Πρόσφατη νομολογία


16 Απρ 2024

ΔΕΕ της 11.4.2024, C-116/23: Επίδομα αδείας σε φροντιστή στενού συγγενούς του και έννοια «παροχής ασθενείας» κατά τον Κανονισμό 883/2004

Το αιτούν δικαστήριο (Bundesverwaltungsgericht, Ομοσπονδιακό Διοικητικό Δικαστήριο, Αυστρία) υπέβαλε αίτηση προδικαστικής απόφασης, στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ του XXXX και της Sozialministeriumservice (υπουργικής υπηρεσίας κοινωνικών υποθέσεων, Αυστρία), ένεκα της άρνησης της συγκεκριμένης υπουργικής υπηρεσίας να χορηγήσει στον XXXX επίδομα αδείας για τη φροντίδα στενού συγγενούς. Ειδικότερα, η αίτηση προδικαστικής απόφασης αναφέρεται στην ερμηνεία του άρθρου 18 ΣΛΕΕ, του άρθρου 7 ΧΘΔ, των άρθρων 3, 4, 7 και 21 του Κανονισμού (ΕΚ) 883/2004, όπως επίσης και στην αρχή της αποτελεσματικότητας. Ο αιτούμενος την παροχή, Ιταλός υπήκοος και μόνιμος κάτοικος Αυστρίας από τις 28 Ιουνίου 2013, επιδιώκει τη χορήγηση επιδόματος αδείας για τη φροντίδα στενού συγγενούς. Αναλυτικά, ο ίδιος εργάζεται αδιαλείπτως στην Αυστρία από την 1η Ιουλίου 2013 στο αυτό ομόσπονδο κράτος και στον ίδιο εργοδότη (ανυπαρξία ένδειξης συνδρομής της ιδιότητας του μεθοριακού εργαζομένου) και, για τη φροντίδα του πατέρα του, που είναι Ιταλός υπήκοος και κατοικεί μόνιμα στην Ιταλία (Sassuolo), συμφωνεί με τον εργοδότη του να λάβει άδεια για τη φροντίδα στενού συγγενούς και ζητεί από την αρμόδια υπουργική υπηρεσία να του χορηγήσει επίδομα αδείας για τη φροντίδα στενού συγγενούς για το επίδικο χρονικό διάστημα. Ο Κανονισμός 883/2004 καθιερώνει τη σημασία της γενικής αρχής της ίσης μεταχείρισης, ιδιαιτέρως για εργαζομένους, οι οποίοι δεν κατοικούν στο κράτος μέλος όπου απασχολούνται, συμπεριλαμβανομένων των μεθοριακών εργαζομένων. Υπό το πλαίσιο της αναλογικότητας, το ΔΕΕ έχει επισημάνει τη δυνατότητα ίσης μεταχείρισης των παροχών, των εισοδημάτων και των γεγονότων, με αναγκαία τη μέριμνα ώστε η αρχή της εξομοίωσης γεγονότων ή καταστάσεων να μην οδηγήσει σε αντικειμενικώς αδικαιολόγητα αποτελέσματα ή στη συρροή παροχών του ιδίου είδους για την ίδια περίοδο. Κατά την κρίση του Δικαστηρίου, το επίδομα αδείας για τη φροντίδα στενού συγγενούς έχει παρακολουθηματικό χαρακτήρα σε σχέση με το επίδομα λόγω αδυναμίας αυτοεξυπηρέτησης, το οποίο χορηγείται δυνάμει της εφαρμοστέας αυστριακής νομοθεσίας, και συνεπάγεται έμμεση δυσμενή διάκριση λόγω ιθαγενείας, η οποία μπορεί να γίνει δεκτή μόνον εφόσον είναι αντικειμενικώς δικαιολογημένη. Συναφώς, ο Κανονισμός 883/2004 δεν θεσπίζει κοινό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, αλλά διατηρεί σε ισχύ διαφορετικά εθνικά συστήματα κοινωνικής ασφάλειας. Έτσι, τα κράτη μέλη διατηρούν την αρμοδιότητα οργάνωσης των οικείων συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας και, ελλείψει εναρμόνισης σε επίπεδο Ένωσης, εναπόκειται σε κάθε κράτος μέλος να καθορίσει στη νομοθεσία του, μεταξύ άλλων, τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση κοινωνικών παροχών. Το Δικαστήριο απεφάνθη ότι ο όρος «παροχές ασθένειας» καλύπτει το επίδομα αδείας για τη φροντίδα στενού συγγενούς που καταβάλλεται σε μισθωτό ο οποίος περιθάλπει ή φροντίζει στενό συγγενή δικαιούχο επιδόματος λόγω αδυναμίας αυτοεξυπηρέτησης σε άλλο κράτος μέλος και ο οποίος δικαιούται, για τον λόγο αυτόν, άδεια άνευ αποδοχών και, ακολούθως, το επίδομα αυτό εμπίπτει και στην έννοια των «παροχών σε χρήμα» του Κανονισμού (3 § 1 στοιχείο αʹ Κανονισμού 883/2004). Επιπρόσθετα,  έκρινε ότι το άρθρο 45 § 2 ΣΛΕΕ, το άρθρο 4 του Κανονισμού 883/2004 και το άρθρο 7 § 2 του Κανονισμού (ΕΕ) 492/2011, έχουν την έννοια ότι αντιτίθενται σε κανονιστική ρύθμιση κράτους μέλους δυνάμει της οποίας η χορήγηση επιδόματος αδείας για τη φροντίδα στενού συγγενούς εξαρτάται από την προϋπόθεση ότι το χρήζον φροντίδας πρόσωπο λαμβάνει επίδομα λόγω αδυναμίας αυτοεξυπηρέτησης ορισμένου επιπέδου δυνάμει της νομοθεσίας του εν λόγω κράτους μέλους, εκτός αν η προϋπόθεση αυτή δικαιολογείται αντικειμενικώς από θεμιτό σκοπό, που συνίσταται, ιδίως, στη διατήρηση της δημοσιονομικής ισορροπίας του εθνικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και αποτελεί αναλογικό μέσο για την επίτευξη του σκοπού αυτού. Τέλος, σύμφωνα με το ΔΕΕ, το άρθρο 4 του Κανονισμού 883/2004 έχει την έννοια ότι δεν αντιτίθεται σε εθνική ρύθμιση ή νομολογία η οποία, αφενός, εξαρτά τη χορήγηση επιδόματος αδείας για τη φροντίδα στενού συγγενούς και τη χορήγηση επιδόματος άδειας οικογενειακής αλληλεγγύης από διαφορετικές προϋποθέσεις και, αφετέρου, δεν επιτρέπει τον επαναχαρακτηρισμό της αίτησης αδείας για τη φροντίδα στενού συγγενούς, ως αδείας οικογενειακής αλληλεγγύης.


Σύνδεσμος

ΔΕΕ της 11.4.2024, C-116/23, Αίτηση προδικαστικής απόφασης, XXXX κατά Sozialministeriumservice - Πλήρες κείμενο »