Πρόσφατη νομολογία


28 Ιουλ 2023

ΟλΣτΕ 182/2023: Ο συντάξιμος μισθός ως βάση επανυπολογισμού του ανταποδ. μέρους της κύριας σύνταξης των ήδη κατά τη δημοσίευση του ν. 4387/2016 συνταξιούχων

Με την κρινόμενη προσφυγή-αγωγή, η οποία εισάγεται στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου ένεκα της σπουδαιότητάς της, οι προσφεύγοντες-ενάγοντες και συνταξιούχοι του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.), επιδιώκουν: α) την ακύρωση της σιωπηρής απόρριψης από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. της αίτησης θεραπείας που υπέβαλαν στις 16.12.2020 κατά εκδοθέντων ενημερωτικών σημειωμάτων πληρωμής σύνταξης, β) την αναπροσαρμογή των κύριων συντάξεών τους, κατά το μέρος που αφορά το ανταποδοτικό τμήμα αυτών, με βάση το νέο καθεστώς υπολογισμού που εισήχθη, γ) την τροποποίηση των ως άνω ενημερωτικών σημειωμάτων πληρωμής σύνταξης, κατόπιν του ρηθέντος επανυπολογισμού τους, δ) την αναγνώριση καταβολής αποζημίωσης κατά τα άρθρα 105-106 ΕισΝΑΚ για την προκύψασα χρηματική διαφορά από τον επανυπολογισμό του ανταποδοτικού τμήματος, ε) την αναγνώριση καταβολής σε αυτούς ποσού 1.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστησαν. Η τεκμαιρόμενη σιωπηρή απόρριψη της αίτησης θεραπείας των προσφευγόντων-εναγόντων στερείται εκτελεστότητας, εφόσον είναι επιβεβαιωτική των ενημερωτικών σημειωμάτων κατά των οποίων στράφηκε η αίτηση θεραπείας, και, συνεπώς, προσβάλλεται απαραδέκτως. Σημειώνεται ότι ο κοινός νομοθέτης και η κανονιστικώς δρώσα Διοίκηση δεν κωλύονται από τις αρχές της ισότητας και της κρατικής μέριμνας για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων να μεταβάλουν το σύστημα συνταξιοδότησης κατηγοριών ασφαλισμένων, θεσπίζοντας αυστηρότερες σε σχέση προς το προγενέστερο νομοθετικό καθεστώς προϋποθέσεις για απονομή σύνταξης. Εν περιπτώσει αναγκαιότητας λήψης μέτρων συνισταμένων σε περικοπή συνταξιοδοτικών παροχών, υφίσταται υποχρέωση εκ του νομοθέτη να προβεί σε ειδική, εμπεριστατωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη, από την οποία να προκύπτει, αφενός, ότι τα συγκεκριμένα μέτρα είναι πράγματι πρόσφορα αλλά και αναγκαία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος βιωσιμότητας των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, ενόψει και των παραγόντων που το προκάλεσαν, έτσι ώστε η λήψη των μέτρων αυτών να είναι σύμφωνη με τις συνταγματικές αρχές της αναλογικότητας και της ισότητας στα δημόσια βάρη, αφετέρου ότι οι επιπτώσεις από τα μέτρα αυτά στο βιοτικό επίπεδο των πληττόμενων προσώπων, συνδυαζόμενες με άλλα τυχόν ληφθέντα μέτρα (φορολογικά κ.ά.), αλλά και με το σύνολο των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών της δεδομένης συγκυρίας, δεν έχουν, αθροιστικά λαμβανόμενες, αποτέλεσμα τέτοιο που να οδηγεί σε ανεπίτρεπτη παραβίαση του πυρήνα του συνταγματικού δικαιώματος σε κοινωνική ασφάλιση. Περαιτέρω, ο νομοθέτης, όταν θεσπίζει νέο ασφαλιστικό σύστημα, στο πλαίσιο του οποίου, αφενός ιδρύεται νέος, ενιαίος ασφαλιστικός φορέας, ύστερα από συγχώνευση σε αυτόν όλων των υπαρχόντων φορέων, αφετέρου προβλέπεται: α) νέος τρόπος υπολογισμού των εφεξής απονεμόμενων συνταξιοδοτικών, με συνέπεια τη μείωση αυτών σε σχέση με το προϊσχύον σύστημα και β) επανυπολογισμός των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, που δύναται να οδηγεί και στη μείωσή τους, οφείλει, πριν από την ψήφιση του σχετικού νόμου, να τεκμηριώσει τόσο τη βιωσιμότητα του φορέα που θα απονέμει τις συνταξιοδοτικές παροχές, όσο και την επάρκεια των απονεμόμενων από το εν λόγω σύστημα παροχών, με σεβασμό στον συνταγματικό πυρήνα του κοινωνικοασφαλιστικού δικαιώματος. Εν προκειμένω, σημειώνεται η ύπαρξη αναλογιστικής μελέτης από την Εθνική Αναλογιστική Αρχή και ειδικής επιστημονικής μελέτης από το Πανεπιστήμιο Πειραιά, οι οποίες συντάχθηκαν προς εκπλήρωση των προβλεπόμενων από το Σύνταγμα σκοπών του για το σύνολο του σχετικού νόμου, δηλαδή για την τεκμηρίωση αφενός της βιωσιμότητας του νέου ασφαλιστικού φορέα, αφετέρου της επάρκειας των χορηγηθεισών συντάξεων προς τους συνταξιούχους σε ύψος που εξασφαλίζει την αξιοπρεπή διαβίωσή τους. Η διάταξη του άρθρου 33 § 2 του Ν. 4387/2016, κατά το μέρος που ορίζει ως βάση υπολογισμού του ανταποδοτικού μέρους της σύνταξης κύριας ασφάλισης, των ήδη κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού συνταξιούχων, τον συντάξιμο μισθό, επισημαίνεται ότι δεν αντίκειται στο Σύνταγμα και την Ε.Σ.Δ.Α., ζήτημα για το οποίο εισήχθη ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας η κρινόμενη προσφυγή-αγωγή. Το Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή-αγωγή, ενώ δέχτηκε την παρέμβαση του Δημοσίου και απέρριψε τις λοιπές παρεμβάσεις.


Σύνδεσμος

ΟλΣτΕ 182/2023 - Πλήρες κείμενο »