Πρόσφατη νομολογία


21 Μαΐ 2025

ΣτΕ 313/2025 Τμ.Ε: Δασικές εκτάσεις & πρωτόκολλα επιβολής αποζημίωσης - Παραπομπή στη μείζονα σύνθεση λόγω σπουδαιότητας

Με την κρινόμενη έφεση ζητήθηκε η εξαφάνιση της υπ’ αριθ. 2390/2018 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση ακύρωσης των εκκαλούντων κατά του με αριθ. πρωτ. …/16.3.2016 πρωτοκόλλου επιβολής ειδικής αποζημίωσης του Διευθυντή Διεύθυνσης Δασών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής. Δυνάμει του τελευταίου, επιβλήθηκε σε έκαστο εκκαλούντα, κατά το ¼, ειδική αποζημίωση λόγω διατήρησης, κατά το χρονικό διάστημα από 1.2.2000 έως 31.12.2015, αυθαιρέτων κτισμάτων μέσα σε δασική και αναδασωτέα έκταση στη θέση «…» της Περιφέρειας του Δήμου Γαλατσίου Αττικής. Ως αντίθεση σε νομολογιακό προηγούμενο ή ως έλλειψη νομολογίας δεν νοείται η αναφερόμενη σε ζητήματα αιτιολογίας συνδεόμενα με το πραγματικό της κρινόμενης υπόθεσης, αλλά μόνον εκείνη που αφορά στην ερμηνεία διάταξης νόμου ή γενικής αρχής, δυνάμενης να έχει γενικότερη εφαρμογή, ανεξαρτήτως αν αυτή η ερμηνεία διατυπώνεται στη μείζονα ή στην ελάσσονα πρόταση του δικανικού συλλογισμού της εκκαλουμένης και των λοιπών αποφάσεων, προς τις οποίες προβάλλεται ότι υφίσταται αντίθεση. Με την εκκαλουμένη απόφαση κρίθηκε ότι η επιβληθείσα κύρωση δεν είναι εκ φύσεως ακατάλληλη για την επίτευξη του σκοπού αυτού, ούτε τον υπερακοντίζει, ενώ οι δυσμενείς για τον διοικούμενο συνέπειες, από την έκδοση πρωτοκόλλου ειδικής αποζημίωσης, θα μπορούσαν να αρθούν με την οικειοθελή παράδοση προς κατεδάφιση της αυθαίρετης κατασκευής. Επιπλέον, η κύρωση της ειδικής αποζημίωσης επιβάλλεται χωρίς εξαιρέσεις, με βάση συγκεκριμένες παραμέτρους (επιφάνεια αυθαίρετης κατασκευής, ορισμένη κατά ποσό ημερήσια αποζημίωση για χρονικό διάστημα ενός έτους), στις οποίες δεν περιλαμβάνεται το είδος του αυθαίρετου κτίσματος, κατασκευής ή εγκατάστασης. Περαιτέρω, όπως προκύπτει από τη διατύπωση του άρθρου 52 § 7 Ν. 4280/2014, οι ήδη υπάρχουσες κατά την έναρξη ισχύος του νόμου κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις σε δάση και δασικές εκτάσεις συνεχίζουν να λειτουργούν για μεταβατική περίοδο μίας τριετίας από την έναρξη ισχύος του νόμου, δηλαδή, σύμφωνα με το άρθρο 64 του νόμου αυτού, από τη δημοσίευσή του, στις 8.8.2014 έως 8.8.2017. Στο διάστημα αυτό, η λειτουργία των υφιστάμενων εντός δασών και δασικών εκτάσεων κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων δεν καθίσταται νόμιμη, αλλά γίνεται απλώς ανεκτή. Προς τούτο αναστέλλεται η ισχύς των διοικητικών πράξεων αποβολής, επιβολής προστίμων, κατεδάφισης, κήρυξής τους ως αναδασωτέων που τυχόν έχουν εκδοθεί, προφανώς προς διευκόλυνση των λειτουργουσών κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων. Η αναστολή ισχύος των ανωτέρω πράξεων δεν εμποδίζει τη Διοίκηση κατά τη διάρκεια της τριετούς μεταβατικής περιόδου να προβεί στην έκδοση πρωτοκόλλου επιβολής ειδικής αποζημίωσης, δεδομένου ότι η έκδοσή του δεν εμποδίζει την εκπλήρωση εντός του ίδιου χρονικού διαστήματος του επιδιωκόμενου με την προπαρατεθείσα διάταξη σκοπού, αλλά αντίθετα συμβάλλει στην επίτευξή του, ασκώντας πίεση προς την κατεύθυνση αυτή στις λειτουργούσες υπό καθεστώς ανοχής κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις να συμμορφωθούν προς τις οριζόμενες από την ανωτέρω διάταξη υποχρεώσεις τους. Η επιβαλλόμενη «ειδική αποζημίωση» αποτελεί κατ’ ουσίαν διοικητική κύρωση για την ανέγερση και διατήρηση αυθαίρετης κατασκευής, εντός δάσους ή δασικής έκτασης και όχι αποζημίωση για την αυθαίρετη χρήση δημόσιας δασικής έκτασης, αφού μάλιστα μπορεί να επιβάλλεται και σε βάρος του ιδιοκτήτη αυτής. Παράλληλα, για όσο χρονικό διάστημα οι αυθαίρετες κατασκευές διατηρούνται εντός των επίμαχων εκτάσεων δεν τίθεται ζήτημα πενταετούς παραγραφής ή αποσβεστικής προθεσμίας. Καθότι στην ένδικη υπόθεση προκύπτουν ζητήματα μείζονος σπουδαιότητας, σε σχέση με τα οποία δεν υφίσταται νομολογία, όπως εάν κατά τη διάρκεια της προβλεπόμενης στο άρθρο 52 §7 του Ν. 4280/2014, τριετούς μεταβατικής περιόδου αναστέλλεται μόνο η εκτέλεση των ήδη εκδοθέντων, κατά την έναρξη ισχύος του Ν. 4280/2014, πρωτοκόλλων επιβολής ειδικής αποζημίωσης ή και η έκδοση νέων πρωτοκόλλων και εάν ελέγχεται το ζήτημα του ευλόγου χρόνου εντός του οποίου πρέπει να εκδοθεί το πρωτόκολλο επιβολής ειδικής αποζημίωσης, το Τμήμα απέρριψε εν μέρει την έφεση και παρέπεμψε την υπόθεση στο Τμήμα με επταμελή σύνθεση.


Σύνδεσμος

ΣτΕ 313/2025 Τμ.Ε - Πλήρες κείμενο »