Πρόσφατη νομολογία
5 Ιουλ 2022
ΟλΣτΕ 1285/2022: Έγκριση χωροθέτησης & κατασκευής ειδικής δομής για την υποδοχή & προσωρινή διαμονή παρανόμως εισερχομένων προσώπων κοντά στη Λαμία
Με την κρινόμενη αίτηση ζητήθηκε η ακύρωση της κοινής απόφασης 4715/22.5.2020 των Υπουργών Εσωτερικών και Μετανάστευσης και Ασύλου και του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την οποία χορηγήθηκε άδεια χωροθέτησης και κατασκευής “για την εγκατάσταση δομής προσωρινής υποδοχής του άρθρου 8 του ν. 4375/2016” στη θέση “Λουτρά Θερμοπυλών” της Τοπικής Κοινότητας Θερμοπυλών του Δήμου Λαμιέων της Περιφερειακής Ενότητας Φθιώτιδας [Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας]. Ζητήθηκε, επίσης, η ακύρωση της από 4.9.2020 πράξης του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης [International Organization for Migration (IOM), The UN Migration Agency], με την οποία καλούνται οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλουν προσφορά για εργασίες κατασκευής που έχουν ως αντικείμενο την επέκταση υφιστάμενης δομής φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών στην προαναφερθείσα θέση. Ωστόσο, η πράξη του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης προσβάλλεται απαραδέκτως, διότι δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη, κατά την έννοια των άρθρων 95 παρ. 1 στοιχείο α΄ του Συντάγματος και 45 παρ. 1 του π. δ/τος 18/1989, υποκείμενη στον ακυρωτικό έλεγχο του Συμβουλίου της Επικρατείας. Περαιτέρω, η παράλειψη προηγούμενου συνολικού χωροταξικού σχεδιασμού για την ίδρυση και κατανομή στην επικράτεια δομών υποδοχής, ταυτοποίησης και προσωρινής φιλοξενίας παρανόμως εισερχομένων πολιτών τρίτων χωρών και ανιθαγενών (άρθρα 8 και 10 του ν. 4375/2016) δεν προσκρούει στο άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος. Περαιτέρω, με την υ.α. ΥΠΕΝ/ΔΔΥ/24593/ 2902/2020, που ίσχυε κατά το χρόνο έκδοσης της προσβαλλομένης, ορίσθηκε ότι εάν η χωρητικότητα των δομών είναι ίση ή μικρότερη των 5.000 “φιλοξενουμένων ατόμων”, κατατάσσονται στην Β κατηγορία, εάν δε αυτή υπερβαίνει τα 5.000 άτομα, κατατάσσονται στην κατηγορία Α2. Η νέα αυτή κατάταξη διατηρεί μεν την χωρητικότητα ως κριτήριο κατάταξης, αυξάνει όμως το όριο για την υπαγωγή στην κατηγορία Α2 από 3.000 σε 5.000 άτομα, με συνέπεια την εφαρμογή των ρυθμίσεων περί ΠΠΔ όχι μόνο στις δομές με χωρητικότητα 3.000 ατόμων, αλλά και στις δομές με δυνητικό μέγιστο αριθμό φιλοξενουμένων τα 5.000 άτομα, για τις οποίες δεν απαιτείται πλέον υποβολή και αξιολόγηση μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και έκδοση απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων [εφόσον δεν ανήκουν στην κατηγορία Α2]. Η νεώτερη αυτή ρύθμιση συνιστά μεταβολή επί το δυσμενέστερον, εν σχέσει προς την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των εν λόγω δομών, που δεν βρίσκει έρεισμα στην εξουσιοδοτική διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 1 του ν. 4014/2011, ερμηνευόμενη κατά τρόπο σύμφωνο με το άρθρο 24 του Συντάγματος, την οδηγία 2011/92/ΕΕ και τον ν. 4014/2011, και εκδόθηκε καθ’ υπέρβαση του περιθωρίου εκτίμησης που αναγνωρίζει στα κράτη μέλη η νομοθεσία της ΕΕ ως προς τον καθορισμό των κριτηρίων και των κατώτατων ορίων που πρέπει να λαμβάνονται σχετικώς υπόψη. Και τούτο διότι, η κατασκευή δομών με τα ανωτέρω χαρακτηριστικά, δηλαδή δομών που προορίζονται για την υποδοχή και φιλοξενία 3.000 έως 5.000 ατόμων, δεν αφορά, κατά κοινή πείρα, μονάδες μικρού ή μεσαίου μεγέθους που προκαλούν κατά τεκμήριο μόνο τοπικές και μη σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Κατά συνέπεια, η ΥΠΕΝ/ΔΔΥ/24593/2902/2020 κανονιστική απόφαση, καθ’ ο μέρος αφορά τις ανωτέρω δομές, είναι ανίσχυρη και μη εφαρμοστέα, ως εκδοθείσα καθ’ υπέρβαση της σχετικής εξουσιοδοτικής διάταξης. (Μειοψ.). Περαιτέρω, η εφαρμοζόμενη εν προκειμένω υ.α. 2307/2018 προβλέπει ότι οι δομές του ν. 4375/2016 εξαιρούνται από την περιβαλλοντική αδειοδότηση, όταν “εξυπηρετούνται άμεσα από υφιστάμενα δίκτυα υποδομής (πρόσβασης, ηλεκτροδότησης, ύδρευσης και εγκαταστάσεις συλλογής και διάθεσης ακαθάρτων)”. Η διάταξη αυτή, ως εισάγουσα εξαίρεση από τον κανόνα σύμφωνα με τον οποίο δομές με χωρητικότητα μικρότερη των 3.000 ατόμων κατατάσσονται στην κατηγορία Β, όπως η επίδικη, είναι στενώς ερμηνευτέα, αφορά δε μόνο είτε δομές που εγκαθίστανται σε υφιστάμενα κτίρια, ήδη εξυπηρετούμενα από τα δίκτυα υποδομής, χωρίς να απαιτούνται πρόσθετες εργασίες σύνδεσης με τα δίκτυα αυτά, δυνάμενες να επιφέρουν επεμβάσεις στο περιβάλλον, είτε και δομές για την εγκατάσταση και λειτουργία των οποίων προβλέπεται η τοποθέτηση σκηνών ή άλλων οικίσκων, δυναμένων πάντως να συνδεθούν “άμεσα” με υφιστάμενα δίκτυα υποδομών, χωρίς επεμβάσεις στο έδαφος ή με όλως επουσιώδεις επεμβάσεις. Σε διαφορετική περίπτωση, αν δηλαδή προκειμένου η δομή να καταστεί κατάλληλη να υποδεχθεί και να φιλοξενήσει συγκεκριμένο αριθμό ατόμων απαιτείται η εκτέλεση επεμβάσεων στο έδαφος και στο περιβάλλον εν γένει, όπως εκσκαφές, διάνοιξη οδών, δημιουργία πρόσθετης υποδομής για σύνδεση με δίκτυα ύδρευσης κ.ο.κ., δεν συντρέχει η κατά το γράμμα της διάταξης και τη σύμφωνη με την εξουσιοδοτική διάταξη του ν. 4014/2011 ερμηνεία της, “άμεση” εξυπηρέτηση της εγκατάστασης από “υφιστάμενα” δίκτυα υποδομών. Συνεπώς, στην περίπτωση αυτό το έργο δεν απαλλάσσεται της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Με το προεκτεθέν περιεχόμενο, η υ.α. 2307/2018 δεν αντίκειται προς την εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 1 παρ. 4 του ν. 4014/2011, ερμηνευόμενη σύμφωνα με το άρθρο 24 του Συντάγματος και την οδηγία 2011/92/ΕΕ. Τέλος, εν προκειμένω, υπάρχουν μεν δίκτυα κοινής ωφέλειας που εξυπηρετούσαν το πρώην ξενοδοχείο, όπου λειτουργεί η ήδη υφιστάμενη δομή, για την εγκατάσταση όμως της επίδικης δομής σε παρακείμενο γήπεδο [το οποίο παραχωρήθηκε από την ΤΑΙΠΕΔ ΑΕ έως την εκκίνηση του διαγωνισμού για την αξιοποίησή του], απαιτείται η εκτέλεση επεμβάσεων στο έδαφος και στο περιβάλλον εν γένει, όπως εκσκαφές, διάνοιξη οδών, δημιουργία πρόσθετης υποδομής για σύνδεση με δίκτυα. Είναι, συνεπώς, ακυρωτέα η άδεια χωροθέτησης και κατασκευής, η οποία εκδόθηκε χωρίς να τηρηθεί προηγουμένως η διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. (Μειοψ.).
Σύνδεσμος
ΟλΣτΕ 1285/2022 - Πλήρες κείμενο
