Πρόσφατη νομολογία
28 Σεπ 2022
ΟλΣτΕ 1682/2022: Συνταγματική η δυνατότητα επιστροφής σε συνταξιούχους του Δημοσίου περικοπών για 11μηνο ανεξαρτήτως άσκησης ή μη προσφυγής
Με την κρινόμενη αίτηση ζητήθηκε, καθ’ ερμηνείαν του δικογράφου, η ακύρωση της Φ.11321/37311/1610/13.10.2020 κοινής αποφάσεως του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών και του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων «Επιστροφή ποσών μειώσεων συντάξεων δημοσίου τομέα», (α) καθ’ ο μέρος προβλέπεται και ρυθμίζεται με αυτήν η επιστροφή ποσών που αντιστοιχούν σε μειώσεις μόνον των προβλεπομένων στην παρ. 1 του άρθρου 33 του ν. 4734/2020 κύριων συντάξεων, οι οποίες (μειώσεις) επιβλήθηκαν κατ’ εφαρμογή της υποπαρ. Β3 της παρ. Β του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 και αφορούν το χρονικό διάστημα από τις 11.6.2015 έως την δημοσίευση του ν. 4387/2016 (12.5.2016), και (β) καθ’ ο μέρος με την προβλεπόμενη στην εν λόγω απόφαση καταβολή των ποσών που αντιστοιχούν στις ως άνω περικοπές κύριων συντάξεων αποσβέννυνται, σύμφωνα με το άρθρο 33 παρ. 4 του ν. 4734/2020, επιπλέον αξιώσεις των συνταξιούχων του δημόσιου τομέα, εφόσον, ως προς τις αξιώσεις αυτές, δεν υπήρχε εκκρεμής δίκη κατά την δημοσίευση του εν λόγω ν. 4734/2020 (8.10.2020). Ο θεσμικός σεβασμός της διοικήσεως και του νομοθέτη προς τη νομολογία των δικαστηρίων, και δη των ανωτάτων, με την έννοια της εφαρμογής της σχετικής αποφάσεως ως νομολογιακού προηγούμενου και στους τελούντες σε όμοιες συνθήκες, αποτελεί, κατ’ αρχήν, ουσιώδη προϋπόθεση για την εμπέδωση του κράτους δικαίου. Όμως, η, υπ’ αυτή την έννοια, «συμμόρφωση» δεν αποτελεί αντικείμενο ελέγχου με βάση την κατά το άρθρο 95 παρ. 5 του Συντάγματος υποχρέωση συμμορφώσεως προς τις δικαστικές αποφάσεις, η οποία αφορά μόνον εκείνους που διετέλεσαν διάδικοι στη σχετική δίκη και νομιμοποιούνται να προβάλλουν παράλειψη, άρνηση ή πλημμελή συμμόρφωση προς τα κριθέντα με την δικαστική αυτή απόφαση όχι όμως και τρίτους οι οποίοι δεν υπήρξαν διάδικοι στην οικεία δίκη και οι οποίοι δεν νομιμοποιούνται σχετικώς. Τα ανωτέρω δεν μεταβάλλονται στην περίπτωση της κατ’ άρθρο 108Α του π.δ/τος 1225/1981 που προστέθηκε με το άρθρο 69 του ν. 4055/2012, Α΄ 51 [ήδη δε κατ’ άρθρο 163 του ν. 4700/2020 - Α΄ 127/29.6.2020] «πρότυπης» ή «πιλοτικής» δίκης ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Διότι, και στην περίπτωση αυτή, κατά το γράμμα και τον σκοπό των σχετικών ρυθμίσεων, η απόφαση επί της εν λόγω δίκης δεσμεύει, όπως ρητώς ορίζεται στον νόμο, μόνον τους διαδίκους της συγκεκριμένης δίκης - τους αρχικούς και τους παρεμβάντες ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου - κατά τα λοιπά δε, η σχετική απόφαση, έχοντας εκδοθεί με τον τρόπο και στον χρόνο που προβλέπεται, συμβάλλει στην επιδιωκόμενη ασφάλεια δικαίου, όχι επεκτείνοντας τη δικονομική της δεσμευτικότητα στις όμοιες εν γένει περιπτώσεις, αλλά συνιστώντας γι’ αυτές, ως προς το γενικότερο ζήτημα που επιλύθηκε, επίκαιρη νομολογία του οικείου ανωτάτου δικαστηρίου, η οποία έχει, μάλιστα, εκδοθεί με ειδική προς τούτο διαδικασία και πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την εκδίκαση ομοίων υποθέσεων, αλλά και από την Διοίκηση κατά την αντιμετώπιση ομοίων υποθέσεων. Υπό τα δεδομένα αυτά, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος ο λόγος, αν έχει την έννοια ότι ο νομοθέτης ήταν υποχρεωμένος, μετά την δημοσίευση της 1277/2018 αποφάσεως του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η οποία εκδόθηκε σε δίκη, στην οποία δεν ήταν διάδικοι οι αιτούσες ενώσεις, να θεσπίσει ρύθμιση, με την οποία να προβλέπει την χορήγηση σε όλα τα μέλη των αιτουσών ενώσεων, των οποίων οι συντάξεις είχαν υποστεί τις κριθείσες με την απόφαση αυτή ως αντισυνταγματικές περικοπές, ποσά αντίστοιχα με το σύνολο των εν λόγω περικοπών, δηλαδή αντίστοιχα με τις περικοπές που επήλθαν από τον χρόνο ενάρξεως ισχύος των διατάξεων του ν. 4093/2012, με τις οποίες οι περικοπές αυτές επιβλήθηκαν, και μάλιστα ανεξαρτήτως αν οι ενδιαφερόμενοι είχαν ασκήσει σχετικά ένδικα βοηθήματα ή είχε συμπληρωθεί ο χρόνος παραγραφής των σχετικών (όλων ή ορισμένων) αξιώσεων. Άλλωστε, πέραν του ότι τα μέλη των αιτουσών ενώσεων, μετά την δημοσίευση της ανωτέρω 1277/2018 αποφάσεως της Ολομελείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, μπορούσαν, επικαλούμενα ως νομολογιακό προηγούμενο την εν λόγω απόφαση, να διεκδικήσουν δικαστικώς ποσά που αντιστοιχούσαν στις ως άνω περικοπές για χρονικά διαστήματα πριν από την 11.6.2015, εφόσον οι σχετικές αξιώσεις δεν είχαν υποπέσει σε παραγραφή, από την επιλογή του νομοθέτη να προβλέψει με το άρθρο 33 του ν. 4734/2020, την καταβολή ποσών, που αντιστοιχούν σε περικοπές που επιβλήθηκαν στις κύριες μόνον συντάξεις για συγκεκριμένο ενδεκάμηνο χρονικό διάστημα, και την απόσβεση περικοπών, μειώσεων και καταργήσεων άλλων συνταξιοδοτικών παροχών δυνάμει του ν. 4093/2012 κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, δεν θίγονται, εν πάση περιπτώσει, τυχόν αξιώσεις των συνταξιούχων στρατιωτικών για άλλα χρονικά διαστήματα, εφόσον δεν έχουν υποπέσει σε παραγραφή.
Σύνδεσμος
ΟλΣτΕ 1682/2022 - Πλήρες κείμενο
