5 Ιουλ 2024
Το αιτούν δικαστήριο (Consiglio di Stato, Συμβούλιο της Επικρατείας, Ιταλία) υπέβαλε στο ΔΕΕ αίτηση προδικαστικής απόφασης, στο πλαίσιο της δίκης Gestore dei Servizi Energetici SpA – GSE κατά Erg Eolica Ginestra Srl και άλλοι, η οποία αφορά την ερμηνεία, αφενός των άρθρων 1 και 3 της Οδηγίας 2009/28 σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την τροποποίηση και τη συνακόλουθη κατάργηση των Οδηγιών 2001/77/ΕΚ και 2003/30/ΕΚ, ερμηνευόμενων υπό το πρίσμα των αιτιολογικών σκέψεων 8, 14 και 25 της Οδηγίας αυτής καθώς και των αρχών της ασφάλειας δικαίου και της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, και, αφετέρου, του άρθρου 16 ΧΘΔ. Η υπόθεση αφορά την ένδικη διαφορά, αφενός, της Gestore dei Servizi Energetici SpA – GSE (φορέα διαχείρισης των ενεργειακών υπηρεσιών στην Ιταλία) και 21 εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές πλην των φωτοβολταϊκών, και, αφετέρου, του Ministero dello Sviluppo economico (Υπουργείου Οικονομικής Ανάπτυξης, Ιταλία) σχετικά με την αντικατάσταση καθεστώτος στήριξης των παραγωγών της εν λόγω ηλεκτρικής ενέργειας με άλλο καθεστώς, το οποίο υποχρεώνει τους παραγωγούς να συνάψουν σύμβαση με την GSE προκειμένου να υπαχθούν στο νέο καθεστώς στήριξης. Σύμφωνα με το Δικαστήριο, κάθε κράτος μέλος διαθέτει διαφορετικό δυναμικό ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και εφαρμόζει διαφορετικά καθεστώτα στήριξης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε εθνικό επίπεδο, ενώ τα περισσότερα κράτη μέλη εφαρμόζουν καθεστώτα στήριξης που αποφέρουν οφέλη μόνον σε σχέση με μορφές ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές οι οποίες παράγονται στην επικράτειά τους. Σκοπός της Οδηγίας 2009/28 (άρθρο 1) είναι να θεσπίσει ένα κοινό πλαίσιο για την προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, θέτοντας, μεταξύ άλλων, υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους για το μερίδιο ενέργειας από τέτοιες πηγές στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας. Ακολούθως, το άρθρο 3 (§§ 1-2) της οδηγίας θέτει τους προς επίτευξη στόχους, σύμφωνα με τους οποίους, αφενός, το μερίδιο της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην τελική κατανάλωση ενέργειας το 2020 πρέπει να αντιστοιχεί, για κάθε κράτος μέλος, κατ’ ελάχιστον στον εθνικό συνολικό στόχο του, και, αφετέρου, τα κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν μέτρα τα οποία είναι αποτελεσματικά σχεδιασμένα για να διασφαλίσουν ότι το παραγόμενο από τέτοιες πηγές μερίδιό τους ενέργειας είναι τουλάχιστον ίσο προς το παρατιθέμενο στην ενδεικτική πορεία του μέρους Β του παραρτήματος I της ίδιας Οδηγίας. Περαιτέρω, ο καθορισμός του σκοπού του προαναφερθέντος πλαισίου στοχεύει στην εξασφάλιση στους επιχειρηματικούς κύκλους της απαιτούμενης σταθερότητας για την πραγματοποίηση βιώσιμων επενδύσεων στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι οποίες καθιστούν δυνατή την ενίσχυση της συνεχούς ανάπτυξης και της χρήσης των νέων τεχνολογιών που παράγουν ενέργεια από όλες τις μορφές ανανεώσιμων πηγών. Το γεγονός ότι μια νομοθετική πράξη απονέμει εξουσία εκτίμησης στις αρχές, που είναι επιφορτισμένες με την εφαρμογή της, δεν συνεπάγεται, αυτό και μόνο, μη τήρηση της απαίτησης προβλεψιμότητας, υπό την προϋπόθεση ότι η έκταση και ο τρόπος άσκησης της εξουσίας αυτής καθορίζονται με επαρκή σαφήνεια, λαμβανομένου υπόψη του θεμιτού επιδιωκόμενου σκοπού, ώστε να υπάρχει προστατευτικό πλαίσιο κατά της αυθαιρεσίας. Το ΔΕΕ απεφάνθη ότι τα άρθρα 1 και 3 της Οδηγίας 2009/28/ΕΚ, ερμηνευόμενα υπό το πρίσμα των αιτιολογικών σκέψεων 8, 14 και 25 της Οδηγίας αυτής και των αρχών της ασφάλειας δικαίου και της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, καθώς και το άρθρο 16 ΧΘΔ έχουν την έννοια ότι δεν αντιτίθενται σε εθνική ρύθμιση κατά την οποία, στο πλαίσιο της αντικατάστασης εθνικού καθεστώτος στήριξης της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, βασιζόμενου σε ποσοστώσεις αυτής της ηλεκτρικής ενέργειας που πρέπει να διοχετεύονται στο εθνικό δίκτυο και στη χορήγηση πράσινων πιστοποιητικών στις επιχειρήσεις που παράγουν την εν λόγω ηλεκτρική ενέργεια, με εθνικό καθεστώς στήριξης της ίδιας ηλεκτρικής ενέργειας, βασιζόμενο στη χορήγηση τιμών ενθάρρυνσης στις επιχειρήσεις αυτές, η υπαγωγή στο νέο καθεστώς εξαρτάται από τη σύναψη σύμβασης σχετικά με τους όρους χορήγησης της εν λόγω στήριξης μεταξύ μιας τέτοιας επιχείρησης και μιας οντότητας ελεγχόμενης από το κράτος και επιφορτισμένης με τη διαχείριση και τον έλεγχο του τελευταίου αυτού καθεστώτος, ακόμη και όσον αφορά τις επιχειρήσεις οι οποίες, λαμβανομένης υπόψη της ημερομηνίας έναρξης λειτουργίας των εγκαταστάσεών τους, υπάγονταν στο εθνικό καθεστώς στήριξης το οποίο βασιζόταν σε ποσοστώσεις και στη χορήγηση πράσινων πιστοποιητικών.