8 Νοε 2022
Με την κρινόμενη αίτηση, οι αιτούντες επιδιώκουν την ακύρωση της υπ’ αριθμ. 74181/Δ2/15.6.2020 απόφασης της Υφυπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, της υπ’ αριθμ. 74182/Δ2/15.6.2020 απόφασης της ίδιας ως άνω Υφυπουργού καθώς και κάθε άλλης σχετικής πράξης ή παράλειψης της Διοικήσεως, δυνάμει των οποίων καθορίστηκε αφενός το ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθημάτων των Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεων του Hμερήσιου Γενικού Λυκείου, αφετέρου το ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθημάτων του Εσπερινού Γενικού Λυκείου. Δεδομένων των συνταγματικών διατάξεων, το Κράτος υποχρεούται να λαμβάνει τα κατάλληλα νομοθετικά και διοικητικά μέτρα για την προαγωγή των επιστημών, καθώς και για την οργάνωση και παροχή της εκπαίδευσης των Ελλήνων σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες (άρθρο 16 Σ). Παράλληλα, δεν προκύπτει συνταγματική θεμελίωση της υποχρέωσης του Κράτους για την αναγωγή συγκεκριμένης επιστήμης σε αντικείμενο διδασκαλίας στο πλαίσιο της δημόσιας εκπαίδευσης ή σε αντικείμενο αξιολόγησης για την εισαγωγή των υποψηφίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τονίζεται ότι η επιλογή των επιστημών οι οποίες θα καταστούν αντικείμενο διδασκαλίας στο πλαίσιο της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και η ρύθμιση του τρόπου διδασκαλίας και αξιολόγησης των μαθημάτων που διδάσκονται, όπως επιπλέον και η θέσπιση ή η μεταρρύθμιση του συστήματος επιλογής των υποψηφίων για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, με απαραίτητη προϋπόθεση την ισότητα ευκαιριών εισόδου σε αυτήν οποιουδήποτε ενδιαφερομένου και τον αξιοκρατικό τρόπο επιλογής των υποψηφίων, εναπόκεινται στις αρμοδιότητες του νομοθέτη και της κανονιστικώς δρώσας Διοίκησης. Η επιλογή των αντικειμένων διδασκαλίας στα ωρολόγια προγράμματα, όπως και η συνολική οργάνωση της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, θα πρέπει να γίνεται με επιστημονικά και παιδαγωγικά κριτήρια, ώστε να τεκμηριώνεται ότι οι νέες ρυθμίσεις είναι ορθολογικές και όχι περιστασιακές. Επικουρικά, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής γνωμοδότησε θετικά όσον αφορά τα επίδικα ωρολόγια προγράμματα μαθημάτων των τάξεων του Ημερήσιου και του Εσπερινού Γενικού Λυκείου, εγκρίνοντας την 1384/29.5.2020 εισήγηση του Προέδρου του σχετικά με τις προεκτεθείσες τροποποιήσεις. Αναφορικά με την κατ’ εξουσιοδότηση ασκούμενη νομοθετική αρμοδιότητα, επιτρέπεται να ορισθούν ως φορείς της και άλλα, εκτός του Προέδρου της Δημοκρατίας, όργανα της Διοίκησης, εφόσον πρόκειται να ρυθμισθούν «ειδικότερα θέματα ή θέματα με τοπικό ενδιαφέρον ή χαρακτήρα τεχνικό ή λεπτομερειακό». Ως δε ειδικότερα θέματα νοούνται εκείνα που αποτελούν μερικότερη περίπτωση ορισμένου θέματος που αποτελεί το αντικείμενο της εν λόγω νομοθετικής ρύθμισης. Οι ρυθμίσεις αυτές του νόμου, με τις οποίες αντικαταστάθηκε το μάθημα της Κοινωνιολογίας από το μάθημα των Λατινικών ως πανελληνίως εξεταζόμενο μάθημα για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, δεν υπερβαίνουν τα όρια ευχέρειας που έχει ο νομοθέτης προς καθορισμό του τρόπου αξιολόγησης των υποψηφίων σπουδαστών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ούτε αποτελεί ρύθμιση απρόσφορη για την επιλογή, ειδικότερα, των καταλληλότερων υποψηφίων προς εισαγωγή στις σχολές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης του 1ου Επιστημονικού Πεδίου του άρθρου 4Α του Ν. 4186/2013 (Ανθρωπιστικές, Νομικές και Κοινωνικές Επιστήμες), και τούτο διότι κατά τον νομοθέτη εκτιμάται ότι το μάθημα των Λατινικών συμβάλλει στην καλλιέργεια των ανθρωπιστικών σπουδών. Ωστόσο, η επιλογή του κανονιστικού νομοθέτη να περιορίσει στις τάξεις του Γενικού Λυκείου, Ημερήσιου και Εσπερινού, τη διδασκαλία μαθημάτων πολιτικής παιδείας, σε πρόδηλη αντίθεση προς τις επιλογές και αξιολογήσεις του νομοθέτη του 2013, και να προσδώσει μεγαλύτερη βαρύτητα στη διδασκαλία άλλων μαθημάτων δεν προκύπτει ότι στηρίχθηκε σε επιστημονικά και παιδαγωγικά κριτήρια που θα πρέπει να διέπουν τη διαμόρφωση των ωρολογίων προγραμμάτων, ώστε να επιτυγχάνονται οι στόχοι της §2 του άρθρου 16 του Συντάγματος. Η αίτηση απορρίπτεται κατά το μέρος που με τις προσβαλλόμενες πράξεις προβλέπεται το μάθημα των Λατινικών στο Λύκειο ως μάθημα της ομάδας προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών και γίνεται δεκτή και ακυρώνονται οι προσβαλλόμενες πράξεις κατά το μέρος που αφορά τα μαθήματα γενικής παιδείας «Πολιτική Παιδεία» στην Α´ Λυκείου και «Σύγχρονος Κόσμος: Πολίτης και Δημοκρατία» στην Β΄ Λυκείου (Μειοψ).