Πρόσφατη νομολογία


16 Νοε 2022

ΣτΕ 2175/2022 Τμ.Δ: Αντισυνταγματικότητα των διατάξεων της ΥΑ για το Γενικό Μητρώο συνδικαλιστικών οργανώσεων – Παραπομπή στην Ολομέλεια

Με την κρινόμενη αίτηση ζητήθηκε η ακύρωση της κανονιστικής απόφασης 62599/26.8.2021 «Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων και Οργανώσεων Εργοδοτών» του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με την οποία καθορίστηκε, μεταξύ άλλων, η διαδικασία εγγραφής των υπό σύσταση και υφιστάμενων συνδικαλιστικών οργανώσεων στο τηρούμενο σε ηλεκτρονική μορφή εν λόγω Μητρώο, τα ειδικότερα καταχωρούμενα στοιχεία και έγγραφα και οι όροι πρόσβασης σε αυτό. Από τις διατάξεις σχετικά με την εγγραφή στο ΓΕΜΗΣΟΕ συνδικαλιστικής οργανώσεως -είτε αυτή είναι υπό σύσταση είτε ήδη υφιστάμενη- συνάγεται ότι ούτε ο ν. 4808/2021 ούτε η προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση θεσπίζει διαδικασία «διοικητικής εγκρίσεως» ή παροχής «διοικητικής αδείας» για την σύσταση ή τη λειτουργία συνδικαλιστικής οργάνωσης κατά παράβαση των άρθρων 12 παρ. 1 και 23 παρ. 1 του Συντάγματος, του άρθρου 11 της ΕΣΔΑ και της 87/1948 ΔΣΕ. Ωστόσο, η προαγωγή των προεκτεθέντων θεμιτών και δημοσίου συμφέροντος σκοπών δεν πρέπει να επιδιώκεται με νομοθετικές ρυθμίσεις που καταλήγουν να προσβάλλουν τον πυρήνα της συνδικαλιστικής ελευθερίας ή συνεπάγονται περιορισμούς της εν λόγω ελευθερίας κατά παράβαση της αρχής της αναλογικότητας ή επιφέρουν παράνομη προσβολή άλλων προστατευτέων από το Σύνταγμα ή και το Ενωσιακό Δίκαιο δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Εν προκειμένω, η ρύθμιση της παρ. 6 (α) του άρθρου 2 του ν. 1264/1982, ως ισχύει, περί σωρευτικής αναστολής των προαναφερθέντων συνδικαλιστικών δικαιωμάτων στην περίπτωση της παράλειψης καταχώρισης ή επικαιροποίησης έστω και ενός μόνο στοιχείου εκ των οριζόμενων στην περ. γ΄ της παρ. 4 του ιδίου άρθρου, συνεπάγεται προδήλως δυσανάλογη, αλλά και ιδιαιτέρως σοβαρή επέμβαση στο δικαίωμα της συνδικαλιστικής ελευθερίας, ενόψει του ότι το πεδίο εφαρμογής της σχετικής ρύθμισης καταλαμβάνει όλες τις υφιστάμενες συνδικαλιστικές οργανώσεις της χώρας, κατά παράβαση του άρθρου 23 παρ. 1 του Συντάγματος. Περαιτέρω, με τις διατάξεις του άρθρου 10 της προσβαλλόμενης υπουργικής αποφάσεως θεσπίζεται ένα πλέγμα ουσιαστικών και κρίσιμων διαδικαστικών ρυθμίσεων για τη χορήγηση στοιχείων που, κατά την πρόβλεψη του σχετικού νόμου, τηρούνται στο ΓΕΜΗΣΟΕ, μεταξύ των οποίων και προσωπικά δεδομένα που αποκαλύπτουν την συμμετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση, τα οποία περιλαμβάνονται στην ευαίσθητη κατηγορία των ειδικών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα του άρθρου 9 παρ. 1 του ΓΚΠΔ. Με το περιεχόμενο όμως αυτό οι διατάξεις του άρθρου 10 της προσβαλλόμενης υπουργικής απόφασης δεν δύναται, προδήλως, να θεωρηθούν ότι εμπίπτουν στην κατηγορία των “ειδικότερων θεμάτων” ή των θεμάτων με χαρακτήρα “τεχνικό ή λεπτομερειακό”, για τα οποία και μόνο επιτρέπεται από τη διάταξη του εδαφίου β΄ της παρ. 2 του άρθρου 43 του Συντάγματος η παροχή νομοθετικής εξουσιοδότησης για έκδοση υπουργικής αποφάσεως. Συνεπώς, όλες οι διατάξεις του άρθρου 10 της προσβαλλόμενης υπουργικής αποφάσεως, κατά το μέρος που αφορούν την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, έχουν τεθεί καθ’ υπέρβαση της εξουσιοδοτικής διατάξεως του άρθρου 6 παρ. 4 (δ) του ν.1876/1990. Επίσης, οι διατάξεις των παρ. 4 περ. γ΄ και παρ. 6 του άρθρου 2 του ν. 1264/1982, ως ισχύει, συνδυαστικά εφαρμοζόμενες, επιβάλλουν την υποχρέωση στις συνδικαλιστικές οργανώσεις να καταχωρούν στο ΓΕΜΗΣΟΕ τα στοιχεία των μελών των οργάνων διοίκησής τους σε κάθε περίπτωση, ακόμη δηλαδή και χωρίς την συγκατάθεσή τους. Με το περιεχόμενο, όμως, αυτό οι εν λόγω διατάξεις αντίκεινται στη διάταξη της περ. δ΄ της παρ. 2 του άρθρου 9 του ΓΚΠΔ και, συνακόλουθα, στη διάταξη της παρ.1 του άρθρου 9 του ιδίου Κανονισμού, η οποία θέτει τον κανόνα της απαγόρευσης επεξεργασίας των ειδικών προσωπικών δεδομένων που αποκαλύπτουν την συμμετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση και, συνεπώς, βάσει της αρχής της υπεροχής του ενωσιακού δικαίου, καθίστανται μη εφαρμοστέες. Περαιτέρω, η διάταξη του άρθρου 13 παρ. 2 του ν. 1264/1982, ως ισχύει, η οποία επιτρέπει την επεξεργασία ειδικών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σχετικά με τη συμμετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση μέσω της καταχωρίσεως των προαναφερθέντων πρακτικών διαλογής των ψηφοδελτίων και καταμέτρησης των ηλεκτρονικών ψήφων στο ΓΕΜΗΣΟΕ αντίκειται στην διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 9 του ΓΚΠΔ, η οποία απαγορεύει την επεξεργασία των εν λόγω δεδομένων και, επομένως, βάσει της αρχής της υπεροχής του ενωσιακού δικαίου, καθίσταται ανίσχυρη και μη εφαρμοστέα. Τέλος, το Δικαστήριο έκρινε μη νόμιμη τη διάταξη του τελευταίου εδαφίου του άρθρου 12 της προσβαλλόμενης υπουργικής απόφασης, η οποία ορίζει την 1.1.2022 ως την ημερομηνία έναρξη ισχύος της. Και τούτο, διότι, με την εν λόγω διάταξη εκκινεί, εν τοις πράγμασι, από τη συγκεκριμένη ημερομηνία, η λειτουργία του ΓΕΜΗΣΟΕ, μολονότι ουσιώδεις ρυθμίσεις της οργάνωσης και λειτουργίας του έχουν τεθεί κατά παράβαση του άρθρου 23 παρ. 1 του Συντάγματος, του άρθρου 9 παρ.1 του ΓΚΠΔ και καθ’ υπέρβαση της σχετικής εξουσιοδοτικής διατάξεως του άρθρου 6 παρ. 4 (δ) του ν. 1876/1990, ως ισχύει. Λόγω σπουδαιότητας, η υπόθεση παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια του ΣτΕ.


Σύνδεσμος

ΣτΕ 2175/2022 Τμ.Δ - Πλήρες κείμενο »