Πρόσφατη νομολογία


27 Φεβ 2025

ΣτΕ 223/2025 Τμ.Α: Σύμφωνη με το άρ. 4 § 1 Συντ. η επαναφορά στην υποχρεωτική παράλληλη ασφάλιση στον ΟΑΕΕ των ασφαλισμένων πριν την 1.1.1993 στο ΤΝ, ΤΣΑΥ & ΤΣΜΕΔΕ (ΕΤΑΑ)

Το Τριμελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Χανίων, με την 509/2021 απόφασή του, υπέβαλε στο Συμβούλιο της Επικρατείας προδικαστικό ερώτημα, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 1 § 2 Ν. 3900/2010, σχετικά με την εκκρεμή ενώπιον του από 8.9.2016 προσφυγή, με την οποία ο προσφεύγων ζήτησε να ακυρωθεί η …/…/17.6.2016 απόφαση της Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής (Τ.Δ.Ε.) της Διεύθυνσης Κρήτης του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ), με την οποία απορρίφθηκε η …/13.1.2015 ένστασή του κατά της …/…/ 15.12.2014 αποφάσεως της Προϊσταμένης του Τμήματος Χανίων του ΟΑΕΕ. Με την τελευταία αυτή απόφαση, ο προσφεύγων είχε εγγραφεί, αναδρομικά από 1.8.2010, στα μητρώα ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ, με την αιτιολογία ότι ασκούσε την δραστηριότητα του αυτοκινητιστή. Η εξαίρεση των μέχρι 31.12.1992 ασφαλισμένων, ανεξάρτητα απασχολουμένων, οι οποίοι ασφαλίζονταν στο Ταμείο Νομικών, Τ.Σ.Α.Υ. και Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. (μεταγενεστέρως ΕΤΑΑ), και παράλληλα απασχολούνταν ως ελεύθεροι επαγγελματίες υπαγόμενοι στην ασφάλιση των Τ.Α.Ε., Τ.Ε.Β.Ε., Τ.Α.Ν.Π.Υ., ΟΑΕΕ, Ταμείου Προνοίας Ξενοδόχων και Τ.Σ.Α. (μεταγενεστέρως ΟΑΕΕ), από την υποχρεωτική παράλληλη ασφάλιση στους προαναφερθέντες ασφαλιστικούς φορείς με το άρθρο 2 § 2 Ν. 2335/1995 είχε ως σκοπό, όπως αναφέρεται στην παρατεθείσα ανωτέρω εισηγητική έκθεση του νόμου, να αμβλύνει προβλήματα που αντιμετώπιζαν από την υποχρεωτική παράλληλη ασφάλιση σε φορείς κύριας ασφαλίσεως οι κατηγορίες των ανεξάρτητα απασχολουμένων και των ελευθέρων επαγγελματιών. Η εξαίρεσή τους όμως αυτή, η οποία κρίθηκε σκόπιμη από τον νομοθέτη ενόψει των συνθηκών κατά τον χρόνο θεσπίσεώς της, επανεξετάστηκε βάσει των νέων συνθηκών που δημιουργήθηκαν στις αρχές του έτους 2010 (κίνδυνος χρεοκοπίας της χώρας και κρίση ασφαλιστικού συστήματος) και αποφασίστηκε η κατάργησή της (όπως και όλων των εξαιρέσεων που είχαν θεσπιστεί μέχρι τότε με άλλα νομοθετήματα κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα) με το άρθρο 18 § 3 Ν. 3863/2010, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 60 του Ν. 3996/2011, για λόγους δημοσίου συμφέροντος (διασφάλιση των εσόδων του ΕΤΑΑ και ήδη e-Ε.Φ.Κ.Α. και γενικότερα διασφάλιση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος). Εξάλλου, ο ίδιος ο νομοθέτης θεώρησε, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση, ότι δεν συνέτρεχε πλέον δικαιολογητικός λόγος διατηρήσεως των εξαιρέσεων και ότι η κατάργηση αυτών επιβαλλόταν από λόγους ίσης μεταχειρίσεως μεταξύ όλων των ασφαλισμένων που υπήχθησαν στην ασφάλιση μέχρι την 1.1.1993. Συνεπώς, η διάταξη του άρθρου 18 § 3 του Ν. 3863/2010, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 60 του Ν. 3996/2011, δεν παραβιάζει τη συνταγματική αρχή της ισότητας, υπό την έννοια που εκτίθεται στο προδικαστικό ερώτημα ότι μεταχειρίζεται με όμοιο τρόπο δύο ανόμοιες κατηγορίες ασφαλισμένων, δηλαδή α) τους μέχρι 31.12.1992 ασφαλισμένους των Ταμείου Νομικών, Τ.Σ.Α.Υ. και Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. (μεταγενεστέρως ΕΤΑΑ), οι οποίοι απασχολούνται σε μη συναφείς δραστηριότητες υπαγόμενες στην ασφάλιση των Τ.Α.Ε., Τ.Ε.Β.Ε., Τ.Α.Ν.Π.Υ., ΟΑΕΕ, Ταμείου Προνοίας Ξενοδόχων και Τ.Σ.Α. (μεταγενεστέρως ΟΑΕΕ) και β) τους λοιπούς μέχρι 31.12.1992 ασφαλισμένους οι οποίοι απασχολούνται σε παράλληλες δραστηριότητες υπαγόμενες στην κύρια ασφάλιση πλειόνων ασφαλιστικών οργανισμών. Η ενδεχόμενη δε ευκαιριακή απασχόληση των μέχρι 31.12.1992 ασφαλισμένων του ΕΤΑΑ σε παράλληλες δραστηριότητες, οι οποίες υπάγονται στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ, καθώς και η, εξ αυτού του λόγου, έλλειψη προσδοκίας συμπληρώσεως των προϋποθέσεων για τη χορήγηση δεύτερης κύριας συντάξεως στο μέλλον είναι στοιχεία, μεταξύ άλλων (όπως η ανεργία ορισμένων επαγγελμάτων π.χ. πολιτικών μηχανικών κ.ά), που χρησιμοποίησε ο νομοθέτης το έτος 1995 για να δικαιολογήσει την εξαίρεση της κατηγορίας αυτής ασφαλισμένων από τους λοιπούς μέχρι 31.12.1992 ασφαλισμένους, οι οποίοι παρέμειναν στον κανόνα της υποχρεωτικής παράλληλης κύριας ασφαλίσεως. Δεν αποτελούν όμως στοιχεία που διαφοροποιούν την ως άνω κατηγορία ασφαλισμένων από τους λοιπούς μέχρι 31.12.1992 ασφαλισμένους από την άποψη της αρχής της ισότητας ως προς το ζήτημα της υποχρεωτικής παράλληλης κύριας ασφαλίσεως, όπως αναφέρεται στο προδικαστικό ερώτημα που υποβλήθηκε, ώστε να κωλύεται ο νομοθέτης να επαναφέρει την κατηγορία αυτή των ασφαλισμένων, για λόγους μάλιστα δημοσίου συμφέροντος, όπως εκτέθηκε, στον κανόνα της υποχρεωτικής παράλληλης ασφαλίσεως που ίσχυε για όλους τους ασφαλισμένους μέχρι 31.12.1992. Μετά την επίλυση του ανωτέρω νομικού ζητήματος, το Δικαστήριο έκρινε ότι έπρεπε να κρατήσει και να δικάσει την υπόθεση, ενόψει δε του ότι α) το διοικητικό πρωτοδικείο με την απόφασή του απέρριψε όλους τους λόγους που είχε προβάλει ο προσφεύγων και β) το ζήτημα της συνταγματικότητας του ως άνω άρθρου, υπό την έννοια που υποβλήθηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας με το προδικαστικό ερώτημα, δεν προβλήθηκε από τον προσφεύγοντα αλλά εξετάστηκε αυτεπαγγέλτως από το διοικητικό πρωτοδικείο και κρίθηκε συνταγματικό με την παρούσα απόφαση, η προσφυγή είναι απορριπτέα στο σύνολό της. 


Σύνδεσμος

ΣτΕ 223/2025 Τμ.Α - Πλήρες κείμενο »