2 Μαΐ 2023
Σύμφωνα με τις διατάξεις του Α.Ν. 1846/1951, για την καταβολή των εισφορών των ασφαλισμένων που παρέχουν εξαρτημένη εργασία, ευθύνεται ο εργοδότης, ενώ ως τέτοιος νοείται ένα ή περισσότερα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, για λογαριασμό των οποίων προσφέρουν την εργασία τους τα υπαγόμενα στην ασφάλιση πρόσωπα. Σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρ. 1 του Α.Ν. 86/1967, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 25 παρ. 1 του Ν. 4075/2012, ως αυτουργοί των αδικημάτων αυτών στις ημεδαπές ανώνυμες εταιρίες θεωρούνται: α) οι πρόεδροι των Δ.Σ., οι διευθύνοντες ή εντεταλμένοι ή συμπράττοντες σύμβουλοι, οι διοικητές, οι γενικοί διευθυντές ή διευθυντές και γενικά κάθε πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από το νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση στη διοίκηση ή διαχείριση αυτών, άλλως τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των εταιριών αυτών, εφόσον ασκούν πράγματι προσωρινά ή διαρκώς ένα από τα καθήκοντα αυτά. Συνεπώς, για ασφαλιστικές εισφορές που έχουν γεννηθεί μέχρι τις 11.4.2012 και οφείλονται από ημεδαπή ανώνυμη εταιρεία, υπόχρεος είναι μόνον ο διευθύνων σύμβουλος αυτής, ενώ για ασφαλιστικές εισφορές που έχουν γεννηθεί μετά την ημερομηνία αυτή, αρχικά και κυρίως υπόχρεοι για την καταβολή τους είναι τα ως άνω απαριθμούμενα πρόσωπα, ενώ τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων (αντιπρόεδροι και σύμβουλοι) ευθύνονται μόνον επικουρικά και εφόσον ασκούν πραγματικά, διαρκώς ή προσωρινά, τα καθήκοντα των αρχικών και κυρίως υπόχρεων.
Περαιτέρω, η καταδικαστική απόφαση για την πράξη της παράβασης του άρθρου 1 του Α.Ν. 86/1967, περί μη καταβολής ή παρακράτησης εργοδοτικών ή εργατικών εισφορών, πρέπει να προσδιορίζει την ιδιότητα του κατηγορουμένου ως εργοδότη από την άσκηση επιχείρησης και, συνακόλουθα, υποχρέου στην καταβολή των εισφορών. Έτσι, θα πρέπει να αναφέρονται τα πραγματικά περιστατικά από τα οποία να προκύπτει η θέση του κατηγορουμένου στην επιχείρηση και η νομική μορφή της τελευταίας, ώστε να προκύπτει η υποχρέωσή του για παρακράτηση και απόδοση των εισφορών. Αντίθετα δεν αρκεί ο χαρακτηρισμός του κατηγορουμένου ως εργοδότη ή ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρικής επιχείρησης, καθόσον έτσι δημιουργείται ασάφεια ως προς τη νομική υποχρέωση τούτου για καταβολή των εισφορών και δημιουργείται ο από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ΚΠοινΔ λόγος αναίρεσης.
Εν προκειμένω, ενώ πρόκειται για εργοδότρια ανώνυμη εταιρεία, δεν διευκρινίζεται στην απόφαση ποια ήταν η θέση και η ιδιότητα του κατηγορουμένου και ήδη αναιρεσείοντος, ώστε με βάση την ιδιότητά του αυτή να ανακύπτει νομική υποχρέωσή του να παρακρατεί τις εισφορές των εργαζομένων και να αποδίδει αυτές, μαζί με τις αντίστοιχες εργοδοτικές της επιχείρησης προς το ΙΚΑ. Μόνη δε η αναφερόμενη στο σκεπτικό και στο διατακτικό της προσβαλλόμενης απόφασης ιδιότητά του ως εργοδότη της επιχείρησης, δεν καθιστά αυτόν, άνευ ετέρου, υπόχρεο για παρακράτηση και απόδοση των ως άνω εισφορών.