Πρόσφατη νομολογία
22 Απρ 2024
ΣτΕ 377/2024 Τμ.Ε: Προστατευτικό καθεστώς παραδοσιακού οικισμού Μονεμβασίας
Οι αιτούντες, ιδιοκτήτες «παρακείμενων οικιών» που υφίστανται βλάβη από την «επί σειρά ετών κατάληψη του δημόσιου δρόμου από το κτίριο» του παρεμβαίνοντος, ζητούν την ακύρωση της απόφασης της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού με την οποία δεν έγινε δεκτή η αρχιτεκτονική μελέτη για εργασίες επισκευής υφιστάμενης οικίας και για την αποκατάσταση της β΄ στάθμης του δυτικού κτιρίου σε ακίνητο, το οποίο φέρεται ότι ανήκει σε όμορη των αιτούντων ιδιοκτησία, εντός του αρχαιολογικού χώρου της Μονεμβασίας και εγκρίθηκε η αντικατάσταση μόνο των υφιστάμενων στεγών (δυτικού και ανατολικού κτιρίου) στο επίδικο ακίνητο στην ίδια μορφή και διαστάσεις με τις υπάρχουσες. Περαιτέρω, οι ίδιοι επικαλούνται τη συμμετοχή τους στη διοικητική διαδικασία που προηγήθηκε της έκδοσης της προσβαλλομένης απόφασης, χωρίς ωστόσο το γεγονός αυτό να αποδίδει σε εκείνους το ελλείπον έννομο συμφέρον για την προσβολή του πρώτου σκέλους της προσβαλλόμενης πράξης, σύμφωνα με το Δικαστήριο. Αναφορικά με τη Μονεμβασία, η ίδια αποτελεί οικισμό από τον 6ο αιώνα μ.Χ., ενώ στην Επάνω και Κάτω Πόλη διασώζεται σημαντικός μνημειακός πλούτος, προς τούτο συμπεριλαμβάνεται στους οικισμούς, οι οποίοι με το π.δ. της 19.10-13.11.1978 έχουν χαρακτηρισθεί ως παραδοσιακοί και έχουν καθορισθεί ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης των οικοπέδων αυτών. Περαιτέρω, σύμφωνα με τον Ν. 3028/2002, ενόψει της ειδικής προστασίας που χρήζουν οι μνημειακού χαρακτήρα ενεργοί οικισμοί, για οποιαδήποτε επέμβαση σε κτίσμα που βρίσκεται στον συγκεκριμένο χώρο, απαιτείται άδεια του Υπουργού Πολιτισμού κατόπιν γνώμης του οικείου γνωμοδοτικού οργάνου. Μάλιστα, η σχετική άδεια πρέπει να είναι αιτιολογημένη ως προς τις επιτρεπόμενες εργασίες και τις επιπτώσεις αυτών στο χαρακτήρα του οικισμού ως αρχαιολογικού χώρου, που χρήζει ειδικής κρατικής προστασίας. Εν προκειμένω, η ιδιοκτησία του παρεμβαίνοντος βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα της Κάτω Πόλης της Μονεμβασίας και επ’ αυτής βρίσκεται κτίσμα, αποτελούμενο από όγκους κτιρίων, τα οποία σχηματίζουν ένα επίμηκες συγκρότημα, παράλληλα τοποθετημένο στην κλίση του εδάφους. Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), ως το αρμόδιο όργανο, επανεξέτασε τη μελέτη ανακατασκευής της επίμαχης οικίας και κατόπιν αυτοψίας και ομόφωνης γνωμοδότησης εξεδόθη η από έτους 1998 υπουργική απόφαση, δυνάμει της οποίας εγκρίθηκε η ανακατασκευή της επίμαχης οικίας. Το έτος 2015, ο νέος ιδιοκτήτης και ήδη παρεμβαίνων υπέβαλε μελέτη αποκατάστασης ερειπωμένου τμήματος νότια των προαναφερομένων κτιρίων, την ανέγερση μίας επιπλέον στάθμης στο δυτικό τμήμα του κτιρίου (κτίριο 2) και μικρής κλίμακας εσωτερικές επισκευές και εργασίες στα υφιστάμενα κελύφη. Η μελέτη αυτή, κατόπιν ομόφωνης γνωμοδότησης του ΚΑΣ, έγινε εν μέρει δεκτή για τις επισκευές και εργασίες μικρής κλίμακας και απορρίφθηκε κατά τα λοιπά. Περαιτέρω, η άδεια ανέγερσης (όπως και η άδεια ανακατασκευής) των ακινήτων, για τα οποία ζητήθηκε από τον παρεμβαίνοντα η επίδικη «επισκευή-αποκατάσταση-αντικατάσταση», καλύπτεται από το τεκμήριο νομιμότητας, εφόσον δεν έχει ανακληθεί διοικητικώς ή ακυρωθεί δικαστικώς και, επομένως, δεν δύναται, ως ατομική διοικητική πράξη, να ελεγχθεί παρεμπιπτόντως στο πλαίσιο της δίκης. Σημειώνεται ότι για την επίδικη έγκριση εξετάστηκε τόσο η μορφή των ήδη υπαρχουσών στεγών όσο και η σχέση αυτών με το «οικιστικό περιβάλλον της Μονεμβασίας». Δεδομένης της εξέτασης του περιεχομένου της γνωμοδότησης του ΚΑΣ, η ανάγκη αντικατάστασης των στεγών υπαγορεύτηκε από την ερειπωμένη κατάσταση αυτών, και, συνεπώς, η προσβαλλόμενη έγκριση κρίνεται νομίμως αιτιολογημένη, ενώ ο ισχυρισμός ότι τα επίμαχα κτίρια (ανατολικό και δυτικό) παραβιάζουν την αισθητική της περιοχής και υποβαθμίζουν το περιβάλλον λόγω της καταπάτησης κοινόχρηστης οδού κρίθηκε από το Δικαστήριο απορριπτέος ως απαράδεκτος, δεδομένου ότι πλήττει τη νομιμότητα των αδειών ανέγερσης και ανακατασκευής των κτιρίων αυτών, οι οποίες έχουν διαφύγει τον ακυρωτικό έλεγχο. Ως προς τη μελέτη που υποβλήθηκε από τον παρεμβαίνοντα για την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης, σημειώνεται ότι δεν αφορούσε στην αλλαγή της χρήσης των επίμαχων κτισμάτων ούτε σε τυχόν νομιμοποίηση αυθαίρετης κατασκευής. Το Δικαστήριο απέρριψε την αίτηση και έκανε δεκτή την παρέμβαση.
Σύνδεσμος
ΣτΕ 377/2024 Τμ.Ε - Πλήρες κείμενο
