Πρόσφατη νομολογία


21 Απρ 2023

ΟλΣτΕ 407/2023: Συνταγματική η διάταξη του Ν. 4589/2019 για την μοριοδότηση του αριθμού των τέκνων των υποψήφιων σε διαγωνισμό κάλυψης θέσεων εκπαιδευτικών

Με την κρινόμενη αίτηση ζητήθηκε η ακύρωση της 1ΓΕ/2019 (τ. Α.Σ.Ε.Π. 45/24.12.2019) προκηρύξεως του Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού, όπως τροποποιήθηκε (τ. Α.Σ.Ε.Π. 1/24.1.2020), με την οποία κλήθηκαν οι εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας εκπαιδεύσεως, κλάδων ΠΕ60, ΠΕ70 και ΠΕ73 και δευτεροβάθμιας εκπαιδεύσεως, κλάδου / ειδικοτήτων ΠΕ79.01 και ΠΕ79.02 να υποβάλουν αίτηση για τη διαδικασία κατατάξεως με σειρά προτεραιότητας, κατά κλάδο και ειδικότητα, καθώς και ανά μουσική εκπαίδευση, όσον αφορά τον κλάδο / ειδικότητες ΠΕ79.01 και ΠΕ79.02, για την πλήρωση των κενών θέσεων εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας Γενικής Εκπαιδεύσεως, καθώς και για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών των αντίστοιχων βαθμίδων εκπαιδεύσεως. Με τις διατάξεις του ν. 4589/2019 εισάγεται πάγιο σύστημα για την εφεξής επιλογή του εκπαιδευτικού προσωπικού (μονίμων, αναπληρωτών και ωρομισθίων) της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαιδεύσεως, βάσει προκηρύξεως που εκδίδεται ανά διετία και συμμετοχής των υποψηφίων σε διαδικασία κατατάξεως σε αξιολογικούς πίνακες βάσει σειράς προτεραιότητας, ανάλογα με τη βαθμολογία τους σε προκαθορισμένα, μοριοδοτούμενα κριτήρια (ακαδημαϊκά προσόντα, εκπαιδευτική προϋπηρεσία, κοινωνικά κριτήρια, ήτοι αριθμός τέκνων, αναπηρία). Το σύστημα αυτό επιλογής των υποψηφίων βασίζεται, κατά κύριο λόγο, στα κριτήρια της εκπαιδευτικής προϋπηρεσίας και των ακαδημαϊκών προσόντων, στα οποία ο νομοθέτης προσέδωσε μείζονα βαρύτητα, προβλέποντας τη βαθμολόγησή τους με τις περισσότερες μονάδες (έως 120 μονάδες για καθένα από τα κριτήρια αυτά). Επίσης, στο πλαίσιο της επιβαλλόμενης από το άρθρο 21 του Συντάγματος κρατικής μέριμνας, προβλέφθηκαν, αφ’ ενός για τα άτομα με αναπηρία, αφ’ ετέρου για τους έχοντες ανήλικα τέκνα, κοινωνικά κριτήρια, στα οποία, λόγω του ότι συνιστούν απόκλιση από την αρχή της αξιοκρατίας, η οποία αποτελεί τη βασική αρχή που διέπει την στελέχωση της δημόσιας υπηρεσίας, προσδίδεται επικουρικός χαρακτήρας και βαθμολογούνται με λιγότερες, συγκριτικά με τα κύρια κριτήρια, μονάδες (από 20 και άνω για τα άτομα με αναπηρία, αναλόγως του ποσοστού αυτής και 3 μονάδες για κάθε ανήλικο τέκνο). Περαιτέρω, κατά την κρατήσασα γνώμη, με το κριτήριο βαθμολόγησης του «αριθμού τέκνων» (3 μονάδες ανά ανήλικο τέκνο) εκδηλώθηκε η μέριμνα του νομοθέτη για την προστασία της οικογένειας και την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος (άρθρο 21 παρ. 1 και 5 του Συντάγματος) και, συγχρόνως, η ειδική φροντίδα για τους πολυτέκνους υποψηφίους (άρθρο 21 παρ. 2), οι οποίοι επωφελούνται από τη ρύθμιση αυτή, καθώς η βαθμολογία αυξάνεται αναλογικά με τον αριθμό των προστατευομένων μελών, χωρίς μάλιστα να προβλέπεται, σε αντίθεση με τα λοιπά κριτήρια, όριο στις μονάδες που δύναται να λάβει υποψήφιος στο κριτήριο αυτό. Εν όψει των ανωτέρω, η ρύθμιση αυτή, υποκείμενη σε οριακό ακυρωτικό έλεγχο, δεν μπορεί να εκληφθεί, πάντως, ως έλλειψη ειδικής φροντίδας που, κατά το Σύνταγμα, επιφυλάσσεται στους πολυτέκνους από τον κοινό νομοθέτη. Ο τελευταίος, σταθμίζοντας τις εκάστοτε ισχύουσες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, διαθέτει ευρύ περιθώριο εκτιμήσεως ως προς τη μορφή και την έκταση της παρεχόμενης προς τους πολυτέκνους προστασίας, η οποία μπορεί να εκδηλώνεται με τη χορήγηση σ’ αυτούς δέσμης παροχών και ευεργετημάτων, τα οποία δεν παρέχονται σε γονείς με λιγότερα τέκνα. Συνεπώς, ανεξαρτήτως των ρυθμίσεων που ίσχυσαν στο παρελθόν για τους διορισμούς πολυτέκνων σε θέσεις εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαιδεύσεως, ο κοινός νομοθέτης δεν εκωλύετο, μεταβάλλοντας τις αντιλήψεις του για το ζήτημα της στελεχώσεως της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαιδεύσεως και επιδιώκοντας να ενισχύσει την αξιοκρατική πρόσβαση των απασχολουμένων σ’ αυτήν, ώστε να εκπληρώσει με τον, κατά την εκτίμησή του, λυσιτελέστερο τρόπο την εκ του άρθρου 16 παρ. 2 του Συντάγματος αποστολή του προς παροχή παιδείας υψηλού επιπέδου, να εισαγάγει με τις επίμαχες διατάξεις του ν. 4589/2019 πάγιο εφεξής σύστημα επιλογής των εκπαιδευτικών που θα στελεχώνουν την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, το οποίο στηρίζεται, κατά κύριο λόγο, σε αξιοκρατικά κριτήρια, λαμβανομένων υπ’ όψιν επικουρικώς και κοινωνικών κριτηρίων, στα οποία περιλαμβάνεται και ο αριθμός τέκνων των υποψηφίων. Εξ άλλου, από καμία συνταγματική διάταξη ή αρχή δεν επιβάλλεται η υιοθέτηση ή η διατήρηση ρυθμίσεων ευνοϊκότερων για τους πολύτεκνους ούτε η αντιμετώπιση των πολυτέκνων ως ιδιαίτερης κατηγορίας κατά τη στελέχωση της δημόσιας υπηρεσίας -όπως εν προκειμένω όπου δεν πρόκειται απλώς για την χορήγηση παροχών προς ενίσχυση των πολύτεκνων οικογενειών- ιδίως δε στον ευαίσθητο και απαιτητικό τομέα της δημόσιας εκπαιδεύσεως. Υπό τα δεδομένα αυτά, κρίθηκε ότι ο λόγος ακυρώσεως, με τον οποίο προβλήθηκε ότι η διάταξη του άρθρου 57 του ν. 4589/2019 είναι αντίθετη με το άρθρο 21 παρ. 2 του Συντάγματος έπρεπε να απορριφθεί ως αβάσιμος. (Μειοψ.).


Σύνδεσμος

ΟλΣτΕ 407/2023 - Πλήρες κείμενο »