19 Ιουν 2023
Με την κρινόμενη αίτηση ζητήθηκε η αναίρεση της 449/2021 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, με την οποία απορρίφθηκε προσφυγή του αναιρεσείοντος κατά της υπ’ αριθμ. .../2.8.2018 απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Με την τελευταία αυτή απόφαση επιβλήθηκε σε βάρος του αναιρεσείοντος πρόστιμο ύψους 300.000 ευρώ, κατ’ επίκληση του άρθρου 37 παρ. 1 (περ. α΄) του ν. 4443/2016, για παράβαση του άρθρου 15 του Κανονισμού (ΕΕ) 596/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σε συνδυασμό με το άρθρο 12 παρ. 1 (περ. γ΄) του ίδιου Κανονισμού λόγω χειραγώγησης της αγοράς με τη διάδοση ψευδών και παραπλανητικών πληροφοριών για τη μετοχή της εταιρίας «... ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ» μέσω των ετήσιων ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων αυτής για τη χρήση 2017. Στην έννοια της χειραγώγησης της αγοράς μέσω διάδοσης ψευδών και παραπλανητικών πληροφοριών σχετικά με την προσφορά, την ζήτηση ή την τιμή ενός χρηματοπιστωτικού μέσου που εισάγεται ή έχει εισαχθεί σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά, ή είναι πιθανόν να διαμορφώσουν την τιμή του σε μη κανονικό ή τεχνητό επίπεδο, από τον συνδυασμό των άρθρων 12 παρ. 1 (περ. γ’) και 15 του Κανονισμού 596/2014, εμπίπτει και η υπογραφή ή έγκριση από τα φυσικά πρόσωπα, που είναι κατά νόμο επιφορτισμένα με την αρμοδιότητα αυτή, των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων που δημοσιεύθηκαν και περιέχουν ψευδείς ή παραπλανητικές πληροφορίες, δεδομένης δε της ερμηνείας αυτής του Κανονισμού είναι αδιάφορο ότι ο νομοθέτης ήδη κατήργησε προγενέστερη διάταξη του εθνικού δικαίου που χαρακτήριζε ρητώς ως χειραγώγηση της αγοράς τη διάδοση ψευδών, ανακριβών ή παραπλανητικών πληροφοριών από μέλη του διοικητικού συμβουλίου εταιριών, μέσω των ετήσιων ή περιοδικών οικονομικών καταστάσεων. Ο αναιρεσείων ήταν, κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρίας «... ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ» και Πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου αυτής. Περαιτέρω, από την ερμηνεία των διατάξεων των άρθρων 47 και 48 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του άρθρου 6 της ΕΣΔΑ, συνάγεται ότι μεταξύ των κριτηρίων που τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη, σύμφωνα με το άρθρο 31 του Κανονισμού 596/2014 και το άρθρο 37 του ν. 4443/2016, προκειμένου να καθορίσουν την κύρωση και το ύψος της σε περίπτωση διαπίστωσης της παράβασης της χειραγώγησης της αγοράς κατά τα άρθρα 12 παρ. 1 περ. γ και 15 του Κανονισμού 596/2014, δεν μπορεί να περιλαμβάνεται η μη συνεργασία του ελεγχόμενου φυσικού προσώπου, επειδή δεν προσκόμισε τα ζητηθέντα από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς στοιχεία, αφού η λήψη υπόψη του κριτηρίου αυτού θα παραβίαζε το κατά τα ανωτέρω δικαίωμα σιωπής του σε σχέση με στοιχεία που θα μπορούσαν να θεμελιώσουν την ποινική του ευθύνη βάσει των ανωτέρω διατάξεων του άρθρου 31 του ν. 4443/2016 για χειραγώγηση της αγοράς. Αντιθέτως, ο βαθμός της συνεργασίας του φυσικού προσώπου μπορεί, βάσει των άρθρων 31 του Κανονισμού 596/2014 και 37 του ν. 4443/2016, να ληφθεί υπόψη κατά την επιλογή της επιβλητέας κύρωσης ή την επιμέτρηση του ύψους της θετικά για τον ελεγχόμενο, σε περίπτωση που αυτός κριθεί ότι συνεργάστηκε με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς προσκομίζοντας τα ζητηθέντα στοιχεία. Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα, κρίθηκε ότι η λήψη υπόψη, τόσο από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς όσο και από το δικάσαν Δικαστήριο, ως κριτηρίου επιμέτρησης του επιβληθέντος προστίμου της μη συνεργασίας του αναιρεσείοντος λόγω του ότι ο ίδιος δεν προσκόμισε τα ζητηθέντα από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς στοιχεία, αντίκειται στο δικαίωμα σιωπής του, καθώς με τον τρόπο αυτό ο αναιρεσείων υφίσταται κατ’ ουσίαν μια κύρωση για την μη προσκόμιση των στοιχείων αυτών, παρά το γεγονός ότι η τυχόν προσκόμιση τους θα ήταν δυνατό να θεμελιώσει ποινική του ευθύνη για χειραγώγηση της αγοράς βάσει των ανωτέρω διατάξεων του άρθρου 31 του ν. 4443/2016. Για τον λόγο αυτό, η αίτηση αναιρέσεως έγινε εν μέρει δεκτή κατά το μέρος που αφορούσε στην επιμέτρηση του επιβληθέντος προστίμου και η υπόθεση αναπέμφθηκε στο Διοικητικό Εφετείο για νέα νόμιμη κρίση ως προς το ζήτημα αυτό με τη λήψη υπόψη των νόμιμων κριτηρίων.