Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου με την απόφαση της 5^ης Σεπτεμβρίου 2017 (Υπόθεση Bărbulescu v. Romania, αρ. προσφυγής 61496/08) έκρινε ότι ο εργοδότης μπορεί να παρακολουθήσει την ηλεκτρονική αλληλογραφία υπαλλήλου της επιχείρησης υπό όρους.

Η παρούσα υπόθεση αφορά απόλυση Ρουμάνου υπηκόου από την εταιρεία στην οποία ο τελευταίος εργαζόταν, όταν η διοίκηση της εταιρείας έλεγξε το περιεχόμενο του επαγγελματικού του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και διαπίστωσε την ανταλλαγή μηνυμάτων του υπαλλήλου με συγγενικά του πρόσωπα. Μετά την δικαίωση της εταιρείας από τη ρουμανική δικαιοσύνη, ο υπάλληλος προσέφυγε στο ΕΔΔΑ επικαλούμενος  παραβίαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ, με το οποίο προστατεύεται το δικαίωμα στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή, καθώς και το δικαίωμα αλληλογραφίας.

Το Δικαστήριο, σε ένα πρώτο στάδιο κατά την εξέταση της υπόθεσης, επισημαίνει ότι ο όρος «ιδιωτική ζωή» είναι εξαιρετικά διευρυμένος, γεγονός που καθιστά δύσκολο έναν επαρκή και πλήρη ορισμό του. Στο πλαίσιο του όρου αυτού ενδέχεται να εντάσσονται –μεταξύ άλλων- επαγγελματικές δραστηριότητες ή ενέργειες που λαμβάνουν χώρα στην δημόσια σφαίρα. Περαιτέρω, οι περιορισμοί στην επαγγελματική ζωή ενός ιδιώτη ενδέχεται να εμπίπτουν στο άρθρο 8, εφόσον έχουν επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο το άτομο διαμορφώνει την κοινωνική του ταυτότητα αναπτύσσοντας σχέσεις με άλλα πρόσωπα. Επιπλέον, ο όρος «αλληλογραφία» δεν συνοδεύεται από επιθετικό προσδιορισμό αντίστοιχο εκείνου που συνοδεύει τον όρο «ζωή» στο γράμμα του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ. Έχει κριθεί, ωστόσο, από το ΕΔΔΑ ότι οι τηλεφωνικές συνδιαλέξεις καλύπτονται από τους όρους «ιδιωτική ζωή» και «αλληλογραφία» υπό την έννοια του άρθρου 8 ΕΣΔΑ, κάτι που ισχύει και όταν π.χ. οι τηλεφωνικές συνδιαλέξεις πραγματοποιούνται και σε εργασιακούς χώρους. Το ίδιο ισχύει και για τα μηνύματα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Στην παρούσα υπόθεση, προκύπτει ότι ο αιτών είχε ενημερωθεί σχετικά με την απαγόρευση χρήσης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για προσωπικούς λόγους, σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας της επιχείρησης, ωστόσο δεν είναι σαφές ότι είχε ενημερωθεί πριν από την παρακολούθηση της αλληλογραφίας του ότι επρόκειτο να λάβει χώρα μια τέτοια ενέργεια.

Ενόψει των ανωτέρω παρατηρήσεων, το ΕΔΔΑ δέχτηκε ότι καταρχήν είναι ανεκτές αφενός όρος εργασίας που απαγορεύει σε υπαλλήλους τη χρήση εταιρικών λογαριασμών επικοινωνίας για προσωπικούς λόγους, αφετέρου η δυνατότητα του εργοδότη να ελέγχει την τήρηση των παραπάνω υποχρεώσεων αποκτώντας σχετική πρόσβαση. Ωστόσο, η πρόσβαση σε ηλεκτρονική αλληλογραφία εργαζομένου και κυρίως η ανάγνωση των μηνυμάτων του αντίκειται στο άρθρο 8 της ΕΣΔΑ, εφόσον ο εργαζόμενος δεν έχει ενημερωθεί προηγουμένως για την συγκεκριμένη πρακτική της επιχείρησης και δεν έχει εκφράσει την ρητή του συναίνεση

Κατά συνέπεια, το ΕΔΔΑ δέχεται ότι ο εργοδότης δύναται να αποκτήσει πρόσβαση σε λογαριασμό υπαλλήλου της επιχείρησης εφόσον:

α) η αλληλογραφία εμπεριέχεται σε επαγγελματικό λογαριασμό και όχι σε προσωπικό,

β) έχει γνωστοποιηθεί στον υπάλληλο ότι η αλληλογραφία του θα επιτηρείται και ο τελευταίος έχει δώσει την συγκατάθεσή του.

Το πλήρες κείμενο της απόφασης στα αγγλικά είναι διαθέσιμο εδώ.