Πρόσφατη νομολογία


25 Ιουν 2025

ΤρΔΕφΠειρ Α189/2025: Η αναφορά οδών ως κοινόχρηστων σε διανομές αγροκτημάτων & η περιέλευσή τους στους οικείους δήμους δεν αρκούν για θεμελίωση του χαρακτήρα κοινόχρηστων οδών

Οι αιτούντες, επικαλούμενοι την ύπαρξη ιδιαίτερα επιβαρυντικών συνεπειών για το περιβάλλον από τις ρυπογόνες εκπομπές και τα απόβλητα, καθώς και τη σημαντική υποβάθμιση τόσο της περιοχής, όσο και των ιδιοκτησιών τους που γειτνιάζουν με την επίμαχη εγκατάσταση, επιδιώκουν την ακύρωση της προέγκρισης οικοδομικής άδειας κατηγορίας 1, της Διεύθυνσης Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου Χαλκιδέων, καθώς και της οικοδομικής άδειας κατηγορίας 1, της ίδιας Υπηρεσίας, η οποία εκδόθηκε με κύριο έργου την μονοπρόσωπη ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «… Α.Ε.» και αφορά την ανέγερση και εγκατάσταση «Μονάδας Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας από Βιοαέριο ισχύος 0,999 MW» σε ακίνητο που βρίσκεται στη θέση «…» Νέας Αρτάκης του Δήμου Χαλκιδέων Ευβοίας, εκτός σχεδίου και εντός ΓΠΣ. Η δε ανώνυμη εταιρεία παρεμβαίνει στη δίκη υπέρ της διατήρησης της ισχύος των προσβαλλόμενων πράξεων. Ειδικότερα, με την υπό κρίση αίτηση οι αιτούντες ισχυρίζονται ότι η επίδικη οικοδομική άδεια εκδόθηκε με βάση την εσφαλμένη παραδοχή ότι υφίσταται πρόσωπο του γηπέδου σε κοινόχρηστο δρόμο, προϋπόθεση που δεν συντρέχει εν προκειμένω. Στη σχετική παλαιότερη νομοθεσία (Π.Δ. της 25/28.11.1929) ορίζεται ότι οι οδοί διακρίνονται σε εθνικές, επαρχιακές, δημοτικές ή κοινοτικές και αγροτικές. Σε νεότερο νόμο (Ν. 3155/1955) οι οδοί διακρίνονται σε εθνικές, επαρχιακές και δημοτικές ή κοινοτικές, χωρίς να αναφέρονται οι αγροτικές οδοί, διαπίστωση που ερμηνεύεται υπό το πρίσμα ότι οι εν λόγω οδοί, εφ’ όσον είναι κοινόχρηστες, αποτελούν ειδικότερη κατηγορία των δημοτικών ή κοινοτικών οδών, ιδίως εάν ληφθεί υπόψιν ότι στον νόμο αυτόν η έννοια των δημοτικών ή κοινοτικών οδών είναι ευρεία, δηλαδή περιλαμβάνει τις οδούς που εξυπηρετούν τις «πάσης φύσεως ανάγκες του Δήμου ή μιας Κοινότητας μέσα στα δημοτικό όρια αυτών». Η πολεοδομική νομοθεσία ορίζει τα σχετικά με το ζήτημα της δομησιμότητας των γηπέδων που έχουν πρόσωπο στις ως άνω οδούς. Κατά τα νεότερα νομολογιακά δεδομένα, προκύπτει από το Σύνταγμα υποχρέωση συνολικού σχεδιασμού του οδικού δικτύου, ο οποίος πρέπει να εξειδικεύεται μέχρι το επίπεδο δήμου ή κοινότητας, καθώς και ότι η αναγνώριση, κατάργηση κ.λπ. δημοτικής ή κοινοτικής οδού έχει σοβαρές συνέπειες ως προς τη δόμηση των παρόδιων ακινήτων και την πολεοδομική και χωροταξική διαρρύθμιση της περιοχής. Η επίλυση του ζητήματος της ύπαρξης ή μη δημοτικής ή κοινοτικής οδού πρέπει να τέμνεται εγκύρως με την έκδοση πολιτειακής πράξης από το αρμόδιο κατά περίπτωση πολιτειακό όργανο ανεξαρτήτως του χαρακτήρα της οδού. Εν προκειμένω, η ένδικη οικοδομική άδεια εκδόθηκε από την ΥΔΟΜ του Δήμου Χαλκιδέων με την παραδοχή ότι το επίδικο ακίνητο έχει πρόσοψη σε δημοτική οδό. Από τα δε στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι στην επίμαχη διανομή, η εν λόγω οδός στην οποία έχει πρόσοψη το ακίνητο της παρεμβαίνουσας χαρακτηρίζεται ως «κοινόν», πλην όμως, από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει ότι για τον χαρακτηρισμό του ως δημοτικής οδού που αναφέρεται στην οικοδομική άδεια έλαβε χώρα η έκδοση πολιτειακής πράξης από το αρμόδιο για τον πολεοδομικό σχεδιασμό όργανο. Επιπρόσθετα, η επικαλούμενη από την παρεμβαίνουσα Α.Ε. υπουργική απόφαση, δυνάμει της οποίας κυρώθηκε η σχετική πράξη διανομής του αγροκτήματος …, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί την απαιτούμενη πολιτειακή πράξη χαρακτηρισμού και ένταξης της εν λόγω οδού στο τοπικό οδικό δίκτυο, καθόσον με αυτήν κυρώθηκε η διανομή του αγροκτήματος … στους ακτήμονες της περιοχής, χωρίς να περιλαμβάνει την άσκηση κρατικού πολεοδομικού σχεδιασμού σχετικά με τις υφιστάμενες οδούς. Στα δύο συμβόλαια κτήσης της επίδικης έκτασης αναφέρεται ρητά ότι το γεωτεμάχιο είναι άρτιο και θα καταστεί οικοδομήσιμο μετά τις ανάλογες εγκρίσεις των αρμόδιων Υπηρεσιών, τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του δρόμου και την πλήρη διάνοιξη αυτού. Υπό την εκδοχή ότι ο δρόμος αυτός είναι αγροτικός, η αγροτική αποτελεί ιδιαίτερη κατηγορία οδού, η οποία δεν καθιστά οικοδομήσιμα τα γήπεδα που έχουν πρόσοψη σε αυτήν. Υπό την κρίση ότι η ένδικη οικοδομική άδεια, η οποία εξεδόθη με βάση την εσφαλμένη παραδοχή της αρμόδιας Πολεοδομικής Υπηρεσίας, ότι η υφιστάμενη οδός με βάση την οποία παρέχεται οικοδομησιμότητα στο ένδικο ακίνητο αποτελεί νομίμως υφιστάμενη δημοτική οδό που καλύπτει την ανωτέρω προϋπόθεση ύπαρξης προσώπου σε κοινόχρηστο χώρο, είναι μη νόμιμη, το Δικαστήριο δέχτηκε την αίτηση και ακύρωσε την υπ’ αριθμ. …/29.4.2024 οικοδομική άδεια κατηγορίας 1, της Διεύθυνσης Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου Χαλκιδέων. 


Σύνδεσμος

ΤρΔΕφΠειρ Α189/2025 - Πλήρες κείμενο »