Πρόσφατη νομολογία


1 Αυγ 2025

ΔΕΕ C-276/24: Αποκλεισμός από δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ όταν το υποκείμενο στον φόρο γνώριζε τη συμμετοχή του σε απάτη περί τον ΦΠΑ, διά της αγοράς αγαθών

Το αιτούν δικαστήριο κατέθεσε στο ΔΕΕ αίτηση προδικαστικής απόφασης, στο πλαίσιο της δίκης «KONREO, v.o.s. κατά Odvolací finanční ředitelství -δευτεροβάθμιας φορολογικής διεύθυνσης, Τσεχική Δημοκρατία-», με αντικείμενο την ερμηνεία του άρθρου 205 της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ ως προς το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας και την αρχή της αναλογικότητας. Εν προκειμένω, το αιτούν δικαστήριο αιτείται να διευκρινιστεί αν το άρθρο 205 της Οδηγίας ΦΠΑ, ερμηνευόμενο υπό το πρίσμα της αρχής της αναλογικότητας, έχει την έννοια ότι αντιτίθεται σε εθνική πρακτική βάσει της οποίας στον υποκείμενο στον φόρο που ήταν αποδέκτης παράδοσης αγαθών εξ επαχθούς αιτίας επιβάλλεται αλληλέγγυα υποχρέωση για την καταβολή του ΦΠΑ, τον οποίο οφείλει ο προμηθευτής των αγαθών αυτών, ακόμη και στην περίπτωση άρνησης αναγνώρισης στον αποδέκτη της παράδοσης του δικαιώματος έκπτωσης του οφειλόμενου ή καταβληθέντος ΦΠΑ εισροών για τον λόγο ότι γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι μετείχε σε απάτη περί τον ΦΠΑ. Ειδικότερα, η Konreo αποτελεί σύνδικο της FAU, τσεχικής εταιρείας η οποία τελεί σε διαδικασία αφερεγγυότητας, ενώ προμηθευόταν καύσιμα από τη Verami (ομοίως τσεχική εταιρεία). Ωστόσο, σε φορολογικό έλεγχο που πραγματοποίησε η Αρχή διαπιστώθηκε ότι στην εμπορική αλυσίδα στην οποία συμμετείχαν η Verami και η FAU είχε διαπραχθεί φοροδιαφυγή, με αποτέλεσμα το έτος 2015 (όταν οι εν λόγω εταιρείες είχαν κηρυχθεί σε πτώχευση) η φορολογική αρχή να εκδώσει συμπληρωματικές πράξεις επιβολής φόρου κατά της Verami, χωρίς η τελευταία να αποδώσει το ποσό αυτό στο Δημόσιο. Το άρθρο 205 της Οδηγίας δεν προσδιορίζει επακριβώς ούτε τα πρόσωπα που μπορούν να οριστούν από τα κράτη μέλη ως αλληλεγγύως υπεύθυνα ούτε τις περιπτώσεις στις οποίες μπορεί να συμβαίνει αυτό, διότι εναπόκειται στα κράτη μέλη να καθορίζουν τις προϋποθέσεις και τους όρους για τη θεμελίωση της προβλεπόμενης αλληλέγγυας ευθύνης, με προϋπόθεση την τήρηση των αρχών της ασφάλειας δικαίου και της αναλογικότητας. Σύμφωνα, ιδίως, με την τελευταία, η επιδίωξη της αποτελεσματικότερης διασφάλισης των δικαιωμάτων του Δημοσίου δεν πρέπει να παραβιάζει το αναγκαίο όριο. Ο δε ορισμός από τα κράτη μέλη ενός προσώπου ως αλληλεγγύως υπευθύνου προσώπου, διαφορετικού από τον υπόχρεο, προκειμένου να διασφαλίζουν την αποτελεσματική είσπραξη του φόρου, πρέπει να δικαιολογείται από την πραγματική ή/και νομική σχέση με την οποία συνδέονται τα δύο πρόσωπα, υπό το πρίσμα της αρχής της ασφάλειας δικαίου και της αρχής της αναλογικότητας. Σύμφωνα με τη νομολογία του ΔΕΕ, η άσκηση του δικαιώματος προς έκπτωση του ΦΠΑ πρέπει να αποκλείεται όχι μόνον όταν ο ίδιος ο υποκείμενος στον φόρο διαπράττει φοροδιαφυγή, αλλά επίσης και όταν αποδεικνύεται ότι ο υποκείμενος στον φόρο, στον οποίο παραδόθηκαν τα αγαθά ή παρασχέθηκαν οι υπηρεσίες που θεμελιώνουν δικαίωμα προς έκπτωση, γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι, διά της αγοράς τους, συμμετείχε σε πράξη που διενεργήθηκε στο πλαίσιο απάτης περί τον ΦΠΑ ή, τουλάχιστον, τη διευκόλυνε. Περαιτέρω, η Οδηγία ΦΠΑ δεν κωλύει την εφαρμογή εκ μέρους της φορολογικής αρχής των δύο αυτών μέτρων έναντι του ίδιου υποκειμένου στον φόρο ως προς τον οποίο δεν αμφισβητείται ότι γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι μετείχε σε απάτη περί τον ΦΠΑ, εφόσον η εφαρμογή τους δεν παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας. Μάλιστα, η φορολογική αρχή μπορεί να ορίζει ως αλληλεγγύως υπεύθυνο έναν υποκείμενο στον φόρο ο οποίος έχει ήδη καταβάλει τον ΦΠΑ εξοφλώντας το τίμημα. Τέλος, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η επιβολή στον υποκείμενο στον φόρο που ήταν αποδέκτης παράδοσης αγαθών εξ επαχθούς αιτίας αλληλέγγυας υποχρέωσης για την καταβολή του ΦΠΑ τον οποίο οφείλει ο υποκείμενος στον φόρο που παρέδωσε τα αγαθά, σε περίπτωση όπως αυτή της κύριας δίκης, δεν συνεπάγεται αδικαιολόγητο πλουτισμό της φορολογικής αρχής. Το ΔΕΕ έκρινε νε προκειμένω ότι το άρθρο 205 της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ έχει την έννοια ότι δεν αντιτίθεται σε εθνική πρακτική βάσει της οποίας στον υποκείμενο στον φόρο που ήταν αποδέκτης παράδοσης αγαθών εξ επαχθούς αιτίας επιβάλλεται αλληλέγγυα υποχρέωση για την καταβολή του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) τον οποίο οφείλει ο προμηθευτής των αγαθών αυτών, ακόμη και στην περίπτωση άρνησης αναγνώρισης στον αποδέκτη της παράδοσης του δικαιώματος έκπτωσης του οφειλόμενου ή καταβληθέντος ΦΠΑ εισροών για τον λόγο ότι γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι μετείχε σε απάτη περί τον ΦΠΑ.


Σύνδεσμος

ΔΕΕ της 10.7.2025, C-276/24, Αίτηση προδικαστικής απόφασης, KONREO, v.o.s. κατά Odvolací finanční ředitelství - Πλήρες κείμενο »