27 Μαΐ 2025
Το αιτούν δικαστήριο Verwaltungsgericht Düsseldorf (διοικητικό πρωτοδικείο Ντίσελντορφ, Γερμανία) κατέθεσε στο ΔΕΕ αίτηση προδικαστικής απόφασης στο πλαίσιο της δίκης «YC» (υπήκοος τρίτης χώρας) κατά «Stadt Wuppertal» (Δήμος Βούπερταλ, Γερμανία), με αντικείμενο την ερμηνεία του άρθρου 20 ΣΛΕΕ. Συγκεκριμένα η ένδικη διαφορά αναφέρεται στη χορήγηση άδειας διαμονής για λόγους οικογενειακής επανένωσης στην προσφεύγουσα, στην οποία αρχικά είχε χορηγηθεί θεώρηση μακράς διαρκείας για σπουδές με ισχύ έως τις 23 Σεπτεμβρίου 2020, από πολωνική προξενική αρχή σε τρίτη χώρα. Έπειτα, η προσφεύγουσα της κύριας δίκης εισήλθε από την Πολωνία στη Γερμανία και τον Αύγουστο του 2020 δήλωσε ότι κατοικούσε στην εδαφική περιφέρεια του Δήμου Βούπερταλ, ο οποίος, ακολούθως, ζήτησε να αναχωρήσει η ίδια αμέσως από την εθνική επικράτεια, χωρίς αυτό να πραγματοποιηθεί. Σε συνέχεια της απόκτησης ενός τέκνου, το οποίο έλκει τη γερμανική υπηκοότητα από τον πατέρα του, η προσφεύγουσα της κύριας δίκης ζήτησε από τον Δήμο Βούπερταλ να της χορηγήσει άδεια διαμονής για την άσκηση γονικής μέριμνας, αίτημα που αποκλείεται από τον αρμόδιο Δήμο, καθώς, στην περίπτωσή της, συντρέχει παράνομη διαμονή και προκύπτει συμφέρον για την απέλασή της, σύμφωνα με τη σχετική εθνική νομοθεσία, η οποία απαγορεύει τη χορήγηση άδειας διαμονής, δίχως να χωρεί παρέκκλιση. Η αναγνώριση ενός παράγωγου δικαιώματος διαμονής είναι δυνατή μόνον όταν ο υπήκοος τρίτης χώρας, μέλος της οικογένειας πολίτη της Ένωσης, δεν πληροί τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για να αποκτήσει δικαίωμα διαμονής στο κράτος μέλος του οποίου ο εν λόγω πολίτης είναι υπήκοος. Εν προκειμένω, κρίνεται ότι το χρονικό σημείο κατά το οποίο γεννήθηκε η επίμαχη σχέση εξάρτησης μπορεί να οριστεί εκείνο της γέννησης του τέκνου, ενώ εναπόκειται αποκλειστικώς στα αρμόδια εθνικά δικαστήρια ή αρχές να εκτιμήσουν, σε συνάρτηση με τις ειδικές περιστάσεις κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης, το ακριβές χρονικό σημείο από το οποίο μπορεί να θεωρηθεί ότι υφίσταται η επίμαχη σχέση εξάρτησης μεταξύ του υπηκόου τρίτης χώρας και του πολίτη της Ένωσης. Σύμφωνα με τη νομολογία του ΔΕΕ, τα κράτη μέλη δύνανται να καθορίσουν τους κανόνες εφαρμογής του παράγωγου δικαιώματος διαμονής το οποίο πρέπει να αναγνωρίζεται στον υπήκοο τρίτης χώρας δυνάμει του άρθρου 20 ΣΛΕΕ, εφόσον οι σχετικοί διαδικαστικοί κανόνες δεν υπονομεύουν την πρακτική αποτελεσματικότητα του άρθρου αυτού. Ωστόσο, δεν μπορεί να συναχθεί ότι η υποχρέωση του υπηκόου τρίτης χώρας, μέλους της οικογένειας πολίτη της Ένωσης, να εγκαταλείψει την επικράτεια κράτους μέλους, προκειμένου να εκπληρώσει την προϋπόθεση λήψης εκ των υστέρων, σε τρίτη χώρα, θεώρησης εισόδου, δεν θίγει την πρακτική αποτελεσματικότητα του άρθρου 20 ΣΛΕΕ, εφόσον στην τρίτη αυτή χώρα η διαδικασία για τη χορήγηση της θεώρησης εισόδου έχει περιορισμένη διάρκεια, η οποία εν προκειμένω είναι μικρότερη του ενός μηνός. Κατά την τελική κρίση του ΔΕΕ, το άρθρο 20 ΣΛΕΕ έχει την έννοια ότι το παράγωγο δικαίωμα διαμονής το οποίο έχει, βάσει του άρθρου αυτού, υπήκοος τρίτης χώρας, μέλος της οικογένειας πολίτη της Ένωσης, απορρέει απευθείας από το δίκαιο της Ένωσης και ότι, ως εκ τούτου, η άδεια διαμονής την οποία χορηγούν με αυτήν τη βάση οι αρμόδιες εθνικές αρχές δεν έχει τον χαρακτήρα πράξης συστατικής δικαιωμάτων. Επιπλέον, το άρθρο 20 ΣΛΕΕ έχει την έννοια ότι το παράγωγο δικαίωμα διαμονής το οποίο έχει, βάσει του άρθρου αυτού, υπήκοος τρίτης χώρας, μέλος της οικογένειας πολίτη της Ένωσης, δεν γεννάται κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης με την οποία ζητείται η αναγνώριση του δικαιώματος αυτού, αλλά γεννάται ήδη κατά τον χρόνο γέννησης της σχέσης εξάρτησης μεταξύ του υπηκόου τρίτης χώρας και του πολίτη της Ένωσης, όπως επίσης έχει την έννοια ότι αντιτίθεται σε εθνική ρύθμιση που εξαρτά την αναγνώριση του παράγωγου δικαιώματος διαμονής το οποίο έχει, βάσει του άρθρου αυτού, υπήκοος τρίτης χώρας, μέλος της οικογένειας πολίτη της Ένωσης, από την προϋπόθεση να πρέπει να λάβει αυτός εκ των υστέρων, στην εν λόγω τρίτη χώρα, θεώρηση εισόδου.
ΔΕΕ της 8.5.2025, C-130/24, Αίτηση προδικαστικής απόφασης, YC κατά Stadt Wuppertal - Πλήρες κείμενο »