Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου με την απόφαση της 30ης Μαρτίου 2017 στην υπόθεση Γραμμοσένης κ.α. κατά Ελλάδας (αρ. προσφυγής 16287/13) έκρινε ότι η μακρόχρονη κράτηση σε χώρους που δεν είναι προορισμένοι γι’ αυτόν τον σκοπό παραβιάζει το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ.

Οι προσφεύγοντες άσκησαν αίτηση ενώπιον του ΕΔΔΑ εξαιτίας των συνθηκών κράτησης που επικρατούν στα κρατητήρια της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης της Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα, οι προσφεύγοντες εστίασαν, μεταξύ άλλων, στον υπερπληθυσμό, την έλλειψη φωτισμού και εξαερισμού, την απουσία δυνατότητας προαυλισμού, την ποιότητα και την ποσότητα της σίτισης. Σύμφωνα με την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πρόληψη των βασανιστηρίων, την οποία έλαβε υπόψη του το Δικαστήριο, οι συνθήκες κράτησης που επικρατούν σε ορισμένα αστυνομικά τμήματα της Χώρας είναι ακατάλληλες προκειμένου για κράτηση που υπερβαίνει ακόμη και τις 24 ώρες.

Το Δικαστήριο απέρριψε την ένσταση της Κυβέρνησης για καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος προσφυγής. Προκειμένου μία τέτοια ένσταση να γίνει δεκτή στις περιπτώσεις απόκρυψης στοιχείων από το Δικαστήριο ή κατάθεσης ψευδών στοιχείων, θα πρέπει να θεμελιώνεται επαρκώς η πρόθεση του προσφεύγοντα να παραπλανήσει το Δικαστήριο.

Για τον υπολογισμό της προθεσμίας των έξι μηνών ώστε να ασκηθεί παραδεκτά η προσφυγή, θα πρέπει το εσωτερικό ένδικο μέσο που ασκήθηκε να είναι αποτελεσματικό και προσήκον για την συγκεκριμένη υπόθεση. Στις περιπτώσεις που η παραβίαση αφορά σε διαρκή κατάσταση, η έναρξη της προθεσμίας εκκινεί από τη λήξη της κατάστασης αυτής. Τέτοια περίπτωση υφίσταται στις περιπτώσεις κράτησης, ακόμη και αν έχει μεταβληθεί ο τόπος κράτησης, εφόσον οι συνθήκες είναι όμοιες και δεν συντελέστηκε μεταφορά από αστυνομικό τμήμα σε φυλακή.

Δεν ευσταθεί η ένσταση μη εξάντλησης εσωτερικών ενδίκων μέσων, διότι το ένδικο μέσο της αποζημίωσης που προτείνει η Κυβέρνηση βάσει του άρθρου 105 ΕισΝΑΚ σε συνδυασμό με το άρθρο 57 ΑΚ ή το άρθρο 3 ΕΣΔΑ δεν κρίνεται αποτελεσματικό από το Δικαστήριο.

Σύμφωνα με το Δικαστήριο, πέραν των επιμέρους ανεπαρκειών όσον αφορά τις συνθήκες κράτησης στα αστυνομικά κρατητήρια, η ίδια η μακρόχρονη κράτηση σε χώρους που δεν είναι προορισμένοι γι’ αυτόν τον σκοπό παραβιάζει το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ. Επίσης, η έλλειψη αποτελεσματικού εσωτερικού ενδίκου μέσου γι’ αυτές τις περιπτώσεις παραβιάζει το άρθρο 13 της ΕΣΔΑ. 

Ολόκληρο το κείμενο της απόφασης στα αγγλικά είναι διαθέσιμο εδώ.