν. 2776/1999, υπό το φως του εκπεφρασμένου σκοπού της διάταξης, η επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης ή η εφαρμογή ευεργετικού υπολογισμού αποτελούν δυνατότητες για το Δικαστήριο, υπό την προϋπόθεση υποβολής σχετικού αιτήματος από τον προσφεύγοντα. Το Δικαστήριο όμως διατηρεί διακριτική ευχέρεια να επιδικάσει χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, και να προχωρήσει σε ευεργετικό υπολογισμό, σωρευτικά ή διαζευκτικά, χωρίς να δεσμεύεται από το είδος της αποκατάστασης που αιτήθηκε ο προσφεύγων. Εξάλλου, η ερμηνεία αυτή επιβεβαιώνεται και από τη συνδυαστική ανάγνωση των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 6Α του Ν. 2776/1999 και την προτεραιότητα δίνεται στην αποκατάσταση των συνθηκών διαβίωσης του κρατουμένου, δεδομένου ότι, σύμφωνα με την παράγραφο 3, σε περίπτωση αποδοχής της προσφυγής, το Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών διατάσσει κυριαρχικά, ακόμα και χωρίς την υποβολή σχετικού αιτήματος, «κάθε πρόσφορο κατά την κρίση του μέτρο» για τη διασφάλιση της τήρησης των κανόνων αξιοπρεπούς διαβίωσης του προσφεύγοντος (λ.χ. την αλλαγή του χώρου κράτησής του, αλλά ακόμα την αντιμετώπιση κάθε ειδικού παραπόνου του κρατουμένου, το οποίο σχετίζεται με τη διασφάλιση της διαβίωσής του σε καθεστώς κράτησης υπό συνθήκες σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας). Με την παραδοχή δηλαδή ότι τα μέτρα των παραγράφων 3 και 4 λειτουργούν συμπληρωματικά το ένα του άλλου, έπεται πως η λήψη από το Δικαστήριο Εκτέλεσης των Ποινών «κάθε πρόσφορου κατά την κρίση του μέτρου» αφορά και στη λήψη των αποκαταστατικών μέτρων της παραγράφου 4, υπό την προϋπόθεση βέβαια υποβολής αιτήματος ως προς αυτά. Άλλωστε, το Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών δύναται να περιοριστεί στη λήψη μέτρων για τη διασφάλιση της τήρησης των κανόνων αξιοπρεπούς διαβίωσης του προσφεύγοντος, ιδίως σε περιπτώσεις σύντομων, περιστασιακών και ήσσονος σημασίας παραβιάσεων, ή ακόμα και σε αυτή μόνο τη διαπίστωση της παραβίασης, εφόσον εκτιμά ότι τέτοιου είδους παραβιάσεις έχουν αποκατασταθεί άμεσα ήδη πριν από την υποβολή της προσφυγής του κρατουμένου, με αποτέλεσμα ο τελευταίος να μην έχει υποβληθεί σε αγωνία ή δοκιμασία τέτοιας έντασης που να υπερβαίνει το αναπόφευκτο επίπεδο των δεινών, τα οποία είναι σύμφυτα με την κράτηση. Περαιτέρω, από τον συνδυασμό και τη γραμματική διατύπωση των παραγράφων 1 και 4 του άρθρου 6Α του Ν. 2776/1999, σύμφωνα και με όσα προηγήθηκαν και υπό το φως της Αιτιολογικής Έκθεσης για το άρθρο 6Α, προκύπτει ότι, για την επιδίκαση της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, με δεδομένο ότι η σχετική διάταξη δεν παραπέμπει στις διατάξεις των άρθρων 105 ΕισΝΑΚ, 914, 926 και 932 ΑΚ και τους όρους αυτών, απαιτείται: α) παραβίαση των κανόνων διαβίωσης των κρατουμένου (συνθηκών κράτησης), βάσει, ιδίως, των διατάξεων και των όρων των άρθρων 21, 25, 27, 32, 36 παρ. 1 του Σωφρονιστικού Κώδικα (ν. 2776/1999), και του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ, ή και των λοιπών κανόνων του διεθνούς δικαίου και β) προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας ως αποτέλεσμα της παραβίασης αυτής, και της οποίας η βαρύτητα λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της χρηματικής ικανοποίησης εντός των ορίων του νόμου. Συγκεκριμένα, ως προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας κατά την ανωτέρω έννοια στο πλαίσιο του ποινικού εγκλεισμού, υπό το φως και του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ, νοείται η ταλαιπωρία και η ταπείνωση που υπερβαίνουν σε ένταση τον αναπόφευκτο βαθμό ταλαιπωρίας που είναι εγγενής και σύμφυτος με τον εγκλεισμό (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Muršić κατά Κροατίας, 2016, ό.π., σκ. 99, όπου και περαιτέρω νομολογία, Idalov κατά Ρωσίας [μειζ. συνθ], 2012, ό.π., σκ. 93). Εξάλλου, η προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας τεκμαίρεται σε περίπτωση διαπίστωσης παραβίασης των όρων των συνθηκών κράτησης, χωρίς να απαιτείται η διαπίστωση υπαιτιότητας εκ μέρους των αρχών (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Muršić κατά Κροατίας, 2016, ό.π., σκ. 100, όπου και περαιτέρω νομολογία) ή ο χαρακτηρισμός ως παράνομων, των πράξεων ή παραλείψεων των αρχών που είναι υπεύθυνες για τις συνθήκες κράτησης βάσει συγκεκριμένων διατάξεων (Ε.Δ.Δ.Α., Neshkov και Λοιποί κατά Βουλγαρίας, 2015, σκ. 203, ό.π., όπου και περαιτέρω νομολογία). Άλλωστε, η προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας κατά τα ανωτέρω είναι έννοια αρκετά στενότερη από την πρόκληση γενικά ηθικής βλάβης κατά την έννοια των άρθρων 105 ΕισΝΑΚ, και 914, 926 και 926 ΑΚ. Επομένως, τα τελευταία δεν θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη στο πλαίσιο του νεοπαγούς άρθρου 6Α του Ν. 2776/1999,σύμφωνα εξάλλου και με το εκπεφρασμένο σκοπό του νομοθέτη που είναι η θέσπιση αποτελεσματικού ένδικου μέσου για να καλύψει το κενό από τις παραβιάσεις του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ, διότι εξυπηρετούν προφανώς διαφορετικούς σκοπούς και λειτουργούν σε διαφορετικό πλαίσιο. Ως προς το βάρος απόδειξης, ο κρατούμενος, λόγω της εύλογης δυσκολίας που αντιμετωπίζει στη συλλογή στοιχείων για τις συνθήκες κράτησης, οφείλει κατ’ ελάχιστο να περιγράφει με λεπτομέρεια και σαφήνεια τα γεγονότα, τα οποία καταγγέλλει ως παραβίαση των όρων των συνθηκών κράτησης (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Muršić κατά Κροατίας, 2016, ό.π., σκ. 127, όπου και περαιτέρω νομολογία), αλλά και να διευκρινίζει πώς και σε ποιο βαθμό εθίγη προσωπικά από τα προβλήματα αυτά (Ε.Δ.Δ.Α., Ιατρίδης και λοιποί κατά Ελλάδας, αρ. προσφ. 25993/17 και 2 άλλες, 19 Νοεμβρίου 2020, σκ. 45). Δεν αρκεί δηλαδή, η προβολή αόριστων και γενικών αιτιάσεων για διάφορες πτυχές της κράτησης και η απλή αναφορά σε εκθέσεις αρμόδιων οργάνων (όπως η CPT) για τις γενικότερες συνθήκες κράτησης που επικρατούσαν στο κατάστημα κράτησης του (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Ιατρίδης και λοιποί κατά Ελλάδας, 2020, ό.π., σκ. 45). Εφόσον ο προσφεύγων προβεί σε μια αξιόπιστη και λεπτομερή περιγραφή των υποτιθέμενων εξευτελιστικών συνθηκών κράτησης που στοιχειοθετούν, εκ πρώτης όψεως, κακομεταχείριση, τότε το βάρος της απόδειξης μετατίθεται στο οικείο κατάστημα κράτησης που μόνο αυτό έχει τις πληροφορίες που είναι ικανές να επιβεβαιώσουν ή να αντικρούσουν αυτούς τους ισχυρισμούς (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Muršić κατά Κροατίας, 2016, ό.π., σκ. 128, όπου και περαιτέρω νομολογία, το οποίο ισχύει mutatis mutandis στο πλαίσιο του άρθρου 6A του ν. 2776/1999, λόγω και του εκπεφρασμένου σκοπού του νομοθέτη). Επομένως, σύμφωνα και με το άρθρο 6Α παρ. 2 εδ. β' του Ν. 2776/1999, όπως ισχύει, εναπόκειται στο οικείο κατάστημα κράτησης να αποδείξει μέσω της παροχής των έγγραφων απόψεών του και των στοιχείων που προσκομίζει αυτεπαγγέλτως ή του ζητούνται από τις εισαγγελικές και δικαστικές αρχές, ότι δεν υφίσταται τέτοια παραβίαση ή ότι, σε κάθε περίπτωση, η παραβίαση δεν είναι τέτοιου βαθμού και έντασης που να συνεπάγεται την προσβολή των συνθηκών κράτησης που προβλέπονται ιδίως, στα άρθρα 21, 25, 27, 32 και στην παρ. 1 του άρθρου 36, στο άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και σε άλλους κανόνες του διεθνούς δικαίου για τη μεταχείριση των κρατουμένων. Δεν χρειάζεται όμως, ο προσφεύγων να επικαλεστεί και να αποδείξει ούτε το υπαίτιο της συμπεριφοράς, ούτε την ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ αυτής και της προσβολής, κατά τις διατάξεις των άρθρων 105 ΕισΝΑΚ και 914, 926 και 926 ΑΚ. Τα κριτήρια αυτά για τον υπολογισμό της χρηματικής ικανοποίησης, δεν απαιτούνται από τις διατάξεις του άρθρου 6Α του Ν. 2776/1999, όπως ισχύει, με αποτέλεσμα το Δικαστήριο Εκτέλεσης των Ποινών να μην τα λαμβάνει υπόψη του στο πλαίσιο του τελευταίου. Μετά την τυχόν διαπίστωση παραβίασης των κανόνων διαβίωσης των κρατουμένων, βάσει των όσων αναφέρθηκαν για το βάρος απόδειξης, το Δικαστήριο Εκτέλεσης των Ποινών, καθορίζει τα μέτρα που πρέπει να διαταχθούν και το ημερήσιο ύψος της χρηματικής ικανοποίησης για κάθε ημέρα, αφού λάβει υπόψη σωρευτικά τις παραβιάσεις των όρων συνθηκών κράτησης, τη διάρκειά τους και τη βαρύτητα της προσβολής στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια του κρατουμένου που προκαλείται (ή προκλήθηκε) από αυτές. Έπεται πως στο πλαίσιο της εκτίμησής τους για τον καθορισμό της χρηματικής ικανοποίησης, ισχύουν επομένως, κατ’ αναλογία όσα αναφέρθηκαν ήδη για το βάρος απόδειξης. Ο κρατούμενος αρκεί να εκθέσει με λεπτομέρεια και σαφήνεια την παραβίαση των όρων των συνθηκών κράτησης, διευκρινίζοντας όμως απαραίτητα εάν, πώς και σε ποιο βαθμό εθίγη προσωπικά από τα προβλήματα αυτά, ενώ εναπόκειται στο κατάστημα κράτησης να αντικρούσει τους ισχυρισμούς που επιτείνουν τη σοβαρότητα της προσβολής στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια του (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Neshkov και Λοιποί κατά Βουλγαρίας, 2015, ό.π., σκ. 184).

Από την εκτίμηση όλων των συνημμένων στη δικογραφία εγγράφων - μεταξύ των οποίων οι υπ’ αριθ. πρωτ. …/13.3.2024 απόψεις της Διεύθυνσης του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού I με συνημμένα έγγραφα και πληροφορίες επί της προσφυγής των ανωτέρω κρατουμένων (τις οποίες απέστειλε κατόπιν του με αριθ. αίτησης …/4.3.2024 εγγράφου του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Πειραιώς), τα με αριθ. πρωτ. .../26.4.2024, …/3.6.2024 και .../14.6.2024 συμπληρωματικά στοιχεία της Διεύθυνσης του ίδιου Σωφρονιστικού Καταστήματος [τα οποία απέστειλε κατόπιν των με αριθ. πρωτ. …/19.4.2024, …/13.6.2024 και …/30.5.2024 εγγράφων της Προέδρου του παρόντος Δικαστηρίου Εκτέλεσης Ποινών (Συμβουλίου)], τα με αριθ. πρωτ. …/2024 και από 4.6.2024 (για τον πρώτο προσφεύγοντα), από 4.6.2024 (για το δεύτερο προσφεύγοντα), από 5.6.2024 (για τον τρίτο προσφεύγοντα), από 4.6.2024 (για τον τέταρτο προσφεύγοντα), από 5.6.2024 (για τον πέμπτο προσφεύγοντα), από 5.6.2024 (για τον έκτο προσφεύγοντα), από 5.6.2024 (για τον όγδοο προσφεύγοντα) και από 4.6.2024 (για τον ένατο προσφεύγοντα) πιστοποιητικά κράτησης του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού I και το με αριθ. πρωτ. …/5.6.2024 πιστοποιητικό κράτησης του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Λάρισας (για τον έβδομο προσφεύγοντα) [τα οποία απεστάλησαν κατόπιν του με αριθ. πρωτ. …/4.6.2024 εγγράφου της Προέδρου του παρόντος Δικαστηρίου Εκτέλεσης Ποινών (Συμβουλίου)] και το από 13.4.2024 υπόμνημα του εβδόμου προσφεύγοντος -σε συνδυασμό και με το περιεχόμενο της προσφυγής των προσφευγόντων, αποδεικνύονται τα εξής:

Ο πρώτος προσφεύγων, … … του … (που γεννήθηκε το έτος 1973 στη Σπάρτη και κατοικεί στον Οικισμό … Αν. Μάνης Λακωνίας), εισήλθε στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I στις 3.10.2022 και κρατείται δυνάμει των κάτωθι διωκτικών εγγράφων: 1) της με αριθ. 30/15.2.2024 συγχωνευτικής απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Καλαμάτας, με την οποία καθορίσθηκε συνολική ποινή επτά (7) ετών, οκτώ (8) μηνών και συνολική χρηματική ποινή τεσσάρων χιλιάδων οκτακόσιων (4.800,00) για τις πράξεις των άσκοπων πυροβολισμών, της παράνομης κατοχής μαχαιριού, της ζωοκτονίας, της ενδοοικογενειακής σωματικής βλάβης και της παράνομης οπλοφορίας και οπλοχρησίας, με έναρξη ποινής την 29.9.2022 (εκ συλλήψεως) και 2) του με αριθ. …/31.3.2023 εντάλματος προσωρινής κράτησης της Ανακρίτριας Πρωτοδικείου Γυθείου, κατηγορούμενος για βιασμό ανηλίκου κατ’ εξακολούθηση, γενετήσιες πράξεις μεταξύ συγγενών κατ’ εξακολούθηση και γενετήσιες πράξεις με ανήλικη κατ’ εξακολούθηση που δεν συμπλήρωσε τα 12 έτη (φυλακισθείς την 10.4.2023) (βλ. το με αριθ. πρωτ. …/4.6.2024 πιστοποιητικό κράτησης του άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος). Περαιτέρω, προέκυψε ότι στο θάλαμο 4 του ορόφου 2 της ακτίνας Ε, για τον οποίο παραπονείται ο πρώτος προσφεύγων για τις συνθήκες κράτησής του, κρατήθηκε ο ανωτέρω από τις 10.10.2022 έως και τις 7.10.2023 (ήτοι για 362 ημέρες) και από τις 12.10.2023 έως και τουλάχιστον τις 14.2.2024 (ημερομηνία αναφοράς για τον υπολογισμό της αιτούμενης χρηματικής ικανοποίησης στην υπό κρίση προσφυγή) (ήτοι για 125 ημέρες), ενώ, όπως προκύπτει από το με αριθ. πρωτ. …/3.6.2024 έγγραφο της Διεύθυνσης του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού I ο άνω προσφεύγων εξακολουθεί να κρατείται στον ίδιο θάλαμο (Ε2Θ4) έως και σήμερα. Ο δεύτερος προσφεύγων, … … του … (που γεννήθηκε το έτος 1975 στα Ιωάννινα και κατοικεί στην Αθήνα, επί της οδού … αριθ. …), εισήλθε στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I στις 15.11.2022 και κρατήθηκε αρχικά δυνάμει του με αριθ. …/14.11.2022 εντάλματος προσωρινής κράτησης του 6ου Τακτικού Ανακριτή Πρωτοδικών Αθηνών (με χρόνο έναρξης της προσωρινής του κράτησης την 8.11.2022), ήδη δε κρατείται δυνάμει της με αριθ. 657/10.4.2024 απόφασης του Μικτού Ορκωτού1 Δικαστηρίου Αθηνών, με την οποία του επιβλήθηκε συνολική ποινή κάθειρξης δεκατριών (13) ετών, δύο (2) μηνών και χρηματική ποινή δύο χιλιάδων εξακοσίων (2.600,00) ευρώ για τις πράξεις της απόπειρας ανθρωποκτονίας, της εγκληματικής οργάνωσης (συμμορία) για τη διάπραξη κακουργημάτων, της ληστείας τετελεσμένης κατά συρροή από κοινού και της απόπειρας ληστείας, με χρόνο έναρξης ποινής την 10.4.2024 (βλ. τα με αριθ. πρωτ. …/4.6.2024 και …/7.3.2023 πιστοποιητικά κράτησης του άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος). Στο δε θάλαμο 4 του ορόφου 2 της ακτίνας Ε, για τον οποίο παραπονείται ο δεύτερος προσφεύγων για τις συνθήκες κράτησής του, κρατήθηκε ο ανωτέρω από τις 21.11.2022 έως και τις 7.10.2023 (ήτοι για 320 ημέρες) και από τις 12.10.2023 έως και τουλάχιστον τις 14.2.2024 (ημερομηνία αναφοράς για τον υπολογισμό της αιτούμενης χρηματικής ικανοποίησης στην υπό κρίση προσφυγή) (ήτοι για 125 ημέρες), ενώ, όπως προκύπτει από το με αριθ. πρωτ. .../3.6.2024 έγγραφο της Διεύθυνσης του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού I ο άνω προσφεύγων εξακολουθεί να κρατείται στον ίδιο θάλαμο (Ε2Θ4) έως και σήμερα. Ο τρίτος προσφεύγων, … … του … (που γεννήθηκε το έτος 1963 στο Σενίκο Ιωαννίνων και κατοικεί στην Ελευσίνα Αττικής, επί της οδού … αριθ. …), εισήλθε στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I στις 29.6.2023 και κρατήθηκε αρχικά δυνάμει του με αριθ. …/27.6.2023 εντάλματος προσωρινής κράτησης της Ανακρίτριας Πλημμελειοδικών Ιωάννινων (με χρόνο έναρξης της προσωρινής του κράτησης την 22.6.2023), ήδη δε κρατείται δυνάμει της με αριθ. 127/14.5.2024 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Ιωαννίνων, με την οποία του επιβλήθηκε ποινή κάθειρξης δεκαπέντε (15) ετών και χρηματική ποινή πενήντα χιλιάδων (50.000,00) ευρώ για την πράξη της ιδιαίτερα διακεκριμένης περίπτωσης διακίνησης ναρκωτικών ουσιών με τις ειδικότερες μορφές της κατοχής και της μεταφοράς, κατ’ επάγγελμα και με προσδοκώμενο όφελος άνω των 75.000 ευρώ, με χρόνο έναρξης ποινής την 14.5.2024 (βλ. τα με αριθ. πρωτ. …/5.6.2024 και …/26.10.2023 πιστοποιητικά κράτησης του άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος). Στο δε θάλαμο 4 του ορόφου 2 της ακτίνας Ε, για τον οποίο παραπονείται ο τρίτος προσφεύγων για τις συνθήκες κράτησής του, κρατήθηκε ο ανωτέρω από τις 3.7.2023 έως και τις 7.10.2023 (ήτοι για 96 ημέρες) και από τις 12.10.2023 έως και τουλάχιστον τις 14.2.2024 (ημερομηνία αναφοράς για τον υπολογισμό της αιτούμενης χρηματικής ικανοποίησης στην υπό κρίση προσφυγή) (ήτοι για 125 ημέρες), ενώ, όπως προκύπτει από το με αριθ. πρωτ. …/3.6.2024 έγγραφο της Διεύθυνσης του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού I ο άνω προσφεύγων εξακολουθεί να κρατείται στον ίδιο θάλαμο (Ε2Θ4) έως και σήμερα. Ο τέταρτος προσφεύγων, … … του ... (που γεννήθηκε το έτος 1981 στο Χολαργό Αττικής και κατοικεί στη Νέα Ερυθραία Αττικής, επί της οδού … αριθ. …), εισήλθε στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I στις 27.10.2021 και κρατήθηκε αρχικά δυνάμει του με αριθ. …/27.10.2021 εντάλματος προσωρινής κράτησης του 2ου Ανακριτικού Τμήματος Ναρκωτικών του Πρωτοδικείου Αθηνών (με χρόνο έναρξης της προσωρινής του κράτησης την 23.10.2021), ήδη δε κρατείται δυνάμει της με αριθ. 549/10.4.2023 απόφασης του Β’ Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου Αθηνών, με την οποία του επιβλήθηκε συνολική ποινή ισόβια και κάθειρξης δεκατριών (13) ετών, οκτώ (8) μηνών και χρηματική ποινή εννιακοσίων (900,00) ευρώ για τις πράξεις της ανθρωποκτονίας με δόλο τετελεσμένης, της απόπειρας ανθρωποκτονίας με δόλο, της οπλοφορίας, της οπλοχρησίας, της παράνομης κατοχής όπλων και πυρομαχικών και της κατοχής ναρκωτικών ουσιών για ιδία χρήση παρά μη τοξικομανούς (κατ’ επιτρεπτή μεταβολή της κατηγορίας), με χρόνο έναρξης της ποινής την 10.4.2023 (βλ. τα με αριθ. πρωτ. …/5.6.2024 και …/13.3.2023 πιστοποιητικά κράτησης του άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος). Εξάλλου, όπως προκύπτει από το με αριθ. …/13.3.2024 έγγραφο απόψεων της Διεύθυνσης του ως άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης ο τέταρτος προσφεύγων ουδέποτε κρατήθηκε στο θάλαμο 2 του ορόφου 2 της ακτίνας Ε, όπως εκ προφανούς παραδρομής εκθέτει στην υπό κρίση προσφυγή του. Πλην, όμως, από το ίδιο ως άνω έγγραφο προκύπτει ότι κρατήθηκε στο θάλαμο 1 του ορόφου 2 της ακτίνας Ε από τις 3.11.2021 έως και τις 18.12.2021 (ήτοι για 45 ημέρες) και στο θάλαμο 4 του ορόφου 2 της ακτίνας Ε από τις 6.9.2022 έως τις 8.10.2023 (ήτοι για 397 ημέρες) και από τις 10.10.2023 έως και τουλάχιστον τις 14.2.2024 (ημερομηνία αναφοράς για τον υπολογισμό της αιτούμενης χρηματικής ικανοποίησης στην υπό κρίση προσφυγή) (ήτοι για 127 ημέρες), ενώ, όπως προκύπτει από το με αριθ. πρωτ. .../3.6.2024 έγγραφο της Διεύθυνσης του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού I ο άνω προσφεύγων εξακολουθεί να κρατείται στον ίδιο θάλαμο (Ε2Θ4) έως και σήμερα. Ο πέμπτος προσφεύγων, … … του … (που γεννήθηκε το έτος 1981 στην Αμαλιάδα Ηλείας και κατοικεί στα Άνω Λιόσια Αττικής, επί της οδού … αριθ. ...), εισήλθε στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I στις 10.1.2023 και κρατήθηκε αρχικά δυνάμει του με αριθ. …/5.1.2023 εντάλματος προσωρινής κράτησης του Ανακριτή του 4ου Τακτικού Τμήματος Πλημμελειοδικών Θεσσαλονίκης, ήδη δε κρατείται δυνάμει της με αριθ. 1583/15.11.2023 απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης, με την οποία του επιβλήθηκε συνολική ποινή κάθειρξης δεκατριών (13) ετών και δύο (2) μηνών και χρηματική ποινή πεντακοσίων πενήντα χιλιάδων (550.000) ευρώ για τις πράξεις της μεταφοράς πολιτών τρίτων χωρών που δεν έχουν δικαίωμα εισόδου στο ελληνικό έδαφος με παραλαβή από σημείο πλησίον των εσωτερικών συνόρων στο ελληνικό έδαφος με σκοπό την προώθησή τους στο εσωτερικό της χώρας, κατά συρροή, από κερδοσκοπία και με κίνδυνο για τον άνθρωπο, της απείθειας και της παράβασης του άρθρου 94 ΚΟΚ, με χρόνο έναρξης ποινής την 15.11.2023 (βλ. τα με αριθ. πρωτ. …/5.6.2024 και …/16.10.2023 πιστοποιητικά κράτησης του άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης). Στο δε θάλαμο 1 του ορόφου 2 της ακτίνας Ε, για τον οποίο παραπονείται ο πέμπτος προσφεύγων για τις συνθήκες κράτησής του, κρατήθηκε ο ανωτέρω από τις 24.2.2023 έως και τις 8.10.2023 (ήτοι για 226 ημέρες) και από τις 10.10.2023 έως και τουλάχιστον τις 14.2.2024 (ημερομηνία αναφοράς για τον υπολογισμό της αιτούμενης χρηματικής ικανοποίησης στην υπό κρίση προσφυγή) (ήτοι για 127 ημέρες), ενώ, όπως προκύπτει από το με αριθ. πρωτ. …/3.6.2024 έγγραφο της Διεύθυνσης του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού I ο άνω προσφεύγων εξακολουθεί να κρατείται στον ίδιο θάλαμο (Ε2Θ1) έως και σήμερα. Ο έκτος προσφεύγων, … … του … (που γεννήθηκε το έτος 1996 στη Θεσσαλονίκη και κατοικεί στην Αντίληψη Θεσσαλονίκης, επί της οδού … αριθ. …) εισήλθε στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I στις 12.4.2022 και κρατείται δυνάμει των κάτωθι διωκτικών εγγράφων: 1) της με αριθ. 1508/28.9.2022 απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης, με την οποία του επιβλήθηκε συνολική ποινή κάθειρξης εννέα (9) ετών και τριών (3) μηνών και συνολική ποινή χιλίων εξακοσίων (1.600,00) ευρώ, για τις πράξεις της ληστείας κατά συρροή, της παράνομης οπλοφορίας αεροβόλου όπλου κατ’ εξακολούθηση, της οπλοχρησίας και της παράνομης οπλοφορίας μαχαιριού, με χρόνο έναρξης ποινής την 28.9.2022 και 2) της με αριθ. 970/2023/7.11.2023 απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θράκης, με την οποία του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης οκτώ (8) ετών και οκτώ (8) μηνών, εκτιτέα τα οκτώ (8) έτη, για την πράξη της παραλαβής αλλοδαπών υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό προώθησής τους στο εσωτερικό της χώρας κατά συρροή, εκ κερδοσκοπίας, κατά συναυτουργία (βλ. το με αριθ. πρωτ. …/5.6.2024 πιστοποιητικό κράτησης του άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος). Στο δε θάλαμο 4 του ορόφου 2 της ακτίνας Ε, για τον οποίο παραπονείται ο έκτος προσφεύγων για τις συνθήκες κράτησής του, κρατήθηκε ο ανωτέρω από τις 20.3.2023 έως και τις 21.10.2023 (ήτοι για 215 ημέρες) και από τις 23.10.2023 έως και τις 8.12.2023 (ήτοι για 46 ημέρες), ενώ, όπως προκύπτει από το με αριθ. πρωτ. …/3.6.2024 έγγραφο της Διεύθυνσης του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού I ο άνω προσφεύγων από τις 11.2.2024 κρατείται πλέον στο κελί 118 του ορόφου 2 της Ακτίνας Α. Ο έβδομος προσφεύγων, … … του … (που γεννήθηκε το έτος 1994 στην Κόρινθο και κατοικεί στην Αθήνα, επί της οδού … αριθ. …), εισήλθε στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I στις 5.7.2023 και εξήλθε από αυτό στις 29.2.2024, οπότε και μετήχθη στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Λάρισας. Κρατείται δε δυνάμει του με αριθ. …/3.7.2023 εντάλματος προσωρινής κράτησης του Ανακριτή του 9ου Τμήματος του Πλημμελειοδικείου Αθηνών, κατηγορούμενος για τις πράξεις της ανθρωποκτονίας με πρόθεση σε ήρεμη ψυχική κατάσταση από κοινού, παράνομη οπλοφορία και οπλοχρησία, με χρόνο έναρξης της προσωρινής του κράτησης την 29.6.2023. Ακολούθως δε, με το με αριθ. 3876/21.12.2023 βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών διατάχθηκε η εξακολούθηση της προσωρινής του κράτησης για έξι (6) ακόμα μήνες, έως την συμπλήρωση έτους από την έναρξή της, ήτοι έως την 29.6.2024, ενώ με το με αριθ. 1263/22.4.2024 βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών παραπέμφθηκε ενώπιον του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου της Περιφέρειας του Εφετείου Αθηνών και διατάχθηκε η παράταση της προσωρινής του κράτησης για άλλους έξι (6) μήνες από τη συμπλήρωση ενός (1) έτους από την έναρξή της, δηλαδή από τις 29.6.2024 και μέχρι την οριστική εκδίκαση των εις βάρος του κατηγοριών, όχι όμως πέραν του ανώτατου ορίου της προσωρινής κράτησης, δηλαδή μέχρι τις 29.12.2024 (βλ. το με αριθ. πρωτ. …/5.6.2024 πιστοποιητικό κράτησης του Σωφρονιστικού Καταστήματος Λάρισας). Στο δε θάλαμο 1 του ορόφου 2 της ακτίνας Ε, για τον οποίο παραπονείται ο έβδομος προσφεύγων για τις συνθήκες κράτησής του, κρατήθηκε ο ανωτέρω από την 1.8.2023 έως και τις 9.10.2023 (ήτοι για 69 ημέρες) και από τις 27.12.2023 έως και τουλάχιστον τις 14.2.2024 (ημερομηνία αναφοράς για τον υπολογισμό της αιτούμενης χρηματικής ικανοποίησης στην υπό κρίση προσφυγή) (ήτοι για 49 ημέρες). Ο όγδοος προσφεύγων, … … του … (που γεννήθηκε, το έτος 1992 στην Αθήνα και κατοικεί στην Αθήνα, επί της οδού … αριθ. …), εισήλθε στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I στις 30.5.2023 και κρατήθηκε αρχικά δυνάμει του με αριθ. …/29.5.2023 εντάλματος προσωρινής κράτησης της Ανακρίτριας του 21ου Τακτικού Τμήματος Πλημμελειοδικών Αθηνών, ήδη δε κρατείται δυνάμει τα με αριθ. 1455/26.4.2024 απόφασης του Δ' Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αθηνών, με την οποία του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης επτά (7) ετών και δύο (2) μηνών για τις πράξεις της ληστείας, της ληστρικής κλοπής, της κλοπής διακεκριμένης κατ’ εξακολούθηση και κατ’ επάγγελμα, της παράνομης οπλοφορίας και της κατοχής ναρκωτικών προς ιδία χρήση, με χρόνο έναρξης ποινής την 26.4.2024 (βλ. τα με αριθ. πρωτ. …/5.6.2024 και …/16.10.2023 πιστοποιητικά κράτησης του άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος). Στο δε θάλαμο 4 του ορόφου 2 της ακτίνας Ε, για τον οποίο παραπονείται ο όγδοος προσφεύγων για τις συνθήκες κράτησής του, κρατήθηκε ο ανωτέρω από τις 13.6.2023 έως και τις 8.10.2023 (ήτοι για 117 ημέρες) και από τις 10.10.2023 έως και τουλάχιστον τις 14.2.2024 (ημερομηνία αναφοράς για τον υπολογισμό της αιτούμενης χρηματικής ικανοποίησης στην υπό κρίση προσφυγή) (ήτοι για 127 ημέρες), ενώ, όπως προκύπτει από το με αριθ. πρωτ. …/3.6.2024 έγγραφο της Διεύθυνσης του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού I ο άνω προσφεύγων εξακολουθεί να κρατείται στον ίδιο θάλαμο (Ε2Θ4) έως και σήμερα. Ο ένατος προσφεύγων, … … του … (που γεννήθηκε το έτος 1976 στον Πειραιά Αττικής και κατοικεί στη Νέα Φιλαδέλφεια Αττικής, επί της οδού … αριθ. …), εισήλθε στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I στις 12.4.2023 και κρατείται δυνάμει του με αριθ. …/12.4.2023 εντάλματος προσωρινής κράτησης του Ανακριτή του 34ου Ανακριτικού Τμήματος Πλημμελειοδικών Αθηνών, κατηγορούμενος για τις πράξεις της διακεκριμένης κλοπής που τελείται από δύο ή περισσότερα άτομα με σκοπό τη διάπραξη κλοπών και ληστείας, που τελέστηκαν κατ’ εξακολούθηση και επί συντόμου χρονικού διαστήματος, στο πλαίσιο εγκληματικής οργάνωσης (συμμορίας) με μεγάλο αριθμό παθόντων. Ακολούθως δε, με το με αριθ. 3085/2023 βούλευμα του Συμβουλίου Πρωτοδικών Αθηνών διατάχθηκε η εξακολούθηση της προσωρινής του κράτησης για 6 μήνες, μέχρι την 7.4.2024, ενώ με το με αριθ. 466/2.4.2024 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών διατάχθηκε η παράταση της προσωρινής του κράτησης για έξι (6) μήνες ακόμα, ήτοι μέχρι την 7.10.2024 (βλ. το με αριθ. πρωτ. …/4.6.2024 πιστοποιητικό κράτησης του άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος). Στο δε θάλαμο 4 του ορόφου 2 της ακτίνας Ε, για τον οποίο παραπονείται ο ένατος προσφεύγων για τις συνθήκες κράτησής του, κρατήθηκε ο ανωτέρω από τις 19.4.2023 έως και τις 7.10.2023 (ήτοι για 171 ημέρες) και από τις 12.10.2023 έως και τουλάχιστον τις 14.2.2024 (ημερομηνία αναφοράς για τον υπολογισμό της αιτούμενης χρηματικής ικανοποίησης στην υπό κρίση προσφυγή) (ήτοι για 125 ημέρες), ενώ, όπως προκύπτει από το με αριθ. πρωτ. …/3.6.2024 έγγραφο της Διεύθυνσης του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού I ο άνω προσφεύγων εξακολουθεί να κρατείται στον ίδιο θάλαμο (Ε2Θ4) έως και σήμερα.

Περαιτέρω, οι άνω προσφεύγοντες με την υπό κρίση προσφυγή τους, παραπονούνται προεχόντως για τις συνθήκες κράτησής τους. Ειδικότερα, ο πρώτος, ο δεύτερος, ο τρίτος, ο έκτος, ο όγδοος και ο ένατος εξ αυτών επικαλούνται ότι κρατούνται στο θάλαμο Β4 της ακτίνας πτέρυγας Ε στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I, εμβαδού περίπου 30,00 τ.μ., συμπεριλαμβανομένου ενός πρόχειρου μπάνιου, όπου διαβιώνουν συνήθως 20 κρατούμενοι, ο τέταρτος προσφεύγων επικαλείται (εκ προφανούς παραδρομής, ως εκτέθηκε ανωτέρω) ότι κρατείται στο θάλαμο Β2, αντί του ορθού Β1, και ο πέμπτος και ο έβδομος εξ αυτών στο θάλαμο Β1 της ίδιας ακτίνας, εμβαδού εκάστου περίπου 33,00 τ.μ., συμπεριλαμβανομένου ενός πρόχειρου μπάνιου, όπου διαβιώνουν συνήθως 20 κρατούμενοι. Ο ανωτέρω ισχυρισμός τους, ήτοι ότι στους θαλάμους στους οποίους κρατούνται τους αναλογεί προσωπικός χώρος κάτω των 3 τ.μ. παρίσταται επαρκώς προσδιορισμένος. Επομένως, τεκμαίρεται παραβίαση των κανόνων διαβίωσης, κατά το άρθρο 21 παρ. 4 του Ν. 2776/1999, αλλά και του άρθρου 3 ΕΣΔΑ. Προς επίρρωση του ισχυρισμού αυτού, οι προσφεύγοντες επικαλούνται εκθέσεις της Επιτροπής κατά των Βασανιστηρίων (CPT) των ετών 1993, 1997, 2000, 2002, 2006, 2007, 2010, 2013, 2015 και 2019, όπου η Επιτροπή διαπιστώνει ότι ο αριθμός των κρατουμένων στη φυλακή υπερβαίνει κατά πολύ την επίσημη χωρητικότητα του ιδρύματος, καθώς και την ετήσια έκθεση του Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης της Απάνθρωπης και Ταπεινωτικής Μεταχείρισης του Συνηγόρου του Πολίτη για το έτος 2018, στην οποία αναφέρεται ότι οι ασφυκτικές συνθήκες διαβίωσης στα κελιά αποκλείουν κάθε μορφή ιδιωτικότητας και αποκλίνουν από τον ελάχιστο χώρο για κάθε κρατούμενο, που προβλέπονται από τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Η Διεύθυνση του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού I, με τα με αριθ. …/13.3.2024 και …/14.6.2024 έγγραφα απόψεων της μετά των σχετικών εγγράφων αυτών, προς αντίκρουση της υπό κρίση προσφυγής, αναφέρει πως ο θάλαμος 1 του ορόφου 2 της ακτίνας Ε (ΕΒΘ1) (αναφερόμενος στην προσφυγή ως Β1) έχει εμβαδόν 40,80 τ.μ. πλέον ξεχωριστού W.C. εμβαδού 12,18 τ.μ. και περιλαμβάνει 16 κρεβάτια, ενώ ο θάλαμος 4 του ορόφου 2 της ακτίνας Ε (ΕΒΘ4) (αναφερόμενος στην προσφυγή ως Β4) έχει εμβαδόν 36,00 τ.μ. πλέον ξεχωριστού W.C. εμβαδού 11,1 τ.μ. και περιλαμβάνει 14 κρεβάτια. Στα ως άνω έγγραφα όμως, δεν εκτίθενται συγκεκριμένα στοιχεία που αφορούν στις συνθήκες κράτησης των προσφευγόντων ως προς το θέμα του προσωπικού τους χώρου κατά τους χρόνους που αυτοί κρατήθηκαν. Αναφέρεται μόνο ενδεικτικά ότι στις 13.3.2024 (ημέρα σύνταξης του άνω με αριθ. …/13.3.2024 εγγράφου) κρατήθηκαν στο θάλαμο ΕΒΘ1 13 κρατούμενοι και στο θάλαμο ΕΒΘ4 12 κρατούμενοι. Εξάλλου, στο με αριθ. πρωτ. …/26.4.2024 συμπληρωματικό έγγραφο αναφέρεται ότι η Διεύθυνση του άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος δεν είναι σε θέση να βεβαιώσει τον αριθμό κρατουμένων στους θαλάμους, κατά τα χρονικά διαστήματα που κρατήθηκαν σε αυτούς οι άνω προσφεύγοντες για τους κάτωθι εκτιθέμενους λόγους: Ο αριθμός των κρατουμένων που διέρχεται από το σωφρονιστικό Κατάστημα Κορυδαλλού I είναι εξαιρετικά μεγάλος (22.000 εγγραφές κρατουμένων από τα μέσα του 2015 που λειτουργεί το νέο πληροφορικό σύστημα), κάτι που συνεπάγεται καθημερινές αλλαγές στην πληρότητα των κελιών και των θαλάμων μέρα (σε αντίθεση με Σωφρονιστικά Καταστήματα στα οποία η πληρότητα της πλειονότητας των κελιών παραμένει σχετικά σταθερή επί μακρά χρονικά διαστήματα). Η μόνη πηγή πληροφοριών για το ιστορικό των τοποθετήσεων των κρατουμένων στα κελιά είναι το πληροφοριακό σύστημα. Ωστόσο, το πληροφορικό σύστημα, όπως είναι αυτή τη στιγμή διαμορφωμένο, παρέχει στοιχεία μόνο για τα κελιά ή τους θαλάμους στους οποίους τοποθετήθηκε κάθε κρατούμενος, όχι για τον αριθμό των συγκρατουμένων του στο ίδιο κελί ή θάλαμο κάθε ξεχωριστή ημέρα της κράτησής του. Επομένως, η Διεύθυνση του άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος αδυνατεί να βεβαιώσει τον αριθμό των κρατουμένων που διαβιούν στον ίδιο θάλαμο κατά τα χρονικά διαστήματα που επικαλούνται οι προσφεύγοντες.

Εν κατακλείδι, εκτιμώντας τους αναλυτικούς ισχυρισμούς των προσφευγόντων, τον μέγιστο κανονικό αριθμό χωρητικότητας κρατουμένων στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I που είναι 1.222 κρατούμενοι, σε συνδυασμό με τις απόψεις της Διεύθυνσής του και τα στοιχεία που αυτή παρέθεσε, ότι δηλαδή, κατά την περίοδο κράτησης των προσφευγόντων ο αριθμός των κρατουμένων κυμάνθηκε από 1171 (14.8.2020) έως 1906 (21.10.2021), ενώ κατά το έτος 2024 ο αριθμός των κρατουμένων έχει κυμανθεί από 1637 (5.1.2024) έως 1832 (13.3.2024) και ήδη 1727 (3.6.2024), ότι η πτέρυγα Ε, στην οποία κρατήθηκαν άπαντες οι προσφεύγοντες, εμφανίζει μεγαλύτερη υπερπλήρωση σε σχέση με άλλες, ότι ο θάλαμος 1 έχει εμβαδόν 40,80 τ.μ. και διαθέτει 16 κρεβάτια, ήτοι αντιστοιχούν σε κάθε κρατούμενο (40,80 : 16 =) 2,55 τ.μ., και ότι ο θάλαμος 4 έχει εμβαδόν 36,00 τ.μ. και διαθέτει 14 κρεβάτια, ήτοι αντιστοιχούν σε κάθε κρατούμενο (36:14 =) 2,57 τ.μ., ενώ συχνά κρατούνται σε αυτόν περισσότεροι από 14 κρατούμενοι, οι οποίοι κοιμούνται στο πάτωμα (ενδεικτικά στις 3.6.2024 κρατούνταν σε αυτό 16 κρατούμενοι), καθώς και ότι δεν διευκρινίζεται, συγκεκριμένα, ο αριθμός των κρατουμένων που συγκατοικούσαν κάθε εκάστη ημέρα του ένδικου χρονικού διαστήματος στους θαλάμους 1 και 4 μαζί με τους προσφεύγοντες, το παρόν Συμβούλιο κρίνει ότι ουδόλως ανατρέπονται οι ισχυρισμοί των προσφευγόντων περί έλλειψης απαιτούμενου προσωπικού του χώρου στους ανωτέρω θαλάμους 1 και 4 κατά το διάστημα που κρατήθηκαν εκεί. Αντιθέτως, οι απόψεις και τα στοιχεία του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού I επιβεβαιώνουν τους ισχυρισμούς των προσφευγόντων, ότι για το άνω χρονικό διάστημα ο προσωπικός χώρος που τους αναλογούσε, ήταν αρκετά μικρότερος του προβλεπόμενου χώρου των 6 τ.μ. (αλλά και των 3 τ.μ.). Επιπλέον, το χρονικό διάστημα αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί ως σύντομο, περιστασιακό και για τον ελάχιστο χρόνο, ώστε να πληρούνται οι σωρευτικά απαιτούμενες προϋποθέσεις για να ανατραπεί η ανωτέρω παραβίαση των κανόνων διαβίωσης (συνθηκών κράτησης) και η προσβολή στην ανθρώπινη αξιοπρέπειά του. Εξάλλου, το γεγονός ότι, όπως προκύπτει από το με αριθ. …/13.3.2024 έγγραφο απόψεων της Διεύθυνσης του ως άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης: α) ο πρώτος προσφεύγων (… …) τοποθετήθηκε στο θάλαμο ΕΒΘ4 στις 10.10.2022 για λόγους συγκατοίκησης, κατόπιν προφορικού αιτήματος του, β) ο τέταρτος προσφεύγων (… …) τοποθετήθηκε στο θάλαμο ΕΒΘ1 στις 3.11.2021 κατόπιν υπεύθυνης δήλωσής του με την οποία ζητούσε να τοποθετηθεί στο συγκεκριμένο θάλαμο και στο θάλαμο ΕΒΘ4 στις 6.9.2022, για λόγους συγκατοίκησης, κατόπιν προφορικού αιτήματός του, γ) ο πέμπτος προσφεύγων (… …) τοποθετήθηκε στο θάλαμο ΕΒΘ1 στις 24.2.2023 κατόπιν υπεύθυνης δήλωσής του με την οποία ζητούσε να τοποθετηθεί στο συγκεκριμένο θάλαμο, δ) ο έκτος προσφεύγων (… …) τοποθετήθηκε στο θάλαμο ΕΒΘ4 στις 23.10.2023, για λόγους συγκατοίκησης, κατόπιν προφορικού αιτήματός του, ε) ο έβδομος προσφεύγων (… …) τοποθετήθηκε στο θάλαμο ΕΒΘ1 την 1.8.2023 και στις 27.12.2023 για λόγους συγκατοίκησης, κατόπιν προφορικού αιτήματός του και στ) ο όγδοος προσφεύγων (… …) τοποθετήθηκε στο θάλαμο ΕΒΘ4 στις 13.6.2023 κατόπιν υπεύθυνης δήλωσής του με την οποία ζητούσε να τοποθετηθεί στο συγκεκριμένο θάλαμο, δεν εξαρκεί προς άρση της ανωτέρω κρίσης, δεδομένου ότι οι ως άνω δηλώσεις υποβλήθηκαν ενόσω οι προσφεύγοντες τελούσαν ακουσίως σε μια εξουσιαστική σχέση, όπως είναι αυτή της κράτησης, κατάσταση από την οποία το Δικαστήριο αντλεί ισχυρό τεκμήριο ότι η χορήγηση των ως άνω δηλώσεων ήταν ανεξάρτητη της πραγματικής βούλησης και της αντίληψης των προσφευγόντων για τις έννομες συνέπειές τους. Επομένως, στοιχειοθετείται παραβίαση των κανόνων διαβίωσης (συνθηκών κράτησης) τόσο κατά το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ, όσο και 7, 10 παρ. 1 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και του άρθρου 21 του Σωφρονιστικού Κώδικα σε βάρος των προσφευγόντων κρατουμένων, λόγω της έλλειψης του απαιτούμενου προσωπικού χώρου στους θαλάμους 1 και 4 της πτέρυγας Ε, για το διάστημα που έκαστος κρατήθηκε στο ανωτέρω σωφρονιστικό κατάστημα.

Περαιτέρω, όσον αφορά τις λοιπές καταγγελλόμενες από τους προσφεύγοντες αιτιάσεις για έλλειψη σωματικής άσκησης, θέσεων εργασίας και προγραμμάτων ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης, ανεπαρκή θέρμανση, φωτισμό, αερισμό και διανομή προμηθειών, καθώς και για τις συνθήκες υγιεινής και καθαριότητας και την έλλειψη ζεστού νερού και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης οι προσφεύγοντες δεν διευκρινίζουν εάν οι ίδιοι προσβλήθηκαν προσωπικά - ούτε με ποιο τρόπο και σε ποιο βαθμό - από τα προβλήματα στις γενικότερες συνθήκες κράτησης που περιγράφουν. Δεν αναφέρουν κανένα περιστατικό που να τους έθιξαν προσωπικά, βάσει συγκεκριμένων προβλημάτων που οι ίδιοι αντιμετώπισαν, σε συνδυασμό μάλιστα με τις τυχόν ειδικότερες ανάγκες τους. Αντιθέτως, αρκούνται σε μια γενικόλογη παράθεση των προβλημάτων που είχαν εντοπιστεί από την Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων (CPT) στο συγκεκριμένο Κατάστημα Κράτησης και μάλιστα σε χρόνους πριν το επίδικο χρονικό διάστημα της στέρησης της ελευθερίας τους. Η απλή αναφορά όμως στις εκθέσεις της CPT, οι οποίες μάλιστα δεν αφορούν το επίδικο χρονικό διάστημα του εγκλεισμού των προσφευγόντων, δεν αρκεί για την αντίκρουση των απόψεων και των στοιχείων που προβλήθηκαν από το Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I σε απάντηση των αόριστων και γενικών αιτιάσεων των προσφευγόντων σε σχέση με τις διάφορες πτυχές της κράτησής τους. Ούτε, εξάλλου, έχει εκδοθεί άλλη έκθεση της Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων (CPT), πλην αυτών που αναφέρονται ανωτέρω, ή του Συνηγόρου του Πολίτη που να καλύπτει το επίμαχο διάστημα του εγκλεισμού των προσφευγόντων, κατά τα ανωτέρω, και από την οποία να μπορούν να αντληθούν συγκεκριμένα συμπεράσματα, που να αφορούν μάλιστα προσωπικά τους συγκεκριμένους προσφεύγοντες. Επομένως, οι λοιπές αιτιάσεις των προσφευγόντων δεν αναφέρονται σε προβλήματα στις συνθήκες κράτησης που τους έθιγαν προσωπικά και, ακολούθως, δεν μπορεί να εκτιμηθεί ότι αυτές επέτειναν την προσβολή στην ανθρώπινη αξιοπρέπειά τους (βλ. Ε.Δ.Δ.Α., Ιατρίδης και λοιποί κατά Ελλάδας, 2020, ό.π., σκ. 45 και διατ.).

Μολονότι, ωστόσο, οι άνω αιτιάσεις έχουν χαρακτήρα αόριστο και γενικό κρίνεται είναι αναγκαίο να σημειωθούν τα ακόλουθα: Όλα τα κελιά έχουν απολύτως επαρκή φυσικό και τεχνητό φωτισμό (μεγάλες λάμπες φθορίου), με διακόπτη εσωτερικό του κελιού. Συγκεκριμένα, οι ανάγκες ηλιασμού - εξαερισμού στους θαλάμους 1 και 4, όπου κρατήθηκαν οι προσφεύγοντες, εξυπηρετούνται από τρία (3) μεγάλα παράθυρα, διαστάσεων 150 εκ. χ 150 εκ., ενώ πάνω από την πόρτα του θαλάμου υπάρχει θυρίδα εξαερισμού, διαστάσεων 15 εκ. χ 35 εκ. (βλ. και τις φωτογραφίες που προσκομίσθηκαν σε απάντηση του με αριθ. …/19.4.2024 εγγράφου της Προέδρου του Συμβουλίου τούτου). Εξάλλου, η θέρμανση των θαλάμων αυτών εξασφαλίζεται από κεντρικό καλοριφέρ, το οποίο λειτουργεί κατά τους χειμερινούς μήνες καθημερινά, συνήθως για περίπου 1,5 ώρα το πρωί και 1,5 ώρα το βράδυ. Επιπλέον, το WC των θαλάμων 1 και 4 είναι διαχωρισμένο από το θάλαμο με πόρτα και τοίχο, και όχι απλά με ένα μικρό τοιχάκι κι ένα αυτοσχέδιο κουρτινάκι, όπως ισχυρίζονται οι προσφεύγοντες, ενώ κάθε WC διαθέτει τέσσερα (4) μικρά παράθυρα, διαστάσεων 45 εκ. χ 60 εκ., το καθένα. Στο σημείο αυτό δέον να διευκρινιστεί ότι η αναφερόμενη στην υπό κρίση προσφυγή ύπαρξη ενός λάστιχου πάνω από το σιφόνι του WC συνιστά απλά ένα αυτοσχέδιο ντους που χρησιμοποιούν ορισμένοι κρατούμενοι, αντί να κάνουν χρήση των κοινόχρηστων λουτρών της Ε πτέρυγας. Εξάλλου, στα κοινόχρηστα λουτρά που υπάρχουν στις πτέρυγες A, Β, Γ, Δ και Ε παρέχεται ζεστό νερό καθημερινά από το boiler της πτέρυγας κατά τις πρωινές και απογευματινές ώρες. Περαιτέρω, σε όλους τους κρατούμενους χορηγούνται κατά την εισαγωγή τους καθαρές κουβέρτες, σεντόνια, μπολ, πιρούνι και κουτάλι. Επιπλέον, όλες οι πτέρυγες διαθέτουν κοινόχρηστα πλυντήρια στη διάθεση των κρατουμένων. Επιπροσθέτως, για τη γενική καθαριότητα και την απολύμανση των χώρων της φυλακής μεριμνούν συνεργεία εργαζομένων, με ευεργετικό υπολογισμό ποινή, πρωί και απόγευμα, ενώ υπάρχουν δοχεία απορριμμάτων, τόσο σε κοινόχρηστους χώρους, όσο και έξω από τα κελιά. Κατά το επίμαχο διάστημα, γίνονταν τακτικά μυοκτονίες και απεντομώσεις από εξωτερικά συνεργεία και συνεργεία του άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος [βλ. ενδεικτικά το από 4.12.2020 τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών της εταιρίας …, που αφορά στην παροχή υπηρεσιών απεντόμωσης, μυοκτονίας, απολύμανσης, μικροβιοκτονίας covid 19, αντιμετώπισης κοριών κατά για το χρονικό διάστημα Ιούνιος 2020 - Δεκέμβριος 2020, το από 4.12.2021 πιστοποιητικό απεντόμωσης - μυοκτονίας της ιδίας ως άνω εταιρίας … με ισχύ πιστοποίησης από 4.12.2021 έως 4.1.2022, τα από 16.9.2022, 19.9.2022, 23.9.2022, 10.10.2022, 11.10.2022, 12.10.2022, 13.10.2022, 15.11.2022, 16.11.2022, 12.12.2022, 13.12.2022, 13.7.2022, 6.7.2022 και 5.7.2022 πιστοποιητικά απεντομώσεων της εταιρίας …, τα από 22.11.2022, 19.12.2022, 21.12.2022, 13.10.2022 και 23.11.2022 πιστοποιητικά μυοκτονίας - απολύμανσης - μικροβιοκτονίας covid 19 της εταιρίας …, τα από 26.9.222, 27.9.2022, 23.11.2022 και 12.10.2022 πιστοποιητικά απολύμανσης - μικροβιοκτονίας covid 19 της εταιρίας …, τα από 22.8.2022, 22.9.2022 και 19.8.2022 πιστοποιητικά απεντόμωσης - μυοκτονίας της εταιρίας …, το από 8.7.2022 πιστοποιητικό μυοκτονίας της εταιρίας …, τα από 22.8.2022 και 19.8.2022 δελτία επίσκεψης τεχνικού της εταιρίας … (ήδη …) για την πραγματοποίηση ψεκασμού απεντόμωσης και μυοκτονία, τα από 14.7.2022, 13.7.2022, 6.7.2022, 5.7.2022, 10.6.2022, 3.6.2022 και 31.5.2022 δελτία επίσκεψης τεχνικού της εταιρίας … (ήδη …) για την πραγματοποίηση ψεκασμού απεντόμωσης, τα από 8.7.2022 και 15.6.2022 δελτία επίσκεψης τεχνικού της εταιρίας … (ήδη …) για την πραγματοποίηση μυοκτονίας, τα από 10.10.2023, 7.9.2023, 11.3.2023, 12.7.2023, 12.6.2023, 8.5.2023, 13.11.2023, 30.4.2024 και 20.3.2024 πιστοποιητικά απεντομώσεων - μυοκτονιών της εταιρίας … και τα από 11.7.2023, 19.6.2023 και 19.6.2023 πιστοποιητικά απεντομώσεων της εταιρίας …]. Εξάλλου, για την καθαριότητα του κελιού υπεύθυνοι είναι οι ίδιοι οι κρατούμενοι που διαμένουν σε αυτό. Η Κοινωνική Υπηρεσία παρέχει είδη καθαριότητας στους απόρους, όπως σαπούνια, σκόνες καθαρισμού ρούχων, απολυμαντικά χώρου, οδοντόκρεμες και οδοντόβουρτσες, καθώς και είδη πρώτης ανάγκης (χαρτί υγείας, σαπούνι, σαμπουάν, ξυραφάκια κλπ) σε μηνιαία βάση, ενώ οι υπόλοιποι τα αγοράζουν από το πρατήριο με δικές τους δαπάνες. Έτσι, όπως προκύπτει από το συνημμένο στο με αριθ. …/26.4.2024 έγγραφο υπηρεσιακό σημείωμα της Κοινωνικής Υπηρεσίας του άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος στους κρατούμενους: 1) … …, 2) … …, 3) … …, 4) … …, 5) … …, 5) … …, 7) … … και 8) … … δε χορηγήθηκαν σε τακτική βάση είδη πρώτης ανάγκης, καθώς δεν ήταν άποροι κατά το διάστημα κράτησής τους, πλην του διαστήματος προσωρινής παραμονής τους στον ειδικό χώρο της Δ' πτέρυγας, οπότε και ετέθησαν σε καραντίνα ως νεοεισαχθέντες, κατά το οποίο τους δόθηκαν (χωρίς να εξεταστεί η οικονομική τους κατάσταση) σαπούνι, χαρτί υγείας, σαμπουάν, ξυραφάκια και οδοντόκρεμα. Αντίθετα, στον κρατούμενο … …, ο οποίος ήταν άπορος κατά το διάστημα της κράτησής του του δόθηκαν τα παρακάτω είδη πρώτης ανάγκης: Στις 31.5.2023 ένα (1) σαπούνι και ένα (1) χαρτί υγείας και στις 3.6.2023, 10.7.2023, 13.9.2023 και 25.11.2023 δύο (2) χαρτιά υγείας, τρία (3) ξυραφάκια, δύο (2) μικρές οδοντόκρεμες (δείγματα), ένα (1) σαμπουάν, ένα (1) σαπούνι και ένα (1) σακουλάκι σκόνη πλυσίματος εκάστη φορά, ενώ από τον Ιανουάριο του έτους 2024 ο άνω κρατούμενος υποστηρίχθηκε οικονομικά από οικεία του πρόσωπα και για το λόγο αυτό δεν του χορηγήθηκαν πλέον άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι οι μη καπνιστές κρατούμενοι μπορούν να ζητήσουν να κρατηθούν στα ίδια κελιά και δεν είναι υποχρεωμένοι να συγκατοικούν με καπνιστές συγκρατουμένους, πλην, όμως κανείς εκ των προσφευγόντων δεν επικαλείται ότι αιτήθηκε την τοποθέτησή του σε κελί μη καπνιστών και το αίτημά του αυτό δεν έγινε δεκτό από τη Διεύθυνση του άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος.

Επιπλέον, οι προσφεύγοντες όλως αορίστως εκθέτουν ότι υγιείς κρατούμενοι κρατούνται μαζί με ασθενείς, εκθέτοντάς τους σε μεταδοτικές ασθένειες. Προκύπτει, ωστόσο, από τα προσκομισθέντα έγγραφα ότι όσοι κρατούμενοι πάσχουν από μολυσματικές ασθένειες (ΟΟνίΟ κ.ά.) διαχωρίζονται από το γενικό πληθυσμό ή μετάγονται στο Ειδικό Κέντρο Υγείας Κρατουμένων Κορυδαλλού και σε εξωτερικά δημόσια νοσοκομεία. Ειδικότερα, όσον αφορά τους συγκεκριμένους προσφεύγοντες κατά την είσοδό τους στο άνω Σωφρονιστικό Κατάστημα άπαντες τοποθετήθηκαν σε ειδικό χώρο της Ακτίνας Δ, προκειμένου να τεθούν σε καραντίνα. Όταν δε κατά τη διάρκεια της κράτησής τους βρέθηκαν θετικοί στον COVID τοποθετήθηκαν σε ειδικούς χώρους και ετέθησαν σε καραντίνα, μετά το πέρας της οποίας οι περισσότεροι επέστρεψαν στους αρχικούς τους θαλάμους. Έτσι: 1) ο πρώτος προσφεύγων … … διαγνώσθηκε θετικός στον COVID στις 7.10.2023, οπότε και τοποθετήθηκε στον ειδικό χώρο - Κελί 01 της Ακτίνας Ε από τις 7.10.2023 έως τις 12.10.2023, μετά τη λήξη της καραντίνας δε την 12.10.2023 επέστρεψε στο θάλαμο Ε2Θ4, 2) ο δεύτερος προσφεύγων … … διαγνώσθηκε θετικός στον COVID στις 7.10.2023, οπότε και τοποθετήθηκε στον ειδικό χώρο - Κελί 04 της Ακτίνας Ε από τις 7.10.2023 έως τις 12.10.2023, μετά τη λήξη της καραντίνας δε την 12.10.2023 επέστρεψε στο θάλαμο Ε2Θ4, 3) ο τρίτος προσφεύγων … … διαγνώσθηκε θετικός στον COVID στις 7.10.2023, οπότε και τοποθετήθηκε στον ειδικό χώρο - Κελί 01 της Ακτίνας Ε από τις 7.10.2023 έως τις 12.10.2023, μετά τη λήξη της καραντίνας δε την 12.10.2023 επέστρεψε στο θάλαμο Ε2Θ4, 4) ο τέταρτος προσφεύγων … … διαγνώσθηκε θετικός στον COVID στις 8.10.2023, οπότε και τοποθετήθηκε στον Θάλαμο Ε2Θ1 από τις 8.10.2023 έως τις 10.10.2023, μετά τη λήξη της καραντίνας δε την 10.10.2023 επέστρεψε στο θάλαμο Ε2Θ4, 5) ο πέμπτος προσφεύγων … … διαγνώσθηκε θετικός στον COVID στις 8.10.2023, οπότε και τοποθετήθηκε στον Θάλαμο Ε2Θ4 από τις 8.10.2023 έως τις 10.10.2023, μετά τη λήξη της καραντίνας δε την 10.10.2023 επέστρεψε στο θάλαμο Ε2Θ1, 6) ο έκτος προσφεύγων … … διαγνώσθηκε θετικός στον COVID στις 13.8.2022, οπότε και τοποθετήθηκε στον ειδικό χώρο - Κελί 04 της Ακτίνας Ε από τις 13.8.2022 έως τις 15.8.2022, ακολούθως δε μεταφέρθηκε για συνέχιση της καραντίνας στο θάλαμο 10 του ισογείου της ακτίνας Ε, όπου και παρέμεινε έως τις 14.9.2022, 7) ο έβδομος προσφεύγων … … ετέθη σε καραντίνα και τοποθετήθηκε στον Θάλαμο Ε2Θ4 από τις 10.10.2023 έως τις 13.11.2023, 8) ο όγδοος προσφεύγων … … διαγνώσθηκε θετικός στον COVID στις 8.10.2023, οπότε και τοποθετήθηκε στον Θάλαμο Ε2Θ1 από τις 8.10.2023 έως τις 10.10.2023, μετά τη λήξη της καραντίνας δε την 10.10.2023 επέστρεψε στο θάλαμο Ε2Θ4 και 9) ο ένατος προσφεύγων … … διαγνώσθηκε θετικός στον COVID στις 7.10.2023, οπότε και τοποθετήθηκε στον ειδικό χώρο - Κελί 01 της Ακτίνας Δ από τις 7.10.2023 έως τις 12.10.2023, μετά τη λήξη της καραντίνας δε την 12.10.2023 επέστρεψε στο θάλαμο Ε2Θ4. Επομένως, όσα περί του αντιθέτου εκθέτουν οι| προσφεύγοντες είναι απορριπτέα ως αβάσιμα.

Όσον αφορά στη σίτιση στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I ακολουθούνται εναλλασσόμενα προγράμματα διατροφής, απολύτως ικανοποιητικής ποιότητας και επαρκούς ποσότητας. Τα προγράμματα αυτά ελέγχονται από τον ιατρό του Καταστήματος Κράτησης και η ποιότητα των γευμάτων ελέγχεται καθημερινά από τη Διεύθυνση. Κρατούμενοι με ιδιαίτερες διατροφικές συνήθειες, για λόγους υγείας ή θρησκευτικούς λόγους έχουν τη δυνατότητα να παρασκευάζουν συμπληρωματικά γεύματα στις κοινόχρηστες κουζίνες που υπάρχουν σε κάθε όροφο στις πτέρυγες. Επισημαίνεται ότι, από τα ενδεικτικά προσκομιζόμενα εβδομαδιαία προγράμματα συσσιτίου των ετών 2023 και 2024 αποδεικνύεται ότι στους κρατούμενους παρέχεται πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό φαγητό, περιλαμβάνεται δε σε αυτό κρέας δύο με τρεις φορές την εβδομάδα, ψάρι ή θαλασσινά, μία με δύο φορές την εβδομάδα, όσπρια μία με δύο φορές την εβδομάδα, σαλάτες, φρούτα και λαχανικά σε ημερήσια βάση. Άλλωστε, στην υπό κρίση προσφυγή δεν εκτίθενται κάποιες ειδικότερες διατροφικές συνήθειες ή ανάγκες λόγω της κατάσταση της υγείας των προσφευγόντων ή των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων, οι οποίες δεν ικανοποιήθηκαν. Εξάλλου, η διανομή του συσσιτίου γίνεται στο ισόγειο κάθε πτέρυγας (και όχι στο πάτωμα, όπως αναληθώς ισχυρίζονται οι προσφεύγοντες) και οι κρατούμενοι τρώνε στα τραπέζια που έχουν στα κελιά τους.

Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι όλες οι πτέρυγες έχουν δικό τους προαύλιο, όπου οι κρατούμενοι έχουν καθημερινά τη δυνατότητα σωματικής άσκησης, καθώς και τη δυνατότητα να παραμένουν στους κοινόχρηστους χώρους. Επομένως, οι προσφεύγοντες, όπως όλοι οι κρατούμενοι, είχαν πρόσβαση στο προαύλιο για πολλές ώρες καθημερινά, πρωί και απόγευμα, από τις 08.00 π.μ. έως τις 12.00 μ.μ. και από τις 15.00 μ.μ. μέχρι και μισή ώρα πριν τη δύση του ήλιου [άρθρο 8 του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας, ΥΑ 58819/7.4.2003 (ΦΕΚ Β 463/17.4.2003)]. Πρόκειται για τις ώρες κατά τις οποίες οι κρατούμενοι μετακινούνται από κελί σε κελί, προαυλίζονται, αθλούνται, εργάζονται, εκπαιδεύονται, συμμετέχουν σε προγράμματα, έχουν ελεύθερο χρόνο κλπ. Ειδικότερα δε στην πτέρυγα Ε οι κρατούμενοι έχουν πρόσβαση σε μεγάλο προαύλιο, διαστάσεων γηπέδου ποδοσφαίρου, από τις 08.00 έως τις 11.00 π.μ. και από τις 14.30 έως τις 17.00 μ.μ. Οι προσφεύγοντες δε δεν αναφέρθηκαν σε κανένα περιστατικό που τους απέκλεισε τη δυνατότητα αυτή.

Επιπλέον, στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I διοργανώνεται πλήθος ψυχαγωγικών εκδηλώσεων, όπως θεατρικές παραστάσεις από επαγγελματικούς θιάσους ή από τα θεατρικά εργαστήρια των κρατουμένων, συναυλίες από γνωστούς τραγουδιστές και μουσικούς κ.ά. σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους, ενώ ψυχαγωγικές εκδηλώσεις πραγματοποιούνται και στο χώρο του παιδικού επισκεπτηρίου στο κεντρικό κήπο του άνω Σωφρονιστικού καταστήματος. Ενδεικτικά μόνο κατά το β' τετράμηνο του έτους 2022 πραγματοποιήθηκαν τα εξής προγράμματα: α) Πρόγραμμα Κινηματογράφου - Ανοικτό Παράθυρο - Moving Image, με στόχο την παροχή μαθημάτων σκηνοθεσίας, σεναρίου, φωτογραφίας και ηχοληψίας, στο οποίο συμμετείχαν 50 κρατούμενοι, β) Πρόγραμμα εκμάθησης ελληνικής γλώσσας, με στόχο τη βασική γνώση της ελληνικής γλώσσας, στο οποίο συμμετείχαν 18 κρατούμενοι, γ) Πρόγραμμα εικαστικού εργαστηρίου «Τεχνοδρομώ», με στόχο την ανάπτυξη της εικαστικής έκφρασης, στο οποίο συμμετείχαν 13 κρατούμενοι, δ) Πρόγραμμα Museotek εικονικής ξενάγησης σε μουσεία, με στόχο τη μουσειακή αγωγή, στο οποίο συμμετείχαν 120 κρατούμενοι και ε) Πρόγραμμα εκπαιδευτικών δομών Lullaby Project, με στόχο την ενίσχυση του γονεϊκού ρόλου σε ευάλωτες ομάδες, στο οποίο συμμετείχαν 10 κρατούμενοι. Επιπλέον, κατά το έτος 2023 πραγματοποιήθηκαν στο Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I προγράμματα εκπαίδευσης και πιστοποίησης κρατουμένων, σχολές γονέων και θεατρικό εργαστήριο, ενώ για το έτος 2024 έχουν προγραμματιστεί και ήδη πραγματοποιούνται πλήθος πολιτιστικών δραστηριοτήτων, όπως η λειτουργία θεατρικών και μουσικών εργαστηρίων με φορείς υλοποίησης τόσο ιδιώτες εκπαιδευτές όσο και κρατικούς φορείς, όπως το Εθνικό Θέατρο και η Εθνική Λυρική Σκηνή. Επιπλέον, οι προσφεύγοντες, όπως και όλοι οι κρατούμενο, έχουν τη δυνατότητα να έχουν ατομική τηλεόραση, ακόμα και δορυφορική, ραδιόφωνο και mp3 στο κελί τους, μόνο όμως με χρήση ακουστικών, ώστε να μην ενοχλούνται οι λοιποί συγκροτούμενοι τους, καθώς επίσης και να αγοράζουν εφημερίδες.

Περαιτέρω, στο άνω Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης διατίθενται πολλές ευκαιρίες εκπαίδευσης και ανεξάρτητα εκπαιδευτικά προγράμματα. Συγκεκριμένα, λειτουργούν, ανάλογα με τις εκπαιδευτικές ανάγκες εκάστου κρατουμένου: α) δημοτικό σχολείο που χορηγεί απολυτήριο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (στο οποίο ενδεικτικά κατά το σχολικό έτος 2023-2024 φοίτησαν 36 κρατούμενοι), β) σχολείο δεύτερης ευκαιρίας, που χορηγεί απολυτήριο ισάξιο του τριτάξιου Γυμνασίου (στο οποίο ενδεικτικά κατά το σχολικό έτος 2023-2024 φοίτησαν 87 κρατούμενοι), γ) κατ’ ιδίαν μαθήματα γυμνασίου (στο οποίο ενδεικτικά κατά το σχολικό έτος 2023-2024 φοίτησαν 5 κρατούμενοι) και γενικού λυκείου (στο οποίο ενδεικτικά κατά το σχολικό έτος 2023-2024 φοίτησαν 35 κρατούμενοι), δ) δημόσιο Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης (πλέον Δημόσιο ΣΑΕΚ) με τρεις ειδικότητες (μαγειρική τέχνη, τέχνη σκίτσου και γραφικών και επιμέλεια ηλεκτρονικών και έντυπων κειμένων), που χορηγεί αναγνωρισμένους κρατικούς τίτλους μεταδευτεροβάθμιας επαγγελματικής κατάρτισης (στο οποίο ενδεικτικά κατά το σχολικό έτος 2023-2024 φοίτησαν 64 κρατούμενοι), ε) ειδική αίθουσα, ανοικτή όλες τις καθημερινές, για εξ αποστάσεως φοίτηση σε ΑΕΙ όλης της χώρας μέσω 10 Η/Υ με σύνδεση στο διαδίκτυο, ενώ παρέχεται δυνατότητα εκπαιδευτικών αδειών με ηλεκτρονική επιτήρηση (ενδεικτικά κατά το χρονικό διάστημα από 10.1.2023 έως 30.7.2024 παρακολούθησαν μαθήματα σε ΑΕΙ και ΕΑΠ συνολικά 18 κρατούμενοι). Εξάλλου, κατά το διάστημα της κράτησης των άνω προσφευγόντων, υλοποιήθηκαν τα ακόλουθα εκπαιδευτικά προγράμματα: α) ελληνικού αλφαβητισμού, β) αγγλικής γλώσσας (σε συνεργασία με την ΕΠΑΝΟΔΟ), γ) κατασκευών (σε συνεργασία με την ΕΠΑΝΟΔΟ), δ) παραγωγής κινηματογραφικών έργων (σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και την ΑΜΚΕ «Κινούμενη Εικόνα»), ε) θεατρικής αγωγής (με την υποστήριξη του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά) και μία δεύτερη θεατρική ομάδα (με την εθελοντική υποστήριξη της Μη-Κερδοσκοπικής Εταιρείας «Τεχνοδρομώ») και άλλα προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης και στ) επαγγελματικής κατάρτισης (εκπαίδευση και πιστοποίηση κρατουμένων, προσωρινά. Ακόμη, στο Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I λειτουργεί δανειστική βιβλιοθήκη, με δυνατότητα πρόσβασης, κάθε πτέρυγας, δύο φορές την εβδομάδα, που διαθέτει περίπου 1.000 τόμους βιβλίων, σε πολλές γλώσσες, ταξινομημένα θεματικά με το σύστημα DEWEY. Εντούτοις, οι προσφεύγοντες δεν αναφέρουν εάν εκδήλωσαν ενδιαφέρον για συμμετοχή σε πολιτιστικά, εκπαιδευτικά ή άλλα προγράμματα η οποία δεν ικανοποιήθηκε - και μάλιστα αδικαιολόγητα. Αντιθέτως, όπως προκύπτει από τις με αριθ. πρωτ. …/13.3.2024 δύο βεβαιώσεις εργασίας του ως άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος ο τέταρτος προσφεύγων, … …, από τις 19.10.2022 έως τις 30.6.2024 συμμετέχει με ευεργετικό υπολογισμό ημερών φοίτησης στο πρόγραμμα Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Δ. ΣΑΕΚ και ο ένατος προσφεύγων … …, από τις 10.10.2023 έως τις 30.6.2024 συμμετέχει με ευεργετικό υπολογισμό ημερών φοίτησης στο πρόγραμμα Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας ΣΔΕ.

Περαιτέρω, στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I προσφέρονται 624 θέσεις εργασίας, σε πλήθος ειδικότητες, με ευεργετικό υπολογισμό ποινής. Μάλιστα οι περισσότεροι προσφεύγοντες εργάστηκαν κατά τη διάρκεια της κράτησής τους στο άνω Σωφρονιστικό Κατάστημα, με ευεργετικό υπολογισμό ημερών εργασίας [βλ. τις συνημμένες στις με αριθ. πρωτ. …/13.3.2024 απόψεις της Διεύθυνσης από 13.3.2024 πέντε (5) βεβαιώσεις εργασίας για τους πρώτο, δεύτερο, τρίτο, έκτο και έβδομο των προσφευγόντων] και συγκεκριμένα: 1) Ο πρώτος προσφεύγων … … τοποθετήθηκε στη θέση «ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ» από το μήνα Ιούλιο του έτους 2023 έως τον μήνα Μάρτιο του έτους 2024, 2) ο δεύτερος προσφεύγων … … τοποθετήθηκε στη θέση «ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ» από το μήνα Ιανουάριο του έτους 2024 έως και τον μήνα Μάρτιο του έτους 2024, 3) ο τρίτος προσφεύγων … … τοποθετήθηκε στη θέση «ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ» από το μήνα Ιανουάριο του έτους 2024 έως τον μήνα Μάρτιο του έτους 2024, 4) ο έκτος προσφεύγων … … τοποθετήθηκε στη θέση «ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟΥ» από την 1.7.2023 έως τις 13.1.2024 και 5) ο έβδομος προσφεύγων … … τοποθετήθηκε στη θέση «ΠΡΑΤΗΡΙΟ ΚΑΝΤΙΝΑΣ» από την 1.1.2024 έως τις 29.2.2024, οπότε και μετήχθη στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Λάρισας. Αντίθετα, ο πέμπτος προσφεύγων … … και ο όγδοος προσφεύγων … … δεν τοποθετήθηκαν σε κάποια θέση εργασίας κατά τη διάρκεια αυτής της κράτησής τους (επισημαίνεται ότι ο … … είχε εργασθεί κατά τη διάρκεια προηγούμενων κρατήσεών του τα έτη 2020 και 2021) (βλ. τις με αριθ. πρωτ. .../13.3.2024 και …/24.4.2024 βεβαιώσεις εργασίας).

Επίσης, στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I παρέχεται στους κρατούμενους πλήρης ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, καθώς οι ανωτέρω έχουν πρόσβαση στο ιατρείο, το οποίο ήταν ανοικτό σε 24ωρη βάση, κάθε ημέρα της εβδομάδας, ενώ έχουν και τη δυνατότητα να κλείσουν ραντεβού με ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων. Συγκεκριμένα, στο ιατρείο απασχολούνται: ένας (1) μόνιμος ιατρός καρδιολόγος, έντεκα (11) κατ’ επίσκεψη ιατροί διαφόρων ειδικοτήτων, τέσσερις (4) μόνιμοι νοσηλευτές, καθώς και έξι (6) βοηθοί νοσοκόμοι. Οι ιατροί εξετάζουν, συνταγογραφούν φάρμακα ή παραπέμπουν τους ασθενείς για περαιτέρω εξέταση και αντιμετώπιση στο Ειδικό Κέντρο Υγείας Κρατουμένων Κορυδαλλού ή σε εξωτερικά νοσοκομεία, όταν είναι απαραίτητο. Οι μεταγωγές δε αυτές εκτελούνται άμεσα όταν πρόκειται για έκτακτα περιστατικά. Εξάλλου, όπως προκύπτει από τους προσκομισθέντες ιατρικούς φακέλους του πρώτου (… …) και του όγδοου (… …) των προσφευγόντων οι ανωτέρω, μολονότι κατά τη διάρκεια της παρούσας κράτησής τους δεν αντιμετώπισαν κάποιο πρόβλημα υγείας, ούτε άλλωστε οι τελευταίοι αναφέρουν κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας που δεν αντιμετωπίστηκε επαρκώς ή ότι η κατάστασή τους επιδεινώθηκε κατά την παραμονή τους στο εν λόγω σωφρονιστικό κατάστημα, κατά τη διάρκεια προηγούμενων κρατήσεών τους έλαβαν επανειλημμένως την απαραίτητη ιατρική περίθαλψη, λόγω κυρίως των ψυχιατρικών προβλημάτων που αντιμετώπιζαν. Αντίθετα, οι λοιποί προσφεύγοντες δεν αναφέρουν κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας που αντιμετώπισαν κατά τη διάρκεια της κράτησής τους.

Επιπλέον, στο ως άνω Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης οι κρατούμενοι έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν μεταξύ τριών προγραμμάτων απεξάρτησης: (α) ΟΚΑΝΑ, με χορήγηση μεθαδόνης, (β) ΚΕΘΕΑ, Συμβουλευτικός Σταθμός και Θεραπευτική Κοινότητα, με άριστες συνθήκες διαβίωσης και θεραπείας και (γ) 18 Άνω, πρόγραμμα απεξάρτησης του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής. Όπως δε προκύπτει από τη με αριθ. πρωτ. …/13.3.2024 βεβαίωση εργασίας ο έκτος προσφεύγων … … από 5.7.2022 έως 14.9.2022 συμμετείχε με ευεργετικό υπολογισμό ημερών στο θεραπευτικό πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ, ενώ οι λοιποί προσφεύγοντες δεν εκθέτουν ότι οι ίδιοι ήταν εξαρτημένοι χρήστες, ώστε να απαιτείται να λάβουν ειδικότερη φροντίδα την οποία δεν έλαβαν, ούτε, (άλλωστε, αυτό προκύπτει από έγγραφα.

Επομένως, οι συνθήκες κράτησης των προσφευγόντων δεν ήταν τέτοιες που να επέτειναν την προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας του, πλέον της παραβίασης του απαιτούμενου προσωπικού του χώρου στους θαλάμους κράτησής τους (Ε2Θ1 και Ε2Θ4) για το κρίσιμο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα να μην λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό του μεγέθους της ηθικής βλάβης που υπέστησαν οι προσφεύγοντες. Άλλωστε, λόγω των αόριστων και γενικολόγων αιτιάσεων των προσφευγόντων ως προς τις λοιπές συνθήκες κράτησης, πλην της έλλειψης προσωπικού χώρου, σε συνδυασμό και με τη σιωπηρή, αλλά αδιαμφισβήτητη παραίτησή τους από το δικαίωμα παροχής συμπληρωματικών διευκρινίσεων, δεν κρίνεται ότι συντρέχουν ειδικοί λόγοι και δεν είναι σκόπιμο το παρόν Συμβούλιο να τους καλέσει εκ νέου αυτεπαγγέλτως, προκειμένου οι ίδιοι αυτοπροσώπως ή μέσω του συνηγόρου τους να παράσχουν νέες διευκρινίσεις.

Κατόπιν των ανωτέρω προέκυψε ότι, κατά την επίδικη χρονική περίοδο ο προσωπικός χώρος, ο οποίος τέθηκε στη διάθεση των προσφευγόντων ήταν μικρότερος των 3,00 τ.μ. Αυτή η έλλειψη επαρκούς προσωπικού χώρου για τους προσφεύγοντες στοιχειοθετεί παραβίαση της διάταξης του άρθρου 3 ΕΣΔΑ, το οποίο εν προκειμένω δεν δύναται να αντικρουστεί από τα σωρευτικά αποτελέσματα των υπολοίπων πτυχών των συνθήκων κράτησής τους. Ειδικότερα, εάν και δεν προέκυψε, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, ότι οι γενικότερες συνθήκες κράτησης στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I παραβιάζουν τις συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης των προσφευγόντων, δέον να σημειωθεί ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η μείωση της επιφάνειας του προσωπικού χώρου αυτού, σε σχέση με το ελάχιστο προαπαιτούμενο των 3 τ.μ. δεν ήταν ήσσονος σημασίας, ενώ διήρκησε για σχεδόν αδιάλειπτο χρονικό διάστημα που έφτασε ή και υπερέβη τους δεκαέξι (16) μήνες για τον πρώτο προσφεύγοντα, τους δεκαπέντε (15) μήνες για το δεύτερο προσφεύγοντα, τους επτά (7) μήνες για τον τρίτο προσφεύγοντα, τους δεκαεννιά (19) μήνες για τον τέταρτο προσφεύγοντα, τους έντεκα (11) μήνες για τον πέμπτο προσφεύγοντα, τους οκτώ (8) μήνες για τον έκτο προσφεύγοντα, τους τέσσερις (4) μήνες για τον έβδομο προσφεύγοντα, τους οκτώ (8) μήνες για τον όγδοο προσφεύγοντα και τους δέκα (10) μήνες για τον ένατο προσφεύγοντα, ώστε να μην δύνανται να χαρακτηριστεί σύντομη ή περιστασιακή. Κατά συνέπεια, κρίνεται ότι: 1) ο πρώτος προσφεύγων … … κατά το χρονικό διάστημα από τις 10.10.2022 έως και τις 7.10.2023 (ήτοι για 362 ημέρες) και από τις 12.10.2023 έως και τις 14.2.2024 (ήτοι για 125 ημέρες), ήτοι συνολικά για (362 + 125 =) 487 ημέρες, 2) ο δεύτερος προσφεύγων … … κατά το χρονικό διάστημα από τις 21.11.2022 έως και τις 7.10.2023 (ήτοι για 320 ημέρες) και από τις 12.10.2023 έως και τις 14.2.2024 (ήτοι για 125 ημέρες), ήτοι συνολικά για (320 + 125 =) 445 ημέρες, 3) ο τρίτος προσφεύγων … … κατά το χρονικό διάστημα από τις 3.7.2023 έως και τις 7.10.2023 (ήτοι για 96 ημέρες) και από τις 12.10.2023 έως και τις 14.2.2024 (ήτοι για 125 ημέρες), ήτοι συνολικά για (96 + 125 =) 221 ημέρες, 4) ο τέταρτος προσφεύγων … … κατά το χρονικό διάστημα από τις 3.11.2021 έως και τις 18.12.2021 (ήτοι για 45 ημέρες), από τις 6.9.2022 έως τις 8.10.2023 (ήτοι για 397 ημέρες) και από τις 10.10.2023 έως και τις 14.2.2024 (ήτοι για 127 ημέρες), ήτοι συνολικά για (45 + 397 + 127 =) 569 ημέρες, 5) ο πέμπτος προσφεύγων … … κατά το χρονικό διάστημα από τις 24.2.2023 έως και τις 8.10.2023 (ήτοι για 226 ημέρες) και από τις 10.10.2023 έως και τις 14.2.2024 (ήτοι για 127 ημέρες), ήτοι συνολικά για (226 + 127 =) 353 ημέρες, 6) ο έκτος προσφεύγων … … κατά το χρονικό διάστημα από τις 20.3.2023 έως και τις 21.10.2023 (ήτοι για 215 ημέρες) και από τις 23.10.2023 έως και τις 8.12.2023 (ήτοι για 46 ημέρες), ήτοι συνολικά για (215 + 46 =) 261 ημέρες, 7) ο έβδομος προσφεύγων … … κατά το χρονικό διάστημα από την 1.8.2023 έως και τις 9.10.2023 (ήτοι για 69 ημέρες) και από τις 27.12.2023 έως και τις 14.2.2024 (ήτοι για 49 ημέρες), ήτοι συνολικά για (69 + 49 =) 118 ημέρες, 8) ο όγδοος προσφεύγων … … κατά το χρονικό διάστημα από τις 13.6.2023 έως και τις 8.10.2023 (ήτοι για 117 ημέρες) και από τις 10.10.2023 έως και τις 14.2.2024 (ήτοι για 127 ημέρες), ήτοι για (117 + 127 =) 244 ημέρες και 9) ο ένατος προσφεύγων … … κατά το χρονικό διάστημα από τις 19.4.2023 έως και τις 7.10.2023 (ήτοι για 171 ημέρες) και από τις 12.10.2023 έως και τις 14.2.2024 (ήτοι για 125 ημέρες), ήτοι συνολικά για (171 + 125 =) 296 ημέρες, κρατήθηκαν υπό συνθήκες που απάδουν των κριτηρίων των άρθρων 3 της ΕΣΔΑ, 7 και 10 παρ. 1 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, χωρίς να είναι συμβατές και με τα οριζόμενα στο άρθρο 21 του Σωφρονιστικού Κώδικα.

Περαιτέρω, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 6Α παρ. 3 του Σωφρονιστικού Κώδικα, το παρόν Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών, θα πρέπει να εξετάσει τη λήψη κάθε πρόσφορου μέτρου με σκοπό τη διασφάλιση κανόνων αξιοπρεπούς διαβίωσης των προσφευγόντων. Ειδικότερα, ο πρώτος (… …), δεύτερος (… …), τρίτος (… …), τέταρτος (… …), πέμπτος (… …), όγδοος (… …) και ένατος (… …) των προσφευγόντων, ως εκτέθηκε ανωτέρω, εξακολουθούν να κρατούνται τους ίδιους θαλάμους στους οποίους κρατούνταν και κατά το χρόνο άσκησης της υπό κρίση προσφυγής (ήτοι στο θάλαμο Ε2Θ1 ο πέμπτος και στο θάλαμο Ε2Θ4 οι λοιποί). Όπως δε προκύπτει από το με αριθ. …/3.6.2024 έγγραφο συμπληρωματικών στοιχείων της Διεύθυνσης του άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης οι συνθήκες κράτησης στους άνω θαλάμους όχι μόνο δεν έχουν βελτιωθεί αλλά αντίθετα έχουν μεταβληθεί επί τα χείρω, καθώς στις 3.6.2024 κρατούνταν πλέον σε έκαστο εξ αυτών δεκαέξι (16) κρατούμενοι (συμπεριλαμβανομένων των παραπάνω προσφευγόντων). Εκ του γεγονότος αυτού, σε συνδυασμό με την άποψη που διατυπώνει η Διεύθυνση του άνω Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης στο ίδιο έγγραφο ότι δεν υπάρχει δυνατότητα να μετακινηθούν οι άνω προσφεύγοντες σε άλλα κελιά ή θαλάμους στα οποία να έχουν πράγματι διαθέσιμο χώρο μεγαλύτερο των 3,00 τ.μ. (λαμβάνοντας υπόψη το υψηλό ποσοστό υπερπλήρωσης του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού I, καθώς και του περιορισμούς στην κατανομή των κρατουμένων σε πτέρυγες που επιβάλλουν λόγοι σχετικοί με την ασφάλεια και την ομαλή λειτουργία του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης), το παρόν Δικαστήριο κρίνει ότι θα πρέπει να διαταχθεί η μεταγωγή των άνω προσφευγόντων σε έτερο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης, το οποίο να διασφαλίζει την τήρηση των κανόνων αξιοπρεπούς διαβίωσής τους,, σύμφωνα με τις προμνησθείσες νομικές διατάξεις, μεταξύ άλλων δε, να τους διαθέτει προσωπικό χώρο μεγαλύτερο των 3,00 τ.μ. Η μεταγωγή δε αυτή δέον να υλοποιηθεί κατ’ απόλυτη προτεραιότητα από την Κεντρική Επιτροπή Μεταγωγών (Κ.Ε.Μ.) [άρθρο 72 περ. ζ του Σωφρονιστικού Κώδικα, όπως αυτή προστέθηκε με το άρθρο 61 Ν. 4985/2022 (ΦΕΚ Α 203/27.10.2022)]. Αντίθετα, από το ίδιο ως άνω έγγραφο προκύπτει ότι ο έκτος προσφεύγων (… …) έχει μετακινηθεί ήδη από τις 11.2.2024 στο κελί Α118 (Α’ πτέρυγα, 2ος όροφος, αριθ. 11). Στο κελί αυτό, το οποίο έχει εμβαδόν 9,5 τ.μ., συμπεριλαμβανομένου του χώρου του W.C. (περίπου 1 τ.μ.), δηλαδή καθαρό εμβαδόν 8,5 τ.μ., κρατούνται τρεις (3) κρατούμενοι (συμπεριλαμβανομένου του έκτου προσφεύγοντος), ήτοι αντιστοιχεί σε έκαστο εξ αυτών προσωπικός χώρος (8,5 : 3 =) 2,83 τ.μ. Κατά τα λοιπά το κελί έχει απολύτως επαρκή αερισμό και φωτισμό, φυσικό και τεχνητό, ενώ διαθέτει μεγάλο παράθυρο διαστάσεων 133 εκ. χ 192 εκ. Το γεγονός δε ότι ο προσωπικός χώρος του έκτου προσφεύγοντος στο κελί Α118 υπολείπεται ελάχιστα σε σχέση με το προαπαιτούμενο των 3,00 τ.μ. κρίνεται ήσσονος σημασίας από το παρόν Δικαστήριο, έπειτα από συνεκτίμηση και των γενικότερων συνθηκών κράτησής του στο άνω Σωφρονιστικό Κατάστημα. Ο ίδιος ο προσφεύγων, εξάλλου, ουδόλως παραπονείται για τις συνθήκες κράτησής του στο άνω κελί, μολονότι κατά το χρόνο άσκησης της υπό κρίση προσφυγής (19.2.2024) είχε ήδη μετακινηθεί σε αυτό. Επομένως, εφόσον οι συνθήκες κράτησης του έκτου προσφεύγοντος έχουν βελτιωθεί μετά την 11.2.2024, ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των προμνησθεισών νομικών διατάξεων, παρέλκει η διάταξη από το Δικαστήριο μέτρων για τη διασφάλιση της τήρησης των κανόνων αξιοπρεπούς διαβίωσης αυτού. Ομοίως, παρέλκει η διάταξη από το Δικαστήριο μέτρων για τη διασφάλιση της τήρησης των κανόνων αξιοπρεπούς διαβίωσης και του έβδομου προσφεύγοντος, … …, λόγω της μεταφοράς αυτού ήδη από τις 29.2.2024 σε άλλο κατάστημα κράτησης και δη στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Λάρισας.

Επιπλέον, εξαιτίας της κράτησης των προσφευγόντων κατά τα ως άνω χρονικά διαστήματα υπό δυσμενείς συνθήκες, οι ανωτέρω υπέστησαν ηθική βλάβη από την προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειάς τους, η οποία και θα πρέπει να αποκατασταθεί. Σε αυτό το πλαίσιο το παρόν Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών λαμβάνοντας υπόψη: α) τον βαθμό που η κράτηση των προσφευγόντων κατά τα ανωτέρω χρονικά διαστήματα επηρέασε την προσωπικότητα και την αξιοπρέπειά τους, β) την απουσία απάνθρωπης μεταχείρισης των προσφευγόντων κατά τρόπο που να ενδεικνύει σκοπό μείωσής τους που ανάγεται σε υπαιτιότητα κρατικών υπαλλήλων, και όχι απλά σε οργανωτικές ελλείψεις στο ανωτέρω Σωφρονιστικό Κατάστημα, γ) το γεγονός ότι η εργασία των πρώτου, δεύτερου, τρίτου, έκτου και έβδομου των προσφευγόντων και η φοίτηση στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας των τέταρτου και ένατου των προσφευγόντων κατά τη διάρκεια της κράτησής τους, και η συνακόλουθη παραμονή τους εκτός των θαλάμων τους για ένα σημαντικό μέρος κάθε ημέρας εργασίας ή φοίτησης, μετρίασε αποφασιστικά τη δυσφορία που τους προκάλεσε η έλλειψη επαρκούς προσωπικού χώρου κατά τα ως άνω χρονικά διαστήματα (πρβλ. Ε.Δ.Δ.Α., Nikitin και λοιποί κατά Εσθονίας, αρ. προσφυγής 23226/16, 29 Ιανουάριου 2019, σκ. 200), δ) το γεγονός ότι οι λοιπές συνθήκες κράτησης των προσφευγόντων στο εν λόγω Σωφρονιστικό Κατάστημα, όπως αναφέρθηκαν αναλυτικά ανωτέρω, δεν επέτειναν την προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειάς τους, πλέον της παραβίασης του απαιτούμενου προσωπικού τους χώρου στους θαλάμους κράτησής τους (Ε2Θ1 και Ε2Θ4) για το κρίσιμο χρονικό διάστημα της κράτησης τους, ε) ειδικά όσον αφορά στον έκτο προσφεύγοντα (… …) την έμπρακτη βελτίωση των συνθηκών κράτησής από την 11.2.2024 και εξής και την έκτοτε απαρέγκλιτη διατήρησή τους σε επίπεδο που προασπίζει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, βελτίωση η οποία μάλιστα έλαβε χώρα εκουσίως από τη διεύθυνση του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κορυδαλλού I, χωρίς να έχει προηγηθεί η υποβολή κάποιας αίτησης, κάποιας αναφοράς ή κάποιου αιτήματος του προσφεύγοντος στη διεύθυνση ή στο συμβούλιο του σωφρονιστικού καταστήματος (άρθρο 6 Ν. 2776/1999), στον εισαγγελικό λειτουργό που εποπτεύει τη λειτουργία του [άρθρο 567 ΚΠΔ σε συνδυασμό με τα άρθρα 7 και 25 της ΥΑ 58819/7.4.2003 «Εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας γενικών καταστημάτων κράτησης τύπου Α' και Β' (ΦΕΚ Β' 463/17.4.2003) ή στον Συνήγορο του Πολίτη σχετικά με τις συνθήκες κράτησής του, κατ’ ενάσκηση δυνατοτήτων που του παρέχονται από τις κείμενες διατάξεις, κρίνει ότι προς αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστησαν οι άνω προσφεύγοντες θα πρέπει να επιδικαστεί στους πρώτο, δεύτερο, τρίτο, τέταρτο, πέμπτο, έκτο και όγδοο των προσφευγόντων, οι οποίοι εκτίουν ήδη στερητικές της ελευθερίας ποινές, που τους επιβλήθηκαν δυνάμει των προαναφερόμενων δικαστικών αποφάσεων, ευεργετικός υπολογισμός της ποινής τους, υπολογιζόμενου σε μία επιπλέον ημέρα έκτισης ανά δέκα ημέρες κράτησης υπό δυσμενείς συνθήκες, ήτοι υπολογιζόμενου: α) Για τον πρώτο προσφεύγοντα … … στις (487 : 10 =) 49 ημέρες, β) για το δεύτερο προσφεύγοντα … … στις (445 : 10 =) 45 ημέρες, γ) για τον τρίτο προσφεύγοντα … … στις (221: 10 =) 23 ημέρες, δ) για τον τέταρτο προσφεύγοντα … … στις (569 : 10 =) 57 ημέρες, ε) για τον πέμπτο προσφεύγοντα … … στις (353 : 10 =) 36 ημέρες, στ) για τον έκτο προσφεύγοντα … … στις (261 : 10 =) 27 ημέρες και ζ) για τον όγδοο προσφεύγοντα … … στις (244 : 10 =) 25 ημέρες, ο οποίος ευεργετικός υπολογισμός επαρκεί εν προκειμένω για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης, που αυτοί έχουν υποστεί και, συνακόλουθα, για την πλήρη αποκατάσταση της διαπιστωθείσας παραβίασης των άρθρων 3 της ΕΣΔΑ, 7, 10 παρ. 1 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, 7 παρ. 2 του Συντάγματος και 21 του Σωφρονιστικού Κώδικα. Επισημαίνεται ότι το παρόν Δικαστήριο δεν δεσμεύεται από το γεγονός ότι οι προσφεύγοντες στην υπό κρίση προσφυγή τους υπέβαλαν αίτημα μόνο για την επιδίκαση σε αυτούς χρηματικής ικανοποίησης και όχι για την εφαρμογή ευεργετικού υπολογισμού, καθώς, ως εκτέθηκε στην προπαρατεθείσα νομική σκέψη της παρούσας, το Δικαστήριο διατηρεί απόλυτη διακριτική ευχέρεια να επιδικάσει χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης και να προχωρήσει σε ευεργετικό υπολογισμό σωρευτικά, διαζευκτικά ή εναλλακτικά, χωρίς να δεσμεύεται από το είδος της αποκατάστασης που αιτήθηκαν οι προσφεύγοντες. Εξάλλου, ως προς τους έβδομο (… …) και ένατο (… …) των προσφευγόντων, οι οποίοι κρατούνται προσωρινά δυνάμει των προαναφερόμενων ενταλμάτων προσωρινής κράτησης, το Δικαστήριο κρίνει ότι η εφαρμογή του ευεργετικού υπολογισμού της ποινής εν προκειμένω δεν επαρκεί για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστησαν, καθώς κατά τον παρόντα χρόνο δεν τους έχει ακόμα επιβληθεί κάποια στερητική της ελευθερίας ποινή. Ως εκ τούτου, το παρόν Δικαστήριο Εκτέλεσης των Ποινών προκρίνει ως προσφορότερο μέσο για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης, που αυτοί έχουν υποστεί από την παραβίαση των κανόνων διαβίωσή τους και, συνακόλουθα, για την πλήρη αποκατάσταση της διαπιστωθείσας παραβίασης των άρθρων 3 της ΕΣΔΑ, 7, 10 παρ. 1 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, 7 παρ. 2 του Συντάγματος και 21 του Σωφρονιστικού Κώδικα, την επιδίκαση σε αυτούς χρηματικής ικανοποίησης ύψους 5,00 ευρώ ανά ημέρα κράτησής τους. Επομένως, κρίνει ότι θα πρέπει να επιδικαστεί: α) στο έβδομο προσφεύγοντα, … …, και σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου για το προαναφερθέν διάστημα κράτησής του στο εν λόγω Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης (από την 1.8.2023 έως και τις 9.10.2023 και από τις 27.12.2023 έως και τις 14.2.2024, ήτοι για 118 ημέρες), χρηματική ικανοποίηση συνολικού ποσού πεντακοσίων ενενήντα (590,00) ευρώ (ήτοι 1 18 ημέρες χ 5,00 ευρώ = 590,00 ευρώ) και β) στον ένατο προσφεύγοντα, … … και σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου για το προαναφερθέν διάστημα κράτησής του στο εν λόγω Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης (από τις 19.4.2023 έως και τις 7.10.2023 και από τις 12.10.2023 έως και τις 14.2.2024, ήτοι συνολικά για 296 ημέρες), χρηματική ικανοποίηση συνολικού ποσού χιλίων τετρακοσίων ογδόντα (1.480,00) ευρώ (ήτοι 296 ημέρες χ 5,00 ευρώ = 1.480,00 ευρώ), όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό του παρόντος.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

I) ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά και κατ’ ουσίαν την από 19.2.2024 προσφυγής των: 1) … … του …, 2) … … του …, 3) … … του …, 4) … … του …, 5) … … του …, 6) … … του …, 7) … … του …, 8) … … του … και 9) … … του …, απάντων κρατουμένων στο Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I, η οποία κατατέθηκε στη γραμματεία του Δικαστηρίου τούτου την 19.2.2024, συνταχθείσας προς τούτο της με αριθ. …/2024 έκθεσης προσφυγής.

ΙΙ) ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ τη μεταγωγή του πρώτου (… ...), δεύτερου (… …), τρίτου (… …), τέταρτου (… …), πέμπτου (… …), όγδοου (… …) και ένατου (… …) των προσφευγόντων σε έτερο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης, το οποίο να διασφαλίζει την τήρηση των κανόνων αξιοπρεπούς διαβίωσής τους, προεχόντως δε να τους διαθέτει προσωπικό χώρο μεγαλύτερο των 3,00 τ.μ. ανά κρατούμενο. Η μεταγωγή δε αυτή να υλοποιηθεί κατ’ απόλυτη προτεραιότητα από την Κεντρική Επιτροπή Μεταγωγών (Κ.Ε.Μ.).

III) ΕΠΙΔΙΚΑΖΕΙ στους πρώτο, δεύτερο, τρίτο, τέταρτο, πέμπτο, έκτο και όγδοο των προσφευγόντων ευεργετικό υπολογισμό της ποινής τους, υπολογιζόμενου σε μία επιπλέον ημέρα έκτισης ανά δέκα ημέρες κράτησης υπό δυσμενείς συνθήκες, ήτοι υπολογιζόμενου: α) Για τον πρώτο προσφεύγοντα … … στις (487 : 10 =) 49 ημέρες, β) για το δεύτερο προσφεύγοντα … … στις (445 : 10 =) 45 ημέρες, γ) για τον τρίτο προσφεύγοντα … … στις (221: 10 =) 23 ημέρες, δ) για τον τέταρτο προσφεύγοντα … … στις (569 : 10 =) 57 ημέρες, ε) για τον πέμπτο προσφεύγοντα … … στις (353 : 10 =) 36 ημέρες, στ) για τον έκτο προσφεύγοντα … … στις (261 : 10 =) 27 ημέρες και ζ) για τον όγδοο προσφεύγοντα … … στις (244 : 10 =) 25 ημέρες. ΙΙΙ) ΕΠΙΔΙΚΑΖΕΙ στον έβδομο και ένατο των προσφευγόντων χρηματική ικανοποίησης ύψους 5,00 ευρώ ανά ημέρα κράτησή τους και συγκεκριμένα: α) στον έβδομο προσφεύγοντα, … …, και σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου χρηματική ικανοποίηση συνολικού ποσού πεντακοσίων ενενήντα (590,00) ευρώ για το διάστημα κράτησής του στο Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I (από την 1.8.2023 έως και τις 9.10.2023 και από τις 27.12.2023 έως και τις 14.2.2024, ήτοι για 118 ημέρες), και β) στον ένατο προσφεύγοντα, … … και σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου χρηματική ικανοποίηση συνολικού ποσού χιλίων τετρακοσίων ογδόντα (1.480,00) ευρώ για το διάστημα κράτησής του στο Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού I (από τις 19.4.2023 έως και τις 7.10.2023 και από τις 12.10.2023 έως και τις 14.2.2024, ήτοι συνολικά για 296 ημέρες).

Αποφασίσθηκε στον Πειραιά στις 29.5.2024 και εκδόθηκε στον ίδιο τόπο στις 2.7.2024.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ

ΕΙΡΗΝΗ ΠΟΥΛΙΔΑΚΗ

Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΣΤΑΥΡΙΑΝΗ ΠΑΒΕΛΗ