ΕΑΔΗΣΥ 157/2025 - Πλήρες κείμενο

Πρόεδρος: Ανδρονίκη Θεοτοκάτου
Εισηγήτρια: Αλίκη Μαρκάκη (επικουρούμενη από τον Δημήτριο-Γεώργιο Πατσίκα)

Δημόσιες συμβάσεις∙ εξαιρετική διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης∙ περιπτώσεις κατεπείγουσας ανάγκης εκτέλεσης έργων σε περιοχές που κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας∙ απρόβλεπτα, ακραία καιρικά φαινόμενα∙ οι επίμαχες εργασίες επιβάλλεται να ανατεθούν κατεπειγόντως, καθόσον ο υφιστάμενος κίνδυνος δεν συμβιβάζεται με την τήρηση τακτικής διαγωνιστικής διαδικασίας, έστω και με σύντμηση των σχετικών προθεσμιών∙ η προβλεπόμενη δυνατότητα σύντμησης προθεσμιών αφορά μόνο στις προθεσμίες υποβολής προσφορών, ενώ δεν διασφαλίζεται η οικονομία και της λοιπής διαδικασίας που απαιτείται για την ολοκλήρωση ενός ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού, λαμβανομένου υπόψη του δυνητικά μεγάλου αριθμού συμμετεχόντων –ιδίως σε μια ανοικτή διαδικασία∙ στην προκειμένη περίπτωση, η άσκηση της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής και η ανάγκη εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος οριοθετούνται όχι μόνον από τους γενικούς κανόνες του ν. 4412/2016, αλλά και από τις ειδικότερες ρυθμίσεις του άρθρου 25 ν. 5049/2023∙ περιεχόμενο πρόσκλησης∙ προκύπτει ότι η αναθέτουσα αρχή κινήθηκε εντός των άκρων ορίων της διακριτικής της ευχέρειας.

Νομικές διατάξεις: άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ ν. 4412/2016, 25 ν. 5049/2023

Η ΕΝΙΑΙΑ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ (ΕΑΔΗΣΥ)

ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Συνήλθε στις 27 Ιανουάριου 2025, με την εξής σύνθεση: Ανδρονίκη Θεοτοκάτου, Πρόεδρος, Κωνσταντίνος Τόλης, Ιωάννης Λαμπρόπουλος, Βασιλική Καραδήμα, Γαρυφαλλιά Σκιάνη, Ελένη Σβολοπούλου, Ευαγγελία Κουτούπα (μέσω τηλεδιάσκεψης), Αλίκη Μαρκάκη, Εισηγήτρια (επικουρούμενη από τον Δημήτριο-Γεώργιο Πατσίκα, Μέλος) και Σπυρίδων Παπαγιαννόπουλος, Σύμβουλοι.

Οι Σύμβουλοι Ιωάννης-Κωνσταντίνος Χαλκιάς και Δημήτριος Χανής απουσίασαν δικαιολογημένα.

Για να εξετάσει την από 24.12.2024, με Γενικό Αριθμό Κατάθεσης (ΓΑΚ) ΕΑΔΗΣΥ …/27.12.2024, προδικαστική προσφυγή της ένωσης οικονομικών φορέων, με την επωνυμία «..», που εδρεύει στην ... και εκπροσωπείται νόμιμα, αποτελείται δε από: i. τον οικονομικό φορέα με την επωνυμία «...» και τον διακριτικό τίτλο «...», που εδρεύει στο ... (οδός ...) και εκπροσωπείται νόμιμα, ii. τον οικονομικό φορέα με την επωνυμία «...» και τον διακριτικό τίτλο «...», που εδρεύει στην ... (οδός ...) και εκπροσωπείται νόμιμα, iii. τον οικονομικό φορέα με την επωνυμία «...» και τον διακριτικό τίτλο «...», που εδρεύει στην ... (οδός ...) και εκπροσωπείται νόμιμα και iv. τον οικονομικό φορέα με την επωνυμία «...» και τον διακριτικό τίτλο «...», που εδρεύει στην ... (οδός ...) και εκπροσωπείται νόμιμα (εφεξής, «η προσφεύγουσα»),

ΚΑΤΑ της ...(....) της ..., που εδρεύει στη ... (...) και εκπροσωπείται νόμιμα (εφεξής, «η αναθέτουσα αρχή»).

Με την κρινόμενη προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα διώκει την ακύρωση της με αριθ. πρωτ. .../... .2024 πρόσκλησης της αναθέτουσας αρχής σε διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, σύμφωνα με το άρθρο 25 του ν. 5049/2023 (Α’ 152), ήτοι με την παρ. 2 περ. γ' του άρθρου 32 και το άρθρο 32Ατου ν. 4412/2016, για την επιλογή αναδόχου εκτέλεσης του έργου: «...» (εφεξής, «η προσβαλλόμενη»), η οποία εκδόθηκε σε συνέχεια της με αριθ. πρωτ. .../2024 απόφασης του ...(ΑΔΑ: ...), με θέμα «1. Έγκριση της διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση για την ανάθεση του έργου «...», σύμφωνα με την παρ. 2γ του άρθρου 32 και το άρθρο 32Α του ν. 4412/2016, στο πλαίσιο των οριζόμενων στο άρθρο 25 του ν. 5049/2023 (Α΄ 152), όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν. 2. Έγκριση δέσμευσης ποσού ...€ (με ΦΠΑ 24%) σε βάρος του προϋπολογισμού του ... Έργου ... της ..., για την εκτέλεση του υπόψη έργου. 3. Έγκριση των Τευχών Δημοπράτησης του έργου. 4. Έγκριση προσκαλούμενων εργοληπτικών επιχειρήσεων στον ως άνω διαγωνισμό».

Κατά τη συζήτηση που ακολούθησε, άκουσε την Εισηγήτρια

Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα

Σκέφτηκε κατά τον Νόμο και Έκρινε τα ακόλουθα:

1. Επειδή, η ανωτέρω προδικαστική προσφυγή εισάγεται προς εξέταση ενώπιον του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΑΔΗΣΥ, με την .../2025 Πράξη της Προέδρου, σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 4 εδ. γ' του ν. 4412/2022.

2. Επειδή, για την άσκηση της προδικαστικής προσφυγής καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο, σύμφωνα με τα άρθρα 363 του ν. 4412/2016 και 5 του π.δ. 39/2017, συνολικού ποσού 15.000,00 ευρώ, από την προσφεύγουσα (βλ. το με αριθμό ... ποσού 3.750,00 ευρώ υπό την ένδειξη «ΔΕΣΜΕΥΜΕΝΟ» για τον οικονομικό φορέα «...», το με αριθμό ... ποσού 3.750,00 ευρώ υπό την ένδειξη «ΔΕΣΜΕΥΜΕΝΟ» για τον οικονομικό φορέα «...», το με αριθμό ... ποσού 3.750,00 ευρώ υπό την ένδειξη «ΔΕΣΜΕΥΜΕΝΟ» για τον οικονομικό φορέα «...» και το με αριθμό ... ποσού 3.750,00 ευρώ υπό την ένδειξη «ΔΕΣΜΕΥΜΕΝΟ» για τον οικονομικό φορέα «...», αντίστοιχα).

3. Επειδή, δυνάμει της προσβαλλόμενης προσκλήθηκαν να συμμετάσχουν στη διαδικασία επιλογής αναδόχου, σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 25 του ν. 5049/2023, ήτοι σε διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης κατά την παρ. 2 περ. γ' του άρθρου 32 και το άρθρο 32Α του ν. 4412/2016, υποβάλλοντας προσφορά για την ανάθεση του έργου: «...», οι οικονομικοί φορείς «...», «...», «...» και «...». Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στο ποσό των ... ευρώ, πλέον ΦΠΑ24% ύψους ... ευρώ, ως κριτήριο δε ανάθεσης ορίστηκε η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά αποκλειστικά βάσει τιμής (χαμηλότερη τιμή), σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 25 του ν. 5049/2023 και το άρθρο 14 της προσβαλλόμενης. Η πρόσκληση αναρτήθηκε στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ) στις ... .2024 με ΑΔΑΜ ... . Σημειωτέον, ότι η οικεία διαδικασία διενεργείται εκτός ΕΣΗΔΗΣ.

4. Επειδή, η προκειμένη διαδικασία διαπραγμάτευσης, ενόψει του αντικειμένου της σύμβασης (έργο), της συνολικής εκτιμώμενης αξίας αυτής χωρίς ΦΠΑ, του χρόνου έναρξης της διαδικασίας ανάθεσης, καθώς επίσης και της νομικής φύσης της αναθέτουσας αρχής, υπάγεται στις διατάξεις του ν. 4412/2016. Συνακόλουθα, η κρινόμενη διαφορά διέπεται από τις διατάξεις του Βιβλίου IV του ν. 4412/2016 και η ΕΑΔΗΣΥ είναι αρμόδια να εξετάσει την προδικαστική προσφυγή.

5. Επειδή, η προσβαλλόμενη δημοσιεύτηκε στο ΚΗΜΔΗΣ στις ... .2024, κατόπιν δε των με αριθ. πρωτ. .../... .2024 και .../... .2024 αιτημάτων της μετέχουσας στην προσφεύγουσα ένωση οικονομικών φορέων, εταιρείας «...», προς την αναθέτουσα αρχή, η προσφεύγουσα έλαβε πλήρη γνώση των εγγράφων του διαγωνισμού στις ... .2024 (ΣτΕ 1987/2021 σκ. 6, 2631/2020 σκ. 7). Επομένως, η προδικαστική προσφυγή ασκήθηκε εμπρόθεσμα στις 24.12.2024 από την προσφεύγουσα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 361 παρ. 1 περ. γ' του ν. 4412/2016 και στο άρθρο 4 παρ. 1 περ. γ' του π.δ. 39/2017, με τη χρήση του τυποποιημένου εντύπου του Παραρτήματος I του ως άνω π.δ.

6. Επειδή, η αναθέτουσα αρχή κοινοποίησε την υπό κρίση προδικαστική προσφυγή στις 30.12.2024 μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προς τους ενδιαφερομένους, σύμφωνα με το άρθρο 365 παρ. 1 περ. α' του ν. 4412/2016 και το άρθρο 9 παρ. 1 περ. α' του π.δ. 39/2017. Κατά της προσφυγής και υπέρ της ισχύος της προσβαλλόμενης δεν ασκήθηκε παρέμβαση.

7. Επειδή, στις ... .2025 η αναθέτουσα αρχή κοινοποίησε εμπρόθεσμα, κατ’ άρθρο 365 παρ. 1 περ. β' του ν. 4412/2016, τις απόψεις της επί της προδικαστικής προσφυγής μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Η δε προσφεύγουσα κοινοποίησε εμπρόθεσμα, κατ’ άρθρο 365 παρ. 1 περ. γ' του ν. 4412/2016, στις ... .2025, με τον ίδιο τρόπο το ομόχρονο υπόμνημά της επί των ως άνω απόψεων.

8. Επειδή, η υπό κρίση προσφυγή ασκείται με έννομο συμφέρον, καθώς οι εταιρείες που απαρτίζουν την προσφεύγουσα ένωση οικονομικών φορέων δραστηριοποιούνται στο αντικείμενο της σύμβασης και δη είναι εργοληπτικές επιχειρήσεις εγγεγραμμένες στην ...η τάξη του Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων στις κατηγορίες ..., όπως αποδεικνύεται από τις με αριθ. πρωτ. .../... .2024, .../... .2023, .../... .2018 και .../... .2023 βεβαιώσεις του Τμήματος ΜΕΕΠ της Διεύθυνσης ..., από τις οποίες προκύπτει ότι η «...» έχει αριθμό ΜΕΕΠ ..., η «...» έχει αριθμό ΜΕΕΠ ..., η «...» έχει αριθμό ΜΕΕΠ ... και η «...» έχει αριθμό ΜΕΕΠ ..., αντίστοιχα. Βάσει δε και των δημοσιευμένων οικονομικών στοιχείων τους, συνάγεται ότι οι ως άνω εταιρείες διαθέτουν αποδεδειγμένη εμπειρία στην εκτέλεση έργων αντίστοιχης κατηγορίας ..., όπως απαιτείται από την παρ. 9 του άρθρου 25 του ν. .../2023, γεγονός που δεν αμφισβητείται ρητά από την αναθέτουσα αρχή. Ως εκ τούτου, περιλαμβάνονται καταρχήν στον κύκλο των οικονομικών φορέων που δικαιούνται να μετάσχουν στην οικεία διαδικασία (ΣτΕ 2633/2021 σκ. 11, 2589-90/2021 σκ. 11, 2564/2021 σκ. 10, 2631/2020 σκ. 8). Εξάλλου, η προσφεύγουσα απέστειλε την από ... .2023 επιστολή προς τον ... (βλ. τη με αριθ. πρωτ. .../... .2023 βεβαίωση καταχώρησης αιτήματος), που κοινοποιήθηκε και στον ...(βλ. τη με αριθ. πρωτ. .../... .2023 βεβαίωση καταχώρησης αιτήματος), με την οποία δήλωσε ρητά την πρόθεσή της να συμμετάσχει στη διαδικασία επιλογής αναδόχου για την εκτέλεση και του ως άνω έργου, σύμφωνα με την προεκτεθείσα νομοθετική διάταξη. Η ενέργεια αυτή, στην οποία προέβη προς επίρρωση του πραγματικού και εύλογου ενδιαφέροντος της να συμμετάσχει στη διαδικασία διαπραγμάτευσης, δεν αναιρεί το έννομο συμφέρον της να αμφισβητήσει τη νομιμότητα της προσβαλλόμενης, όπως εσφαλμένα ισχυρίζεται η αναθέτουσα αρχή με τις απόψεις της. Τούτο, καθόσον το έννομο συμφέρον της προσφεύγουσας δεν εξετάζεται υπό το πρίσμα της εκ μέρους της αποδοχής ή μη της ως άνω νομοθετικής ρύθμισης, την εν γένει νομιμότητα της οποίας και ιδίως τη συμβατότητά της με υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις δεν αμφισβητεί με την προαναφερθείσα επιστολή της, ούτε και με την υπό κρίση προσφυγή, αλλά με βάση τη συγκεκριμένη εφαρμογή του οικείου νόμου δυνάμει της προσβαλλόμενης, από τους όρους της οποίας η προσφεύγουσα πράγματι βλάπτεται, καθώς στερείται της δυνατότητας συμμετοχής στη διαδικασία. Ειδικότερα, η προσφεύγουσα διατηρεί το έννομο συμφέρον της να προσβάλει την ως άνω πρόσκληση, η οποία την αποκλείει από την υποβολή προσφοράς. Ενόψει αυτών, η προσφεύγουσα θεμελιώνει έννομο συμφέρον για την άσκηση της παρούσας, απορριπτομένων ως αβάσιμων των αντίθετων ισχυρισμών της αναθέτουσας αρχής.

9. Επειδή, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της προσφυγής, η προσφεύγουσα προβάλλει ότι η προσβαλλόμενη τυγχάνει ακυρωτέα ως παράνομη, αφενός διότι δεν στοιχειοθετούνται από την αναθέτουσα αρχή οι εξαιρετικές προϋποθέσεις για την προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ' του ν. 4412/2016, ήτοι η ύπαρξη απρόβλεπτου γεγονότος, η συνδρομή κατεπείγουσας ανάγκης, η αιτιώδης συνάφεια μεταξύ του απρόβλεπτου γεγονότος και της κατεπείγουσας ανάγκης και η απαίτηση όπως η ανάθεση της σύμβασης να γίνεται στο απολύτως απαραίτητο μέτρο (1ος λόγος), αφετέρου λόγω της κακής χρήσης της διακριτικής ευχέρειας εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής, η οποία μέσω της προσβαλλόμενης αναιτιολόγητα και κατά παράβαση των αρχών του υγιούς ανταγωνισμού, της διαφάνειας και της ισότιμης συμμετοχής στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων προσκάλεσε μόνο τους προαναφερθέντες τέσσερις (4) οικονομικούς φορείς, παραλείποντας την ίδια (2ος λόγος). Η αναθέτουσα αρχή με τις απόψεις της αντικρούει αιτιολογημένα τους ισχυρισμούς αυτούς, αιτούμενη την απόρριψη της προσφυγής.

10. Επειδή, κατά το χρονικό διάστημα από ... έως ... 2023 έλαβαν χώρα απρόβλεπτα, ακραία καιρικά φαινόμενα (...) στην ευρύτερη περιοχή της ... και ειδικότερα στις Περιφέρειες ... και ... Ελλάδας, με αποτέλεσμα να προκληθούν εκτεταμένες ζημιές στο ... που διασχίζει τις περιοχές αυτές λόγω των ..., της ... και της ... και ... (βλ. ενδεικτικά, το από ... άρθρο της εφημερίδας «Καθημερινή», με τίτλο «...: Γιατί είναι η πιο καταστροφική που έχουμε βιώσει», διαθέσιμο σε: ...). Κατά δήλωση δε του καθηγητή Φυσικής της Ατμόσφαιρας και ακαδημαϊκού ..., «... ήταν ένα φαινόμενο που συμβαίνει μια φορά στα 200 χρόνια» (βλ. δημοσιευμένα αποσπάσματα τηλεοπτικής συνέντευξής του σε: ...). Ανάλογα απρόβλεπτα, ακραία καιρικά φαινόμενα (...) έπληξαν τις ίδιες ως άνω περιοχές και κατά το χρονικό διάστημα από ... έως ... 2023, επιφέροντας περαιτέρω ... στις υποδομές τους (βλ. ενδεικτικά, το από ... άρθρο της εφημερίδας «Καθημερινή», με τίτλο «...», διαθέσιμο σε: ...). Μεταξύ άλλων, εξαιτίας των εκτεταμένων ζημιών που υπέστη το ..., διακόπηκε η κυκλοφορία στα εξής τμήματα: α) ..., β) ... και γ) ... .

11. Επειδή, δυνάμει διαδοχικών αποφάσεων του ..., που εκδόθηκαν κατ’ άρθρο 25 του ν. .../2020, οι πληγείσες από τις κακοκαιρίες «...» και «...» περιοχές της Χώρας κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας. Τούτο ισχύει, μεταξύ άλλων, για το σύνολο των περιοχών που αφορά το υπό ανάθεση έργο αποκατάστασης ..., ήτοι για τους ..., ... και ... . Αναλυτικότερα, συνεχίζουν να τελούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, τόσο ο ... (μέχρι τις ... .2025, βλ. τη με αριθ. πρωτ. .../... .2024 απόφαση του ... (ΑΔΑ: ...)), όσο και οι ... και ... (μέχρι τις ... .2025, βλ. τη με αριθ. πρωτ. .../... .2024 απόφαση του ... (ΑΔΑ: ...)), καθόσον εξακολουθούν να συντρέχουν οι λόγοι έκτακτης ανάγκης και δεν έχει ολοκληρωθεί το έργο της διαχείρισης των συνεπειών (...) που προκλήθηκαν από τα προαναφερθέντα ακραία καιρικά φαινόμενα.

12. Επειδή, στο άρθρο 25 του ν. ...12023 (ΦΕΚ ...), με τίτλο «Διαδικασίες κατεπείγουσας ... σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας», όπως η παρ. 2 αυτού διαμορφώθηκε με την παρ.1 του άρθρου 26 του ν. .../2024 (ΦΕΚ ...), προβλέπονται τα εξής: «1. Στις περιοχές που κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, σύμφωνα με το άρθρο 25 του ν. .../2020 (Α΄ 21) και απαιτείται η κατεπείγουσα ... που συνδέονται, άμεσα ή έμμεσα, με την ... των ... τους, το ... δύναται να αναλαμβάνει, δια των υπηρεσιών και των εποπτευόμενων φορέων του, τον σχεδίασμά, την ανάθεση και την εκτέλεση των κατεπειγόντων ... των υποδομών, ακόμα και όταν δεν υπάγονται στις αρμοδιότητές του, σύμφωνα με τη διαδικασία του παρόντος. 2. Για την ανάληψη της αρμοδιότητας της παρ. 1, για έργα που δεν υπάγονται στις αρμοδιότητες του ..., απαιτείται, μετά την κήρυξη περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, Πράξη ..., κατόπιν σχετικής εισήγησης του ..., στην οποία περιλαμβάνεται συνοπτική περιγραφή των σχετικών έργων. Με απόφαση του ...και κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης, το Υπουργείο ... δύναται να υλοποιεί ως φορέας ... μέσω των υπηρεσιών του, έργα της παρ. 1, αρμοδιότητας εποπτευομένων φορέων του. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται οι υπηρεσίες της ... που ασκούν καθήκοντα Προϊσταμένης Αρχής και Διευθύνουσας Υπηρεσίας. 3. Με αποφάσεις του ... εξειδικεύονται τα προς εκτέλεση έργα που είναι κατεπείγοντα, τελούν σε άμεση συνάφεια και είναι αναγκαία, αποκλειστικά για την ... στις υποδομές και δεν περιλαμβάνουν ...ή ... αυτών, με την εξαίρεση απολύτως απαραίτητων ..., ιδίως ... στο σύνολο της ..., καθορίζονται οι υπηρεσίες του ... ή οι εποπτευόμενοι φορείς του Υπουργείου ... που αναλαμβάνουν τον σχεδίασμά, την ανάθεση και την ... των ... της παρ. 2, καθώς και τυχόν ειδικότερες λεπτομέρειες ως προς αυτά. Για την έκδοση της απόφασης του πρώτου εδαφίου απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του Τεχνικού ... του 5. Για την ανάθεση έργων του παρόντος δεν εφαρμόζονται τα άρθρα 49 και 50 του ν. 4412/2016 (Α΄ 147) και αρκεί η σύνταξη και έγκριση εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής του τεύχους της τεχνικής περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, του χρονοδιαγράμματος εκτέλεσης αυτών, του προϋπολογισμού δημοπράτησης και του τεύχους Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων (Ε.Σ.Υ.). Για τη σύνταξη των στοιχείων αυτών η αναθέτουσα αρχή μπορεί να υποβοηθηθεί από Νομικούς και Τεχνικούς Συμβούλους με τους οποίους συνάπτεται σύμβαση, έναντι αμοιβής μέχρι των ορίων των περ. β) και δ), αντίστοιχα, του άρθρου 5 του ν. 4412/2016. Το είδος και ο ανώτατος αριθμός των συμβούλων του προηγούμενου εδαφίου δύνανται να καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού .... Η σύναψη της σύμβασης του συμβούλου γίνεται με τη διαδικασία της παρ. ... του άρθρου ... του ν. 4412/2016, χωρίς να απαιτείται γνώμη του αρμοδίου Τεχνικού ... του Υπουργείου ... και χωρίς να απαιτείται η χρησιμοποίηση του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ.)... 7. Η ανάθεση των έργων του παρόντος έπεται της έκδοσης απόφασης εξαίρεσης από τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, κατ’ εφαρμογή της διαδικασίας της περ. α) της παρ. 2α του άρθρου 1 του ν. .../2011 (...)... 8. Αναγκαστικές ... για την εκτέλεση έργου του παρόντος διενεργούνται με τη διαδικασία του άρθρου 7Α του ... (ν. .../2001, ...), χωρίς να αποκλείεται και η διαδικασία ... των προς ... μετά των ... τους και των ..., για την έγκριση της οποίας δεν απαιτείται γνώμη του ... του Υπουργείου ....

9. Η διαδικασία επιλογής του αναδόχου για την εκτέλεση έργου του παρόντος πραγματοποιείται, σύμφωνα με την περ. γ) της παρ. ... του άρθρου ... του ν. 4412/2016. Στη διαδικασία προσκαλούνται ... τουλάχιστον εργοληπτικές επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν αποδεδειγμένη εμπειρία στην ... αντίστοιχης κατηγορίας ..., εφόσον με την προσφορά τους και επί ποινή αποκλεισμού, αποδέχονται εγγράφως την ... και ... του έργου εντός της τασσόμενης προθεσμίας που προσδιορίζεται στην πρόσκληση και εκκινεί από την υπογραφή της οικείας σύμβασης, προκειμένου να υποβάλουν την προσφορά τους εντός ... εργάσιμων ημερών από την πρόσκληση της αναθέτουσας αρχής. Αποκλειστικό κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης του παρόντος, είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει τιμής. Με απόφαση του ... δύνανται να καθορίζονται ειδικότερες προϋποθέσεις πρόσκλησης εργοληπτικών επιχειρήσεων ανά κατηγορία ... για την εφαρμογή της παρούσας». Σύμφωνα με την ανάλυση συνεπειών ρύθμισης της διάταξης αυτής, στόχος του άρθρου είναι «α) η υπαγωγή, στην αρμοδιότητα του ..., δια των υπηρεσιών και των εποπτευόμενων φορέων του, του σχεδιασμού, της ανάθεσης και της εκτέλεσης των ... των εκτεταμένων ζημιών, που προκαλούνται σε ..., οι οποίες κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας του άρθρου 25 του ν. .../2020, και β) η θέσπιση ειδικής, ταχύτερης και αποτελεσματικότερης διαδικασίας ... αυτών, καθώς πρόκειται για έργα ..., κρίσιμα και απαραίτητα για την αποκατάσταση της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας στις πληγείσες περιοχές».

13. Επειδή, σε συμμόρφωση με την προαναφερθείσα νομοθετική ρύθμιση (... .2023) και μέχρι τη δημοσίευση της προσβαλλόμενης (... .2024), συντελέστηκαν, μεταξύ άλλων, οι ακόλουθες ενέργειες εκ μέρους της διοίκησης: Α) Στις ... .2023 δημοσιεύτηκε η Πράξη ... του Υπουργικού Συμβουλίου (...) της ... .2023 (...) για την «Ανάληψη από το ... του σχεδιασμού, της ανάθεσης και της ... των ... των ... σε περιοχές που κηρύχθηκαν ή παρέμειναν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, συνεπεία των έντονων καιρικών φαινομένων που έλαβαν χώρα στις ..., ....... και ... 2023 (κακοκαιρία «...») και στις ..., ..., ... και ... 2023 (κακοκαιρία «...»)». Β) Στις ... .2024 και κατόπιν διαγωνισμού, υπεγράφη σύμβαση παροχής υπηρεσίας ... για την«...: Οριστική ...»(...)» μεταξύ του ... και του οικονομικού φορέα «...» (ΑΔΑΜ: ...). Γ) Στις … .2024 το Συμβούλιο ... και ... του Υπουργείου ... γνωμοδότησε ομόφωνα υπέρ της έκδοσης υπουργικής απόφασης εξειδίκευσης των τριών εργολαβιών για την οριστική ... (...), ήτοι για την i. ..., ii. Αποκατάσταση ... και iii. Αποκατάσταση ..., αντίστοιχα. Δ) Στις ... .2024 ο ... κατέθεσε αίτημα αύξησης ορίου υπερδέσμευσης στο ... (ΚΩΔ. ...) του ... του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης ... προς το Υπουργείο ..., προκειμένου να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση έργων ..., μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και τα ως άνω έργα. Ε) Στις ... .2024 εκδόθηκε η με αριθ. πρωτ. .../17.07.2024 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού και του Υφυπουργού ... (ΦΕΚ ...), με την οποία ικανοποιήθηκε το υπό Δ αίτημα του Υπουργού ... και αποφασίστηκε η αύξηση του προϋπολογισμού του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2021- 2025. ΣΤ) Την ίδια ημέρα εκδόθηκε η με αριθ. πρωτ. .../18.07.2024 πράξη της Διεύθυνσης ... και ..., με την οποία εξαιρέθηκαν από τις διατάξεις του Κεφαλαίου Α’ του ν. .../2011 τα ... των βλαβών των ... του ...: i. στο ..., ii. στη ... και iii. Στη ... . Ζ) Στις ... .2024 εκδόθηκε η με αριθ. πρωτ. .../25.09.2024 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού και του Υφυπουργού ... (ΦΕΚ ...), με την οποία αναθεωρήθηκε για τρίτη φορά το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2021-2025. Η) Στις ... .2024 εκδόθηκε η με αριθ. πρωτ. .../03.10.2024 απόφαση του Υπουργού ... (ΑΔΑ: ...), με την οποία εγκρίθηκε ο προσδιορισμός και η εξειδίκευση φυσικού αντικειμένου και ο καθορισμός των κατεπειγόντων έργων ... των ... σε περιοχές που κηρύχθηκαν ή παρέμειναν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης με αποφάσεις του Γενικού ..., σύμφωνα με το άρθρο 25 του ν. .../2020, συνεπεία των έντονων καιρικών φαινομένων που έλαβαν χώρα στις ... .2023 (κακοκαιρία «...») και στις ... .2023 (κακοκαιρία «...»), στις Περιφέρειες ... και ... Ελλάδας, ως εξής: i. ..., ii. ..., iii. ..., iv. Εργασίες αποκατάστασης της ... και v. Αποκατάσταση... . Θ) Στις ... .2024 ο Υπουργός ... κατέθεσε αίτημα αναθεώρησης του Τομεακού Προγράμματος Ανάπτυξης «...» του Υπουργείου ... προς το Υπουργείο ... . I) Στις ... .2024 εκδόθηκε η με αριθ. πρωτ. .../23.10.2024 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού ... (ΦΕΚ...), με την οποία ικανοποιήθηκε το υπό Θ αίτημα του Υπουργού ... και αποφασίστηκε για δεύτερη φορά η αναθεώρηση του Τομεακού Προγράμματος Ανάπτυξης του Υπουργείου ... στο ΕΠΑ 2021-2025. ΙΑ) Στις ... .2024 εκδόθηκε η με αριθ. πρωτ. .../01.11.2024 απόφαση του Υπουργού ... του Τομέα ... και του Τομέα ...(ΑΔΑ: ..., σχετικά με την «Ανάθεση καθηκόντων Αναθέτουσας Αρχής, Προϊσταμένης Αρχής και Διευθύνουσας Υπηρεσίας για τα κατεπείγοντα έργα αποκατάστασης ... των ... σε περιοχές που κηρύχθηκαν ή παρέμειναν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, με αποφάσεις του Γενικού ..., σύμφωνα με το άρθρο 25 του ν. .../2020 (...), συνεπεία των έντονων καιρικών φαινομένων που έλαβαν χώρα στις ... και ... (κακοκαιρία «...») και στις ... και ... 2023 (κακοκαιρία «...»), στις Περιφέρειες ... και ... Ελλάδας» (ΦΕΚ ...), με την οποία ορίστηκε η ... ως αναθέτουσα και προϊσταμένη αρχή των αναφερόμενων στην ως άνω υπό Η) ... απόφαση i, ii, iii και ν έργων, το δε Τμήμα ... (περιοχών ...) της ... ορίστηκε ως διευθύνουσα υπηρεσία των έργων αυτών. ΙΒ) Στις ... .2024 εκδόθηκε η με αριθ. πρωτ. .../28.11.2024 απόφαση του Αναπληρωτή ... (ΑΔΑ: ...) με θέμα «Ένταξη του Έργου ΎΠΟΕΡΓΟ 2: ...» (Κωδικός ...) στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Δράσης με ... - Αποκατάσταση ...». ΙΓ) Στις ... .2024 εκδόθηκε η με αριθ. πρωτ. .../02.12.2024 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού ... (ΑΔΑ: ...), με την οποία εντάχθηκε το αναφερόμενο στην υπό ΙΒ ... απόφαση υποέργο στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (...) 2024 στη ..., με Κωδικό Έργου ... και προϋπολογισμό ... €. ΙΔ) Την ίδια ημέρα η αναθέτουσα αρχή με το με αριθ. πρωτ. .../02.12.2024 έγγραφό της αιτήθηκε τη σύμφωνη γνώμη του Γενικού ... για την έναρξη των διαδικασιών σύναψης της σύμβασης, η οποία χορηγήθηκε αυθημερόν με το με αριθ. πρωτ. .../02.12.2024 έγγραφο αυτού προς την αναθέτουσα αρχή. ΙΕ) Στις ... .2024 η Ειδική ... με το με αριθ. πρωτ. .../09.12.2024 έγγραφό της διατύπωσε τη σύμφωνη γνώμη της για το σχέδιο της πρόσκλησης με διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, σχετικά με την επιλογή αναδόχου εκτέλεσης του Υποέργου «...» του Έργου «ΥΠΟΕΡΓΟ 2: Αποκατάσταση της ...» της Δράσης ... (Κωδικός ...)». ΙΣΤ) Στις ... .2024 εκδόθηκε η με αριθ. πρωτ. .../10.12.2024 απόφαση του Υπουργού ... (ΑΔΑ: ...), με την οποία εγκρίθηκε η διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση για την ανάθεση του οικείου έργου, σε συνέχεια της οποίας εκδόθηκε, την ίδια ημέρα, η ήδη προσβαλλόμενη.

14. Επειδή, στον ν. 4412/2016 προβλέπονται τα εξής: (άρθρο 18 «Αρχές εφαρμοζόμενες στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων») «1. Οι αναθέτουσες αρχές αντιμετωπίζουν τους οικονομικούς φορείς ισότιμα και χωρίς διακρίσεις και ενεργούν με διαφάνεια, τηρώντας την αρχή της αναλογικότητας, της αμοιβαίας αναγνώρισης, της προστασίας του δημόσιου συμφέροντος, της προστασίας των δικαιωμάτων των ιδιωτών, της ελευθερίας του ανταγωνισμού και της προστασίας του περιβάλλοντος και της βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης. Ο σχεδιασμός των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων δεν γίνεται με σκοπό την εξαίρεσή τους από το πεδίο εφαρμογής του παρόντος Βιβλίου (άρθρα 3 έως 221) ή τον τεχνητό περιορισμό του ανταγωνισμού. Ο ανταγωνισμός θεωρείται ότι περιορίζεται τεχνητά όταν οι διαδικασίες σύναψης συμβάσεων έχουν σχεδιαστεί με σκοπό την αδικαιολόγητα ευνοϊκή ή δυσμενή μεταχείριση ορισμένων οικονομικών φορέων. Οι αναθέτουσες αρχές λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων και η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση των διατιθέμενων προς το σκοπό αυτό δημοσίων πόρων...», (άρθρο 26 «Επιλογή των διαδικασιών») «1. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προσφεύγουν: α) στις ανοικτές ή κλειστές διαδικασίες των άρθρων 27 και 28 αντίστοιχα ή β) στις συμπράξεις καινοτομίας του άρθρου 31. 2. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προσφεύγουν στην ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση ή στον ανταγωνιστικό διάλογο, στις ακόλουθες περιπτώσεις: ...6. Στις ειδικές περιπτώσεις και περιστάσεις που αναφέρονται ρητά στο άρθρο ..., οι αναθέτουσες αρχές μπορεί να προσφεύγουν σε διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση ή διαγωνισμό» και (άρθρο 32 «Προσφυγή στη διαδικασία με ...») «1. Στις ειδικές περιπτώσεις και περιστάσεις που προβλέπονται στις παραγράφους 2 έως 6, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αναθέτουν δημόσιες συμβάσεις προσφεύγοντας στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση. 2. Η διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση μπορεί να χρησιμοποιείται για δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών σε οποιαδήποτε από τις κατωτέρω περιπτώσεις: ...γ) στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο, εάν λόγω κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή, δεν είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση. Οι περιστάσεις που επικαλούνται οι αναθέτουσες αρχές για την αιτιολόγηση της κατεπείγουσας ανάγκης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρέουν από δική τους ευθύνη...».

15. Επειδή, από τις προπαρατεθείσες διατάξεις συνάγεται ότι η αναθέτουσα αρχή έχει μεν ευχέρεια, κατ’ απόκλιση από τον γενικό κανόνα διενέργειας ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού, να συνάπτει δημόσια σύμβαση με προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση της σχετικής προκήρυξης, μόνον όμως εφόσον συντρέχουν οι προς τούτο νόμιμες προϋποθέσεις, ήτοι κατεπείγουσα ανάγκη οφειλόμενη σε απρόβλεπτα γεγονότα. Η σχετική απόφαση της αναθέτουσας αρχής πρέπει να φέρει πλήρη και ειδική αιτιολογία, αναφερόμενη στους λόγους για τους οποίους αποφασίζεται η προσφυγή στην εν λόγω εξαιρετική διαδικασία (βλ. ΣτΕ 1747/2011 σκ. 5). Το ΔΕΕ, ερμηνεύοντας τις διατάξεις του άρθρου 32 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, καθώς και τις αντίστοιχες υπό το καθεστώς των Οδηγιών 93/36, 93/38 και 2004/18, έχει κρίνει ότι οι διατάξεις αυτές, ως παρεκκλίνουσες από τους κανόνες περί των διαδικασιών ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων, πρέπει να ερμηνεύονται συσταλτικά (αποφάσεις C-199/85 Επιτροπή κατά Ιταλίας σκ. 14, C-57/94 Επιτροπή κατά Ιταλίας σκ. 23, C-385/02 Επιτροπή κατά Ιταλίας σκ. 19, C-394/02 Επιτροπή κατά Ελλάδας σκ. 33). Η εξαιρετική αυτή διαδικασία επιτρέπεται να εφαρμόζεται υπό τη σωρευτική συνδρομή τριών προϋποθέσεων, ήτοι της ύπαρξης απρόβλεπτου γεγονότος, της ύπαρξης κατεπείγουσας ανάγκης μη συμβιβαζόμενης με την τήρηση των προθεσμιών διενέργειας διαγωνισμού και της ύπαρξης αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ του απρόβλεπτου γεγονότος και του εξ αυτού απορρέοντος κατεπείγοντος (αποφάσεις C-107/92 Επιτροπή κατά Ιταλίας σκ. 12, C-318/94 Επιτροπή κατά Γερμανίας σκ. 14, C-394/02 Επιτροπή κατά Ελλάδας σκ. 33 και 40). Υπό τη συνδρομή των τριών αυτών προϋποθέσεων επιτρέπεται η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση, μόνον όμως στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο (ΕλΣυν 707/2013 σκ. ΙΙΙ), όπως ρητά επιτάσσει η σχετική διάταξη του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ' της Οδηγίας 2014/24. Ειδικότερα, η ανάγκη θεραπείας του δημοσίου συμφέροντος, που ανακύπτει από αιφνίδια και απρόβλεπτα γεγονότα, μη αναγόμενα σε υπαίτια συμπεριφορά της αναθέτουσας αρχής, κατισχύει των κανόνων του ελεύθερου ανταγωνισμού και των λοιπών αρχών που διέπουν την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων, στο μέτρο που αυτό είναι απολύτως αναγκαίο για την αντιμετώπισή της (ΕλΣυν 360/2024 σκ. 6, 1080/2022 σκ. 6, 575/2022 σκ. 7). Η δε τήρηση της απαίτησης αυτής υπόκειται σε δικαστικό έλεγχο (C-275/08 Επιτροπή κατά Γερμανίας σκ. 73-74), κατόπιν άσκησης προσφυγής από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον (ΣτΕ 1987/2021 σκ. 12, ΔιοικΕφΑθηνών 907/2024 σκ. 8).

16. Επειδή, εν προκειμένω, με την προσβαλλόμενη προσκλήθηκαν να συμμετάσχουν σε διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση για την επιλογή αναδόχου εκτέλεσης του έργου: «...», σύμφωνα με την παρ. ... του άρθρου ... του ν. .../2023, οι οικονομικοί φορείς «...», «...», «...» και «...». Στους επιμέρους όρους της εν λόγω πρόσκλησης προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: «Άρθρο 8. Χρηματοδότηση του Έργου, Φόροι, Δασμοί, κ.λ.π.- Πληρωμή Αναδόχου. Το έργο χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό του ... έργου ... της ..., σύμφωνα με τη με αρ. πρωτ. .../...-...- 2024 (ΑΔΑ:...) Απόφαση του Αναπληρωτή .... Συγκεκριμένα η χρηματοδότηση γίνεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Τ.Α.Α.) με συμμετοχή στο ποσό των ...€ και... (ΦΠΑ) ...€ από το ...της Άρθρο 12. Περιγραφή και ουσιώδη χαρακτηριστικά του έργου. Αντικείμενο αυτής της εργολαβίας είναι η εκτέλεση. Συγκεκριμένα, αντικείμενο του έργου αποτελεί η πλήρης ... από τις φθορές που ...του ... 2023, καθώς και η ... της ... και... της.... Σημειώνεται ότι στο παρόν έργο δεν περιλαμβάνονται εργασίες που αφορούν στα ... (…), καθώς επίσης και εργασίες εντός ...και.... Επιπροσθέτως, επισημαίνεται ότι η ...η οποία βρίσκεται στο τμήμα του παρόντος έργου, εξαιρείται κάθε εργασίας. Άρθρο 13. Προθεσμία εκτέλεσης του έργου. Η προθεσμία περαίωσης και παράδοσης του προκηρυσσόμενου έργου ορίζεται σε ... μήνες από την υπογραφή της σύμβασης...». Επιπροσθέτως,, στη με αριθ. πρωτ. .../10.12.2024 απόφαση του Υπουργού ... (ΑΔΑ: ...), σε συνέχεια της οποίας εκδόθηκε η προσβαλλόμενη, αναφέρονται τα εξής: «Πρόκειται για ένα έργο ... σε μεγάλο αριθμό ..., κατά μήκος πολλών χιλιομέτρων και αυξημένης ..., για την ανάθεση του οποίου ήταν απαραίτητο να προηγηθεί η εκτίμηση των συνεπειών της κακοκαιρίας στην πληγείσα περιοχή και ο καθορισμός της ειδικότερης περιοχής ..., στη συνέχεια η διενέργεια διαδικασίας ανάθεσης σε ... του ... για την αποτύπωση της κατάστασης και απόφανση επί των απαιτούμενων τεχνικών λύσεων, σύνταξη ... ανά σημείο και αποτύπωση κόστους για κάθε ένα από τα …. Συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη εκτέλεσης των έργων για την αποκατάσταση των ..., λόγω σοβαρών επιπτώσεων στην οικονομική, κοινωνική και επιχειρηματική λειτουργία... Το υπόψη έργο έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης με δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα περαίωσης και συνεπώς κρίνεται απαραίτητη η άμεση ανάθεσή του».

17. Επειδή, από το σύνολο των στοιχείων του φακέλου της υπόθεσης, όπως αυτά εξειδικεύθηκαν ανωτέρω, αλλά και όσα συμπληρωματικά παραθέτει η αναθέτουσα αρχή στις απόψεις της, προκύπτει ότι στην προκειμένη περίπτωση συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για την προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση. Τούτο, διότι: Α) Καταρχάς, ως απρόβλεπτες περιστάσεις νοούνται αιφνίδια γεγονότα που δεν μπορούν αντικειμενικά, με βάση τα διδάγματα της ανθρώπινης πείρας και λογικής, να προβλεφθούν, είναι δε ανεξάρτητα της βούλησης της αναθέτουσας αρχής και δεν πρέπει να απορρέουν από έλλειψη προγραμματισμού και επιμέλειας αυτής. Πρόκειται για γεγονότα που υπερβαίνουν κατά πολύ τον συνήθη ρου του οικονομικού και κοινωνικού βίου, όπως λ.χ. θεομηνίες (... κ.λπ.), τα οποία καθιστούν κατεπειγόντως απαραίτητη τη διενέργεια εργασιών προς όφελος των πληγεισών περιοχών (βλ. Ράικο/Βλάχου/Σαββίδη, Δημόσιες Συμβάσεις-Ν.4412/2016-Ερμηνεία κατ’ άρθρο, σελ. 336 επ.). Σύμφωνα με τα προεκτεθέντα (σκ. 10), οι κακοκαιρίες «...» και «...» που έλαβαν χώρα κατά τα χρονικά διαστήματα από ... έως ... και από ... έως ... 2023, αντίστοιχα, συνοδευόμενες από ..., ... και ... και ..., προξένησαν τεράστιες ζημιές κυρίως στις Περιφέρειες ... και ... Ελλάδας και δη στο ... των περιοχών αυτών. Τα εν λόγω πρωτόγνωρα ως προς την καταστροφική τους δύναμη καιρικά φαινόμενα, η σφοδρότητα των οποίων υπήρξε πολύ ισχυρότερη από την αντίστοιχη επίδραση της κακοκαιρίας «... » που είχε πλήξει τη Χώρα τον ... του 2020, συνιστούν αναμφίβολα, κατά τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής, απρόβλεπτα γεγονότα, μη αναγόμενα στη σφαίρα ευθύνης της αναθέτουσας αρχής, τα οποία κατέστησαν ανέφικτο τον έγκαιρο προγραμματισμό των ενεργειών που ήταν αναγκαίες για την αντιμετώπισή τους (Γνώμη ... ΕΑΔΗΣΥ/2023). Σημειώνεται δε, ότι ελλείψει αντίθετου ισχυρισμού, η προσφεύγουσα συνομολογεί τον απρόβλεπτο χαρακτήρα των ως άνω ακραίων καιρικών φαινομένων και συνεπώς πληρούται ο οικείος όρος του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ' του ν. 4412/2016.

Β) Μετά την επέλευση της κακοκαιρίας «...», δημοσιεύτηκε ο ν. .../2023, στο άρθρο 25 του οποίου προβλέφθηκαν οι διαδικασίες κατεπείγουσας εκτέλεσης έργων σε περιοχές που κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας. Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, για τη θέση σε εφαρμογή της ρητής νομοθετικής βούλησης, απαιτείται η ενεργή συμμετοχή πολλών επιμέρους παραγόντων της εκτελεστικής εξουσίας (κ.ά.), τόσο σε αποφασιστικό, όσο και σε γνωμοδοτικό επίπεδο. Αναλυτικότερα, κατόπιν της παρεχόμενης με την παρ. 2 του ως άνω άρθρου νομοθετικής εξουσιοδότησης, εκδόθηκε η με αριθμό ... της ... .2023, βάσει της οποίας το Υπουργείο ... και οι εποπτευόμενοι από αυτό φορείς ανέλαβαν τον σχεδίασμα, την ανάθεση και εκτέλεση των ... των ... στις πληγείσες από τις κακοκαιρίες «...» και «...» περιοχές, που είχαν ήδη κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας. Ακολούθως, αφού μεσολάβησε η σχετική διαγωνιστική διαδικασία με αναθέτοντα φορέα τον ..., υπεγράφη η από ... .2024 σύμβαση παροχής υπηρεσίας ..., με την οποία ο ανάδοχος ανέλαβε την ... του ... στην ωρίμανση της δημοπράτησης του έργου: «Οριστική ...» (...)». Το δε Συμβούλιο Έργων και Μελετών ... του Υπουργείου ... στις ... .2024 γνωμοδότησε ομόφωνα υπέρ της έκδοσης υπουργικής απόφασης εξειδίκευσης των τριών εργολαβιών για την οριστική ...», ήτοι μεταξύ άλλων και για το επίμαχο έργο της αποκατάστασης της ..., από την ... έως την ..., ενώ στις ... .2024 εκδόθηκε η σύμφωνη με την παρ. 7 του άρθρου 25 του ν. .../2023 απόφαση εξαίρεσης από τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης του έργου (βλ. τη με αριθ. πρωτ. .../18.07.2024 πράξη της Διεύθυνσης ... του Υπουργείου ...). Στη συνέχεια, ο Υπουργός ... προέβη στην έκδοση δύο διαδοχικών πράξεων, σύμφωνα με τις παρ. 2-3 του ως άνω νόμου, σχετικά αφενός με την εξειδίκευση των κατεπειγόντων έργων ... των ... (βλ. τη με αριθ. πρωτ. .../03.10.2024 απόφαση), αφετέρου με την ανάθεση καθηκόντων αναθέτουσας και προϊσταμένης αρχής των έργων αυτών στην Ειδική ... (...) της Γενικής Γραμματείας ... (βλ. τη με αριθ. πρωτ. .../01.11.2024 απόφαση), αντίστοιχα. Οι προεκτεθείσες ενέργειες έτειναν αποκλειστικά προς τον σκοπό της οριοθέτησης του τεχνικού και οικονομικού αντικειμένου των έργων ..., εξαιτίας των κακοκαιριών «...» και «...» (λ.χ. προετοιμασία των τευχών δημοπράτησης), που συνιστούν απαραίτητα προαπαιτούμενα για τη νομιμότητα της προκήρυξης μεταξύ άλλων και της σκοπούμενης σύμβασης. Πέραν αυτών, κρίσιμη υπήρξε και η ανεύρεση των κατάλληλων χρηματοδοτικών πόρων, ώστε να διασφαλιστεί η κάλυψη του προϋπολογισμού των προς ανάθεση έργων. Προς την κατεύθυνση αυτή, κατόπιν του από ... .2024 αιτήματος του Υπουργού ..., δημοσιεύτηκε αρχικά η με αριθ. πρωτ. .../... .2024 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού και του ..., με την οποία αυξήθηκε ο προϋπολογισμός του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2021-2025 και ακολούθως η με αριθ. πρωτ. .../25.09.2024 απόφαση αυτών, με την οποία αναθεωρήθηκε εκ νέου το ΕΠΑ 2021-2025, προκειμένου να καλυφθούν δαπάνες έργων ιδίως κατασκευής και ... . Επιπροσθέτως, κατόπιν αποδοχής του από ... .2024 σχετικού αιτήματος του Υπουργού ..., εκδόθηκε η με αριθ. πρωτ. .../23.10.2024 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού ..., με την οποία αναθεωρήθηκε το Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Υπουργείου ... στο ΕΠΑ 2021-2025. Περαιτέρω,, δυνάμει της με αριθ. πρωτ. .../28.11.2024 απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού ..., το συνολικό έργο της αποκατάστασης των αστοχιών της ... με την υλοποίηση ... στα τμήματα του ... που επλήγησαν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα «...» και «...» εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση - ... με προϋπολογισμό ... ευρώ, ενώ, σύμφωνα με τη με αριθ. πρωτ. .../02.12.2024 απόφαση του ιδίου, το εν λόγω έργο εντάχθηκε στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΑΠΔΕ) 2024 με τον προαναφερθέντα προϋπολογισμό. Η δε Ειδική ... του Υπουργείου ... γνωμοδότησε θετικά υπέρ του σχεδίου πρόσκλησης με διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση για την επιλογή αναδόχου εκτέλεσης του οικείου έργου (βλ. το με αριθ. πρωτ. .../09.12.2024 έγγραφό της). Μετά την υλοποίηση και των συγκεκριμένων πράξεων, οι οποίες αποσκοπούσαν στη διασφάλιση των αναγκαίων χρηματοδοτικών κονδυλίων, εκδόθηκε η με αριθ. πρωτ. .../10.12.2024 απόφαση του Υπουργού ..., δυνάμει της οποίας εγκρίθηκε η διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση για την ανάθεση του ως άνω έργου, παράλληλα δε αυθημερόν εκδόθηκε η προσβαλλόμενη πρόσκληση εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής. Ενόψει των ανωτέρω, κατά το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την επέλευση των απρόβλεπτων γεγονότων ( θεομηνιών «...» και «...», ... 2023) μέχρι και τη δημοσίευση της προσβαλλόμενης (... 2024), το Υπουργείο ... και η ... προέβησαν σε όλες εκείνες τις απαραίτητες ενέργειες (βλ. αναλυτικά ανωτέρω, σκ. 13), ώστε σε πρώτη φάση να καταγραφούν και να εκτιμηθούν οι ζημιές, ακολούθως να σχεδιαστεί με ορθό και κατάλληλο τρόπο το τεχνικό και οικονομικό αντικείμενο του προς εκτέλεση έργου και συγχρόνως να επιτευχθεί η απαιτούμενη χρηματοδότηση αυτού (ΕλΣυν 360/2024 σκ. 25). Σύμφωνα με την ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία που παρατίθεται στα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης και δη στην προεκτεθείσα με αριθ. πρωτ. .../10.12.2024 απόφαση του Υπουργού ..., η οποία δεν πλήττεται από την προσφεύγουσα, «ήταν απαραίτητο να προηγηθεί η εκτίμηση των συνεπειών της κακοκαιρίας στην πληγείσα περιοχή και ο καθορισμός της ειδικότερης περιοχής ..., στη συνέχεια η διενέργεια διαδικασίας ανάθεσης σε ... καθηκόντων ... του ... για την αποτύπωση της κατάστασης και απόφανση επί των απαιτούμενων τεχνικών λύσεων, σύνταξη προτάσεων τεχνικών λύσεων ... ανά σημείο και αποτύπωση κόστους για κάθε ένα από τα σημεία ...». Συνεπώς, το ως άνω χρονικό διάστημα παρίσταται εύλογο, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, προκειμένου να εκτελεστούν οι νομοθετικές επιταγές (άρθρο 25 του ν. .../2023) και να δημιουργηθούν οι συνθήκες που θα επέτρεπαν τη νόμιμη δημοπράτηση του έργου και την άμεση εκτέλεσή του. Η προβαλλόμενη από την προσφεύγουσα αιτίαση, περί ανυπαρξίας χρονικής εγγύτητας μεταξύ του έκτακτου γεγονότος και της προσβαλλόμενης, πέραν της αοριστίας της, παρίσταται αβάσιμη, καθόσον η λήψη απόφασης δεν εξαρτάται μόνον από αυτό καθαυτό το απρόβλεπτο γεγονός, αλλά συναρτάται και με το σύνολο των ενεργειών που έλαβαν χώρα εντός του χρονικού διαστήματος από την επέλευση του απρόβλεπτου γεγονότος έως και τη δυνατότητα δημοπράτησης του έργου (ΔιοικΕφΑθηνών 1495/2022 ακυρ. σκ. 10, ΔιοικΕφΧανίων 117/2022 ακυρ. σκ. 13, ΔιοικΕφΑθηνών 1055/2021 ακυρ. σκ. 11). Η αναγκαιότητα δε των προπαρασκευαστικών αυτών ενεργειών δεν αμφισβητείται με την προσφυγή ή το υπόμνημα που κατέθεσε η προσφεύγουσα σε αντίκρουση των απόψεων της αναθέτουσας αρχής. Συναφώς, τονίζεται ότι οι πληγείσες από τις κακοκαιρίες «...» και «...» περιοχές και δη οι ..., ... και ..., από τους οποίους διέρχεται το υπό ανάθεση έργο, συνεχίζουν να τελούν σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας (βλ. ανωτέρω, σκ. 11), γεγονός που καταδεικνύει τη συνδρομή απρόβλεπτης περίστασης (ΕλΣυν 1180/2022 σκ. 22, 2107/2021 σκ. 18). Ως εκ τούτου, από τον χρόνο που αποφασίστηκε η εφαρμογή του άρθρου ... παρ. ... περ. γ' του ν. 4412/2016, δεν έχει αρθεί η κατεπείγουσα ανάγκη για την ανάθεση και εκτέλεση του οικείου έργου, καθώς εξακολουθεί να υφίσταται ο κίνδυνος για τους χρήστες του ..., ενώ διαταράσσεται αποφασιστικά η οικονομική, κοινωνική και επιχειρηματική ζωή των κατοίκων των περιοχών αυτών (βλ. συναφώς τη με αριθ. πρωτ. .../10.12.2024 απόφαση του Υπουργού ..., σε συνδυασμό με τις απόψεις της αναθέτουσας αρχής). Ως εκ τούτου οι εργασίες ... επιβάλλεται να ανατεθούν κατεπειγόντως, καθόσον ο υφιστάμενος κίνδυνος δεν συμβιβάζεται με την τήρηση τακτικής διαγωνιστικής διαδικασίας, έστω και με σύντμηση των σχετικών προθεσμιών (ΔιοικΕφΧανίων 104/2024 ακυρ. σκ. 9). Εξάλλου, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η προβλεπόμενη δυνατότητα σύντμησης προθεσμιών αφορά μόνο στις προθεσμίες υποβολής προσφορών, ενώ δεν διασφαλίζεται η οικονομία και της λοιπής διαδικασίας που απαιτείται για την ολοκλήρωση ενός ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού (ΕλΣυν 368/2024 σκ. 22, 1283/2023 σκ. 22), λαμβανομένου υπόψη του δυνητικά μεγάλου αριθμού συμμετεχόντων -ιδίως σε μια ανοικτή διαδικασία- σε συνδυασμό με τον τεχνικά πολύπλοκο χαρακτήρα και τις απαιτήσεις του υπό ανάθεση έργου (απόφαση ΓΔΕΕ Τ-1/23 Enmacc κατά Επιτροπής σκ. 82). Σε κάθε περίπτωση, η αναθέτουσα αρχή έχει το δικαίωμα, χωρίς να υπερβαίνει τα όρια της διακριτικής της ευχέρειας, να θεωρήσει ότι οι προθεσμίες για επείγουσες υποθέσεις σε ανοικτή διαδικασία δεν είναι συμβατές με την εξαιρετικά επείγουσα περίπτωση (πρβλ. απόφαση ΓΔΕΕ Τ-1/23, ό.π., σκ. 102). Συναφώς, σχετικά με το ζήτημα του χρόνου προετοιμασίας και διεξαγωγής της οικείας διαδικασίας, ως κριτηρίου για τη διαπίστωση της αιτιώδους συνάφειας μεταξύ του απρόβλεπτου γεγονότος και της απορρέουσας από αυτό κατεπείγουσας ανάγκης, πρέπει να επισημανθούν και τα ακόλουθα: Καταρχάς και μολονότι τούτο δεν σχετίζεται με τη νομιμότητα της διαδικασίας επιλογής αναδόχου, αβασίμως η προσφεύγουσα προβάλλει ότι το δημοπρατούμενο έργο έχει διάρκεια ... έτη ή ... μήνες, καθώς η προθεσμία εκτέλεσης αυτού ορίζεται σε ... μήνες από την υπογραφή της σύμβασης (βλ. το προεκτεθέν άρθρο 13 της προσβαλλόμενης). Πλέον δε της έντονης υπόδειξης του νομοθέτη προς την κανονιστικώς δρώσα διοίκηση, σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου ... παρ. ... περ. γ' του ν. 4412/2016, στη συγκεκριμένη περίπτωση (επ’ αυτού βλ. κατωτέρω, σκ. 19), με το άρθρο ... του ν. .../2023 προβλέφθηκαν και άλλες εξαιρετικές ρυθμίσεις, με γνώμονα την επίσπευση της διαδικασίας, όπως η μη εφαρμογή των άρθρων ... του ν. 4412/2016 περί επάρκειας προϋπολογισμού, ωριμότητας της σύμβασης και εκπόνησης μελετών (παρ. 5), οι μελέτες να εκπονούνται με μέριμνα του αναδόχου και όχι της αναθέτουσας αρχής (παρ. 6), η εξαίρεση από τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης (παρ. 7), η δυνατότητα επίταξης εκτάσεων (παρ. 8), η υποβολή προσφοράς εντός ... εργασίμων ημερών από την πρόσκληση της αναθέτουσας αρχής (παρ. 9) και δη κατ’ αποκοπή για ολόκληρο το έργο (παρ. 10). Άλλωστε, σύμφωνα με το άρθρο 4.1 της προσβαλλόμενης, η αξιολόγηση των προσφορών γίνεται σε ενιαίο στάδιο με την ανάθεση της σύμβασης, ενώ ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προσφορών ορίστηκε στο άρθρο 17 της προσβαλλόμενης η ... .2024. Βάσει των τελευταίων προβλέψεων, οι προσφορές για τη διαδικασία διαπραγμάτευσης υποβλήθηκαν στις ... .2024, αξιολογήθηκαν από την αναθέτουσα αρχή και στις ... .2024 αναδείχθηκε ο προσωρινός ανάδοχος, από τον οποίο ζητήθηκαν τα δικαιολογητικά κατακύρωσης (βλ. το με αριθ. πρωτ. .../27.12.2024 έγγραφο της αναθέτουσας αρχής). Συνεπώς, λόγω της θέσπισης των προαναφερθεισών εξαιρετικών ρυθμίσεων του ν. .../2023, που καταδεικνύουν και την ένταση του κατεπείγοντος χαρακτήρα των υπό ανάθεση έργων, δεν εξοικονομείται χρόνος μόνον από αυτήν καθ’ αυτήν την εφαρμογή του άρθρου ... παρ. ... περ. γ' του ν. 4412/2016, όπως εσφαλμένα υπολαμβάνει η προσφεύγουσα, η οποία πάντως δεν υποστηρίζει ότι, μέσω μιας άλλης διαδικασίας, θα μπορούσε να επιτευχθεί ο ίδιος χρονικός στόχος, αλλά και από τις λοιπές νομοθετικές παρεκκλίσεις που αποσκοπούν συνολικά στη συντόμευση της διαδικασίας ανάθεσης, για τις οποίες δεν παρατίθεται οποιαδήποτε αναφορά στην υπό κρίση προσφυγή. Σημειωτέον, ότι το εφαρμοζόμενο εν προκειμένω σύστημα της μελέτης-κατασκευής από τον ανάδοχο εξοικονομεί χρόνο σε σχέση με την εκκίνηση διαφορετικών διαδικασιών μελέτης και κατασκευής (ΕλΣυν 575/2022 σκ. 29). Εκτός αυτών, όμως, η κατεπείγουσα ανάγκη εκτέλεσης του συγκεκριμένου έργου επιρρωνύεται και από την ένταξή του στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο έχει δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα περαίωσης (βλ. τη με αριθ. πρωτ. ... /10.12.2024 απόφαση του Υπουργού ..., σε συνδυασμό με τη με αριθ. πρωτ. .../28.11.2024 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού ...), ώστε σε περίπτωση περαιτέρω καθυστερήσεων να τεθεί σε διακινδύνευση η απρόσκοπτη υλοποίηση και έγκαιρη ολοκλήρωσή του, λόγω απώλειας της χρηματοδότησης (ΕλΣυν 1029/2024 σκ. 21, 535/2024 σκ. 6.2, 1162/2023 σκ. 9). Ως εκ τούτου, συντρέχει εν προκειμένω η προϋπόθεση της κατεπείγουσας ανάγκης εκτέλεσης των υπό ανάθεση εργασιών ... του ... με την προσφυγή στη διαδικασία του άρθρου ... παρ. ... περ. γ' του ν. 4412/2016, η θεραπεία της οποίας (ανάγκης) δεν συμβιβάζεται με τις προθεσμίες που επιτάσσουν άλλες διαδικασίες ανάθεσης, ενώ περαιτέρω, η ανάγκη αυτή τελεί σε αιτιώδη συνάφεια με τα απρόβλεπτα γεγονότα των καταστροφικών κακοκαιριών«...» και «...», απορριπτομένων των αντίθετων ισχυρισμών της προσφεύγουσας.

Γ) Όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη, το υπό ανάθεση έργο αφορά στην «Αποκατάσταση ... μετά τις θεομηνίες «...» και «...»», στο δε άρθρο 12 αυτής αναφέρεται ότι «στο παρόν έργο δεν περιλαμβάνονται εργασίες που αφορούν στα ... (…), καθώς επίσης και εργασίες εντός ...», όπως επίσης ότι «η ... η οποία βρίσκεται στο τμήμα του παρόντος έργου, εξαιρείται κάθε εργασίας». Σύμφωνα με τις απόψεις της αναθέτουσας αρχής, «πρόκειται για ένα έργο ...», το οποίο αποσκοπεί «στην άμεση αντιμετώπιση μίας έκτακτης κατάστασης που δημιουργήθηκε από το ανωτέρω απρόβλεπτο γεγονός σε συγκεκριμένα σημεία και όχι στην ικανοποίηση παγίων αναγκών», ενώ «το αντικείμενο της σύμβασης προέκυψε κατόπιν μελέτης του επιλεγέντος Τεχνικού Συμβούλου και περιορίσθηκε αποκλειστικά και μόνο στην ...». Εξ αυτών προκύπτει ότι αντικείμενο του υπό ανάθεση έργου είναι η πλήρης ... -μόνο στο ειδικά προσδιορισμένο ... και όχι στο σύνολο αυτής- από τις σημαντικές φθορές που υπέστη εξαιτίας των ακραίων καιρικών φαινομένων «...» και «...», ώστε να αρθούν, στο κατά το δυνατό συντομότερο χρονικό διάστημα, οι σοβαρότατες επιπτώσεις στην οικονομική, κοινωνική και επιχειρηματική δραστηριότητα των κατοίκων των πληγεισών περιοχών των ..., ... και ... . Προς την κατεύθυνση αυτή, η αναθέτουσα αρχή οριοθέτησε με σαφή τρόπο την έκταση των «...» εργασιών που θα αναλάβει να εκτελέσει ο ανάδοχος. Ταυτόχρονα και προς επίρρωση της τήρησης του αναγκαίου μέτρου για την προσφυγή στη διαδικασία του άρθρου ... παρ. ... περ. γ' του ν. 4412/2016, με την ίδια την προσβαλλόμενη εξαιρέθηκαν από το συγκεκριμένο έργο διάφορες επιμέρους ... (... κ.λπ.), αλλά και ένα ολόκληρο τμήμα της ... από την έξοδο του ... έως την ... (η ...). Κατά συνέπεια, το υπό εκτέλεση έργο δεν υπερβαίνει το αναγκαίο μέτρο, σύμφωνα με την ως άνω διάταξη, καθώς από τεχνικής άποψης κρίνεται ως το απολύτως απαραίτητο για την άμεση αντιμετώπιση των συνεπειών των ως άνω απρόβλεπτων γεγονότων (ΕλΣυν Ολ. 1729/2024 σκ. 26). Σημειωτέον, ότι σχετικά με τα εξαιρεθέντα από το δημοπρατούμενο έργο μέρη, η προσφεύγουσα δεν παραθέτει οποιαδήποτε αναφορά, τόσο στην προσφυγή, όσο και στο υπόμνημά της, περιοριζόμενη αφενός στην αόριστη επίκληση του προϋπολογισμού αυτού, ο οποίος πάντως τυγχάνει εύλογος και δικαιολογημένος ενόψει της έκτασης των ζημιών που προκλήθηκαν από τα προαναφερθέντα ακραία καιρικά φαινόμενα, αφετέρου στην επανάληψη του αβάσιμου ισχυρισμού περί πολυετούς διάρκειας της σύμβασης. Τόσο, όμως, το ύψος του προϋπολογισμού, όσο και η διάρκεια εκτέλεσης του έργου, αποτελούν συνάρτηση των, κατά την ανέλεγκτη τεχνική κρίση της αναθέτουσας αρχής, αναγκαίων εργασιών (ΕλΣυν Ολ. 1729/2024 ό.π.). Σε κάθε περίπτωση, η προσφεύγουσα δεν προβάλλει κατά τρόπο σαφή και ορισμένο, σε ποιο συγκεκριμένο βαθμό και σε ποια έκταση το υπό ανάθεση έργο υπερβαίνει το απολύτως απαραίτητο μέτρο. Επομένως, πληρούται και η εν λόγω προϋπόθεση του άρθρου ... παρ. ... περ. γ' του ν. 4412/2016, οι δε αντίθετοι ισχυρισμοί της προσφεύγουσας είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι.

18. Επειδή, ενόψει αυτών, ο 1ος λόγος της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί, γενομένων δεκτών των απόψεων της αναθέτουσας αρχής.

19. Επειδή, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκ. 15), η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης, κατά την οποία η αναθέτουσα αρχή δεν υποχρεούται να γνωστοποιήσει ευρέως την πρόθεσή της για τη σύναψη δημόσιας σύμβασης μέσω προκήρυξης, συντρεχουσών των νομίμων προς τούτο προϋποθέσεων, συνεπάγεται ευρεία διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής να μπορεί να διαπραγματευθεί με έναν ή περισσότερους οικονομικούς φορείς της επιλογής της (ΣτΕ 1987/2021, ΔιοικΕφΑθηνών 907/2024, ό.π.). Η δε ανάγκη ικανοποίησης του δημοσίου συμφέροντος, που ανακύπτει από αιφνίδια και απρόβλεπτα γεγονότα, μη αναγόμενα σε υπαίτια συμπεριφορά της αναθέτουσας αρχής, κατισχύει των κανόνων του ελεύθερου ανταγωνισμού και των λοιπών αρχών που διέπουν την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων (ΕλΣυν 360/2024, 1080/2022, 575/2022, ό.π.). Στην προκειμένη περίπτωση, η άσκηση της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής και η ανάγκη εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος οριοθετούνται όχι μόνον από τους γενικούς κανόνες του ν. 4412/2016, αλλά και από τις ειδικότερες ρυθμίσεις του άρθρου 25 του ν. 5049/2023. Σύμφωνα με την τελευταία διάταξη και δη με την παρ. 9 αυτής, ο νομοθέτης, απευθυνόμενος προς την κανονιστικώς δρώσα διοίκηση, καθόρισε ότι στις περιπτώσεις κατεπείγουσας ανάγκης εκτέλεσης έργων σε περιοχές που κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, η διαδικασία επιλογής αναδόχου θα «πραγματοποιείται» σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ' του ν. 4412/2016, που άλλωστε προβλέπεται και στο άρθρο 32 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ. Επιπροσθέτως, ως προς το περιεχόμενο της πρόσκλησης στην ως άνω διαδικασία, προέβλεψε τους ακόλουθους περιορισμούς: Πρώτον, να προσκληθούν τουλάχιστον τρεις (3) εργοληπτικές επιχειρήσεις, οι οποίες μάλιστα να έχουν αποδεδειγμένη εμπειρία στην εκτέλεση έργων αντίστοιχης κατηγορίας ... . Δεύτερον, οι προσφέρουσες επιχειρήσεις να αποδέχονται εγγράφως και επί ποινή αποκλεισμού την εκτέλεση και παράδοση του έργου εντός της προθεσμίας που θα οριστεί στην πρόσκληση, με εκκίνηση αυτής από την υπογραφή της σύμβασης. Τρίτον, να υποβάλουν την προσφορά τους εντός ... εργασίμων ημερών από την πρόσκληση της αναθέτουσας αρχής και μάλιστα κατ’ αποκοπή για ολόκληρο το έργο (παρ. ... του άρθρου ... του ν. 5049/2023). Τέταρτον, να τεθεί ως αποκλειστικό κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει τιμής. Σε συμμόρφωση με την προεκτεθείσα αιτιολογημένη κρίση του νομοθέτη για τη θέσπιση ειδικής, ταχύτερης και αποτελεσματικότερης διαδικασίας εκτέλεσης των κατεπειγόντων έργων ... που προκαλούνται σε υποδομές περιοχών (βλ. συναφώς την ανάλυση συνεπειών ρύθμισης της εν λόγω διάταξης, σκ. 12) και σε συνέχεια της με αριθ. πρωτ. .../10.12.2024 απόφασης του Υπουργού ..., εκδόθηκε η προσβαλλόμενη πρόσκληση, με την οποία κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση για την επιλογή αναδόχου εκτέλεσης του έργου «Αποκατάσταση ... μετά τις θεομηνίες «...» και τέσσερις (4) εργοληπτικές επιχειρήσεις με αποδεδειγμένη εμπειρία στην εκτέλεση έργων αντίστοιχης κατηγορίας ..., γεγονός που δεν αμφισβητείται από την προσφεύγουσα. Επίσης, με την προσβαλλόμενη ορίστηκε ότι οι διαγωνιζόμενοι οφείλουν επί ποινή αποκλεισμού να αποδεχθούν εγγράφως με την προσφορά τους την εκτέλεση και παράδοση του έργου εντός της προθεσμίας των ... μηνών από την υπογραφή της σύμβασης (άρθρο 13), η δε προσφορά τους κατ’ αποκοπή για ολόκληρο το έργο (άρθρο 2) πρέπει να υποβληθεί εντός ... εργασίμων ημερών από τη δημοσίευση της πρόσκλησης, ήτοι έως τις ... .2024 (άρθρο 17), ενώ ως κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης τίθεται η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά μόνο βάσει τιμής (άρθρο 14). Ενόψει αυτών, προκύπτει ότι η αναθέτουσα αρχή, σύμφωνα με τη ρητή νομοθετική βούληση, κινήθηκε εντός των άκρων ορίων της διακριτικής της ευχέρειας, προβαίνοντας στη διενέργεια της οικείας διαδικασίας με τον καθορισμό των προαναφερθεισών ειδικότερων ρυθμίσεων του άρθρου ... του ν. 5049/2023, κατ’ εκτίμηση και της ανάγκης εξυπηρέτησης σκοπών δημοσίου συμφέροντος εκ μέρους του νομοθέτη. Επομένως, οι αιτιάσεις της προσφεύγουσας, σχετικά με την κακή χρήση της διακριτικής ευχέρειας, τυγχάνουν απορριπτέες ως αβάσιμες, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι αβασίμως αυτή επικαλείται την έλλειψη εργατικού και τεχνικού προσωπικού των προσκληθεισών εργοληπτικών επιχειρήσεων και τα υψηλότατα ανεκτέλεστα υπόλοιπα αυτών (παρέπεται να σημειωθεί ότι, δυνάμει του άρθρου 32 του ν. 5167/2024, καταργήθηκε το ανεκτέλεστο υπόλοιπο εργολαβικών συμβάσεων ως προϋπόθεση ανάληψης έργων). Η δε προβαλλόμενη από την προσφεύγουσα παράλειψη της αναθέτουσας αρχής να την προσκαλέσει να συμμετάσχει στη συγκεκριμένη διαδικασία διαπραγμάτευσης, δεν μπορεί να θεμελιώσει παραβίαση των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας, όπως αυτά ρητά οριοθετήθηκαν από τον νομοθέτη. Τέλος, ενόψει της συνδρομής των νομίμων προϋποθέσεων για την προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση (σκ. 17), σε συνδυασμό με την εκ μέρους της προσφεύγουσας μη ρητή αμφισβήτηση του άρθρου ... του ν. 5049/2023 ως προς την εν γένει νομιμότητα και δη τη συμβατότητά του με υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις (βλ. ιδίως την από ... .2023 επιστολή της προς τον Υπουργό ..., αλλά και το συνολικό περιεχόμενο της υπό κρίση προσφυγής), τα προβαλλόμενα περί παραβίασης από την αναθέτουσα αρχή των αρχών της διαφάνειας, της ισότιμης συμμετοχής στις διαδικασίες κατάρτισης δημοσίων συμβάσεων και του ελεύθερου ανταγωνισμού, ανεξαρτήτως της αοριστίας τους, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα, δεδομένης και της κατίσχυσης του δημοσίου συμφέροντος στην υπό κρίση περίπτωση.

20. Επειδή, ενόψει των προεκτεθέντων, ο 2ος λόγος της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί, γενομένων δεκτών των απόψεων της αναθέτουσας αρχής.

21. Επειδή, βάσει των ανωτέρω, η προδικαστική προσφυγή πρέπει να απορριφθεί και να διαταχθεί η κατάπτωση των κατατεθέντων από την προσφεύγουσα παραβολών υπέρ του Δημοσίου.

Για τους λόγους αυτούς

Απορρίπτει την προδικαστική προσφυγή. Και

Διατάσσει την κατάπτωση των κατατεθέντων από την προσφεύγουσα παραβολών υπέρ του Δημοσίου.

Κρίθηκε και αποφασίστηκε στις 27 Ιανουάριου 2025 και εκδόθηκε στις 31 Ιανουάριου 2025 στην Αθήνα.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ

ΑΝΔΡΟΝΙΚΗ ΘΕΟΤΟΚΑΤΟΥ

Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΜΙΧΑΗΛ ΣΟΦΙΑΝΟΣ