Πρόσφατη νομολογία
14 Οκτ 2021
ΟλΣτΕ 1363/2021: Αντισυνταγματικότητα του προβλεπόμενου ορίου ύψους για τη συμμετοχή σε διαγωνισμό κατάταξης Δοκίμων Λιμενοφυλάκων
Με την υπό κρίση έφεση ζητείται η εξαφάνιση της 598/2009 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς, με την οποία απερρίφθη αίτηση ακυρώσεως της ήδη εκκαλούσης κατά της άρνησης της Διοίκησης να της επιτρέψει τη συμμετοχή σε διαγωνισμό κατάταξης Δοκίμων Λιμενοφυλάκων, με την αιτιολογία ότι δεν διέθετε το ελάχιστο απαιτούμενο για τις γυναίκες υποψήφιες ανάστημα (1,65 μ.), κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 2 περ. δ΄ της 1211.2/18/07/25.9.2007 αποφάσεως του Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής. H άσκηση της κρατικής εξουσίας στον τομέα της τήρησης της δημόσιας τάξης και ασφάλειας προϋποθέτει ότι το προσωπικό, το οποίο ασκεί τα εν λόγω καθήκοντα, προκειμένου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις αυτών και στις ιδιαίτερες συνθήκες εργασίας και ανάγκες των διαφόρων σωμάτων ασφαλείας και να εκπληρώσει αποτελεσματικά την αποστολή τους, διαθέτει, εκτός των λοιπών αναγκαίων προσόντων (που ελέγχονται με την υποβολή των υποψηφίων σε ψυχοτεχνικές δοκιμασίες και γραπτές εξετάσεις), πολύ καλή φυσική κατάσταση και ιδιαίτερες σωματικές ικανότητες (μυϊκή δύναμη, αντοχή, ταχύτητα κλπ.), η συνδρομή των οποίων εξακριβώνεται κατ’ αρχήν με την υποβολή των υποψηφίων σε ειδικές υγειονομικές εξετάσεις και αθλητικές δοκιμασίες. Ο νομοθέτης ή η κανονιστικώς δρώσα, κατά νομοθετική εξουσιοδότηση, Διοίκηση, στο πλαίσιο της ευρείας ευχέρειας ουσιαστικής εκτίμησης των καθηκόντων, συνθηκών εργασίας και αναγκών εκάστου σώματος ασφαλείας και της μέριμνας για τη διασφάλιση της επιχειρησιακής ετοιμότητας και εύρυθμης λειτουργίας του, δύναται επίσης να θεσπίζει, ως αναγκαία προσόντα για την πρόσβαση σε αυτό, απαιτήσεις αφορώσες σε φυσικά (σωματομετρικά) χαρακτηριστικά των υποψηφίων -όπως το πρόσφορο, ως εκ της αποστολής και της φύσεως των αρμοδιοτήτων των εν λόγω σωμάτων, προσόν ενός ελαχίστου αναστήματος-, υπό την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω απαιτήσεις, οι οποίες συνιστούν περιορισμούς στο συνταγματικό δικαίωμα πρόσβασης σε δημόσιες θέσεις, δεν βαίνουν πέραν του αναγκαίου για την εκπλήρωση της αποστολής εκάστου σώματος μέτρου, τηρουμένων των συνταγματικών αρχών της ισότητας, αξιοκρατίας και αναλογικότητας. Για τον καθορισμό, ειδικότερα, των ελαχίστων αναγκαίων, για την πρόσβαση στα εν λόγω σώματα, ορίων ύψους πρέπει να συνεκτιμώνται, εκτός των ανωτέρω, σχετικών με τα καθήκοντα, τις συνθήκες εκτέλεσης αυτών και τις ανάγκες, γενικότερα, εκάστου σώματος στοιχείων, τόσο ο μέσος όρος ύψους του πληθυσμού (όπως προκύπτει από κατά το δυνατόν επικαιροποιημένες επιστημονικές μελέτες και έρευνες), από τον οποίο τα τιθέμενα όρια δεν πρέπει να αποκλίνουν υπέρμετρα, όσο και η κατά τα δεδομένα της κοινής πείρας και τα συμπεράσματα σχετικών ερευνών και μελετών αντικειμενική βιολογική διαφορά μεταξύ των δύο φύλων ως προς το ανάστημα, η οποία επιτάσσει, κατ’ αρχήν, τη θέσπιση διαφορετικών ελαχίστων ορίων ύψους για άνδρες και γυναίκες υποψηφίους, σε εύλογη συνάρτηση προς τη διαφορά μέσου ύψους μεταξύ ανδρών και γυναικών, με σκοπό την, κατά το δυνατόν, επίτευξη ουσιαστικής ισότητας ως προς την πρόσβαση αυτών στα εν λόγω σώματα. Κατ’ εξαίρεση δε δύναται να οριστεί απαίτηση κοινού ελαχίστου αναστήματος, ανεξαρτήτως φύλου, των υποψηφίων, οριζομένου, όμως, του εν λόγω κοινού ορίου σε ύψος αρκούντως χαμηλό, ώστε να μην προκαλείται εξ αυτού, όπως, βεβαίως, και στην πρώτη περίπτωση (της θέσπισης διαφορετικών ορίων), αποκλεισμός δυσανάλογα μεγαλύτερου ποσοστού γυναικών εν δυνάμει υποψηφίων, σε σχέση με το εκ του λόγου αυτού αποκλειόμενο ποσοστό ανδρών. Καθόσον τούτο θα συνιστούσε διακριτική μεταχείριση εις βάρος των γυναικών υποψηφίων, αντιβαίνουσα τόσο στο ενωσιακό δίκαιο, όσο και στις συνταγματικές αρχές της ισότητας των φύλων, αξιοκρατίας και αναλογικότητας, δυναμένη να αιτιολογηθεί αντικειμενικώς βάσει λόγων ασχέτων προς οιαδήποτε διάκριση λόγω φύλου και αναφερομένων σε ειδικές και συγκεκριμένες απαιτήσεις των καθηκόντων των μελών του οικείου σώματος ασφαλείας, ικανές να τεκμηριώσουν επαρκώς την προσφορότητα και αναγκαιότητα των συγκεκριμένων ορίων για την εξασφάλιση της επιχειρησιακής ετοιμότητας και εύρυθμης λειτουργίας αυτού. Λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία της υπόθεσης, από τη διάταξη του άρθρου 2 περ. δ΄ της 1211.2/18/07/25.9.2007 υπουργικής αποφάσεως προκαλείται διάκριση εις βάρος των γυναικών υποψηφίων λιμενοφυλάκων, αντιβαίνουσα τόσο στο ενωσιακό δίκαιο, όσο και στις συνταγματικές διατάξεις και αρχές περί ισότητας των φύλων, αξιοκρατίας και αναλογικότητας, δεδομένου ότι η άνιση αυτή μεταχείριση λόγω φύλου δεν αιτιολογείται αντικειμενικώς από πλευράς προσφορότητας και αναγκαιότητας του οριζομένου με την εν λόγω διάταξη ελαχίστου αναστήματος του 1,65 μ., η δε άσκηση της ευρείας, κατ’ αρχήν, ευχέρειας του κανονιστικού νομοθέτη προς θέσπιση των αναγκαίων για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας του λιμενικού σώματος προσόντων των υποψηφίων λιμενοφυλάκων προδήλως υπερέβη, στην προκειμένη περίπτωση, το αναγκαίο μέτρο και τα τιθέμενα με τις ως άνω υπερνομοθετικές διατάξεις και αρχές όρια. (Μειοψ.).
Σύνδεσμος
ΟλΣτΕ 1363/2021 - Πλήρες κείμενο
