Πρόσφατη νομολογία


26 Μαΐ 2025

ΔΠρΘεσ 1194/2025: Αξιώσεις λόγω παρανόμων πράξεων ή παραλείψεων οργάνων της Διοίκησης στο πλαίσιο διαδικασίας αναγκαστικής απαλλοτρίωσης

Με την κρινόμενη αγωγή, οι ενάγοντες ζήτησαν να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγομένου να τους καταβάλει: α) αποζημίωση, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 105 ΕισΝΑΚ, για την αποκατάσταση της ζημίας που υπέστησαν εξαιτίας της παράνομης, κατά τους ισχυρισμούς τους, παράλειψης των αρμοδίων οργάνων του εναγομένου να συμπεριλάβουν, κατά την κατάρτιση του κτηματολογικού πίνακα, στα πλαίσια κηρυχθείσας υπέρ του εναγόμενου αναγκαστικής απαλλοτρίωσης τμήματος ακινήτου τους, κειμένου στη δημοτική κοινότητα Καλοχωρίου του Δήμου Δέλτα, τα επικείμενα - συστατικά και την εξαιτίας των εν λόγω παραλείψεων μη καταβολή σε αυτούς αποζημίωσης για την απαλλοτρίωση επικειμένων που ευρίσκονταν στην ως άνω ιδιοκτησία τους, και β) χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπέστησαν από την παραπάνω αιτία. Για τη συντέλεση της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης απαιτείται η προηγούμενη καταβολή πλήρους αποζημίωσης, η οποία, πέραν της αξίας του ακινήτου, περιλαμβάνει και την αξία των κατ’ άρθρο 953 του Α.Κ. συστατικών του, τα οποία, κατά ρητή πρόβλεψη του άρθρου 4 του ν. 2882/2001, συναπαλλοτριώνονται αυτοδικαίως, έστω και αν δεν έχουν περιληφθεί ρητώς στην απόφαση με την οποία κηρύχθηκε η απαλλοτρίωση. Συνεπώς, το κτηματολογικό διάγραμμα και ο κτηματολογικός πίνακας, που συντάσσονται κατά τη διαδικασία της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, πρέπει να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και να απεικονίζουν την αληθή κατάσταση του απαλλοτριούμενου ακινήτου. Επομένως, σε περίπτωση που τα αρμόδια διοικητικά όργανα που συνέταξαν τον κτηματολογικό πίνακα παραλείψουν να περιλάβουν σε αυτόν τα συστατικά ή επικείμενα του απαλλοτριωθέντος ακινήτου, εξαιτίας δε της παράλειψης αυτής, δεν καθορισθεί από το αστικό δικαστήριο αποζημίωση για τα επίμαχα συστατικά ή επικείμενα, ο δικαιούχος της αποζημίωσης διατηρεί την ευχέρεια να ασκήσει ενώπιον του κατά τόπον αρμόδιου διοικητικού πρωτοδικείου αγωγή του άρθρου 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα, ζητώντας ως αποζημίωση το ισόποσο της αξίας των συστατικών αυτών. Περαιτέρω, η απόφαση του αρμόδιου Μονομελούς Πρωτοδικείου για την αναγνώριση των δικαιούχων της αποζημίωσης από απαλλοτρίωση αποτελεί δεδικασμένο, έναντι πάντων, για το ποιος είναι δικαιούχος για την είσπραξη της αποζημίωσης και, επιπρόσθετα, εφόσον έχει ζητηθεί με σχετική αίτηση από τον ενδιαφερόμενο, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 16 § 8 του ΚΑΑΑ και για το εμβαδόν των ακινήτων που απαλλοτριώνονται και τον όγκο των επ’ αυτών κτισμάτων, ενώ το Μονομελές Πρωτοδικείο κατέστη αρμόδιο να αποφασίσει επί των εν λόγω θεμάτων οριστικά και αμετάκλητα. Ωστόσο, από την απόφαση του πολιτικού δικαστηρίου με την οποία αναγνωρίζονται οι δικαιούχοι αποζημίωσης, δεν δημιουργείται δεδικασμένο, ως προς την ύπαρξη ή ανυπαρξία υποχρέωσης προς αποζημίωση υπό τους όρους του άρθρου 105 ΕισΝΑΚ, για τα τμήματα του ακινήτου, καθώς και για τα επικείμενα της απαλλοτριούμενης έκτασης που δεν περιλήφθηκαν στον κτηματολογικό πίνακα και το διάγραμμα. Εν προκειμένω, από την 1462/2018 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης (ειδική διαδικασία απαλλοτριώσεων) με την οποία αναγνωρίζονται οι δικαιούχοι αποζημίωσης της επίμαχης απαλλοτρίωσης και προσδιορίζεται το ύψος αυτής, δεν δημιουργείται δεδικασμένο ως προς την ύπαρξη ή ανυπαρξία υποχρέωσης προς αποζημίωση για τα τμήματα του ακινήτου που δεν περιλήφθηκαν στον κτηματολογικό πίνακα και το διάγραμμα. Εξάλλου, οι ενάγοντες τήρησαν την απαιτούμενη προδικασία κατά τη διαδικασία του άρθρου 26 ΚΑΑΑ, καθόσον υπέβαλαν αίτηση στην Ειδική Υπηρεσία Δημοσίων Έργων (Ε.Υ.Δ.Ε.) Ύδρευσης -Αποχέτευσης του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών υπέρ της οποίας κηρύχθηκε η απαλλοτρίωση για τη διόρθωση - συμπλήρωση του κτηματολογικού πίνακα ως προς τα παραλειπόμενα επικείμενα, επί της οποίας η υπηρεσία δεν απάντησε ενώ με την …/…/2017 αίτησή τους προς το Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης (ειδική διαδικασία) κατά του Ελληνικού Δημοσίου ζήτησαν τη διόρθωση του κτηματολογικού πίνακα αγροτεμαχίων για τη σύσταση δουλείας αμφισβητώντας την πληρότητα των στοιχείων του οικείου κτηματολογικού διαγράμματος και του αντίστοιχου κτηματολογικού πίνακα. Επί της εν λόγω αίτησης των εναγόντων εκδόθηκε η 10324/2019 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης με την οποία διατάχθηκε η διόρθωση του κτηματολογικού πίνακα αγροτεμαχίων για τη σύσταση δουλείας. Ενόψει αυτών, το Δικαστήριο έκρινε ότι θεμελιώνεται αξίωση των εναγόντων στηριζόμενη στο άρθρο 105 ΕισΝΑΚ, λόγω της προφανούς ζημίας που υπέστησαν εξαιτίας της παράλειψης των οργάνων του Δημοσίου να συμπεριλάβουν, κατά την κατάρτιση του οικείου κτηματολογικού διαγράμματος και πίνακα, το έτος 2011, αλλά και κατά τη διόρθωσή του το έτος 2019, τα επικείμενα – συστατικά του ακινήτου τους, την ύπαρξη των οποίων αναγνωρίζει η Ε.Υ.Δ.Ε. υπέρ της οποίας κηρύχθηκε η απαλλοτρίωση, και η οποία αναγνωρίζει ότι τα επικείμενα του ακινήτου των εναγόντων που χρειάστηκε να καταστραφούν δεν συμπεριελήφθησαν στον επίμαχο κτηματολογικό πίνακα. Η ως άνω παράλειψη δεν θεραπεύτηκε και συνεπώς, δεν διακόπηκε ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της παράνομης παράλειψης των οργάνων του εναγομένου και της ζημίας που επήλθε ένεκα της επίδικης απαλλοτρίωσης, συνιστάμενης στο γεγονός ότι δεν καθορίστηκε τελικώς αποζημίωση για την αξία των επικειμένων στην ιδιοκτησία των εναγόντων. Οι σχετικές αξιώσεις των εναγόντων δεν είχαν παραγραφεί έως την άσκηση της υπό κρίση αγωγής, λαμβανομένου υπόψη ότι κρίσιμος χρόνος είναι ο χρόνος της συντέλεσης της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης. Τέλος, ως προς την αξίωση για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, αναγνωρίστηκε υποχρέωση του εναγομένου, να καταβάλει το εύλογο ποσό των 500 ευρώ στον κάθε ενάγοντα, ως χρηματική ικανοποίηση, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της κρινόμενης αγωγής.


Σύνδεσμος

ΔΠρΘεσ 1194/2025 - Πλήρες κείμενο »