2 Σεπ 2025
Το αιτούν δικαστήριο (δευτεροβάθμιο φορολογικό δικαστήριο Λομβαρδίας, Ιταλία) υπέβαλε στο ΔΕΕ αιτήσεις προδικαστικής απόφασης στο πλαίσιο των δικών «Banca Mediolanum SpA κατά Agenzia delle Entrate – Direzione regionale della Lombardia» με αντικείμενο την ερμηνεία του άρθρου 4 της Οδηγίας 2011/96 αναφορικά με το κοινό φορολογικό καθεστώς το οποίο ισχύει για τις μητρικές και τις θυγατρικές εταιρείες διαφορετικών κρατών μελών. Το άρθρο 4 της Οδηγίας καταλείπει ρητά στα κράτη μέλη την επιλογή μεταξύ του συστήματος απαλλαγής και του συστήματος που προβλέπεται στην εν λόγω παράγραφο 1, στοιχείο βʹ, ενώ όταν ένα κράτος μέλος έχει επιλέξει ένα από τα συστήματα αυτά, η διάταξη για το άλλο σύστημα δεν ασκεί επιρροή. Περαιτέρω, σύμφωνα με την επίμαχη διάταξη τα κράτη μέλη διατηρούν την ευχέρεια να ορίζουν ότι τα βάρη που απορρέουν από τη συμμετοχή της μητρικής εταιρίας στο κεφάλαιο της θυγατρικής δεν εκπίπτουν από τα φορολογητέα κέρδη της μητρικής εταιρίας. Σύμφωνα δε με την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, η ερμηνεία διάταξης του δικαίου της ΕΕ τελείται όχι μόνον κατά γράμμα, αλλά και βάσει πλαισίου στο οποίο η ίδια εντάσσεται, ενώ λαμβάνονται υπόψη ιδίως οι σκοποί που επιδιώκονται με τη ρύθμιση της οποίας αποτελεί μέρος. Δεδομένου ότι έχει κριθεί από τη νομολογία του ΔΕΕ ότι το άρθρο 4 § 1 στοιχείο αʹ της Οδηγίας 2011/96 έχει την έννοια ότι αντιτίθεται σε φορολογικό μέτρο προβλεπόμενο από το κράτος-μέλος εγκατάστασης της μητρικής εταιρίας, το οποίο προβλέπει την είσπραξη φόρου επ’ ευκαιρία της διανομής μερισμάτων από τη μητρική εταιρία και του οποίου η βάση επιβολής αποτελείται από τα διανεμόμενα μερίσματα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από αλλοδαπές θυγατρικές της εταιρίας αυτής, η επίμαχη διάταξη πρέπει να ερμηνευθεί εν προκειμένω υπό την έννοια ότι το σύστημα απαλλαγής που προβλέπει αφορά κάθε φόρο που περιλαμβάνει στη βάση επιβολής του τα μερίσματα τα οποία μια μητρική εταιρία εισπράττει από θυγατρικές της εγκατεστημένες σε άλλα κράτη μέλη. Το ΔΕΕ έκρινε ότι το άρθρο 4 της Οδηγίας 2011/96/ΕΕ, σχετικά με το κοινό φορολογικό καθεστώς το οποίο ισχύει για τις μητρικές και τις θυγατρικές εταιρείες διαφορετικών κρατών μελών έχει την έννοια ότι αντιτίθεται σε εθνική ρύθμιση με την οποία κράτος μέλος το οποίο έχει επιλέξει το προβλεπόμενο στην § 1 στοιχείο αʹ του άρθρου αυτού σύστημα απαλλαγής μπορεί να φορολογεί, με ποσοστό άνω του 5 % του ποσού τους, τα μερίσματα τα οποία εισπράττουν οι εγκατεστημένοι στο εν λόγω κράτος μέλος ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, ως μητρικές εταιρίες κατά την έννοια της οδηγίας αυτής, από τις θυγατρικές τους που εδρεύουν σε άλλα κράτη μέλη, ακόμη και όταν η φορολόγηση αυτή πραγματοποιείται μέσω φόρου ο οποίος δεν είναι φόρος επί των εισοδημάτων των εταιριών, αλλά περιλαμβάνει στη βάση επιβολής του τα μερίσματα αυτά ή τμήμα αυτών.