Πρόσφατη νομολογία


26 Μαρ 2024

ΣτΕ 192/2024 Τμ.Ε: Απαραίτητη η έγκριση εκτέλεσης έργου από τον Υπουργό Πολιτισμού για επέκταση εμπορικής επιχείρησης σε περιοχή πολιτιστικού αγαθού

Οι αιτούντες, φερόμενοι ως συνιδιοκτήτες του επίδικου ακινήτου, επιδιώκουν την ακύρωση της απόφασης της Γενικής Διευθύντριας Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, δυνάμει της οποίας απερρίφθη ιεραρχική προσφυγή των αιτούντων και της εταιρείας «… & ΣΙΑ Ο.Ε.» κατά της απόφασης της Εφορείας Αρχαιοτήτων πόλης Αθηνών για μη έγκριση οικοδομικών εργασιών και επέκταση της χρήσης καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος (εστιατόριο) της προαναφερθείσας εταιρείας στον Γ΄ όροφο/δώμα κτιρίου επί της οδού ... στην Πλάκα. Ο Νόμος 3028/2002 ορίζει ρητώς την απαγόρευση ενεργειών σε ακίνητο μνημείο, οι οποίες δύνανται να επιφέρουν, άμεσα ή έμμεσα, καταστροφή, βλάβη, ρύπανση ή αλλοίωση της μορφής του. Ειδικώς, για την πραγματοποίηση επεμβάσεων σε μνημείο που δεν επιφέρουν τις προαναφερθείσες δυσμενείς συνέπειες, κρίνεται αναγκαία η προηγούμενη έγκριση του Υπουργού Πολιτισμού, ύστερα από γνώμη του αρχαιολογικού συμβουλίου. Αναφορικά με τις οικοδομικές εργασίες ισχύει ότι η έγκριση του Υπουργού Πολιτισμού χορηγείται εφόσον η απόσταση από το ακίνητο μνημείο - και το άμεσο περιβάλλον του -  είναι τέτοια ώστε να μην κινδυνεύει να επέλθει άμεση ή έμμεση βλάβη σε αυτό. Περαιτέρω, η έγκριση εκτέλεσης έργου από τον Υπουργό Πολιτισμού πρέπει να προηγείται κάθε υλικής πράξης είτε επί είτε πλησίον αρχαίων, ενώ η εκ των υστέρων χορήγηση της άδειας δεν είναι, καταφανώς, επιτρεπτή. Επιπλέον, το Π.Δ. 5.10/7.10.1993 κατοχυρώνει τη διαφύλαξη και την ανάδειξη του παραδοσιακού χαρακτήρα της Πλάκας με τον καθορισμό ειδικών χρήσεων γης κατά περιοχές, ζώνες και θέσεις, προβλέπει δε ότι επιτρέπονται μόνο οικοδομικές εργασίες που εξυπηρετούν τις εν λόγω χρήσεις. Εν προκειμένω, το επίδικο ακίνητο βρίσκεται εντός του αναοριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης των Αθηνών, σε μικρή απόσταση βόρεια της οδού Αδριανού, η οποία αποτελεί το όριο του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου γύρω από την Ακρόπολη και το όριο της «Buffer Zone» της Ακρόπολης ως μνημείου πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco. Στο περιβάλλον του ακινήτου εντοπίζονται σημαντικοί αρχαιολογικοί χώροι, όπως η Ρωμαϊκή Αγορά, ο Μεντρεσές και η Βιβλιοθήκη του Αδριανού, από την οποία το ακίνητο είναι ορατό, ιδίως στο ανώτερο επίπεδο. Η ΕΦΑΠΑ, με έγγραφό της, διατύπωσε την άποψη ότι δεν έχει αντίρρηση για τη συνέχιση των οικοδομικών εργασιών, διότι δεν προκαλούν βλάβη στους πέριξ ευρισκόμενους αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία, δήλωσε ωστόσο ότι δεν συμφωνεί με την επέκταση της ανωτέρω χρήσης στα προς ανακατασκευή κτίσματα και ακάλυπτους χώρους. Στην έννοια της «νόμιμης άδειας» δεν εμπίπτει η υπαγωγή στη διαδικασία περί νομιμοποίησης αυθαίρετης χρήσης βάσει του Ν. 4178/2013, έστω και αν αναφέρεται σε χρόνο έναρξης της εν λόγω χρήσης προ του έτους 1981. Ως προς την προσβαλλόμενη πράξη, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα της μισθώτριας εταιρείας του Γ΄ ορόφου/δώματος του επίδικου κτιρίου για τις αναφερθείσες οικοδομικές εργασίες, δεν προκύπτει χρήση του καταστήματος υφιστάμενη στις 23.11.1982, βάσει ισχύουσας, κατά τον χρόνο εκείνο, σχετικής νόμιμης άδειας. Τέλος, η έγκριση κατά τις διατάξεις της αρχαιολογικής νομοθεσίας για την επέκταση εμπορικής επιχείρησης εστιατορίου στον Γ΄ όροφο/δώμα κτιρίου σε περιοχή όπου η σχετική χρήση επιτρέπεται μόνο στο ισόγειο, κρίνεται απαραίτητη, ενώ δεν απεδείχθη ο βαθμός αναγκαιότητας των εργασιών που αφορούσαν εξωτερικά στοιχεία του κτιρίου, όπως η ανακατασκευή καθαιρεθέντος κτίσματος, η κατασκευή εξωτερικού ασανσέρ, η επισκευή επιχρισμάτων, η αντικατάσταση κιγκλιδωμάτων και στέγης κ.ο.κ. για την αντιμετώπιση κινδύνου πτώσης οικοδομικών υλικών από τις όψεις του κτιρίου. Το Δικαστήριο απέρριψε την αίτηση.


Σύνδεσμος

ΣτΕ 192/2024 Τμ.Ε - Πλήρες κείμενο »