18 Ιουλ 2019
Ο ΑΠ έκρινε απαράδεκτη την παράσταση του Δημοσίου ως πολιτικώς ενάγοντος σε δίκη για την πράξη της πλαστογραφίας μετά χρήσεως και αναίρεσε την προσβαλλόμενη απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών που είχε κάνει δεκτή την παράσταση, λόγω απόλυτης ακυρότητας.
Όπως έχει κριθεί, ως πολιτικώς ενάγων νομιμοποιείται ενεργητικά αποκλειστικά και μόνο αυτός που έχει υποστεί άμεσα ζημία από την τέλεση της εγκληματικής πράξεως, με την οποία προσβλήθηκαν έννομα αγαθά του ίδιου, από την οποία ζημιά διατηρεί αξίωση αποζημιώσεως ή χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης. Δηλαδή απαιτείται ο πολιτικώς ενάγων να αντλεί το δικαίωμα αποζημιώσεως ευθέως και αμέσως από "προσωπικό βίωμα" της εγκληματικής προσβολής και όχι από κάποια ενδιάμεση σχέση ή αντανακλαστικά και έμμεσα.
Επομένως, κάθε άλλος στον οποίο αντανακλούν οι υλικές ή ηθικές συνέπειες του εγκλήματος, δεν νομιμοποιείται προς άσκηση πολιτικής αγωγής (ΑΠ 1096/2017).
Ειδικότερα στο έγκλημα της πλαστογραφίας (άρ. 216 ΠΚ), η οποία τιμωρεί την κατάρτιση του πλαστού και τη νόθευση γνησίου εγγράφου, προστατεύεται το συμφέρον εκείνου που μπορεί να υποστεί ή υπέστη τις έννομες συνέπειες του γεγονότος, σε σχέση με το οποίο έγινε η κατάρτιση (ή η νόθευση). Η ως άνω προστασία παρέχεται κατ' αρχήν σ' εκείνον, του οποίου γίνεται κατάχρηση της υπογραφής, σε σχέση με γεγονός που μπορεί να έχει έννομες συνέπειες. Στην περίπτωση, δηλαδή, της καταρτίσεως προστατεύεται εκείνος που, με την απομίμηση της υπογραφής του από το δράστη ή με άλλους συναφείς τρόπους, εμφανίζεται ψευδώς ως εκδότης του εγγράφου.
Εν προκειμένω, οι επίδικες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος έφεραν την υπογραφή ανύπαρκτων προσώπων. Επιπλέον, όμως, η χρήση τους έγινε μόνο με την παράδοσή τους σε ιδιώτες, με αποκλειστικό σκοπό να πλανηθούν αυτοί ως προς τη νόμιμη υποβολή τους στην αρμόδια ΔΟΥ. Υποστάντες, επομένως, ή δυνάμενοι να υποστούν, τις εκ των πλαστών εγγράφων έννομες συνέπειες είναι αποκλειστικά και μόνο οι ιδιώτες στους οποίους αυτά δόθηκαν.
Συνεπώς, δεν προκύπτει η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της πλαστογραφίας μετά χρήσεως και της ηθικής βλάβης που ισχυρίστηκε ότι υπέστη το πολιτικώς ενάγον Ελληνικό Δημόσιο. Επομένως, το Ελληνικό Δημόσιο δεν νομιμοποιείτο ενεργητικά ως πολιτικώς ενάγον να παραστεί στη διαδικασία ενώπιον του ακροατηρίου των Δικαστηρίων της ουσίας και η γενόμενη δεκτή παράσταση προκάλεσε απόλυτη ακυρότητα.