25 Αυγ 2023
Οι προσφεύγοντες είναι ομόφυλο ζευγάρι και συμβιώνουν σε σταθερή σχέση από το 2010. Με την κρινόμενη προσφυγή στρέφονται κατά της Κυβέρνησης της Ουκρανίας, καταγγέλλοντας παραβίαση του άρθρου 14, σε συνδυασμό με το άρθρο 8, της Σύμβασης, μέσω της απουσίας οποιασδήποτε δυνατότητας, στο πλαίσιο του ουκρανικού δικαίου, να συνάψουν γάμο ή οποιοδήποτε άλλο είδος συμφώνου συμβίωσης που να αναγνωρίζει τη σχέση τους. Το Σύνταγμα και ο Οικογενειακός Κώδικας της Ουκρανίας ορίζουν τον γάμο ως ένωση μεταξύ μιας γυναίκας και ενός άνδρα. Συνεπώς, ο θεσμός του γάμου δεν είναι ανοικτός σε ζευγάρια του ιδίου φύλου στην Ουκρανία, ενώ δεν αναγνωρίζονται ούτε τα σύμφωνα συμβίωσης που έχουν καταχωρηθεί. Ωστόσο, ως μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης, η Ουκρανία είναι υποχρεωμένη να συμμορφώνεται με τα πρότυπα που ορίζει η Σύμβαση για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών και, ως εκ τούτου, οφείλει να διασφαλίζει νομική αναγνώριση στα ομόφυλα ζευγάρια. Κατά το Δικαστήριο, ο σεξουαλικός προσανατολισμός είναι μια έννοια που καλύπτεται από το άρθρο 14 της ΕΣΔΑ, ενώ, όπως έχει επισημάνει με τη νομολογία του, τόνισε ότι όπου η διαφορετική μεταχείριση βασίζεται στο φύλο ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό, το περιθώριο εκτίμησης του κράτους είναι στενό. Μάλιστα, η χορήγηση νομικής αναγνώρισης και προστασίας σε ζευγάρια του ιδίου φύλου εξυπηρετεί αναμφισβήτητα τα ιδανικά και τις αξίες της Σύμβασης, ενώ η εν λόγω νομική αναγνώριση και η προστασία προσδίδει νομιμότητα σε ομόφυλα ζεύγη και προωθεί την ένταξή τους στην κοινωνία. Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι η Κυβέρνηση της Ουκρανίας δεν αιτιολόγησε τη διαφορετική μεταχείριση για την οποία καταγγέλθηκε και δέχτηκε ότι η νομική αναγνώριση ζευγαριών του ιδίου φύλου δεν εμποδίζει με κάποιον τρόπο τα ζευγάρια διαφορετικού φύλου να παντρευτούν ή να ιδρύσουν οικογένεια που να αντιστοιχεί στην παραδοσιακή αντίληψη αυτής. Συνεπώς, η προστασία της παραδοσιακής μορφής της οικογένειας, δεν συνιστά από μόνη της έγκυρο λόγο δημόσιου συμφέροντος που να δικαιολογεί την άρνηση οποιασδήποτε νομικής αναγνώρισης και προστασίας για τα ζευγάρια του ιδίου φύλου. Το Δικαστήριο διαπίστωσε την ύπαρξη παραβίασης του άρθρου 14 της Σύμβασης, σε συνδυασμό με το άρθρο 8, και επιδίκασε σε καθένα από τους προσφεύγοντες το ποσό των 5.000 ευρώ, ως αποζημίωση για ηθική βλάβη.
Το πλήρες κείμενο της απόφασης στα αγγλικά είναι διαθέσιμο εδώ.
ΕΔΔΑ, Προσφυγή αρ. 75135/14, Απόφαση 1.6.2023, Maymulakhin & Markiv κατά Ουκρανίας »