Πρόσφατη νομολογία


19 Απρ 2022

ΟλΣτΕ 545/2022: Σύμφωνη με το Σύνταγμα η θέσπιση υπολογισμού επικουρικών συντάξεων για αποχωρούντες μετά την 1.1.2015

Με την υπό κρίση αίτηση οι αιτούντες – πρώην εργαζόμενοι στην Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (Δ.Ε.Η.), οι οποίοι είχαν προσληφθεί πριν από την 1.1.1993, συνταξιοδοτήθηκαν πριν από την 1.1.2015 και λαμβάνουν επικουρική σύνταξη από τον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π.), ο οποίος Κλάδος εντάχθηκε από 1.3.2020 στον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), όπως μετονομάσθηκε από την ίδια ημερομηνία ο Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.)– ζητούν την ακύρωση: α) της Φ80020/10553/Δ16.οικ.265/15.4.2020 πράξεως του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με τίτλο «Γνωστοποίηση ρυθμίσεων του άρθρου 44 του ν. 4670/2020, σχετικά με τις παροχές του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης ΕΤΕΑΕΠ» και β) της 17537/989/6.5.2020 αποφάσεως του ίδιου ως άνω Υπουργού με τίτλο «Καθορισμός των τεχνικών παραμέτρων σχετικά με τις παροχές του κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του e-Ε.Φ.Κ.Α.». Από τις διατάξεις των άρθρων 4 παρ. 1 και 22 παρ. 5 του Συντάγματος, ο κοινός νομοθέτης δεν κωλυόταν, θεσπίζοντας τις διατάξεις του άρθρου 96 του ν. 4687/2016 και εν συνεχεία του άρθρου 44 του ν. 4670/2020, να εισαγάγει νέο σύστημα υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων, περιλαμβάνοντας διαφορετικές ρυθμίσεις για τις τρεις προαναφερθείσες κατηγορίες ασφαλισμένων (δηλαδή όσων είχαν ασφαλιστεί μέχρι 31.12.2013 και υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδοτήσεως πριν την 1.1.2015, όσων είχαν ασφαλιστεί μέχρι 31.12.2013 και υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδοτήσεως μετά την 1.1.2015 και όσων ασφαλίζονται για πρώτη φορά μετά την 1.1.2014), ούτε επιβαλλόταν από τις ίδιες συνταγματικές διατάξεις να προβλεφθεί νομοθετικώς η επέκταση της εφαρμογής των ρυθμίσεων για τη δεύτερη ("μεταβατική") κατηγορία ασφαλισμένων και σε εκείνους, οι οποίοι είχαν υπαχθεί στην ασφάλιση μέχρι 31.12.2013 και είχαν συνταξιοδοτηθεί με βάση το προγενέστερο του ν. 4387/2016 καθεστώς. Τούτο δε διότι ο νομοθέτης θέλησε, κατ’ ενάσκηση σχετικής ευχέρειας συνταγματικώς θεμιτής, με τη θέσπιση της "μεταβατικής" κατηγορίας των ασφαλισμένων που άρχισαν να εργάζονται και ασφαλίστηκαν πριν από την 1.1.2014 αλλά υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδοτήσεως μετά την 1.1.2015, να διασφαλίσει την ομαλή μετάβαση στο νέο ασφαλιστικό σύστημα για την επικουρική ασφάλιση, στο σύστημα δηλαδή της νοητής κεφαλαιοποιήσεως προκαθορισμένων εισφορών που καταλαμβάνει όσους άρχισαν να εργάζονται και ασφαλίστηκαν μετά την 1.1.2014 αλλά και όσους εργάσθηκαν και ασφαλίστηκαν έως την 31.12.2013, υποβάλλουν δε αίτηση συνταξιοδοτήσεως από 1.1.2015 και εφεξής ως προς τους οποίους το ποσό της επικουρικής τους σύνταξης αποτελείται από το άθροισμα δύο τμημάτων, το δεύτερο των οποίων, και συγκεκριμένα εκείνο που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφαλίσεως μετά την 1.1.2015, υπολογίζεται σύμφωνα με το νέο σύστημα. Υπό τα δεδομένα αυτά, το γεγονός ότι οι επίμαχες διατάξεις του άρθρου 44 του ν. 4670/2020 δεν καταλαμβάνουν την κατηγορία ασφαλισμένων που είχαν ήδη αποχωρήσει από την υπηρεσία πριν από την 1.1.2015 για τους οποίους ορίζεται ότι θα λαμβάνουν επικουρική σύνταξη στο ύψος που αυτή είχε διαμορφωθεί στις 31.12.2014, δεν συνιστά άνιση μεταχείριση αυτών αντικείμενη στο Σύνταγμα. Συνεπώς, δεν στοιχειοθετείται παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας ούτε εκ μέρους του νομοθέτη ούτε εκ μέρους της κανονιστικώς δρώσας διοικήσεως που εξέδωσε την δεύτερη προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση, η διαφορετική δε μεταχείριση εκ μέρους του νομοθέτη και της κανονιστικώς δρώσας διοικήσεως των “παλαιών συνταξιούχων” έναντι όσων υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδοτήσεως από την 1.1.2015 και εφεξής, στηριζόμενη στον αρκούντως αντικειμενικό παράγοντα του διαφορετικού χρόνου αποχωρήσεως από την υπηρεσία και υποβολής της αιτήσεως για συνταξιοδότηση, παρίσταται δικαιολογημένη και άρα σύμφωνη με τη συνταγματική αρχή της ισότητας. Εξάλλου, η διαφορετική αυτή μεταχείριση των δύο αυτών κατηγοριών συνταξιούχων δεν αντίκειται ούτε στην αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης ούτε σε άλλη υπερνομοθετικής ισχύος διάταξη ή αρχή. Επ’ αυτού δεν ασκεί επιρροή το γεγονός ότι για όσους είχαν υπαχθεί στην ασφάλιση μέχρι 31.12.2013 αποχωρούν όμως από την υπηρεσία και υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδοτήσεως μετά την 1.1.2015 λαμβάνεται υπόψη το αυξημένο ποσοστό εισφορών που κατέβαλλαν αυτοί βάσει του άρθρου 46 παρ. 2 του ν. 2084/1992, με αποτέλεσμα την προσαύξηση της συντάξεώς τους. Περαιτέρω, όπως έχει ήδη κριθεί με την 1890/2019 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, η διατήρηση των ανωτέρω περικοπών για τους ήδη συνταξιούχους κατά τη δημοσίευση του ν. 4387/2016, όπως είναι οι αιτούντες, στο πλαίσιο του επανυπολογισμού των επικουρικών τους συντάξεων, ως ρύθμιση εντασσόμενη σε ένα νέο ασφαλιστικό σύστημα και ως τμήμα της εισαχθείσας με το ν. 4387/2016 ασφαλιστικής μεταρρυθμίσεως, είναι, καταρχήν, συνταγματικώς θεμιτή. Τούτο δε ισχύει και για τους συνταξιούχους της ΔΕΗ. Επίσης, όπως έχει ήδη κριθεί με τις προαναφερθείσες αποφάσεις 1890, 1891/2019 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, με το σύστημα ρυθμίσεων του ν. 4387/2016 επιχειρήθηκε μείζων μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφαλίσεως. Στο ανωτέρω σύστημα του Ε.Φ.Κ.Α., και ήδη e-Ε.Φ.Κ.Α. μετά τον ν. 4670/2020, εντάσσονται, όπως προαναφέρθηκε, όλοι οι φορείς κοινωνικής ασφαλίσεως, οι ειδικότερες δε ρυθμίσεις των ανωτέρω νόμων, λόγω του γενικού τους χαρακτήρα, εφαρμόζονται επί όλων των οργανισμών κοινωνικής ασφαλίσεως και όλων των κατηγοριών συνταξιούχων, μη εξαιρουμένων των συνταξιούχων της Δ.Ε.Η., η απαλλαγή των οποίων από τις επίμαχες περικοπές θα ερχόταν σε αντίθεση και με το σκοπό των διατάξεων των νόμων 4387/2016 και 4670/2020, με τις οποίες, πάντως, δεν εθίγη η κατ’ άρθρο 34 του ν. 2773/1999 εγγυητική λειτουργία του κράτους ως χρηματοδότη του συστήματος ασφαλίσεως των εργαζομένων και των συνταξιούχων της Δ.Ε.Η. Σε κάθε περίπτωση, οι διατάξεις του άρθρου 34 του ν. 2773/1999 δεν απαλλάσσουν, διότι άλλως θα παραβιαζόταν η αρχή της ισότητας, τους συνταξιούχους της Δ.Ε.Η., από την υποχρέωση συμμετοχής στα δημόσια βάρη και της ισότιμης, εκ μέρους όλων των πολιτών, εκπληρώσεως των υποχρεώσεων κοινωνικής αλληλεγγύης κατά την αντιμετώπιση της καταστάσεως, η οποία υπαγόρευσε την ένταξή τους στο νέο σύστημα κοινωνικής ασφαλίσεως. Περαιτέρω, και η ένταξη του επικουρικού ασφαλιστικού φορέα των ασφαλισμένων και συνταξιούχων της Δ.Ε.Η. στον e-Ε.Φ.Κ.Α., στο πλαίσιο αναδιαρθρώσεως του ασφαλιστικού συστήματος, είναι συνταγματικώς θεμιτή. Τέλος, η διάταξη του άρθρου 96 παρ. 4 του ν. 4387/2016, όπως αυτή διαμορφώθηκε ύστερα από την αντικατάστασή της με το άρθρο 44 του ν. 4670/2020, με την οποία ορίζεται ότι οι ήδη καταβαλλόμενες επικουρικές συντάξεις έως 30.9.2019, που αφορούν αιτήσεις που είχαν υποβληθεί έως 31.12.2014, συνεχίζουν να καταβάλλονται από 1.10.2019 στο ύψος του ποσού που είχαν διαμορφωθεί σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις στις 31.12.2014, δεν έχει την έννοια ότι οι συντάξεις αυτές δεν μπορούν να αναπροσαρμοσθούν στο μέλλον, υπό τις προϋποθέσεις που καθορίζει εκάστοτε ο νομοθέτης.


Σύνδεσμος

ΟλΣτΕ 545/2022 - Πλήρες κείμενο »