6 Ιουλ 2022
Με την κρινόμενη αίτηση ζητήθηκε η ακύρωση της κοινής απόφασης 549/14.9.2020 των Υπουργών Εσωτερικών και Μετανάστευσης και Ασύλου και του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την οποία χορηγήθηκε άδεια χωροθέτησης και κατασκευής για την εγκατάσταση δομής προσωρινής υποδοχής του ν. 4375/2016 στην περιοχή “Καρά Τεπέ” της Περιφερειακής Ενότητας Λέσβου. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2.β του άρθρου 1 του ν. 4014/2011, σε εξαιρετικές περιπτώσεις για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών πολιτικής προστασίας και εφόσον, με απόφαση του αρμοδίου κατά νόμον οργάνου, έχει προηγηθεί η κήρυξη μιας περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ένα έργο μπορεί να εξαιρείται, εν όλω ή εν μέρει, από τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στην οποία ορίζεται ρητώς το χρονικό διάστημα ισχύος αυτής, μη δυνάμενο να υπερβαίνει τα δύο έτη. Εν προκειμένω, εφόσον η Περιφερειακή Ενότητα Λέσβου είχε κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, πριν από την προσβαλλόμενη άδεια χωροθέτησης και κατασκευής, και εκδόθηκε στη συνέχεια, μετά από διαπίστωση της συνδρομής των προϋποθέσεων της παραγράφου 2.β του άρθρου 1 του ν. 4014/2011, η από 12.11.2020 απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την εξαίρεση της επίμαχης προσωρινής δομής από την διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ο λόγος ακυρώσεως με τον οποίο προβάλλεται ότι, κατά παράβαση του άρθρου 16 παρ. 3 του ν. 4375/2016, δεν εκδόθηκε πράξη για την περιβαλλοντική αδειοδότηση της επίδικης δομής, καίτοι αυτή κατατάσσεται στην κατηγορία Α2, με βάση την χωρητικότητά της, και δεν εξυπηρετείται από υφιστάμενα δίκτυα, είναι απορριπτέος. Περαιτέρω, σύμφωνα με τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι, εντός του πεδίου βολής, όπου χωροθετείται η επίδικη δομή, είχαν λάβει χώρα στο παρελθόν, πριν από την κήρυξη της περιοχής ως αρχαιολογικού χώρου, “εκτεταμένες εργασίες διαμόρφωσης και ισοπέδωσης από το Υπουργείο Άμυνας”. Επίσης, ότι κατά την εκτέλεση δημοσίων έργων τα έτη 1998-1999 έγιναν ανασκαφές στην ευρύτερη περιοχή της νέας δομής και εντοπίσθηκαν συστάδες τάφων ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων της βόρειας νεκρόπολης της Μυτιλήνης και ότι από τα ταφικά αυτά σύνολα προέρχεται το προς μετακίνηση αρχαίο οικοδομικό υλικό. Εξ άλλου, δεν προκύπτει ότι πριν από την έκδοση της 6142/7.1.2021 πράξης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου είχαν λάβει χώρα, δυνάμει της προσβαλλόμενης απόφασης, εργασίες από τις οποίες προκλήθηκε κίνδυνος άμεσης ή έμμεσης βλάβης στον αρχαιολογικό χώρο ή σε αρχαίο μνημείο. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, η προσβαλλομένη κ.υ.α., για την κατεπείγουσα έκδοση της οποίας συνέτρεχαν ιδιαιτέρως σοβαροί λόγοι δημοσίου συμφέροντος και για την οποία ενημερώθηκαν, πάραυτα, οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, δεν καθίσταται ακυρωτέα λόγω του ότι δεν προηγήθηκε η τελικώς χορηγηθείσα από την κατά τόπο αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων έγκριση. Είναι δε αυτονόητο, σύμφωνα και με την 6142/7.1.2021 πράξη της Εφορείας Αρχαιοτήτων, ότι όχι μόνο η μεταφορά του ανωτέρω αποκαλυφθέντος σε απώτερο χρόνο αρχαίου οικοδομικού υλικού, αλλά οποιαδήποτε εργασία, τόσο για τις ανάγκες εγκατάστασης και λειτουργίας της νέας δομής όσο και για την απομάκρυνσή της στο μέλλον και την αποκατάσταση του χώρου στην προτέρα κατάσταση, πρέπει να γίνεται υπό την επίβλεψη και με τις οδηγίες της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού. Συνεπώς, ο λόγος ακυρώσεως ότι η προσβαλλόμενη πράξη, επιτρέπουσα “αλόγιστη επέμβαση και ανασκαφική δραστηριότητα”, που θα έχει ως συνέπεια “την άμεση καταστροφή σημαντικών στοιχείων αρχαιολογικής κληρονομιάς του τόπου”, εκδόθηκε κατά παράβαση του Συντάγματος και του ν. 3068/2002, είναι απορριπτέος. Επίσης, ενόψει, αφενός, των όλως εξαιρετικών συνθηκών που κατέστησαν επιβεβλημένη την κατεπείγουσα χωροθέτηση της προσωρινής δομής, σε άμεσα διαθέσιμο γεωτεμάχιο, παραχωρηθέν από το Ταμείο Εθνικής Άμυνας και προοριζόμενο για πεδίο βολής ήδη από το 1926, αφετέρου, του προσωρινού χαρακτήρα των επεμβάσεων στις δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις, οι οποίες, όπως βεβαιώνει η Διοίκηση, περιορίζονται στο ελάχιστο δυνατόν και συνίστανται, κατά κύριο λόγο, σε τοποθέτηση σκηνών και Rubhalls, καθώς και προκατασκευασμένων μεταλλικών κατασκευών τύπου container, που θα αποξηλωθούν και θα απομακρυνθούν μετά την εκκένωση της δομής, και, τέλος, της έγκρισης επέμβασης που χορηγήθηκε από την δασική υπηρεσία, με αυστηρούς όρους ώστε να διασφαλισθεί η προστασία και αποκατάσταση του τυχόν θιγέντος δασικού οικοσυστήματος, ο προβαλλόμενος λόγος, ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι ακυρωτέα διότι εκδόθηκε κατά παράβαση της νομοθεσίας περί προστασίας των δασών και δασικών εκτάσεων, κρίθηκε απορριπτέος. Τέλος, το Σύνταγμα στα άρθρα 101 παρ. 4 και 106 παρ. 1 μεριμνά για την ανάπτυξη και την προαγωγή της οικονομίας, ιδιαιτέρως των νησιωτικών και παραμεθόριων περιοχών, υποχρεώνοντας τον νομοθέτη και τη Διοίκηση, κατά την άσκηση της κανονιστικής της αρμοδιότητας, να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες των περιοχών αυτών· οι ανωτέρω διατάξεις δεν απαγορεύουν, όμως, την ίδρυση δομών για την υποδοχή, ταυτοποίηση και προσωρινή φιλοξενία πολιτών τρίτων χωρών ή ανιθαγενών, όπως οι προβλεπόμενες στον ν. 4375/2016, σε νησιωτικές και παραμεθόριες περιοχές, οι οποίες αποτελούν σημεία εισόδου αλλοδαπών στη χώρα, μετά από συνεκτίμηση και στάθμιση, αφενός, των επιτακτικών λόγων δημοσίου συμφέροντος που συνάπτονται με την αποτελεσματική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, και, αφετέρου, της οικονομικής και τουριστικής ανάπτυξης των νησιών. Άλλωστε, ενόψει και των συνταγματικών αυτών διατάξεων, ο νομοθέτης, επιδιώκοντας την αποσυμφόρηση των νησιών και την κατανομή των παρανόμως εισερχομένων αλλοδαπών σε όλη την επικράτεια, προέβη σε σύσταση δομών προσωρινής υποδοχής και φιλοξενίας αιτούντων διεθνή προστασία σε διάφορες περιοχές της ενδοχώρας με την 2945/23.3.2020 κοινή απόφαση του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου και του Υφυπουργού Οικονομικών. Περαιτέρω, εν προκειμένω τεκμηριώνεται πλήρως η άμεση ανάγκη δημιουργίας της επίμαχης προσωρινής δομής στη Μυτιλήνη, για λόγους δημόσιας υγείας, δημόσιας τάξης και ασφάλειας. Συνεπώς, ο προβαλλόμενος λόγος κρίθηκε απορριπτέος.