Πρόσφατη νομολογία


23 Μαΐ 2024

ΣτΕ 562/2024 Τμ.Ε: Ακύρωση απόφασης του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τον τρόπο μέτρησης του ύψους σε παραδοσιακούς οικισμούς της νήσου Αμοργού

Οι αιτούντες Δήμοι επιδιώκουν την ακύρωση της απόφασης του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η οποία αναφέρεται στην ερμηνεία εφαρμογής του άρθρου 2 § 5.γ) του από 11.11.2003 Π.Δ., με τίτλο: «Τροποποίηση και συμπλήρωση των όρων και περιορισμών δόμησης των παραδοσιακών οικισμών Αμοργού (Χώρας), Αιγιάλης, Ποταμός, Θολάρια, Κατάπολα, Ξυλοκερατίδι, Ραχίδι, χαρακτηρισμός παραδοσιακής της οικιστικής ενότητας του Στρούμπου και καθορισμός όρων και περιορισμών δόμησής της, στη νήσο Αμοργό του Νομού Κυκλάδων». Αναλυτικά, η προσβαλλόμενη απόφαση, η οποία εκδόθηκε κατ’ επίκληση του άρθρου 28 §2 Ν. 4067/2012 («Νέος Οικοδομικός Κανονισμός»), αναφέρεται στον τρόπο μέτρησης του ύψους των ανεγειρόμενων, εντός των παραδοσιακών οικισμών της νήσου Αμοργού, κτιρίων, και, συνάμα, επιλύει, μετά από γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων, κάθε ερμηνευτικό ζήτημα που προκύπτει από την εφαρμογή των διατάξεων του Ν. 4067/2012. Επιπλέον, με το από 11.11.2003 Π.Δ. καθορίσθηκαν ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης για τους χαρακτηρισμένους με τα από 19.10.1978 και 17.6.1988 Π.Δ.- παραδοσιακούς οικισμούς Χώρα (Αμοργός), Αιγιάλη, Ποταμός, Θολάρια, Κατάπολα, Ραχίδι, Ξυλοκερατίδι της νήσου Αμοργού του Νομού Κυκλάδων, η ερμηνεία των οποίων, σε συνδυασμό με τη συνοδευτική εισηγητική έκθεση, καταλήγει στο ότι οι θεσπιζόμενοι με το εν λόγω Π.Δ. όροι και περιορισμοί δόμησης, αναφορικά με τα ύψη και τον αριθμό των ορόφων, αποσκοπούν στη διατήρηση τόσο της κορυφογραμμής του φυσικού τοπίου, ώστε να μην υποστεί αλλοιώσεις από τη δόμηση, όσο και της ογκοπλαστικής διαμόρφωσης των κτισμάτων, καθώς και στην προστασία του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος της περιοχής, προκειμένου να εξασφαλισθεί η ομαλή μετάβαση από το φυσικό, στο δομημένο περιβάλλον, καθώς και η πλαστική συνέχεια των οικισμών, για τη διασφάλιση των οποίων υιοθετήθηκαν, προδήλως ως αυστηρότερες, οι διατάξεις του ερμηνευόμενου Π.Δ.. Η συνταγματική επιταγή αναγωγής του πολιτιστικού περιβάλλοντος σε αντικείμενο ιδιαίτερης προστασίας ορίζει ότι οι όροι και περιορισμοί δόμησης των παραδοσιακών οικισμών πρέπει να αποσκοπούν στη διατήρηση και την ανάδειξη της φυσιογνωμίας τους, δεν επιτρέπεται να είναι δυσμενέστεροι για το περιβάλλον από τους όρους και περιορισμούς που ίσχυαν προηγουμένως ή να συνεπάγονται τη μελλοντική καταστροφή ή την υποβάθμιση της φυσιογνωμίας των παραδοσιακών στοιχείων του οικισμού. Προς τούτο, η κατασκευή κλιμακωτών κτιρίων μπορεί, από αρχιτεκτονική άποψη, να είναι ενδεδειγμένη, ιδίως σε περιοχές με ειδικό καθεστώς προστασίας, αποκλειστικό, όμως, τρόπο της κλιμάκωσης αυτής δεν αποτελεί η κατασκευή των κτιρίων με βάση πολλαπλές αφετηρίες μέτρησης υψών, οι οποίες οδηγούν σε μεγαλύτερο τελικό ύψος, ενώ σε εδάφη με έντονη κλίση (άνω του 25%), η, κατ’ εφαρμογή των γενικών διατάξεων του ΝΟΚ, μέτρηση του ύψους του κτιρίου σε κάθε σημείο του περιγράμματός του θα είχε ως συνέπεια την ανοικοδόμηση κλιμακωτών κτιριακών όγκων με μέγιστο ύψος, με αποτέλεσμα την ανέγερση υψηλών, πολυώροφων κτισμάτων και την ανεπίτρεπτη από το Σύνταγμα επιδείνωση του οικιστικού περιβάλλοντος. Το «τελικό ύψος» των κτισμάτων που ανεγείρονται στους παραδοσιακούς οικισμούς της νήσου Αμοργού, μετρούμενο από τη στάθμη του φυσικού εδάφους, δεν δύναται να υπερβαίνει τους δύο ορόφους, ούτε τα 8,50 μ. σε μία μόνο πλευρά, ενώ, για τη μέτρησή του κρίσιμη είναι η «προβολή» του εν λόγω «τελικού» ύψους στην όψη του κτίσματος, και όχι η προβολή του σε κάθε σημείο της τομής του κτιρίου με το φυσικό έδαφος, όπως δέχεται η προσβαλλόμενη πράξη. Δεδομένου ότι η προσβαλλόμενη απόφαση, με την οποία έγινε δεκτό ότι με τον όρο «προβολή» εννοείται η κατακόρυφη προβολή κάθε σημείου του περιγράμματος του κτιρίου στην ανώτερη στάθμη του, στο φυσικό έδαφος, είναι μη νόμιμη και του γεγονότος ότι, ο επίδικος τρόπος μέτρησης του ύψους δεν προβλέπεται στο από 11.11.2003 Π.Δ., ενώ προκαλεί μεταβολή στην επιτρεπόμενη δόμηση και στον αριθμό των ορόφων, παρεμποδίζοντας την κλιμακωτή ανάπτυξη των κτιριακών όγκων σύμφωνα με το φυσικό ανάγλυφο, το Δικαστήριο έκανε δεκτή την αίτηση, ακύρωσε την απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και απέρριψε την παρέμβαση.


Σύνδεσμος

ΣτΕ 562/2024 Τμ.Ε - Πλήρες κείμενο »