Πρόσφατη νομολογία
21 Δεκ 2020
ΣτΕ 1611/2020 Τμ.Β΄: 5ετής η παραγραφή των βεβαιώσεων επιβολής τελών κυκλοφορίας παρελθόντων ετών & απαλλαγή των οχημάτων καθαριότητας από την επιβολή τους
Ούτε στις διατάξεις του ν. 2367/1953 και στις επακολουθήσασες διατάξεις των νόμων 1041/1980 (Α΄ 75), 1326/1983, 1870/1989, 1884/1990, 2093/1992, 2873/2000, 2948/2001, 2992/2002, 3052/2002, 3283/2004, 3697/2008, 3888/2010, 3943/2011 και 3986/2011, ούτε σε εκείνες του ν. 4093/2012 που διέπουν τη διαδικασία βεβαίωσης και καταβολής των οφειλομένων τελών κυκλοφορίας από την καθιέρωση της επιβολής τους έως το έτος 2012 και από το έτος 2013 και εφεξής, αντιστοίχως, ρυθμίζεται ρητώς το ζήτημα της παραγραφής της αξίωσης του Δημοσίου προς επιβολή των τελών κυκλοφορίας. Εξάλλου, δεν μπορούν να εφαρμοσθούν ούτε οι γενικές διατάξεις περί παραγραφής του Αστικού Κώδικα, όπως η διάταξη του άρθρου 249 Α.Κ., η οποία ορίζει μεν ότι «Εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά, οι αξιώσεις παραγράφονται σε είκοσι χρόνια», αφορά ωστόσο αστικές σχέσεις και δικαιώματα και δεν διέπει φορολογικές διαφορές. Άλλωστε η εικοσαετία δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστά εύλογη, συνάδουσα προς την αρχή της αναλογικότητας, διάρκεια του κατά κανόνα χρόνου παραγραφής φορολογικών αξιώσεων. Ερμηνευόμενες, ωστόσο, οι ως άνω διατάξεις ενόψει της αρχής της ασφάλειας δικαίου, η οποία απορρέει από την αρχή του κράτους δικαίου, έχουν την έννοια ότι βεβαίωση των τελών κυκλοφορίας σε περίπτωση μη καταβολής ή μειωμένης καταβολής αυτών, καθώς και των τυχόν οφειλομένων προστίμων, δεν μπορεί να χωρήσει μετά την πάροδο πενταετίας από τη λήξη του ημερολογιακού έτους, για το οποίο αυτά οφείλονται. Τούτο, δε, ενόψει (α) του ότι, κατ' αρχήν, εύλογος χρόνος για την άσκηση της εξουσίας του Δημοσίου προς επιβολή φόρων είναι η πενταετία (πρβλ. ΣτΕ 1738/2017 Ολ.), (β) η αρμοδιότητα βεβαίωσης των τελών κυκλοφορίας σε περίπτωση μη καταβολής ή μειωμένης καταβολής αυτών, καθώς και των τυχόν οφειλομένων προστίμων, ανατίθεται κατά τον νόμο στον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. που, κατά τον χρόνο της βεβαίωσης αυτών, είναι αρμόδια για τη φορολογία εισοδήματος του κατόχου του οχήματος, στην οποία ισχύει κατά κανόνα πενταετής παραγραφή (άρθρα 84 παρ. 1 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, ν. 2238/1994, Α΄ 151, και ήδη 36 παρ. 1 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, ν. 4174/2013, Α΄ 170), (γ) η εκ μέρους της φορολογικής αρχής διαπίστωση της οικείας οφειλής χωρεί βάσει δεδομένων που προκύπτουν από στοιχεία που τηρεί η Γ.Γ.Π.Σ. ή η αρμόδια για τη βεβαίωση Δ.Ο.Υ. φορολογίας εισοδήματος. Ως εκ τούτου, η πενταετής προθεσμία για τη βεβαίωση των τελών κυκλοφορίας παρίσταται επαρκής για την άσκηση της εν λόγω εξουσίας της φορολογικής αρχής, περαιτέρω δε και εύλογη. Επιπλέον, με τη διάταξη της περίπτωσης ε΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 17 του ν. 2367/1953 προβλέφθηκε απαλλαγή από τα τέλη κυκλοφορίας των αυτοκινήτων καθαριότητας που ανήκαν κατά κυριότητα σε δήμους και κοινότητες, στην αποκλειστική αρμοδιότητα των οποίων ανήκε, κατά τον χρόνο θέσπισης της απαλλαγής, η μέριμνα για την εν γένει καθαριότητα (21 παρ. 1 περ. ε΄ ν.δ. 2888/1954) με προφανή σκοπό την από την άποψη αυτή χωρίς επιβαρύνσεις και ως εκ τούτου βέλτιστη άσκηση των εργασιών παροχής υπηρεσιών καθαριότητας από τους αρμόδιους προς τούτο φορείς. Η εν λόγω απαλλαγή διατηρήθηκε και μετά την κατάργηση με τον ν. 2459/1997 απαλλαγών από τέλη κυκλοφορίας που προβλέπονταν από λοιπές διατάξεις, εφόσον δεν αναφέρεται στις καταργούμενες με το άρθρο 5 περ. 18 του εν λόγω νόμου απαλλακτικές διατάξεις, ήδη δε με τη μεταγενέστερη (του ν. 2459/1997) διάταξη του άρθρου 276 του νέου Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (ν. 3463/2006) διατυπώνεται επιφύλαξη υπέρ της εφαρμογής φορολογικών ρυθμίσεων, όπως η προκείμενη. Περαιτέρω, και ενόψει της ανάθεσης, στο πλαίσιο του νεότερου (κοινοτικού και ήδη) ενωσιακού, καθώς και εθνικού δικαίου αναφορικά με το ζήτημα της διαχείρισης των αποβλήτων, της άσκησης μέρους των εργασιών παροχής υπηρεσιών καθαριότητας που ανήκουν στην αρμοδιότητα των δήμων (άρθρο 75 παρ. Ι περ. β υποπερ. 4 και 25 ν. 3463/2006, όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 3852/2010), και σε άλλους φορείς, όπως το αναιρεσείον νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου (άρθρο 211 ν. 3852/2010 και ΥΑ 52546/2011), κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας, η εν λόγω απαλλαγή πρέπει, εν όψει του προαναφερθέντος σκοπού της, να νοηθεί ότι αφορά ήδη και στα αυτοκίνητα καθαριότητας που ανήκουν σε αυτό και χρησιμοποιούνται για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας, για την οποία εισπράττονται από τους Ο.Τ.Α. αντίστοιχα τέλη.
Σύνδεσμος
ΣτΕ 1611/2020 Τμ.Β - Πλήρες κείμενο
