|
 |
|
|
|
|
|
Ο προσφεύγων στην παρούσα υπόθεση (30958/13) είναι Έλληνας υπήκοος που γεννήθηκε το 1951 και ζει στην Αθήνα. Εργάζεται ως δικηγόρος στην Ελλάδα από το 1976. Τον Ιούλιο του 2010, η Εισαγγελία Εφετών Αθηνών διέταξε την έρευνα επαγγελματικών χώρων του προσφεύγοντος στο πλαίσιο ποινικής έρευνας για εγκληματική οργάνωση τα μέλη της οποίας ήταν ύποπτα για συμμετοχή σε αδικήματα όπως η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και η δωροδοκία δικαστών. Η έρευνα διήρκεσε 12 ημέρες και διεξήχθη από αστυνομικό συνοδευόμενο από αναπληρωτή εισαγγελέα. Μια γειτόνισσα, η οποία δεν είχε καμία νομική γνώση, ενήργησε ως μάρτυρας κατά τη διάρκεια της έρευνας. Οι αρχές κατέσχεσαν έναν υπολογιστή και εκατοντάδες έγγραφα, συμπεριλαμβανομένων αρχείων πελατών σχετικών με δικαστικές υποθέσειςκαι φορολογικά έγγραφα. Καταρτίστηκαν δώδεκα εκθέσεις κατάσχεσης 372 σελίδων. Τον Μάιο του 2012, κινήθηκαν διαδικασίες εναντίον πολλών ατόμων, μεταξύ των οποίων ο συμπεριλαμβανόταν και ο προσφεύγων. Τον επόμενο μήνα ο προσφεύγων ζήτησε από το Δικαστήριονα αποδείξει ότι η έρευνα και η κατάσχεση ήταν παράνομες και ότι όλα τα κατασχεθέντα αντικείμενα και έγγραφα έπρεπε να του επιστραφούν σε εκείνον. Επικαλέστηκε, μεταξύ άλλων, την αρχή της προστασίας του επαγγελματικού απορρήτου, σύμφωνα με το άρθρο 262 § 3 ΚΠΔ. Το αίτημά του του κρίθηκε αβάσιμο και ο Εισαγγελέας του Αρείου αρνήθηκε την υποβολή αίτησης αναίρεσης κατά της απόφασης αυτής.
Βασιζόμενος ειδικότερα στο άρθρο 8 της ΕΣΔΑ (σεβασμός της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής), ο προσφεύγωνδιαμαρτυρήθηκε για τους όρους υπό τους οποίους διεξήχθη η έρευναστους χώρους του γραφείου του.
Το ΕΔΔΑ επεσήμανε ότι οι έρευνες ή οι έλεγχοι στην κατοικία ή στο γραφείο δικηγόρου που ασκεί νομίμως το επάγγελμά του, πρέπει να συνοδεύονται από ειδικές διαδικαστικές εγγυήσεις. Στην προκειμένη περίπτωση, η ιδιότητα του προσφεύγοντος ως δικηγόρου ήταν γνωστή στις αρχές και η έρευνα, η οποία οδήγησε στην κατάσχεση εγγράφων και ηλεκτρονικών υπολογιστών που του ανήκαν, αποτελούσε παρέμβαση στο δικαίωμά του για σεβασμό της «οικίας» του και της«αλληλογραφίας» του. Η παρέμβαση αυτή ήταν σύμφωνη με το νόμο και επιδίωκε έναν θεμιτό στόχο: την πρόληψη εγκληματικών ενεργειών.
Ως προς το αν η παρέμβαση ήταν αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία, το ΕΔΔΑεπεσήμανε ότι το ένταλμα έρευνας του εισαγγελέα είχε συνταχθεί με γενικούς όρους και ότι η ελληνική νομοθεσία δεν προέβλεπε προηγούμενο έλεγχο. Ο προσφεύγων δεν ήταν παρών κατά τη διάρκεια της έρευνας, η οποία διήρκεσε 12 ημέρες και δεν υπήρχε κανένα στοιχείο στο φάκελο που να αποδεικνύειότι οι ανακριτικές αρχέςεπιχείρησαν να τον ενημερώσουν για τη δράση τους, ενώ σύμφωνα με τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας κατά την διεξαγωγή της έρευνας, οι κάτοχοι των χώρων πρέπει να είναι παρόντες. Επιπλέον, οι αρχές κατέσχεσαν υπολογιστές και εκατοντάδες έγγραφα, συμπεριλαμβανομένων αρχείων πελατών. Η παρουσία ενός γείτονα ως ανεξάρτητου μάρτυρα δεν αποτελούσε επαρκή εγγύηση, διότι δεν διέθετε νομικές γνώσεις και δεν ήταν σε θέση να εντοπίσει έγγραφα που αφορούσαν τις περιπτώσεις πελατών που καλύπτονταν από επαγγελματικό απόρρητο. Επίσης, δεν υπήρξε μεταγενέστερος δικαστικός έλεγχος (ex post facto) και δεν διευκρινίστηκε εάν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και τα έγγραφα που είχαν κατασχεθεί είχαν άμεση σχέση με το αδίκημα που ερευνήθηκε. Επιπλέον, τα κατασχεθέντα αντικείμενα φυλάσσονταν από τις αρχές και ο προσφεύγων δεν είχε ακόμη πρόσβαση σε αυτά. Επισημαίνεται ότι ένα άτομο, ο εισαγγελέας είχε διεξαγάγει προκαταρκτική έρευνα εναντίον του προσφεύγοντος και είχε εκδώσει ένταλμα έρευνας και κατάσχεσης. Όταν ο προσφεύγων αμφισβήτησε τη νομιμότητα των ανωτέρω μέτρων ενώπιον του Δικαστηρίου, ο ίδιος Εισαγγελέας που ήταν υπεύθυνος για την υπόθεση κατέθεσε πρόταση στο Δικαστήριο, το οποίο την ενέκρινε, αποδεχόμενο όλους τους ισχυρισμούς του Εισαγγελέα και χωρίς να ακούει τους ισχυρισμούς και τις προτάσεις του προσφεύγοντος, καθώς αυτό δεν προβλεπόταν στο εσωτερικό δίκαιο.
Ενόψει των ανωτέρω, το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι τα διαδικαστικά ελαττώματα ήταν τέτοια, ώστε η έρευνα και η κατάσχεση που πραγματοποιήθηκαν στο δικηγορικό γραφείο του προσφεύγοντος δεν μπορούσε να θεωρηθεί εύλογη και ανάλογη προς την επιδίωξη των νόμιμων σκοπών στο πλαίσιο μιας δημοκρατικής κοινωνίας, ώστε να διασφαλίζεται ο σεβασμός της ιδιωτικής κατοικίας.
Συνεπώς, υπήρξε παραβίαση του Άρθρου 8 της ΕΣΔΑ.
Ολόκληρο το κείμενο της απόφασης στα γαλλικά είναι διαθέσιμο εδώ.
| Όροι χρήσης - Πολιτική απορρήτου - Χρήση Cookies |
|
© 2014-24 Εκδόσεις Σάκκουλα ΑΕ (Αθήνα, Θεσσαλονίκη), v.2 |
