Πρόσφατη νομολογία


4 Απρ 2025

ΣτΕ 487/2025 Τμ.ΣΤ: Ακύρωση πράξεων αναθ. αρχής περί αποδοχής δικαιολογητικών ποιοτικής επιλογής των παρεμβαινουσών εταιρειών στο πλαίσιο σύμβασης προμηθειών του ΥΠΕΘΑ

Με την κρινόμενη αίτηση η αιτούσα εταιρεία ζήτησε να ακυρωθούν: 1. η υπ’ αριθ. Φ.604/141894/Σ.22395/19.12.2023 απόφαση του Γενικού Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (Γ.Δ.Α.Ε.Ε.)/Διεύθυνσης Αμυντικών Προγραμμάτων και Κύριων Συμβάσεων (Δ.Α.Π.Κ.Σ.)/Τμήματος Εξοπλιστικών Προγραμμάτων και Συμβάσεων Στρατού Ξηράς (Τ.Ε.Π.Σ.Σ.Ξ.) του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, 2. η υπ’ αριθ. Φ.600/130337/Σ.20587/23.11.2023 απόφαση του ίδιου ως άνω Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοίκησης. Εν προκειμένω, προς πλήρωση της κατά τον νόμο και τους όρους της διακήρυξης, απαίτησης για απόδειξη της τεχνικής της ικανότητας η δεύτερη παρεμβαίνουσα ισπανική εταιρεία … υπέβαλε μόνον τον από 25.10.2023 “Κατάλογο κυριοτέρων παραδόσεων [της] που πραγματοποιήθηκαν κατά τα 5 τελευταία έτη”, στον οποίο παρατίθενται συμβάσεις της με αντισυμβαλλόμενο το Υπουργείο Άμυνας της Ισπανίας και ο οποίος συνοδεύεται από την από 7.9.2023 “βεβαίωση καλής εκτέλεσης των συμβάσεων που αναφέρονται στον υποβληθέντα κατάλογο παραδόσεων”. Η τελευταία αυτή βεβαίωση φέρεται ως ηλεκτρονικώς εκδοθείσα με χρήση ψηφιακής υπογραφής αξιωματικού του ως άνω Υπουργείου της Ισπανίας και, ως ρητώς προέβλεψε η διακήρυξη, υπεβλήθη ως δικαιολογητικό συμμετοχής όχι σε ηλεκτρονική μορφή αλλά εγγράφως/εντύπως. Ωστόσο, δεν προκύπτει από το περιεχόμενο του φακέλλου των κατατεθέντων ενώπιον του ΥΠΕΘΑ δικαιολογητικών συμμετοχής της ότι, προς απόδειξη της τεχνικής της ικανότητας, αυτή προσκόμισε οποιοδήποτε άλλο έγγραφο, πέραν των ανωτέρω. Την έλλειψη της κατά την Σύμβαση της Χάγης επισημειώσεως Apostille σε σχέση με το ως άνω εκτύπωμα προέβαλε η αιτούσα με την προδικαστική της προσφυγή και επαναλαμβάνει με την κρινομένη αίτηση, ζητώντας τον αποκλεισμό της ... Η τελευταία, ωστόσο, ενώπιον τόσο της αναθέτουσας αρχής όσο και του ΣτΕ, χωρίς να αμφισβητήσει την ως άνω έλλειψη, ισχυρίσθηκε μόνον ότι κατά το άρθρο 2 § 2 της Οδηγίας 1999/93/ΕΚ η “προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή συνδέεται μονοσήμαντα με τον υπογράφοντα” και “είναι ικανή να [τον] ταυτοποιήσει”, και ότι, συνεπώς, άνευ ετέρου, εμπεριέχει το στοιχείο της γνησιότητας και την ικανότητα να ταυτοποιήσει πέραν πάσης αμφιβολίας την ιδιότητα του υπογράφοντος. Η αναθέτουσα αρχή κατέλιπε αναπάντητη την ως άνω αιτίαση της προδικαστικής προσφυγής. Εάν το ίδιο το πρωτότυπο έγγραφο της επίμαχης βεβαιώσεως, ως ηλεκτρονικώς εκδοθέν με χρήση ψηφιακής υπογραφής δημόσιο έγγραφο, επιτρεπόταν κατά την διακήρυξη να υποβληθεί ηλεκτρονικώς ενώπιον της αναθέτουσας αρχής, θα έχρηζε, κατά ρητή απαίτηση αυτής, της επισημειώσεως της Χάγης (e-Apostille). Αντιθέτως, η διακήρυξη προέβλεψε υποβολή των δικαιολογητικών αποκλειστικώς σε έγγραφη (έγχαρτη) μορφή, και, συνεπώς, το αντί του ως άνω δημοσίου ηλεκτρονικού εγγράφου υποβληθέν εκτύπωμα αυτού δεν ήταν, για αντικειμενικούς λόγους, αυτό καθ’ αυτό, επιδεκτικό επισημειώσεως Apostille/e-Apostille. Λόγω εξομοιώσεως, όμως, του ως άνω εκτυπώματος, ελλείψει επισημειώσεως της Χάγης, με μηδέποτε εκδοθέν δημόσιο έγγραφο, ώφειλε η …, επί ποινή απαραδέκτου της συμμετοχής της, να υποβάλει, προκειμένου να τεκμηριώσει την συνδρομή της πραγματικής βάσεως του όρου της διακηρύξεως περί καλής εκτελέσεως των προαναφερθεισών συμβάσεων, σχετική δήλωση της ιδίας. Σε αντικατάσταση του κατ’ ουσίαν ελλείποντος πιστοποιητικού περί καλής εκτελέσεως από την … των αναφερομένων στον κατάλογο με τις κυριότερες παραδόσεις συμβάσεών της με το ισπανικό Υπουργείο Άμυνας η εν λόγω εταιρεία ούτε επικαλείται ούτε, άλλωστε, από τα στοιχεία του φακέλλου δικαιολογητικών ποιοτικής επιλογής της προκύπτει ότι συνυπέβαλε με αυτόν δήλωση με το ως άνω περιεχόμενο. Επίσης, όπως προκύπτει από τον φάκελλο δικαιολογητικών ποιοτικής επιλογής που υπέβαλε ενώπιον του ΥΠΕΘΑ, η πρώτη παρεμβαίνουσα … δήλωσε ότι “στηρίζεται στις ικανότητες της [εδρεύουσας στο Ισραήλ] εταιρείας … Ltd, η οποία παρέχει α) την οικονομική και χρηματοπιστωτική της επάρκεια … ως ακολούθως: ... και β) την τεχνική και επαγγελματική της εμπειρία μέσω των ακόλουθων συμβάσεων: …”, σε σχέση, δε, με την ως άνω δάνεια εμπειρία υπέβαλε, ως ώφειλε την από 24.10.2023 υπεύθυνη δήλωση της εταιρείας … περί δεσμεύσεως της τελευταίας ότι, σε περίπτωση αναθέσεως της ένδικης συμβάσεως στην …, θα διαθέσει όλα τα αναγκαία μέσα οικονομικής επάρκειας και τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας. Η υπεύθυνη αυτή δήλωση φέρεται υπογραφείσα από τον Γενικό Διευθυντή της ανωτέρω εταιρείας, χωρίς, όμως, θεώρηση του γνησίου της υπογραφής της, ως ρητώς απαιτούν και επί δάνειας εμπειρίας οι όροι της διακηρύξεως. Η αναθέτουσα αρχή απέρριψε την αντίστοιχη αιτίαση της προδικαστικής προσφυγής της αιτούσας, με την γενική σκέψη ότι τα δικαιολογητικά της … καλύπτουν τις απαιτήσεις όρου της διακηρύξεως και ότι, μόνον εάν η … αναδειχθεί ανάδοχος, θα κληθεί να προσκομίσει επικαιροποιημένα τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Όμως, η ως άνω αιτίαση, η οποία επαναλαμβάνεται με την κρινομένη αίτηση, είναι βάσιμη, δεδομένου ότι ήδη στο επίμαχο στάδιο αξιολογήσεως των δικαιολογητικών ποιοτικής επιλογής από την άποψη του παραδεκτού ή μη της συμμετοχής των υποψηφίων στον διαγωνισμό απητείτο επί ποινή απαραδέκτου η υποβολή από την … υπεύθυνης δηλώσεως της … περί δεσμεύσεως της τελευταίας ότι θα της παράσχει την αναγκαία για την εκτέλεση της συμβάσεως δάνεια εμπειρία. Η δήλωση αυτή έπρεπε, ρητώς κατά την διακήρυξη -χωρίς να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλλου και χωρίς, άλλωστε, να ισχυρίζεται η … ότι έπληξε επικαίρως τους οικείους όρους ή ότι επιφυλάχθηκε ως προς την νομιμότητά τους ή ότι ζήτησε σχετικές διευκρινίσεις από το ΥΠΕΘΑ- να φέρει θεώρηση του γνησίου της υπογραφής, χωρίς να ασκεί, κατά τούτο, επιρροή ο όρος της εν λόγω διακηρύξεως, προεχόντως διότι δεν εφαρμόζεται για την αξιολόγηση των επιμάχων δικαιολογητικών ποιοτικής επιλογής, ελλείψει παραπομπής σε αυτόν του σχετικού ΕΟ-11 όρου. Κατόπιν τούτων, το ΣτΕ δέχτηκε την κρινόμενη αίτηση. 


Σύνδεσμος

ΣτΕ 487/2025 Τμ.ΣΤ - Πλήρες κείμενο »