10 Ιουν 2022
Με την κρινόμενη αίτηση ο αιτών, δημοτικός σύμβουλος στην εκλογική περιφέρεια Σχοινούσας του Δήμου Νάξου και Κυκλάδων, ο οποίος εξελέγη κατά τις εκλογές της 26.5.2019 και της 2.6.2019 με τον συνδυασμό «...», ζήτησε την ακύρωση της 892/6.9.2019 αποφάσεως του Δημάρχου του εν λόγω Δήμου, όπως τροποποιήθηκε εν συνεχεία με τις 921/13.9.2019 και 1200/1.11.2019 αποφάσεις του αυτού οργάνου, καθ’ ο μέρος με την απόφαση αυτή ορίσθηκε Αντιδήμαρχος Σχοινούσας ο ... ..., δημοτικός σύμβουλος εκλεγείς στην εκλογική περιφέρεια Νάξου με τον επιτυχόντα συνδυασμό «...». Η υπόθεση εισήχθη στην Ολομέλεια κατόπιν της 2037/2021 απόφασης του Γ΄ Τμήματος του ΣτΕ. Με την διάταξη του άρθρου 5 παρ. 2 περίπτ. στ΄ του ν. 4623/2019, καθ’ ο μέρος καταλαμβάνει τον ορισμό Αντιδημάρχων στις νησιωτικές δημοτικές κοινότητες, που έχουν ορισθεί ως μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες, κατά την αμέσως επόμενη των εκλογών της 26ης Μαΐου και της 2ας Ιουνίου 2019 δημοτική περίοδο (1.9.2019 - 31.12.2023, σύμφωνα με το άρθρο 9 παρ. 4 περίπτ. γ΄ ν. 3852/2010), ο νομοθέτης επεμβαίνει, μετά τη διεξαγωγή των εκλογών και μάλιστα σε χρόνο κατά τον οποίο έχουν ήδη εξαχθεί τα εκλογικά αποτελέσματα, στην ανάδειξη οργάνου διοίκησης οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης, την οποία είχε εξαρτήσει η ισχύουσα κατά τον χρόνο των εκλογών ρύθμιση (άρθρο 68 παρ. 2 ν. 4555/2018) από το εκλογικό αποτέλεσμα στη συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια. Με την επέμβαση, επομένως, αυτή, την οποία δεν προκύπτει ότι υπαγόρευσαν επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος, μεταβάλλεται εκ των υστέρων το πλαίσιο άσκησης του κατοχυρούμενου στο άρθρο 5 του Συντάγματος δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι και νοθεύεται η εκφρασθείσα θέληση των εκλογέων των νησιωτικών δημοτικών κοινοτήτων, η οποία διαμορφώθηκε κατά συνεκτίμηση, εκτός άλλων, και της νομοθετικής πρόβλεψης περί ορισμού στις εν λόγω κοινότητες ως Αντιδημάρχου του εκλεγέντος στην οικεία εκλογική περιφέρεια δημοτικού συμβούλου ανεξαρτήτως του αν έχει αυτός εκλεγεί με τον επιτυχόντα ή με άλλο εκλογικό συνδυασμό. Συνεπώς, υπό τα δεδομένα αυτά, η ως άνω διάταξη, καθ’ ο μέρος προβλέπεται η άμεση εφαρμογή της, παραβιάζει τις αρχές της λαϊκής κυριαρχίας, της ισότητας των όρων του εκλογικού ανταγωνισμού και της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης του λαϊκού φρονήματος, που διέπουν και τις εκλογές για την ανάδειξη των αρχών των οργανισμών της τοπικής αυτοδιοίκησης και απορρέουν από τα άρθρα 1 παρ. 1 και 2, 4 παρ. 1, 5 παρ. 1, 51 παρ. 3, 52 και 102 του Συντάγματος. Εν προκειμένω, η προσβαλλόμενη απόφαση, με την οποία ορίσθηκε Αντιδήμαρχος ο ... ... κατά παράλειψη του αιτούντος, είναι μη νόμιμη, διότι στηρίζεται στη διάταξη του άρθρου 5 παρ. 2 περίπτ. στ΄ του ν. 4623/2019, η οποία, κατά το μέρος που καταλαμβάνει την αμέσως επόμενη της διεξαγωγής των δημοτικών εκλογών δημοτική περίοδο, με ημερομηνία έναρξης την 1η Σεπτεμβρίου 2019 και λήξης την 31η Δεκεμβρίου 2023, παραβιάζει τις συνταγματικές αρχές της λαϊκής κυριαρχίας, της ισότητας των όρων του εκλογικού ανταγωνισμού και της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης του λαϊκού φρονήματος. Το ΣτΕ, εκτιμώντας τις δυσχέρειες που θα ήταν ενδεχόμενο να αντιμετωπίσει ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων από την αναδρομή των αποτελεσμάτων της ακύρωσης στο χρονικό σημείο έκδοσης της προσβαλλόμενης πράξης, έκρινε ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος που επιβάλλουν, κατ’ εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 50 παρ. 3β του π.δ. 18/1989, τα αποτελέσματα της ακύρωσης να ανατρέξουν σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο της έκδοσης της ακυρούμενης πράξης και προγενέστερο της δημοσίευσης της παρούσας απόφασης, να ορισθεί δε ως τέτοιο χρονικό σημείο η προηγούμενη ημέρα της δημοσίευσης της παρούσας απόφασης.