22 Δεκ 2025
Το αιτούν δικαστήριο (Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της Λιθουανίας) κατέθεσε στο ΔΕΕ αίτηση προδικαστικής απόφασης, στο πλαίσιο της δίκης «I. J. κατά ‘Registrų centras’ VĮ», με αντικείμενο την ερμηνεία του άρθρου 21 § 1 ΣΛΕΕ, ενώ η ένδικη διαφορά σχετίζεται με την απόρριψη, από το κεντρικό μητρώο, της αίτησης που υπέβαλε η I. J., εκκαλούσα της κύριας δίκης και πολίτης της Ένωσης, εγγεγραμμένη στο λιθουανικό μητρώο πληθυσμού, για την καταχώριση δεδομένων σχετικών με το καθεστώς περιουσιακών σχέσεων των συζύγων στο εθνικό μητρώο γαμικών συμφώνων. Αναλυτικά, το αιτούν δικαστήριο διερωτάται εάν το περιεχόμενο της διάταξης του άρθρου 21 § 1 ΣΛΕΕ έχει την έννοια ότι αντιτίθεται σε ρύθμιση κράτους μέλους η οποία εξαρτά την καταχώριση στο εθνικό μητρώο γαμικών συμφώνων ενός γαμικού συμφώνου που έχει συναφθεί σε άλλο κράτος μέλος από την προϋπόθεση αναγραφής, στο σύμφωνο αυτό, του χορηγούμενου από το πρώτο κράτος μέλος προσωπικού αριθμού αναγνώρισης τουλάχιστον ενός εκ των δύο συζύγων, ενώ τέτοια προϋπόθεση δεν προβλέπεται για την καταχώριση στο εν λόγω μητρώο γαμικού συμφώνου συναφθέντος στο ίδιο κράτος μέλος. Κατά την κρίση του Δικαστηρίου, στο παρόν στάδιο εξέλιξης του δικαίου της Ένωσης, η σύσταση μητρώων γαμικών συμφώνων και ο κανονισμός λειτουργίας τους εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των κρατών μελών, τα οποία οφείλουν να συμμορφώνονται προς το δίκαιο της Ένωσης και, ιδίως, προς τις διατάξεις της Συνθήκης ΛΕΕ σχετικά με το δικαίωμα κάθε πολίτη της Ένωσης να κυκλοφορεί και να διαμένει στο έδαφος των κρατών μελών. Δεδομένου ότι η αδυναμία καταχώρισης του γαμικού συμφώνου στο μητρώο γαμικών συμφώνων επηρεάζει τη νομική κατάσταση των συζύγων, καθότι τους στερεί τη δυνατότητα να επωφεληθούν από μέτρο προβλεπόμενο από το εθνικό δίκαιο που διασφαλίζει την προστασία των περιουσιακών τους συμφερόντων, διαπιστώνεται ότι η επίμαχη ρύθμιση εισάγει διαφορετική μεταχείριση μεταξύ των πολιτών του εν λόγω κράτους μέλους που έχουν ασκήσει το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής και εκείνων που δεν το έχουν ασκήσει. Συνάμα, επισημαίνεται ότι ο προσωπικός αριθμός αναγνώρισης δεν είναι το μόνο δεδομένο που μπορεί να διασφαλίσει την ορθή ταυτοποίηση του προσώπου που επιθυμεί να καταχωρίσει γαμικό σύμφωνο στο μητρώο γαμικών συμφώνων, με την επιβολή αναγραφής του να θεωρείται ότι βαίνει πέραν του αναγκαίου για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού μέτρου. Το ΔΕΕ κατέληξε στην κρίση ότι το άρθρο 21 § 1 ΣΛΕΕ έχει την έννοια ότι αντιτίθεται σε ρύθμιση κράτους μέλους η οποία εξαρτά την καταχώριση στο εθνικό μητρώο γαμικών συμφώνων ενός γαμικού συμφώνου που έχει συναφθεί σε άλλο κράτος μέλος από την προϋπόθεση αναγραφής, στο σύμφωνο αυτό, του χορηγούμενου από το πρώτο κράτος μέλος προσωπικού αριθμού αναγνώρισης τουλάχιστον ενός εκ των δύο συζύγων, ενώ τέτοια προϋπόθεση δεν προβλέπεται για την καταχώριση στο εν λόγω μητρώο γαμικού συμφώνου συναφθέντος στο ίδιο κράτος μέλος και τα δεδομένα που περιέχονται στο ως άνω σύμφωνο καθιστούν δυνατή την ταυτοποίηση των προσώπων που το έχουν συνάψει.