Πρόσφατη νομολογία


2 Ιουλ 2025

ΣτΕ 1076/2025 Τμ.Ε: Προδικαστικό ερώτημα προς το ΔΕΕ σχετικά με την έννοια της «δικαιοδοσίας του λιμένα» ως αρμοδιότητας του φορέα διαχείρισης λιμένα ή της οικείας αρχής

Με την κρινόμενη αίτηση ζητήθηκε η ακύρωση του στοιχείου κδ΄ της § 1 του άρθρου 2 της 3122.3-15/71164/30.9.2021 κοινής απόφασης (ΚΥΑ) των Υπουργών Οικονομικών - Ανάπτυξης και Επενδύσεων - Περιβάλλοντος και Ενέργειας - Εσωτερικών - Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής «Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς την Οδηγία (ΕΕ) 2019/883 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019 σχετικά με τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής για την παράδοση αποβλήτων από πλοία, για την τροποποίηση της Οδηγίας 2010/65/ΕΕ και την κατάργηση της Οδηγίας 2000/59/ΕΚ». Με την προσβαλλόμενη διάταξη αγκυροβόλια πλησίον λιμένων που βρίσκονται εκτός της περιοχής αρμοδιότητας των φορέων λιμένων και εντός της περιοχής αρμοδιότητας λιμενικών αρχών ορίζεται ότι εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της ΚΥΑ. Kατά την έννοια του στοιχείου κδ΄ της § 1 του άρθρου 2 της KYA, τα αγκυροβόλια που βρίσκονται εκτός της περιοχής αρμοδιότητας φορέα διαχείρισης λιμένα και εντός αρμοδιότητας της οικείας Λιμενικής Αρχής, στην οποία επιτρέπεται η βραχυχρόνια αγκυροβολία πλοίων και η διενέργεια πράξεων, όπως ανεφοδιασμού, αλλαγής πληρωμάτων, παραλαβής τροφοεφοδίων κ.λπ., εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της KYA. Τούτο έχει ως συνέπεια ότι ο φορέας διαχείρισης του πλησιέστερου λιμένα έχει αρμοδιότητα ειδικά ως προς την εφαρμογή της KYA όσον αφορά τα πλοία που χρησιμοποιούν τα εν λόγω αγκυροβόλια. Οι επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται τα πλοία αυτά δεν μπορούν να συνάπτουν ελεύθερα συμβάσεις άντλησης των αποβλήτων με οποιονδήποτε πάροχο της εν λόγω υπηρεσίας, αλλά μόνο με τον φορέα διαχείρισης του λιμένα ή εφόσον η υπηρεσία αυτή έχει ανατεθεί -καταρχήν κατόπιν διαγωνισμού- σε άλλη επιχείρηση, με την επιχείρηση αυτή. Oι κανονιστικές πράξεις που εκδίδονται δυνάμει των εξουσιοδοτικών διατάξεων του Ν. 1338/1983 και μεταφέρουν οδηγίες στην εθνική έννομη τάξη υπερβαίνουν τα όρια της εξουσιοδότησης αν θέτουν κανόνες δικαίου οι οποίοι δεν τίθενται προς μεταφορά της οδηγίας αλλά βαίνουν πέραν αυτής. Στην περίπτωση αυτή οι εν λόγω κανονιστικές πράξεις είναι, κατά το μέρος αυτό, μη νόμιμες και ακυρωτέες εφόσον προσβληθούν με αίτηση ακυρώσεως, ως εκδοθείσες καθ’ υπέρβαση των εξουσιοδοτικών διατάξεων. Εν προκειμένω, σύμφωνα με το Δικαστήριο, κρίσιμο είναι το ερώτημα, αν η οδηγία έχει την έννοια ότι αγκυροβόλια που βρίσκονται εκτός της περιοχής αρμοδιότητας του φορέα διαχείρισης λιμένα, αλλά εντός της περιοχής αρμοδιότητας της οικείας λιμενικής αρχής, συνιστούν αγκυροβόλια που βρίσκονται «εντός της δικαιοδοσίας του λιμένα» κατά την έννοια του άρθρου 2 στοιχείο 9 της οδηγίας ή απόκειται στον εθνικό νομοθέτη να διευκρινίσει, κατά τη μεταφορά της οδηγίας στην εσωτερική έννομη τάξη, αν ως «δικαιοδοσία του λιμένα» νοείται όχι μόνο η αρμοδιότητα του φορέα διαχείρισης λιμένα, αλλά και η αρμοδιότητα της οικείας λιμενικής αρχής. Αν η απάντηση σε οποιοδήποτε από τα δύο ερωτήματα είναι καταφατική, ο σχετικός λόγος ακυρώσεως είναι αβάσιμος, διότι τα εν λόγω αγκυροβόλια εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας. Υπό την αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας, ακόμη και αν η οδηγία δεν απαγορεύει τη θέσπιση από τον εθνικό νομοθέτη διάταξη με την οποία τα υπάγει στο πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας με την οποία η οδηγία μεταφέρθηκε στην εσωτερική έννομη τάξη· τούτο, διότι αυτό σημαίνει ότι δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας. Συνεπώς, αν υιοθετηθεί η ερμηνευτική αυτή εκδοχή, ο πρώτος λόγος ακυρώσεως είναι βάσιμος, διότι τα επίμαχα αγκυροβόλια δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας με αποτέλεσμα η διάταξη του στοιχείου κδ΄ του άρθρου 2 της ΚΥΑ που τα υπάγει στο πεδίο εφαρμογής της να κείται εκτός εξουσιοδότησης και να είναι, για τον λόγο αυτό, μη νόμιμη και ακυρωτέα. Τούτο διότι οι ανωτέρω εξουσιοδοτικές διατάξεις δεν επιτρέπουν τη θέσπιση διατάξεων που δεν συνιστούν μεταφορά της οδηγίας στην εθνική έννομη τάξη με υπουργική απόφαση. Κατόπιν τούτων, το ΣτΕ ανέβαλε την έκδοση απόφασης και απέστειλε ενώπιον του ΔΕΕ προδικαστικό ερώτημα, αν η Οδηγία (ΕΕ) 2019/883 έχει την έννοια ότι, αγκυροβόλια που βρίσκονται εκτός της περιοχής αρμοδιότητας του φορέα διαχείρισης λιμένα, αλλά εντός της περιοχής αρμοδιότητας της οικείας λιμενικής αρχής, συνιστούν αγκυροβόλια που βρίσκονται «εντός της δικαιοδοσίας του λιμένα» κατά την έννοια του άρθρου 2 στοιχείο 9 της Οδηγίας ή απόκειται στον εθνικό νομοθέτη να διευκρινίσει, κατά τη μεταφορά της οδηγίας στην εσωτερική έννομη τάξη, αν ως «δικαιοδοσία του λιμένα» νοείται όχι μόνο η αρμοδιότητα του φορέα διαχείρισης λιμένα, αλλά και η αρμοδιότητα της οικείας λιμενικής αρχής ή καμία από τις ανωτέρω ερμηνευτικές εκδοχές δεν είναι ορθή, με αποτέλεσμα τα επίμαχα αγκυροβόλια να μην εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας. 


Σύνδεσμος

ΣτΕ 1076/2025 Τμ.Ε - Πλήρες κείμενο »