9 Ιουλ 2025
Το ΣτΕ κατέθεσε στο ΔΕΕ αιτήσεις προδικαστικής απόφασης, στο πλαίσιο των δικών Μακελειό ΕΠΕ (C-555/23), Zougla G.R. AE (C-556/23) κατά Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ), οι οποίες αφορούν την ερμηνεία, αφενός, της Οδηγίας 2010/13/ΕΕ, για τον συντονισμό ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παροχή υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων, και, αφετέρου, των άρθρων 20, 21 και 49 § 1 ΧΘΔ, αναφορικά με τη νομιμότητα δύο αποφάσεων, με τις οποίες επιβλήθηκε στις εν λόγω εταιρίες διοικητικό πρόστιμο λόγω της μετάδοσης οπτικοακουστικών προγραμμάτων ποιοτικά υποβαθμισμένου περιεχομένου και λόγω παραβίασης της υποχρέωσης σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Ειδικότερα, το ΕΣΡ κατέληξε στη διαπίστωση ότι η εκπομπή που μετέδωσε η Μακελειό ΕΠΕ αναφέρθηκε επανειλημμένως, με απροκάλυπτα απαξιωτικό και προσβλητικό τρόπο, κατά συγκεκριμένης πληθυσμιακής ομάδας με βάση τον γενετήσιο προσανατολισμό των μελών της, ενθαρρύνοντας τον εξευτελισμό τους και τον κοινωνικό τους στιγματισμό, επιβάλλοντας στη Μακελειό ΕΠΕ πρόστιμο ύψους 30 000 ευρώ για καθένα από τα δύο τελεσθέντα αδικήματα, ενώ ως προς την εκπομπή που μετέδωσε η Zougla, το ΕΣΡ έκρινε ότι η η ίδια μετέδωσε στο κοινό απόλυτα ατεκμηρίωτες και προσβλητικές για τα μνημονευόμενα σε αυτές πρόσωπα εκτιμήσεις και θέσεις του παρουσιαστή της, παρουσιάζοντάς αυτές υπό τη μορφή ειδήσεων και τετελεσμένων γεγονότων. Το ΔΕΕ εστίασε στις έννοιες των «παρόχων υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων», η οποία καταλαμβάνει τόσο τους παραδοσιακούς παρόχους τηλεοπτικών υπηρεσιών, όσο και τους παρόχους διαδικτυακών τηλεοπτικών υπηρεσιών, και του «προγράμματος», το οποίο αφορά το «σειριακό σύνολο κινούμενων εικόνων [...], το οποίο συνιστά ένα μεμονωμένο στοιχείο, ανεξαρτήτως του μήκους του, στο πλαίσιο προγραμματισμού ή καταλόγου καταρτιζόμενου από τον πάροχο υπηρεσιών μέσων επικοινωνίας, το οποίο περιλαμβάνει ταινίες μεγάλου μήκους, βιντεοκλίπ, αθλητικά γεγονότα, κωμικές σειρές, ντοκιμαντέρ, παιδικά προγράμματα και δραματοποιημένα έργα». Δεν αμφισβητείται η μετάδοση των επίμαχων εκπομπών για ενημερωτικούς ή ψυχαγωγικούς σκοπούς. Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου, η δυνατότητα πρόσβασης του κοινού και η παρακολούθηση των βίντεο που μεταδίδονται μέσω του ιστοτόπου της εφημερίδας, ανεξαρτήτως αν το κοινό συμβουλεύεται τα άρθρα της ηλεκτρονικής έκδοσης της συγκεκριμένης εφημερίδας, αποτελούν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η παρεχόμενη μέσω τέτοιου ιστοτόπου υπηρεσία διάθεσης βίντεο θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι έχει αυτοτελές περιεχόμενο και λειτουργία σε σχέση με το περιεχόμενο και τη λειτουργία της δημοσιογραφικής δραστηριότητας του έχοντος την εκμετάλλευση του ιστοτόπου. Επισημαίνεται ότι δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2010/13, στο μέτρο που μια τέτοια απαγόρευση βαίνει πέραν των ελάχιστων απαιτήσεων που επιβάλλει η οδηγία, η απαγόρευση προβολής ποιοτικά υποβαθμισμένου περιεχομένου. Συνάμα, εθνική ρύθμιση που επιβάλλει τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και την αποτροπή προβολής περιεχομένου το οποίο τη θίγει προβλέπει αποκλειστικά την υποχρέωση σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και τον λόγο απαγόρευσης που αφορά προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αποκλείοντας τη συμπερίληψη «λεπτομερέστερων» ή «αυστηρότερων» κανόνων, κατά την έννοια της Οδηγίας. Τέλος, το ΔΕΕ έκρινε ότι η Οδηγία 2010/13/ΕΕ έχει την έννοια ότι εθνική ρύθμιση η οποία, υπό την απειλή κυρώσεων, επιβάλλει σε όλους τους παρόχους υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων, εκτός εκείνων που μεταδίδουν το περιεχόμενό τους μέσω Διαδικτύου, υποχρέωση σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και αποτροπής προβολής περιεχομένου το οποίο τη θίγει εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της εν λόγω Οδηγίας, και ειδικότερα, του άρθρου 6 § 1 αυτής. Επιπλέον, η τελευταία αυτή διάταξη έχει την έννοια ότι αντιτίθεται σε εθνική ρύθμιση η οποία, υπό την απειλή κυρώσεων, επιβάλλει σε όλους τους παρόχους υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων, εκτός εκείνων που μεταδίδουν το περιεχόμενό τους μέσω Διαδικτύου, υποχρέωση σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και αποτροπής προβολής περιεχομένου το οποίο τη θίγει, ενώ η αρχή «ουδέν έγκλημα, ουδεμία ποινή άνευ νόμου», η οποία κατοχυρώνεται στο άρθρο 49 § 1 (α΄ εδ.) ΧΘΔ, έχει την έννοια ότι (ενν. στην τελευταία περίπτωση) αντιτίθεται σε διασταλτική ερμηνεία της ρύθμισης αυτής κατ’ εφαρμογήν της αρχής της σύμφωνης προς το δίκαιο της Ένωσης ερμηνείας του εθνικού δικαίου, η οποία θα είχε ως συνέπεια να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της εν λόγω ρύθμισης και η δεύτερη αυτή κατηγορία παρόχων υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων.