Πρόσφατη νομολογία


16 Οκτ 2025

ΔΕΕ C-115/24: Πεδίο εφαρμογής Δικαίου ΕΕ σε σύνθετη ιατρική θεραπεία περιλαμβάνουσα υγειονομική περίθαλψη η οποία παρέχεται μέσω τηλεϊατρικής & με φυσική παρουσία

Το αιτούν δικαστήριο (Ανώτατο Δικαστήριο, Αυστρία) υπέβαλε στο ΔΕΕ αίτηση προδικαστικής απόφασης στο πλαίσιο της δίκης UJ κατά Österreichische Zahnärztekammer (οδοντίατρος κατά του αυστριακού οδοντιατρικού συλλόγου), η οποία έχει ως αντικείμενο την ερμηνεία των διατάξεων των άρθρων 56 ΣΛΕΕ και 2 στοιχ. ιδʹ, 3 στοιχ. δʹ- εʹ, 4 § 1 στοιχ. αʹ, 7 της Οδηγίας 2011/24/ΕΕ, περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης, της Οδηγίας 2000/31/ΕΚ για ορισμένες νομικές πτυχές των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως του ηλεκτρονικού εμπορίου, στην εσωτερική αγορά, καθώς και του άρθρου 5 §3 της Οδηγίας 2005/36/ΕΚ σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων. Στην ένδικη διαφορά, το αυστριακό οδοντιατρικό επιμελητήριο άσκησε ενώπιον του περιφερειακού δικαστηρίου του Klagenfurt αγωγή παραλείψεως κατά της οδοντιάτρου, συνοδευόμενη από αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, με αντικείμενο την προσωρινή απαγόρευση άμεσης ή έμμεσης συμμετοχής σε οδοντιατρικές δραστηριότητες που ασκούνται στην Αυστρία από αλλοδαπές εταιρείες, οι οποίες δεν διαθέτουν τις απαιτούμενες από την αυστριακή νομοθεσία άδειες. Περαιτέρω, το αιτούν δικαστήριο διερωτάται ως προς τον τόπο «παροχής» των επίμαχων οδοντιατρικών υπηρεσιών, ενώ τονίζει ότι η οδοντίατρος ενεργεί αποκλειστικώς στο πλαίσιο της συμβατικής σχέσης της με την επίδικη εταιρεία, ως βοηθός εκπλήρωσης της τελευταίας. Αναφορικά με τις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, ενδέχεται, για την προστασία των ασθενών, να είναι απαραίτητη η τήρηση των επαγγελματικών κανόνων του κράτους διαμονής του ασθενούς. Κατά το ΔΕΕ, το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο προδικαστικό ερώτημα είναι υποθετικά, δεδομένου ότι στηρίζονται στην εσφαλμένη παραδοχή ότι η επίμαχη στην κύρια δίκη οδοντιατρική θεραπεία μπορεί να χαρακτηριστεί ως τηλεϊατρική. Ειδικότερα, η τηλεϊατρική περιλαμβάνει την εξ αποστάσεως παροχή υπηρεσίας υγείας, ενώ, εν προκειμένω, το ουσιώδες μέρος της ιατρικής θεραπείας πραγματοποιείται από τον συνεργάτη οδοντίατρο, με φυσική παρουσία του ασθενούς, χωρίς να θεμελιώνεται κάποια πράξη τηλεϊατρικής. Η Οδηγία 2011/24 προβλέπει ότι ως κράτος μέλος θεραπείας νοείται εκείνο στο έδαφος του οποίου παρέχεται πραγματικά στον ασθενή η υγειονομική περίθαλψη, όπως επίσης ορίζει ότι η διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη είναι η υγειονομική περίθαλψη που παρέχεται ή συνταγογραφείται σε κράτος μέλος διάφορο από το κράτος μέλος ασφάλισης. Ο δε όρος «τηλεϊατρική» αποτελεί αυτοτελή έννοια του Δικαίου της Ένωσης και ερμηνεύεται σύμφωνα με τη συνήθη έννοιά του στην καθομιλουμένη. Περαιτέρω, εισάγεται εξαίρεση, στενά ερμηνευτέα, με τις διατάξεις του άρθρου 3 της Οδηγίας, κατά την οποία, σε περίπτωση τηλεϊατρικής, η υγειονομική περίθαλψη θεωρείται ότι παρέχεται στο κράτος μέλος όπου ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης έχει την έδρα του. Η έννοια της υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να καλύπτει ευρύ φάσμα υπηρεσιών υγείας, όπως και εκείνη που παρέχεται στο πλαίσιο της τηλεϊατρικής, η οποία είναι δυνατόν να εμπίπτει σε διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη, παρά το γεγονός ότι, ένεκα του τρόπου παροχής της εν λόγω υπηρεσίας, υπόκειται σε ειδικούς κανόνες. Το Δικαστήριο κατέληξε στην κρίση ότι το άρθρο 3, στοιχεία δʹ και εʹ, της Οδηγίας 2011/24/ΕΕ έχει την έννοια ότι ως διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη σε περίπτωση τηλεϊατρικής, κατά την εν λόγω διάταξη, νοείται μόνον η υγειονομική περίθαλψη που παρέχεται σε ασθενή από πάροχο υγειονομικής περίθαλψης εγκατεστημένο σε κράτος μέλος διαφορετικό από το κράτος μέλος ασφάλισης του ασθενούς, εξ αποστάσεως και, επομένως, χωρίς ο ασθενής και ο πάροχος να είναι ταυτόχρονα παρόντες στον ίδιο τόπο, αποκλειστικά μέσω τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών. Επιπλέον, το άρθρο 3, στοιχείο δʹ, της Οδηγίας 2011/24 εφαρμόζεται σε όλους τους τομείς που διέπονται από την εν λόγω οδηγία, και όχι μόνον στην επιστροφή των εξόδων διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης στα οποία αναφέρεται το άρθρο 7 της εν λόγω οδηγίας. Το δε άρθρο 3, στοιχείο δʹ, της Οδηγίας 2011/24 και το άρθρο 3 § 1 της Οδηγίας 2000/31/ΕΚ έχουν την έννοια ότι οι υπηρεσίες τηλεϊατρικής πρέπει να παρέχονται σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους μέλους στο οποίο είναι εγκατεστημένος ο πάροχος. Τέλος, το άρθρο 5 της Οδηγίας 2005/36/ΕΚ έχει την έννοια ότι η οδηγία δεν εφαρμόζεται ούτε σε πάροχο διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης σε περίπτωση τηλεϊατρικής, ούτε σε πάροχο υπηρεσιών εγκατεστημένο σε κράτος μέλος ο οποίος, χωρίς να μετακινείται ο ίδιος, παρέχει υγειονομική περίθαλψη μέσω παρόχου εγκατεστημένου σε άλλο κράτος μέλος, με φυσική παρουσία του ασθενούς που διαμένει στο τελευταίο αυτό κράτος μέλος.


Σύνδεσμος

ΔΕΕ της 11.9.2025, C-115/24, Αίτηση προδικαστικής απόφασης, UJ κατά Österreichische Zahnärztekammer - Πλήρες κείμενο »