Πρόσφατη νομολογία
26 Απρ 2024
ΔΕΕ της 11.4.2024, C-173/23: Ερμηνεία των άρθρων 6 §1 & 7 §1 της Οδηγίας 93/13 ως προς τη καταχρηστικότητα ρήτρας σε σύμβαση μεταφοράς μεταξύ επιβάτη & αερομεταφορέα
Το αιτούν δικαστήριο εμπορικών διαφορών αριθ. 1 της Πάλμα ντε Μαγιόρκα, Ισπανία (Juzgado de lo Mercantil n.o 1 de Palma de Mallorca), στο πλαίσιο της δίκης Eventmedia Soluciones SL (εκδοχέας της απαίτησης επιβάτη προγραμματισμένης αεροπορικής μεταφοράς) κατά Air Europa Líneas Aéreas SAU, υπέβαλε αίτηση προδικαστικής απόφασης αναφορικά με την ερμηνεία των διατάξεων 6 §1 και 7 §1 της Οδηγίας 93/13/ΕΟΚ ως προς τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές, με αφορμή το περιεχόμενο του επίδικου αντικειμένου της υπόθεσης, ήτοι την αποκατάσταση της ζημίας που προκλήθηκε ένεκα καθυστέρησης της μεταφοράς των αποσκευών επιβάτη σε πτήση της Air Europa. Ειδικότερα, σύμφωνα με το ιστορικό, ο καταγγέλλων επιβάτης αεροπορικής μεταφοράς, του οποίου οι αποσκευές καθυστέρησαν να παραδοθούν κατόπιν πτήσης από τη Μαδρίτη (Ισπανία) προς το Cancún (Μεξικό), εκχώρησε την απαίτησή του για αποζημίωση έναντι της αεροπορικής εταιρίας Air Europa στην Eventmedia, εμπορική εταιρεία. Κατά τη σχετική νομοθεσία (ά. 19 ΣυμβΜοντρ1999), ο μεταφορέας ευθύνεται μεν για τη ζημία που προκαλείται εξ αιτίας της καθυστέρησης της αεροπορικής μεταφοράς επιβατών, αποσκευών ή φορτίου, αλλά όχι για τη ζημία που προκαλείται λόγω καθυστέρησης εάν αποδείξει ότι αυτός, οι υπάλληλοι και οι πράκτορές του έλαβαν όλα τα μέτρα τα οποία μπορούν να επιβάλλονται ευλόγως για να αποφευχθεί η ζημία ή ότι ήταν αδύνατον σε αυτόν ή τους υπαλλήλους ή τους πράκτορές του να λάβουν τα εν λόγω μέτρα. Συνάμα, όπως ορίζει η πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, το σύστημα προστασίας που εισάγει η Οδηγία 93/13, ερείδεται στην παραδοχή ότι ο καταναλωτής βρίσκεται σε ασθενέστερη θέση έναντι του επαγγελματία, τόσο ως προς τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης όσο και ως προς το επίπεδο πληροφόρησης, και, ένεκα τούτου, το άρθρο 6 §1 Οδηγίας προβλέπει ότι οι καταναλωτές δεν δεσμεύονται από τις καταχρηστικές ρήτρες (διάταξη αναγκαστικού δικαίου). Εν προκειμένω, το ΔΕΕ απεφάνθη ότι τα άρθρα 6 §1 και 7 §1 της Οδηγίας 93/13/ΕΟΚ έχουν την έννοια ότι ο εθνικός δικαστής δεν υποχρεούται να εξετάσει αυτεπαγγέλτως τον ενδεχομένως καταχρηστικό χαρακτήρα ρήτρας που περιλαμβάνεται σε σύμβαση μεταφοράς συναφθείσα μεταξύ επιβάτη και αερομεταφορέα και απαγορεύει την εκχώρηση των δικαιωμάτων του επιβάτη έναντι του αερομεταφορέα, όταν επιλαμβάνεται αγωγής αποζημίωσης ασκηθείσας κατά του αερομεταφορέα από εμπορική εταιρία στην οποία έχει εκχωρηθεί η απαίτηση του επιβάτη προς αποζημίωση, εφόσον η εταιρία αυτή έχει ή είχε πράγματι τη δυνατότητα να επικαλεστεί, ενώπιον του εθνικού δικαστή, τον ενδεχομένως καταχρηστικό χαρακτήρα της επίμαχης ρήτρας. Επιπλέον, η αρχή της ισοδυναμίας έχει την έννοια ότι όταν, δυνάμει των κανόνων του εσωτερικού δικαίου, ο εθνικός δικαστής έχει τη δυνατότητα ή την υποχρέωση να εκτιμήσει αυτεπαγγέλτως αν μια συμβατική ρήτρα αντιβαίνει στους εθνικούς κανόνες δημοσίας τάξης, πρέπει επίσης να έχει τη δυνατότητα ή την υποχρέωση να εκτιμήσει αυτεπαγγέλτως αν μια τέτοια ρήτρα αντιβαίνει στο άρθρο 6 της Οδηγίας 93/13, εφόσον έχει στη διάθεσή του τα αναγκαία προς τούτο νομικά και πραγματικά στοιχεία. Τέλος, κατά το Δικαστήριο, η αρχή της εκατέρωθεν ακρόασης έχει την έννοια ότι ο εθνικός δικαστής, εφόσον διαπιστώσει αυτεπαγγέλτως τον καταχρηστικό χαρακτήρα ρήτρας που περιλαμβάνεται σε σύμβαση μεταφοράς συναφθείσα μεταξύ επιβάτη και αερομεταφορέα, στο πλαίσιο αγωγής αποζημίωσης ασκηθείσας κατά του αερομεταφορέα από εμπορική εταιρία στην οποία εκχωρήθηκε η απαίτηση του επιβάτη έναντι του αερομεταφορέα προς αποζημίωση, δεν υποχρεούται ούτε να ενημερώσει σχετικά τον επιβάτη ούτε να τον ρωτήσει αν προτίθεται να επικαλεστεί τον καταχρηστικό χαρακτήρα της ρήτρας αυτής ή αν συγκατατίθεται στην εφαρμογή της. Αντιθέτως, ο εθνικός δικαστής οφείλει να ενημερώσει σχετικά τους διαδίκους της εκκρεμούς ενώπιόν του διαφοράς, προκειμένου να τους παράσχει τη δυνατότητα να υποστηρίξουν, έκαστος, τα επιχειρήματά τους στο πλαίσιο κατ’ αντιμωλία συζήτησης, και να βεβαιωθεί ότι η εκδοχέας εμπορική εταιρία επιθυμεί να κηρυχθεί η επίμαχη ρήτρα ανεφάρμοστη.
Σύνδεσμος
ΔΕΕ της 11.4.2024, C-173/23, Αίτηση προδικαστικής απόφασης, Eventmedia Soluciones SL κατά Air Europa Líneas Aéreas SAU - Πλήρες κείμενο
