Πρόσφατη νομολογία


24 Δεκ 2025

ΣτΕ 1113/2025 Τμ.Δ: Έννομο συμφέρον για την προσβολή όρων διακήρυξης δημόσιας σύμβασης

Με την κρινόμενη αίτηση ζητήθηκε η αναστολή εκτέλεσης και η ακύρωση α) της 458/2025 απορριπτικής απόφασης της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.), επί προδικαστικής προσφυγής της αιτούσας εταιρείας κατά της 23/2024 διακήρυξης της Ο.ΣΥ. Α.Ε., και β) της προμνησθείσας διακήρυξης, με την οποία προκηρύχθηκε ηλεκτρονικός, διεθνής, ανοικτός, δημόσιος διαγωνισμός για την ανάθεση των υπηρεσιών ασφάλισης όλων των περιουσιακών της στοιχείων της Ο.ΣΥ. ΑΕ, εκτιμώμενης προϋπολογισθείσης δαπάνης 28.500.000,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένων όλων των νόμιμων φόρων, κρατήσεων υπέρ τρίτων και λοιπών επιβαρύνσεων, καθώς και του δικαιώματος παράτασης). Ο ενδιαφερόμενος να του ανατεθεί δημόσια σύμβαση έχει, κατά το άρθρο 1 § 3 της Οδηγ. 89/665/ΕΟΚ, όπως ισχύει, προς το οποίο στοιχεί το άρθρο 372 § 1 Ν. 4412/2016, έννομο συμφέρον να ζητήσει έννομη προστασία κατά της διακήρυξης διαγωνισμού, εφόσον περιλαμβάνεται κατ’ αρχήν στον κύκλο των οικονομικών φορέων που δικαιούνται να μετάσχουν στον διαγωνισμό και επικαλείται, κατά τρόπο συγκεκριμένο, άμεση βλάβη από όρους που παραβιάζουν, κατά την άποψή του, τους κανόνες που διέπουν τις προϋποθέσεις συμμετοχής, τη διαδικασία επιλογής ή τα εφαρμοστέα για την ανάδειξή του ως αναδόχου κριτήρια, σε σημείο που να αποκλείεται ή να καθίσταται ιδιαιτέρως δυσχερής η συμμετοχή του στον διαγωνισμό. Η νομολογιακή αυτή παραδοχή στοιχεί προς την νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά την οποία, αν ένας οικονομικός φορέας δεν έχει υποβάλει προσφορά, δύσκολα μπορεί να αποδείξει ότι έχει συμφέρον να αμφισβητήσει την νομιμότητα της διαδικασίας ανάθεσης από την άποψη ότι ζημιώθηκε ή ενδέχεται να υποστεί ζημία, όπως απαιτούν οι προαναφερθείσες διατάξεις, εκτός αν δεν υποβάλει προσφορά για τον λόγο ότι τα τεύχη του διαγωνισμού περιέχουν όρους που, κατά τον ίδιο, εισάγουν δυσμενείς διακρίσεις, οι οποίες έχουν ως συνέπεια να μην είναι σε θέση να υποβάλει λυσιτελή και ανταγωνιστική προσφορά, έχοντας καταστήσει ανύπαρκτες ή μηδαμινές τις πιθανότητες να του ανατεθεί η σύμβαση. Κατά την ειδικότερη γνώμη ενός Συμβούλου, ένα τέτοιο επίπεδο απαιτήσεων σε ό,τι αφορά την θεμελίωση εννόμου συμφέροντος, αν και δεν αντιβαίνει καθαυτό στο δίκαιο της Ένωσης για τις δημόσιες συμβάσεις, δεν αποκλείεται, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαίτερων περιστάσεων της υπόθεσης, να συνεπάγεται προσβολή του δικαιώματος αποτελεσματικής προσφυγής κατά την ανωτέρω διάταξη της οδηγίας 89/665. Τούτο δε ιδίως, όταν ο φορέας αμφισβητεί όρους της διακήρυξης, οι οποίοι δεν καθιστούν μεν αδύνατη την συμμετοχή του στον διαγωνισμό, αλλά ενδέχεται να παραβιάζουν τις θεμελιώδεις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας και του υγιούς ανταγωνισμού. Και σε αυτή όμως την περίπτωση η κατάφαση του εννόμου συμφέροντος προϋποθέτει την διαπίστωση ότι ο πληττόμενος όρος της διακήρυξης συνδέεται με παραβίαση των ανωτέρω θεμελιωδών αρχών, η οποία οδηγεί σε συμμετοχή σε διαγωνισμό υπό συνθήκες ασύμβατες προς τον ελεύθερο ανταγωνισμό, με κατάσταση δηλαδή η ανοχή της οποίας δεν μπορεί να απαιτηθεί από τον οικονομικό φορέα. Δεν αρκεί, συνεπώς, για την θεμελίωση εννόμου συμφέροντος, η προβολή από τον ενδιαφερόμενο αιτιάσεων που αφορούν απλώς την νομιμότητα όρων, οι οποίοι δεν συνδέονται με παραβίαση των ως άνω θεμελιωδών αρχών, ακόμη και αν έχουν ως συνέπεια την διεύρυνση του κύκλου των δυναμένων να μετάσχουν στον διαγωνισμό φορέων και την μείωση των πιθανοτήτων του αιτούντος να του ανατεθεί ο διαγωνισμός. Σε κάθε περίπτωση, άλλωστε, ο ενδιαφερόμενος δεν στερείται έννομης προστασίας όσον αφορά τους εν λόγω όρους της διακήρυξης, διότι μπορεί να μετάσχει στον διαγωνισμό με σχετική επιφύλαξη, ώστε να διατηρήσει την δυνατότητα να αμφισβητήσει με έννομο συμφέρον την νομιμότητά τους κατά την προσβολή οποιασδήποτε επόμενης πράξης διεξαγωγής του διαγωνισμού, η οποία τους εφαρμόζει και προκαλεί ή απειλεί να προκαλέσει συγκεκριμένη βλάβη στον διαγωνιζόμενο, λαμβανομένου, μάλιστα, υπ’ όψιν ότι προκειμένου περί διακηρύξεως δεν εφαρμόζεται σε όλη της την έκταση η αρχή του επικαίρου της προβολής αιτιάσεων. (Μειοψ.). Το Δικαστήριο απέρριψε την αίτηση.


Σύνδεσμος

ΣτΕ 1113/2025 Τμ.Δ - Πλήρες κείμενο »