Πρόσφατη νομολογία


28 Νοε 2018

ΕΔΔΑ, Φρεζάδου κατά Ελλάδας: Αντίθετη στο άρ. 6 της ΕΣΔΑ η κατάργηση δίκης χωρίς έκδοση απόφασης λόγω λήξης ισχύος της προσβαλλόμενης πράξης

Η προσφεύγουσα στην παρούσα υπόθεση (2683/12) είναι Ελληνίδα υπήκοος που γεννήθηκε το 1962 και ζει στο Παλαιό Φάληρο (Ελλάδα). Από το 1983 είναι καθηγήτρια νηπιαγωγείου. Η υπόθεση αφορούσε την καταγγελία της σχετικά με την διαδικασία διορισμού συντονιστών εκπαίδευσης στην αλλοδαπή, στην οποία ήταν υποψήφια. Το 2007 η προσφεύγουσα υπέβαλε αίτηση σχετική αίτηση συμμετοχής, αλλά δεν επελέγη. Έτσι, το φθινόπωρο του 2008, προσέβαλε με αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών την πράξη περί ορισμού συντονιστών εκπαίδευσης στην αλλοδαπή, με διετή θητεία, κατά το μέρος που δεν είχε επιλεγεί η ίδια. Λίγους μήνες αργότερα, τον Ιούνιο του 2009, ο δικηγόρος της προσφεύγουσας υπέβαλε στο Διοικητικό Εφετείο αίτημα επιτάχυνσης της διαδικασίας, με το επιχείρημα ότι η θητεία στις επίμαχες θέσεις ήταν διετής και σύντομα θα εξέπνεε η προσβαλλόμενη πράξη. Η συζήτηση της υπόθεσης είχε ορισθεί για το Νοέμβριο του 2009, αλλά κατόπιν αναβολής προσδιορίσθηκε για τον Μάρτιο του 2010. Περίπου έναν μήνα πριν από την συζήτηση, η προσφεύγουσα κατέθεσε δικόγραφο προσθέτων λόγων ακυρώσεως, αλλά η συζήτηση που είχε προσδιορισθεί τον Μάρτιο αναβλήθηκε για τον Ιούνιο του 2010, διότι η Διοίκηση δεν είχε στείλει τις απόψεις του επ’ αυτών. Η προσφεύγουσα κατέθεσε υπόμνημα ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου, ζητώντας ταχεία συζήτηση της υπόθεσης, με το επιχείρημα ότι, σε αντίθετη περίπτωση, θα παραβιάζονταν τα δικαιώματά της κατά το άρ. 6 παρ. 1 ΕΣΔΑ. Ωστόσο, η συζήτηση αναβλήθηκε εκ νέου, λόγω της μη αποστολής απόψεων από την Διοίκηση. Τελικά οι απόψεις εστάλησαν τον Οκτώβριο του 2010 και η υπόθεση συζητήθηκε στις 10.12.2010, όταν πλέον τόσο η διετής θητεία των συντονιστών εκπαίδευσης όσο και η ισχύς της προσβαλλόμενης πράξης είχαν λήξει. Σε σχετικό υπόμνημα που κατέθεσε ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου, η προσφεύγουσα υποστήριξε ότι η δίκη δεν έπρεπε να καταργηθεί και επικαλούμενη ιδιαίτερο έννομο συμφέρον στην εξακολούθησή της, κυρίως διότι, σε περίπτωση ακύρωσης της πράξης, θα της πιστώνονταν δύο επιπλέον έτη εμπειρίας στην αλλοδαπή, κάτι που σήμαινε θα είχε περισσότερες πιθανότητες να επιλεγεί σε θέση συντονιστή εκπαίδευσης μελλοντικά. Ωστόσο, τρεις μήνες αργότερα, τον Μάρτιο του 2011, το Διοικητικό Εφετείο έκρινε ότι η δίκη έπρεπε να καταργηθεί, απορρίπτοντας την επιχειρηματολογία της προσφεύγουσας. Στην αιτιολογία του το Δικαστήριο αφενός μεν δέχτηκε ότι η προσφεύγουσα είχε ήδη λάβει το μέγιστο της προβλεπόμενης στο νόμο μοριοδότησης λόγω υπηρεσίας στο εξωτερικό και ότι το ενδεχόμενο υποψηφιότητάς της σε μια πιθανή νέα διαδικασία επιλογής αφορούσε σε αβέβαιη, μελλοντική διοικητική διαδικασία, αφετέρου απέρριψε τους ισχυρισμούς της προσφεύγουσας περί παραβίασης των άρθρων 20 παρ. 1 Συντ. και 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ εξαιτίας της κατάργησης της δίκης.

Η προσφεύγουσα επικαλούμενη το άρθρο 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ (πρόσβαση στο δικαστήριο), προσέφυγε ενώπιον του ΕΔΔΑ, ισχυριζόμενη ότι η παράλειψη των εθνικών δικαστηρίων να εξετάσουν την αίτηση ακυρώσεώς της συνιστούσε επί της ουσίας άρνηση εξέτασης της υπόθεσής της.

Σύμφωνα με το ΕΔΔΑ, η αδικαιολόγητη έκδοση απόφασης από το εθνικό δικαστήριο για μια ιδιαίτερα παρατεταμένη περίοδο, όπως στην προκειμένη περίπτωση, κατά την οποία η υπόθεση της προσφεύγουσας αναβλήθηκε 5 φορές εξαιτίας της καθυστέρησης της Διοίκησης να καταθέσει τις απόψεις της, ενδέχεται να συνιστά αρνησιδικία. Η καθυστέρηση στην εξέταση της υπόθεσης από τις εθνικές αρχές, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την περάτωση της δίκης χωρίς να εξεταστεί επί της ουσίας η αίτηση ακύρωσης της προσφεύγουσας, και η αδυναμία της προσφεύγουσας να εξασφαλίσει μια απόφαση επί του αιτήματός της, εκμηδένισαν την αποτελεσματικότητα του ασκηθέντος ενδίκου βοηθήματος. Συνεπώς, η προσφεύγουσα στερήθηκε του δικαιώματός της πρόσβασης σε δικαστήριο, παρά το γεγονός ότι η ίδια είχε χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που είχε στη διάθεσή της, σύμφωνα με τις εθνικές νομοθετικές διατάξεις, προκειμένου να επιταχύνει τη διαδικασία.

Με βάση τα παραπάνω, το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ.

Ολόκληρο το κείμενο της απόφασης στα αγγλικά είναι διαθέσιμο εδώ.