22 Αυγ 2022
Με την κρινόμενη αίτηση οι αιτούντες στρέφονται κατά: α) του .../27.7.2021 εγγράφου του Διοικητικού Διευθυντή του Γ.Ν.Ν.Π. «...» - Γ.Ν.Δ.Α. «...», β) του μέτρου υποχρεωτικού εμβολιασμού τους, επιβληθέντος βάσει του άρθρου 206 παρ. 2 του ν. 4820/2021 «στα πλαίσια της ΠΝΠ (ΦΕΚ Α’ 42/25.2.2020) και της εντολής των Διοικητών της 1ης και της 2ης ΔΥΠΕ να εφαρμοστεί ο υποχρεωτικός εμβολιασμός κατά το Ν. 4820/2021 στην περιοχή εποπτείας τους», που γνωστοποιήθηκαν στους αιτούντες «ειδικά δε στους εργαζόμενους στην 2η ΔΥΠΕ δια των με αριθμό πρωτοκόλλου .../2.8.2021 ενημερωτικού εγγράφου με συνημμένο το με αριθμό πρωτοκόλλου .../27.7.2021 έγγραφο, αμφοτέρων εκδόσεως της 2ης ΔΥΠΕ» και γ) πάσης συναφούς πράξεως και αποφάσεως. Με την αίτηση ακυρώσεως ζητήθηκε να ακυρωθούν «οι προσβαλλόμενες κανονιστικές εκτελεστές διοικητικές πράξεις επειδή δεν είναι σύννομες» και υποχρεώνουν τους αιτούντες «σε εκτέλεση παρανόμων πράξεων και να αναγνωριστεί ο παράνομος και αντισυνταγματικός χαρακτήρας του ν. 4820/2021, που επιβάλλει τον υποχρεωτικό εμβολιασμό. Κατά τα άρθρα 95 παρ. 1 στοιχ. α΄ του Συντάγματος και 45 παρ. 1 του π.δ. 18/1989, η αίτηση ακυρώσεως ασκείται κατά των εκτελεστών πράξεων των διοικητικών αρχών και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου. Το Σύνταγμα, προβλέποντας με την προαναφερόμενη διάταξη του άρθρου 95 παρ. 1 στοιχ. α΄ τον ακυρωτικό έλεγχο των πράξεων των διοικητικών αρχών μέσω του ενδίκου βοηθήματος της αιτήσεως ακυρώσεως, αποκλείει την άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως κατά των πράξεων της νομοθετικής λειτουργίας. Ο αποκλεισμός του ακυρωτικού ελέγχου των πράξεων της νομοθετικής λειτουργίας ισχύει και στην περίπτωση του τυπικού απλώς νόμου, δηλαδή στην περίπτωση κατά την οποία ο νόμος δεν θεσπίζει γενικούς κανόνες δικαίου, αλλά εισάγει ατομικές ρυθμίσεις, μη κωλυόμενος σε τούτο από το Σύνταγμα. Ακόμα δε και όταν η εκ του νόμου ατομική ρύθμιση έννομης σχέσεως ή καταστάσεως είναι εξαντλητική και δεν καταλείπεται στην εκτελεστική λειτουργία αρμοδιότητα για την έκδοση εκτελεστών διοικητικών πράξεων, ο ακυρωτικός δικαστής τηρώντας τον κανόνα του άρθρου 95 παρ. 1 στοιχ. α΄ του Συντάγματος αδυνατεί να ελέγξει ευθέως την, υπό μορφή τυπικού νόμου, ατομική ρύθμιση. Δύναται, όμως, στην περίπτωση αυτή, εν όψει των οριζομένων στο άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος, το οποίο κατοχυρώνει το ατομικό δικαίωμα παροχής δικαστικής προστασίας, εκδήλωση της οποίας είναι και ο κατά το άρθρο 95 παρ. 1 στοιχ. α΄ του Συντάγματος ακυρωτικός έλεγχος, να δέχεται ως προσβλητή ενώπιόν του κάθε πράξη οργάνου της Διοικήσεως η οποία εκδίδεται προς εκτέλεση των οριζομένων στο νόμο, έστω και αν η έκδοσή της δεν προβλέπεται ρητώς σ’ αυτόν. Τούτο διότι, άλλως, ο θιγόμενος από την ατομική ρύθμιση του νόμου και μη δυνάμενος να ζητήσει ευθέως την ακύρωσή της θα στερείτο του δικαιώματος δικαστικής προστασίας, κατά παράβαση του άρθρου 20 παρ. 1 του Συντάγματος, η δε, κατά το Σύνταγμα, εξουσία του νομοθέτη να θεσπίζει ατομικές ρυθμίσεις δεν παρέχεται ανεξαρτήτως των συνεπειών που μπορεί να έχει στην πραγμάτωση των συνταγματικών επιταγών και, επομένως, δεν μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη στέρηση του δικαιώματος για παροχή δικαστικής προστασίας. Πάντως, στέρηση του δικαιώματος δικαστικής προστασίας των θιγομένων από ατομικές ρυθμίσεις νόμου και μη δυναμένων να ζητήσουν ευθέως την ακύρωσή τους, δεν υφίσταται, αν ο νόμος, πέραν των ατομικών αυτών ρυθμίσεων, προβλέπει την έκδοση, συναφών προς τις ρυθμίσεις αυτές εκτελεστών διοικητικών πράξεων, των οποίων οι θιγόμενοι δύνανται να ζητήσουν παραδεκτώς την ακύρωση και μέσω της προσβολής των οποίων μπορεί να ελεγχθεί παρεμπιπτόντως η προς το Σύνταγμα και τους υπερνομοθετικής ισχύος κανόνες δικαίου συμφωνία των ατομικών ρυθμίσεων του νόμου. Εν προκειμένω, τα προσβαλλόμενα έγγραφα, όχι μόνο δεν μπορεί να χαρακτηριστούν ως κανονιστικές διοικητικές πράξεις, αλλά στερούνται παντελώς εκτελεστού χαρακτήρα, εφ’ όσον με αυτά ενημερώνονται απλώς οι παραλήπτες τους (μεταξύ των οποίων, πάντως, δεν περιλαμβάνονται οι αιτούντες) σχετικά με την εκ του νόμου επιβαλλόμενη υποχρέωση προς εμβολιασμό, καθώς και τις ώρες που αυτός θα πραγματοποιηθεί. Πρόκειται, επομένως, για πράξεις οι οποίες, ως ενημερωτικού χαρακτήρα, μη εκτελεστές πράξεις, προσβάλλονται απαραδέκτως. Περαιτέρω, η διάταξη του άρθρου 206 του ν. 4820/2021 δεν συνιστά ούτε υποκρύπτει, κατά το ουσιαστικό της περιεχόμενο, ατομικές διοικητικές πράξεις. Η διάταξη του άρθρου 206 του ν. 4820/2021 συναπαρτίζει από κοινού με άλλες διατάξεις του νόμου ενιαίο σύνολο κανονιστικών ρυθμίσεων, με τις οποίες θεσπίζεται, για επιτακτικούς λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, η υποχρέωση εμβολιασμού του προσωπικού αφ’ ενός των ιδιωτικών και δημόσιων μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων και ατόμων με αναπηρία και αφ’ ετέρου των ιδιωτικών και δημόσιων δομών υγείας. Συνεπώς, απαραδέκτως προσβάλλεται ευθέως το άρθρο 206 παρ. 2 του ν. 4820/2021 με την ένδικη αίτηση ακυρώσεως. Περαιτέρω, εφ’ όσον, κατά τα ανωτέρω, η επίμαχη ρύθμιση δεν συνιστά ατομική ρύθμιση, αλλά ούτε και υποκρύπτει ατομικές διοικητικές πράξεις, δεν μπορεί να θεωρηθεί, βάσει της παρατεθείσας νομολογίας, ότι τα προσβαλλόμενα ενημερωτικά έγγραφα παραδεκτώς προσβάλλονται ενώπιον του Δικαστηρίου με την ένδικη αίτηση ακυρώσεως. Τούτο δε, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η πληττόμενη ρύθμιση της παρ. 2 του άρθρου 206 του ν. 4820/2021 δεν περιέχει εξαντλητική ρύθμιση, αλλά συνδέεται αρρήκτως με τις λοιπές ρυθμίσεις του εν λόγω άρθρου, το οποίο στην μεν παρ. 7 παρέχει στην Διοίκηση νομοθετική εξουσιοδότηση για την έκδοση κανονιστικών διοικητικών πράξεων, στην δε παρ. 6 περ. α, που αφορά ειδικώς την περίπτωση εργαζομένων των παρ. 1 και 2 σε φορείς του δημοσίου τομέα, υπό την έννοια της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014, προβλέπεται η έκδοση ατομικών πράξεων. Οι πράξεις αυτές (κανονιστικές και ατομικές) μπορεί να προσβληθούν με τα κατάλληλα ένδικα βοηθήματα ενώπιον των αρμοδίων δικαστηρίων, μέσω δε της προσβολής των πράξεων αυτών μπορεί να ελεγχθεί παρεμπιπτόντως η προς το Σύνταγμα και τους υπερνομοθετικής ισχύος κανόνες δικαίου συμφωνία των ρυθμίσεων του ν. 4820/2021. Συνεπώς οι αιτούντες δεν στερούνται του κατά το άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος δικαιώματος δικαστικής προστασίας. Τέλος, μετά την άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως εκδόθηκαν οι Δ1α/Γ.Π.οικ. 50933/13.8.2021 και Δ1α/ΓΠ.οικ.52796/27.8.2021 κανονιστικές υπουργικές αποφάσεις, σχετικά με την παρακολούθηση και τον τρόπο ελέγχου της συμμορφώσεως με την υποχρέωση εμβολιασμού κατά του κορωνοϊού COVID-19. Οι εν λόγω αποφάσεις δεν μπορεί να θεωρηθούν συμπροσβαλλόμενες, εφ’ όσον δεν υφίσταται παραδεκτώς προσβαλλόμενη πράξη, αλλά υπόκεινται αυτοτελώς σε αίτηση ακυρώσεως.