Πρόσφατη νομολογία
3 Αυγ 2020
ΟλομΑΠ 1/2020: Απάτη για την χορήγηση τραπεζικού δανείου. Αναίρεση αθωωτικής απόφασης υπέρ του νόμου, λόγω έλλειψης αιτιολογίας & εσφαλμένης εφαρμογής διάταξης
Αναιρείται υπέρ του νόμου, κατόπιν αιτήσεως του Αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, η υπ’ αριθμ. 188/2018 απόφαση Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Κρήτης, ως προς το μέρος της κήρυξης αθώων των κατηγορουμένων για το αδίκημα της κατ' εξακολούθηση απάτης από κοινού σε βάρος της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, με ζημία που υπερβαίνει συνολικά το ποσό των 150.000 ευρώ. Ο Άρειος Πάγος έκρινε ότι η προσβαλλόμενη απαλλακτική απόφαση δεν είναι επαρκώς αιτιολογημένη, καθώς δεν έλαβε υπόψη και δεν συνεκτίμησε ορισμένα αποδεικτικά μέσα που εισφέρθηκαν κατά την αποδεικτική διαδικασία. Συγκεκριμένα, δεν έλαβε υπόψη σημαντικά έγγραφα, όπως η έκθεση εκτίμησης πιστοποιημένων εκτιμητών και η ιδιωτική επιστολή μεταξύ δύο εκ των κατηγορουμένων που προσκομίστηκαν από την πολιτικώς ενάγουσα, αλλά και ορισμένη μαρτυρική κατάθεση ενώπιον του δικαστηρίου της ουσίας. Επιπλέον, το δικαστήριο της ουσίας παραβίασε εκ πλαγίου, άλλως εσφαλμένα εφάρμοσε την διάταξη του άρθρου 386 παρ. 3 περ. β' του προϊσχύσαντος ΠΚ, καθώς στο πόρισμα της προσβαλλόμενης απόφασης, που περιλαμβάνεται στο συνδυασμό του σκεπτικού με το διατακτικό και ανάγεται στα στοιχεία και την ταυτότητα του εγκλήματος, έχουν εμφιλοχωρήσει ασάφειες, αντιφάσεις ή λογικά κενά. Έτσι, ενώ δέχθηκε ότι οι κατηγορούμενοι είχαν μειωμένη πιστοληπτική ικανότητα και δεν διέθεταν ικανά εισοδήματα, έκρινε ότι η αρμόδια υπηρεσία της τράπεζας δεν παραπλανήθηκε από τους κατηγορούμενους. Επίσης, ενώ δέχθηκε ότι οι φάκελοι που υποβλήθηκαν για την χορήγηση των δανείων είχαν ατέλειες, παρά ταύτα αντιφατικά απέδωσε την μη εξυπηρέτηση των δανείων στην οικονομική κρίση. Εξάλλου, δεν προσδιόρισε τις παρατυπίες και αντικανονικές ενέργειες που δέχεται εντούτοις ότι υπήρξαν κατά την χορήγηση των δανείων.
Μεταξύ άλλων, ο Άρειος Πάγος επισημαίνει ότι, όπως έχει κατ’ επανάληψη κριθεί σε ανάλογες περιπτώσεις, γεγονότα στα πλαίσια του εγκλήματος της απάτης συνιστούν α) η φερεγγυότητα του δράστη, ο οποίος επικαλούμενος αυτήν ψευδώς παραπλανά τον παθόντα και τον δανειοδοτεί για την αγορά συγκεκριμένου ακινήτου και β) η αξία ενός ακινήτου, την οποία ο δράστης ψευδώς επικαλείται, ορίζοντάς την σε υψηλότερο ποσό από αυτό που πραγματικά έχει στην αγορά και έτσι παραπλανά τον παθόντα και τον δανειοδοτεί για την αγορά του ακινήτου στην υψηλότερη αυτή αξία του.
Επιπλέον, ο Άρειος Πάγος υπενθυμίζει ότι, οι δικονομικοί νόμοι, αν δεν ορίζουν με μεταβατική διάταξη το αντίθετο, έχουν άμεση εφαρμογή από την έναρξη ισχύος τους και, ως εκ τούτου, κάθε μη διεξαχθείσα ακόμη δίκη, διεξάγεται σύμφωνα με το νέο ΚΠΔ. Αντίθετα, εφαρμόζονται οι ευμενέστεροι ουσιαστικοί ποινικοί νόμοι, που επιλέγονται μετά από σύγκριση των σχετικών διατάξεων, έτσι ώστε να εφαρμόζεται πάντα η επιεικέστερη διάταξη και όχι ο νόμος ως ενιαίο "όλον". Αν από τη σύγκριση προκύψει ότι ο κατηγορούμενος, όπως κατηγορείται, επιβαρύνεται το ίδιο από όλους τους νόμους, τότε εφαρμοστέος είναι ο νόμος που ίσχυε κατά το χρόνο τέλεσης της πράξης, διαφορετικά, εφαρμόζεται ο νεότερος επιεικέστερος νόμος. Επιεικέστερος είναι ο νόμος που προβλέπει χαμηλότερο ανώτατο όριο του είδους της ποινής, ενώ αν το ανώτατο όριο είναι το ίδιο, επιεικέστερος είναι αυτός που προβλέπει μικρότερο κατώτατο όριο. Επιπλέον, για το χαρακτηρισμό ενός νόμου ως επιεικέστερου ή μη λαμβάνεται κατ' αρχήν υπόψη το ύψος της απειλούμενης ποινής φυλάκισης ή κάθειρξης, που θεωρείται βαρύτερη της χρηματικής, επί ίσων δε ποινών φυλάκισης ή κάθειρξης, λαμβάνεται υπόψη και η χρηματική ποινή. Επίσης, επιεικέστερος είναι ο νόμος, ο οποίος δεν περιλαμβάνει την επιβαρυντική περίπτωση, υπό την οποία ασκήθηκε η ποινική δίωξη. Ειδικά ως προς την υπό κρίση πράξη της απάτης, επιεικέστερη είναι η διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 386 του παλιού ΠΚ αντί αυτής της παρ. 1 εδ. β΄ του ίδιου άρθρου του νέου ΠΚ, καθώς δεν προβλέπει χρηματική ποινή, ενώ δεν εφαρμόζεται πλέον ο καταργηθείς στο σύνολό του Ν. 1608/1951.
Σύνδεσμος
ΟλομΑΠ (Ποιν.) 1/2020 - Πλήρες κείμενο
